STRANICA IZ ISTORIJE
Al Horezmi
U MNOGIM zemljama, kada ljudi mere telesnu težinu ili računaju cene namirnica, koriste arapske brojeve. Međutim, numerički sistem koji se bazira na ciframa od nula do devet izgleda da je nastao u Indiji. Zašto se onda zove arapski? Zato što su ga na zapad doneli srednjovekovni izučavaoci koji su pisali na arapskom. Najistaknutiji među njima bio je Muhamad ibn Musa al Horezmi. Najverovatnije je rođen na području gde je danas Uzbekistan, negde oko 780. n. e. Nazvan je „velikanom arapske matematike“. Čime je to zaslužio?
„VELIKAN ARAPSKE MATEMATIKE“
Al Horezmi je pisao o korišćenju decimala. Takođe je objasnio jednu metodu rešavanja matematičkih problema i zalagao se za njenu široku primenu. Nju je objasnio u svojoj knjizi o o dvostrukom oduzimanju i svođenju, Kitab al Džebr va-l-Mukabala. Od arapskog termina al džebr nastala je reč algebra. Algebra se, prema piscu naučnih tekstova Esanu Masudu, smatra „najvažnijom matematičkom alatkom ikada razvijenom, koja prožima svaki aspekt nauke“. *
„Nebrojene generacije đaka bi volele da se [Al Horezmi] nije toliko mučio“, našalio se jedan pisac. Kako god bilo, Al Horezmi je tvrdio da je cilj njegovih istraživanja bio da se pojednostavi merenje, računanje u trgovini, deobi nasledstva i slično.
Vekovima kasnije, matematičari na zapadu, među kojima su bili Galileo i Fibonači, veoma su cenili Al Horezmija zbog jasnih objašnjenja za rešavanje jednačina. Ona su utrla put daljnjim izučavanjima u oblasti algebre, aritmetike i trigonometrije. Trigonometrija je omogućavala izučavaocima s Bliskog istoka da izračunavaju uglove i stranice trouglova, kao i da unaprede izučavanje astronomije. *
Algebra se smatra „najvažnijom matematičkom alatkom ikada razvijenom“
Al Horezmijev rad je poslužio kao temelj za pronalaženje novih načina korišćenja decimalnih brojeva i utvrđivanje novih metoda računanja površine i zapremine. Arhitekte i građevinari s Bliskog istoka koristili su te napredne metode mnogo pre svojih kolega sa zapada, koji su ih naučili tek tokom Krstaških ratova. Kasnije su krstaši ta saznanja poneli sa sobom, a doprinos u njihovom širenju na zapad dali su i obrazovani muslimanski zarobljenici i doseljenici.
ŠIRENJE ARAPSKE MATEMATIKE
S vremenom su Al Horezmijevi radovi prevedeni na latinski. Za uvođenje arapskih brojeva u opštu upotrebu na zapadu, zasluga se uglavnom pripisuje italijanskom matematičaru Fibonačiju (oko 1170-1250). On se s njima upoznao tokom svojih putovanja po mediteranskim zemljama i kasnije je napisao knjigu o računanju, Liber abaci.
Bili su potrebni vekovi da bi Al Horezmijeva objašnjenja postala naširoko poznata. Međutim, danas su nauka i tehnologija, a da ne pominjemo trgovinu i industriju, nezamislivi bez njegovih metoda i matematičkih proračuna.
^ odl. 5 U savremenoj algebri, nepoznate su predstavljene slovima, kao što su x i y. Primer toga je jednačina x + 4 = 6.
^ odl. 7 Grčki astronomi su bili pioniri u izračunavanju uglova i stranica trouglova. Muslimanski izučavaoci su se služili trigonometrijom da bi odredili u kom se pravcu nalazi Meka. Muslimani se mole okrenuti ka Meki. Prema tradiciji, mrtvi se sahranjuju okrenuti ka Meki. Takođe, muslimanski mesari se okreću ka Meki kada kolju životinje zbog mesa.
Pogledajte i
PROBUDITE SE!
Erazmo
Jedan savremeni pisac je rekao da je „u renesansno doba Erazmo bio isto što su sada svetske zvezde“. Zbog čega je bio toliko poznat?
PROBUDITE SE!
Stranica iz istorije — Aristotel
Teorije ovog filozofa umnogome su uticale na učenja hrišćanskih crkava.
PROBUDITE SE!
Herodot
Poznat je kao otac istorije, a svoj život je po svemu sudeći posvetio sastavljanju jednog dela.
PROBUDITE SE!
Stranica iz istorije — Galileo
Godine 1992, papa Jovan Pavle II iznenadio je javnost svojom izjavom o Katoličkoj crkvi i njenom postupanju sa Galileom.
