E mautinoa e te fiafia pe a e maua se tala lelei. O le mea moni, o loo iai se tala e sili ona lelei mo oe ma ē pele iā te oe.

O loo iai lenei tala lelei i le Tusi Paia, o se tusi na faagaeeina e Ieova le Atua o Lē na foafoaina mea uma, na tusia i le tele o tausaga ua mavae. I le tusi lenei, o le a tatou uaʻi atu ai i ni tusi se fā o le Tusi Paia lea o loo iai se tala e sili ona lelei mo i tatou uma. Ua faaigoaina nei tusi i igoa o tane na faagaeeina e le Atua e tusiaina. O i latou nei o Mataio, Mareko, Luka, ma Ioane.

E taʻua e le toʻatele nei tusi o Evagelia e fā. O loo faamatalaina ai le tala lelei e faatatau iā Iesu, o lē ua faaauala mai ai e le Atua le faaolataga. Ua faamatalaina ai foʻi le avea o Iesu ma Tupu o le Malo o le Atua i le lagi, ma o le a ia aumaia faamanuiaga tumau iā i latou uma e faaalia le faatuatua iā te ia. —Mareko 10:17, 30; 13:13.

E te ono taumānatu pe aiseā na faagaeeina ai e le Atua le tusiaina o nei tusi e fā, e faatatau i le soifuaga o Iesu ma ana aʻoaʻoga.

E iai aogā o le iai o nei tusi o Evagelia eseese e fā e faatatau i fetalaiga ma galuega a Iesu. Ina ia faataʻitaʻi, seʻi faapea o loo tutū ni tamāloloa se toʻafā e latalata i se faiaʻoga taʻutaʻua. O le tamāloa o loo tū i luma o le faiaʻoga, o se aolafoga. O le tamāloa o loo tu i le itu taumatau, o se fomaʻi. O le tamāloa o loo faalogologo mai i le itu tauagavale, o se faifaiva ma o se uō māfana a le faiaʻoga. Ae o le tamāloa lona fā, o loo tū i tua o le faiaʻoga, o loo vaavaai mai i mea o loo tutupu, ma e laʻitiiti ai lava o ia i isi tamāloloa e toʻatolu. O i latou uma o ni tane faamaoni. E eseese auala e latou te mafaufau ai, ma e tofu lava i latou ma mea o loo taulaʻi atu i ai. Pe afai e latou te tusia ni faamatalaga e uiga i fetalaiga ma galuega a le faiaʻoga, atonu e eseese ni mea patino po o ni mea na tutupu e latou te faamauina. O le iloiloina o faamatalaga a nei tusitala e toʻafā, ma manatua le eseesega o auala e latou te mafaufau ai po o mea o loo latou taulaʻi atu i ai, e tatou te maua ai le ata atoa o fetalaiga ma galuega a le faiaʻoga. O lenei faataʻitaʻiga, ua faaalia mai ai le aogā iā i tatou o le mauaina o tusi o Evagelia eseese e fā, e faatatau i le soifuaga o le Faiaʻoga Sili o Iesu.

 Ua toe faaauau nei le faataʻitaʻiga: E manaʻo le tagata aolafoga e faauaʻi mai tagata Iutaia. O lea ua ia faamatalaina ai ni aʻoaʻoga po o ni mea na tutupu, i se auala e mafai ona fesoasoani ai i tagata Iutaia. E faamatilatila e le fomaʻi le faamālōlōina o ē mamaʻi ma ē pipili, nai lo o le faaaofia ai o nisi o faamatalaga sa taʻua e le aolafoga, pe faamatalaina foʻi i se isi auala. E faatāua e le uō māfana a le faiaʻoga faalogona ma uiga o le faiaʻoga. Ae o le tusitala lona fā e lē tele ni ana faamatalaga ae e maʻoti. E ui lava i le eseese o mea na faamatalaina e i latou nei, ae e saʻo aʻiaʻi uma mea na latou tusia. O lenei faataʻitaʻiga ua faamaonia ai o le iai uma o nei tusi o Evagelia e fā, ua faalolotoina ai lo tatou malamalamaga i galuega, aʻoaʻoga ma uiga o Iesu.

O nisi taimi, e talanoa ai tagata e faatatau i le Evagelia a Mataio po o le Evagelia a Ioane. E lē faapea e sesē na faamatalaga, auā o loo iai i na tusi le “tala lelei iā Iesu Keriso.” (Mareko 1:1) Peitaʻi i sona aotelega, e iai se tala lelei e tasi e uiga iā Iesu lea e maua uma i nei tusi e fā.

Na faatusatusa ma tuufaatasia e le toʻatele o tagata suʻesuʻe o le Afioga a le Atua, mea na tutupu ma faamatalaga moni i le tusi o Mataio, Mareko, Luka ma Ioane, ina ia maua le ata atoa ma le autasiga o manatu. Pe tusa o le 170 T.A., na taumafai ai le tusitala Suria o Tatian e faia lenā mea. Na ia iloa o nei tusi e fā e saʻo aʻiaʻi ma na faagaeeina e le Atua. O lea, na ia faatusatusa ai faamatalaga o loo iai i nei tusi, ma tuufaatasia ai i se tusi e tasi ua taʻua o le Diatessaron, lea e faatatau i le soifuaga ma le faiva a Iesu.

I lenei tusi Iesu—Le Ala, le Upu Moni ma le Ola, ua faamatalaina ai foʻi le soifuaga ma le faiva a Iesu, i se auala e talitutusa, ae i se tulaga e sili atu ona saʻo aʻiaʻi ma atoatoa. Ua mafai ona ausia lenā tulaga, ona o lea ua sili atu lo tatou malamalamaga i le taimi lenei, e uiga i le faataunuuina o le tele o valoaga ma talafaatusa a Iesu. O lenei malamalamaga ua faamanino mai ai fetalaiga ma galuega na ia faia, faapea le faasologa o mea na tutupu. Ua faailoa mai foʻi i suʻesuʻega o toega o mea mai i le palapala, ni faamatalaga patino faapea le auala na mafaufau ai tusitala o le Tusi Paia. Peitaʻi, e leai se tasi e mafai ona maumaututū i ona lava manatu e tusa ai o le faasologa o mea uma na tutupu. Ae i lenei tusi, Iesu—Le Ala, le Upu Moni ma le Ola, ua faamatalaina ai mea na tutupu i se auala talafeagai ma manino.

A o e faitauina lenei tusi, ia taumafai e manatunatu i le feʻau autū o loo iai mo oe ma ē pele iā te oe. Ia manatua na fetalai atu Iesu Keriso i le aposetolo o Toma: “O aʻu o le ala, o le upu moni ma le ola. E leai se tasi e alu atu i le Tamā pe a lē ui mai iā te aʻu.” —Ioane 14:6.

O le a fesoasoani lenei tusi Iesu—Le Ala, le Upu Moni ma le Ola, ina ia e talisapaia ai le auala ua avea moni ai Iesu “o le ala.” E na o ia lava e mafai ona tatou faalatalata atu ai i le Atua i le tatalo. O Iesu foʻi le ala e tatou te maua ai se leleiga ma le Atua. (Ioane 16:23; Roma 5:8) O lea, e na o Iesu le ala e mafai ai ona tatou maua se faiā lelei ma le Atua.

O Iesu “o le upu moni.” E lē gata e moni ana fetalaiga uma, ae na ia aʻoaʻo atu ma ola e tusa ai ma le upu moni. Na ia faataunuuina le tele o valoaga, lea na “Ioe uma ona o ia.” (2 Korinito 1:20; Ioane 1:14) Ua fesoasoani nei valoaga iā i tatou e iloa ai le matafaioi autū a Iesu, i le galueaʻiina ma le faataunuuina o le fuafuaga a le Atua.—Faaaliga 19:10.

O Iesu foʻi o “le ola.” E ala i le taulaga togiola lea na ia foaʻi ai lona ola ma lona toto lelei atoatoa, ua ia tatala mai ai le avanoa ina ia mafai ai ona tatou maua “le ola moni” po o le “ola e faavavau.” (1 Timoteo 6:12, 19; Efeso 1:7; 1 Ioane 1:7) O le a avea foʻi o ia o “le ola” mo le faitau miliona o ē ua maliliu, ae o le a toe faatutūina mai ma le faamoemoe e ola e faavavau i le Parataiso.—Ioane 5:28, 29.

E tatau iā i tatou uma ona malamalama ma talisapaia le matafaioi a Iesu i le faataunuuina o le fuafuaga a le Atua. Tau ina ia avea lou aʻoaʻoina atili e faatatau iā Iesu ʻo le ala, le upu moni ma le ola’ o se mea e te fiafia i ai.