Ina ua puʻea Iesu i le faatoʻaga o Ketesemane, ona sosola ai lea o ona aposetolo ona o le fefefe. Peitaʻi, e leʻi faaauau ona sosola ese aposetolo e toʻalua, o Peteru “ma le isi soo” e foliga mai o Ioane. (Ioane 18:15; 19:35; 21:24) Atonu e la te maua atu lava Iesu a o taʻitaʻi atu o ia i le maota o Ana. Ina ua auina atu e Ana Iesu i le ositaulaga sili o Kaiafa, ua mulimuli mamao atu i ai Peteru ma Ioane. Ua lē mautonu i laʻua po o le ā le mea e fai. E lē gata o loo popole i le tulaga lamatia ua iai o la ola, ae o loo la popole foʻi po o le ā le mea o le a tupu i lo la Matai.

E masani le ositaulaga sili iā Ioane. O lea, ua mafai ai ona ulu atu o ia i le lotoā o le fale o Kaiafa, peitaʻi, o loo faatali pea i fafo o le faitotoʻa Peteru. Ua alu atu Ioane ma talanoa i le auauna teine o loo avea ma leoleo faitotoʻa, ma ua faataga ai ona ulufale atu Peteru.

O le taimi lea o loo tafu ai e i latou o loo i le lotoā se afi malala, ona o le mālūlū o le pō. Ua nofo Peteru faatasi ma i latou nei ina ia maua ai se māfanafana mai le afi, ma faatalitali ai “po o le ā le iʻuga” o le faamasinoga o Iesu. (Mataio 26:58) Peitaʻi ua iloa atu e le auauna teine o loo leoleoina le faitotoʻa Peteru, ona o le malamalama o le mumū o le afi. Ua fesili atu o ia: “Po o oe o se soo o lenā tagata?” (Ioane 18:17) Ae e lē na o le auauna teine ua mātauina Peteru ma tuuaʻia o ia i le iai faatasi ma Iesu.—Mataio 26:69, 71-73; Mareko 14:70.

Ua matuā lē fiafia Peteru ona o loo ia taumafai e ʻalofia le iloa o ia e se tasi, ma ua iʻu ai lava ina alu atu i fafo o le faapaologa o le lotoā. Ua faafitia e Peteru lona iai faatasi ma Iesu ma faapea atu: “Ou te lē iloa o ia, ma ou te lē iloa foʻi le mea o e fai mai ai.” (Mareko 14:67, 68) Ua ia ʻtautō foʻi ma fai atu ma le maumauaʻi.’ O lona uiga, ua ia faia se tautoga e moni ana upu, ma ia oo iā te ia le malaia pe afai e lē moni ana upu.—Mataio 26:74.

O le taimi lea o loo faagasolo pea le faamasinoga o Iesu, i se vaega o le fale o Kaiafa i luga aʻe o le lotoā. Atonu o loo iloa atu e Peteru ma isi mai i le lotoā, le fegasoloaʻi o tagata ua aumai e faia a latou molimau e faatatau iā Iesu.

Ua faamaonia le pepelo o faamatalaga a Peteru, ona o le auala e na te faaleoina ai upu e iloa ai e sau o ia mai i Kalilaia. E lē gata i lea, o loo iai foʻi i le lotoā se tasi e aiga iā Maliko, o lē na tipiesea e Peteru lona taliga. Ua tuuaʻia o ia e lenei tagata e faapea: “Po ou te leʻi vaai ea iā te oe o faatasi ma ia i le togālaau?” Ua toe faafiti foʻi Peteru e lē moni lenā faamatalaga, ma o le taimi lona tolu lea ua ia faia ai faapea. O le taimi lava lenā ua vivini ai loa le moa e pei ona valoia.—Ioane 13:38; 18:26, 27.

Atonu o le taimi lea o loo iai Iesu i se vaega o le fogāfale i luga, lea e iloa atu ai le lotoā. Ua faliu le Alii ma silasila totoʻa atu iā Peteru, ma ua matuā ootia ai le loto o Peteru ona o lenei mea. Ua toe manatua e Peteru le faamatalaga sa faia e Iesu, i ni nai itula ua mavae i le potu sa faia ai le talisuaga o le faamanatuga. Seʻi manatu i faalogona o Peteru ina ua ia iloa lana gaoioiga ua fai, ma ua pei o se avega mamafa iā te ia. O lea, ua alu ai o ia i fafo ma tagi masūsū.—Luka 22:61, 62.

E faapefea iā Peteru o lē sa matuā mautinoa i lona malosi faaleagaga ma lona faamaoni, ona faafitia lona Matai? Ua mimilosesē le upu moni e uiga iā Iesu, ma ua pei o ia o se tagata solitulafono inosia. Sa ono mafai la ona tulaʻi atu Peteru mo lenei tagata e lē sala. Nai lo o lea, ua ia faafitia Lē o loo iai “upu o le ola e faavavau.”—Ioane 6:68.

Ua faaalia mai i le mea matuiā na faia e Peteru, e mafai lava ona tautevateva se tasi e faatuatua ma tuutoina, pe afai e lē sauniuni lelei mo faigatā po o faaosoosoga e lē faatalitalia. Tau ina ia avea le mea na tupu iā Peteru ma lapataʻiga i auauna uma a le Atua!