UA LAGONAINA e Iosefa le māfanafana o le savili, ma le sasala mai o manogi o fua o laau e ola i autafa o vai. O loo muamua atu i ona luma tagata faatauʻoa ma a latou kamela, ma ua latou asa atu nei i fanua maualalalo o loo i le mulivai o le vaitafe o le Naila. Seʻi faaāta e pei o loo e iloa atu le solo a nei tamāloloa a o agaʻi atu i se tasi o aai o Aikupito, ma o loo vaavaai atu i le felelei ane o manu e pei o le matuu. Ua toe tau le mafaufau o Iosefa i laufanua maualuluga ma savili o Heperona o loo iai si ona aiga; peitaʻi, e faitau selau maila le mamao ese o le mea lea ua iai nei o ia.

Seʻi mafaufau i le pisapisaō ma le feʻei o manukī i luga o laau o mati ma pama. O le taimi lea, ua faigatā ona malamalama Iosefa i le gagana a tagata fegasoloaʻi i lenā vaipanoa. Atonu sa ia taumafai e malamalama i nisi o a latou upu ma tala. E pau le mea ua ia iloa, e foliga mai e tatau ona ia aʻoaʻo le gagana a nei tagata ona e lē toe foʻi i lona aiga.

O le taimi lea atonu ua 17 pe 18 tausaga o Iosefa, a o lea ua feagai ma faafitauli e oo lava i tagata matutua e tau lē mafai ona onosaia. Sa lotoleaga ona uso ona e pele Iosefa i lo latou tamā, ma na toetoe ina latou fasiotia ai o ia. Peitaʻi, nai lo le faia faapea, na latou faatau atu o ia i ni tagata faatauʻoa. (Kenese 37:2, 5, 18-28) O lea, ina ua mavae nai vaiaso o la latou faigāmalaga, ua fiafia tagata faatauʻoa ona ua latou latalata atu i se aai e pisi ai fefaatauaʻiga, ma o le a telē se tupe faasili e maua i le toe faatau ese atu o Iosefa, faapea ai nisi o a latou oloa taugatā. Na faapefea ona lē faatagaina e Iosefa lona mafatia e faavaivaia ai o ia? E faapefea ona tatou ʻalofia le avea o faafitauli o le olaga ma itu e faavaatuʻia ai lo tatou faatuatua? E tele ni lesona e tatou te aʻoaʻoina mai iā Iosefa.

“Ua ave ifo Iosefa i Aikupito ma ua faatauina o ia e Potifara le tagata aloaʻia i le maota o Farao, o le pule o le ʻauleoleo a le tupu, o ia foʻi o se Aikupito, mai i lima o tagata Isamaeli o ē na avatua o ia i lea mea.” (Kenese 39:1) Ua fesoasoani upu o lenei mau e faaata ai i o tatou mafaufau le māsiasi o si nei talavou, ona ua pei o ia ua na o se oloa mo fefaatauaʻiga. Ina ua uma ona faatauina o ia e le pule o le ʻauleoleo, ona mulimuli atu lea o ia i lona matai fou a o ui atu i ala tumutumu ma tele ai tamaʻi faleoloa, agaʻi atu i le nofoaga fou o le a nofo ai.

Na ola aʻe Iosefa i se aiga e maumausolo i faleʻie a o siitia solo ma ave a latou lafu mamoe. Peitaʻi, ua matuā ese lava le nofoaga fou lea ua nofo ai nei. I Aikupito, e nonofo tagata maumea e pei o Potifara i fale mananaia e lanu sesega. Na taʻua e tagata e suʻesuʻe i toega o mea e faapea, na fiafia tagata Aikupito i togālaau tetele lauolaola, e paolo, siʻomia i se pā, ma e iai vai lāiti e totō ai laau e pei o le kome. O nisi tagata e fausia o latou fale i le ogatotonu o se togālaau toʻafilemu, e iai ni faapaologa e faasavili ai, o faamalama maualuluga, ma e tele foʻi potu, e aofia ai se potu ʻai telē ma potu mo auauna.

 Pe na maofa Iosefa i na mea taugatā? Ailoga. Atonu na pau le mea na mamafa i lona mafaufau o ona faalogona tuua toʻatasi. Na matuā ese lava o ia mai tagata Aikupito, e lē gata i le gagana, o ofu, aemaise o lana tapuaʻiga. Na tapuaʻi Aikupito i le tele o atua eseese, faia faiga faataulāitu, ma talitonu e iai se isi olaga pe a mavae le oti. Peitaʻi, e tasi se vala na fesoasoani iā Iosefa ina ia lē soona mafatia ai. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua faatasi Ieova ma Iosefa.” (Kenese 39:2) E mautinoa na sasaa atu e Iosefa ona faalogona i lona Atua, auā ua faailoa mai i le Tusi Paia: “E latalata Ieova iā i latou uma e valaau atu iā te ia.” (Salamo 145:18) O ā nisi o auala na faalatalata atu ai Iosefa i lona Atua?

Na musu lenei talavou e soona faavaivaia i le faanoanoa, ma ua sauni e galue e fai le mea sili e na te mafaia. Na faamanuia Ieova i ana galuega ma e leʻi umi ae fiafia Potifara lona matai iā te ia. Na iloa e Potifara o loo faamanuiaina lana auauna o Iosefa e lona Atua o Ieova, ma e mautinoa o na faamanuiaga na manuia ai foʻi le aiga o Potifara. Na faasolo ina maufaatuatuaina Iosefa e Potifara, ma na iʻu ina tofia o ia e lona matai e pule i ana mea uma.​—Kenese 39:3-6.

Ua faataatia e Iosefa se faaaʻoaʻoga lelei mo talavou o loo tapuaʻi iā Ieova le Atua i aso nei. O se faataʻitaʻiga, a o iai fanau i le aʻoga, e latou te ono lagona ua iai i se siʻomaga e matuā ese lava, ona ua tumu lenei lalolagi i faiga faataulāitu ma le leai o se faamoemoe mo le lumanaʻi. Afai o lou tulaga lenā, ia manatua e lē fesuisuiaʻi Ieova. (Iakopo 1:17) E faatasi pea o ia ma i latou e faamaoni iā te ia ma galulue mamafa e faafiafia o ia. E na te matuā faamanuia iā i latou, ma o le a ia faia foʻi faapea iā te oe.

I le taimi lenā, ua faamatala mai i le Tusi Paia ua faasolo ina matua Iosefa, ma ua ʻatili aulelei ma manaia lona fuaitino.’ O na faaupuga e iloa ai e mafai ona oo atu Iosefa i se tulaga lamatia, auā o foliga aulelei o se tasi e soona manaʻonaʻo ai nisi iā te ia.

Na tāua tele iā Iosefa le faamaoni, ae e leʻi faapena le avā a Potifara. Fai mai le Tusi Paia: “Ona vaavaai ane lea o le faletua o lona matai iā Iosefa ma faapea mai: ʻSeʻi ta momoe.’” (Kenese 39:7) Pe na faaosoosoina Iosefa e faamalie le manaʻo o lenei fafine faapaupau? E ono faapea mai nisi sa teena e Iosefa lenā faaosoosoga ona atonu e leʻi iai ni ona tuʻinanauga e pei o isi alii talavou, ma atonu foʻi e lē aulelei le avā a Potifara. Peitaʻi, e leai se faamatalaga a le Tusi Paia e faamaonia ai  na manatu. O lea, pe na manatu Iosefa e lē afāina auā o le a lē iloa e lona matai? Pe na faaosoosoina o ia e mafaufau i le tele o ʻoa o le a ia maua mai i lenei fafine, pe a faamalie lona manaʻo?

O le mea moni e tatou te lē iloa mea uma sa mafaufau i ai Iosefa. Ae o lana tali atu na iloa ai le mea sa i lona loto: “E te silafia e lē popole loʻu matai i mea ou te faia i le maota, ma ua ia tuuina mai i oʻu lima le pule i mea uma. E leai se isi e sili atu i lenei maota nai lo o aʻu, ma ua iā te aʻu le pule i mea uma seʻi vaganā ai oe, auā o oe o lona faletua. Pe faapefea ona ou faia lenei mea leaga tele ma ou agasala ai i le Atua?” (Kenese 39:8, 9) Seʻi mafaufau i le maumauaʻi o lenei talavou a o tali atu i na upu. Na matuā tigā lona lotofuatiaifo pe a mafaufau atu i le gaoioiga na manaʻo lenei fafine e la te faia. Aiseā?

Na taʻua e Iosefa na maufaatuatuaina o ia e lona matai. Sa tuu atu e Potifara iā Iosefa le vaavaaiga o ana mea uma, seʻi vaganā ai lana avā. O lea, na lē manaʻo Iosefa e lē faamaoni i lona matai, ae sili atu ai lona lē manaʻo e faia se mea e agasala ai i lona Atua o Ieova. Na ia aʻoaʻoina mai i ona mātua le silafaga a Ieova i le faaipoipoga ma le faamaoni i le paaga. Na faavae e Ieova le uluaʻi faaipoipoga, ma na ia faailoa manino mai, e finagalo o ia e nonofo faatasi se tane ma lana avā ma avea ma “tino e tasi.” (Kenese 2:24) E matuā toʻasā Ieova iā i latou e taumafai e faaleagaina lenā faatulagaga. O se faataʻitaʻiga, na toetoe aafia i se mala i latou na taumafai e faaleagaina le avā a Aperaamo ma le avā a Isaako, o tuaa o Iosefa. (Kenese 20:1-3; 26:7-11) Na iloa lelei e Iosefa le silafaga a Ieova, ma na manaʻo e ola e ōgatusa ai ma lana silafaga.

E leʻi fiafia le avā a Potifara i le tali a Iosefa. Atonu sa ia mafaufau i le faatauvaa o lenei pologa, a o lea ua ia teena lona manaʻo ma faapea atu o se “mea leaga tele”! Na faalumaina o ia ma o le māfuaaga lea na maumauaʻi ai ina ia suia le mafaufau o Iosefa. Sa ia faaalia le uiga lava lea e tasi sa iā Satani, o lē na faaosoosoina Iesu. Ina ua lē taulau Satani, e leʻi fiu ai o ia, ae na ia toe faatali mo “se isi taimi talafeagai.” (Luka 4:13) E manaʻomia e tagata faamaoni ona maumauaʻi ma tutumau mausalī. Na faaalia foʻi e Iosefa na uiga, e ui lava na feagai o ia ma faaosoosoga mai “i lea aso ma lea aso.” Fai mai le Tusi Paia: “E lē usitaʻi lava o ia.” (Kenese 39:10) Peitaʻi, na taumafai pea le avā a Potifara e faatosina Iosefa.

Na ia sema se taimi e ō ese uma ai isi auauna mai i le fale. Na ia iloa lelei e tatau na alu atu Iosefa i totonu o le fale ina ia faia ana galuega, ma na ia faaaogā loa lenā avanoa. Na ia tago atu i le ofu o Iosefa ma toe tauanau atu: “Inā ta momoe ia!” Na vave ona gaoioi Iosefa! Na taumafai Iosefa e toso mai lona ofu, ae na uu mau pea e le fafine. O lea, na ia tiaʻi ai lona ofu i le fafine ae sola ese.​—Kenese 39:11, 12.

Ua faamanatu mai e lenei tulaga le fautuaga a Paulo: “Ia sosola ese i le faitaaga.” (1 Korinito 6:18) Maʻeu se faaaʻoaʻoga lelei mo Kerisiano moni uma! O nisi o vala o le olaga e tatou te faatasi ai ma tagata e lē amanaʻia tapulaa tau amio a le Atua, peitaʻi e lē tatau ona tatou aafia i a latou taaʻiga sesē. E tatau ona tatou sosola ese, e tusa po o le ā le tulaga e oo i ai.

E ogaoga tulaga na oo i ai Iosefa ona na manaʻo le avā a Potifara e tauimasui atu iā te ia. Sa vave ona ʻeʻē lenei fafine ma faatonu isi auauna e ō atu i le fale. Na ia tuuaʻia Iosefa e faapea na taumafai e faamalosi o ia ae na sola ese Iosefa ina ua ʻeʻē. Sa ia teuina le ofu o Iosefa ma faatalitali seʻi foʻi ane lana tane. Ina ua foʻi ane Potifara, sa toe fai atu e lana avā iā te ia tuuaʻiga pepelo e uiga iā Iosefa, ma tuuaʻia Potifara i le aumaia o lenei tagata ese i lo la fale. Na “matuā ita” lava Potifara i nei tala ma tuuina atu loa Iosefa i le falepuipui.​—Kenese 39:13-20.

E lē tele ni mea e tatou te iloa e faatatau i falepuipui i Aikupito anamua. Ae ua maua e tagata suʻesuʻe i toega o mea nisi o nofoaga faapena, e iai ni sela e malupuipuia lona fausaga. Na mulimuli ane taʻua e Iosefa le nofoaga sa iai o se “lua,” ma e foliga mai o se nofoaga e itiiti le malamalama e sao atu i ai. (Kenese 40:15) I le tusi o Salamo,  e tatou te iloa mai ai e tele foʻi isi faigatā na oo iā Iosefa: “Na latou faatigā i ona vae i faamau, na oo lava o ia i uʻamea.” (Salamo 105:17, 18) O nisi taimi e taofi e tagata Aikupito lima o pagota i tua, ona loka faatasi lea o o latou tulilima. A o nisi pagota e iai ni mama uʻamea e loka ai o latou ua. Pagā le leaga o mea ua oo iā Iosefa ae e na te leʻi faia se mea sesē!

O le mea e sili ona leaga, ua taʻua i le Tusi Paia na “ia nofo ai pea i le falepuipui.” E tele tausaga na falepuipui ai o ia ma e na te leʻi iloa po o le a toe saʻoloto. * A o mavae atu le tele o masina, na faapefea ona tumau Iosefa e aunoa ma le soona lotovaivai?

Ua taʻua i lenei tala se manatu faamāfanafanaloto e faapea: “Ua faatasi pea Ieova iā Iosefa ma faaalia pea le alofa faamaoni iā te ia.” (Kenese 39:21) E lē mafai e pā puipui, faamau uʻamea, ma sela pogisa ona taofia le alofa faamaoni o Ieova i ana auauna. (Roma 8:38, 39) E mautinoa na sasaa atu faalogona mafatia o Iosefa i lona Tamā i le lagi e ala i le tatalo, ma o i inā na ia maua ai le filemu, lea e na o “le Atua o faamāfanafanaga uma” e mafai ona foaʻi maia. (2 Korinito 1:3, 4; Filipi 4:6, 7) E lē gata i lea, na faapogaia e Ieova le ʻfiafia o le leoleo sili o le falepuipui iā Iosefa.’

E mautinoa na tuuina atu ni galuega i pagota e fai, ma na faia e Iosefa le mea sili e na te mafaia ma faamoemoe atu iā Ieova mo lana faamanuiaga. O le faamanuia a Ieova na toe faaaloalogia ma maufaatuatuaina ai Iosefa e pei ona sa iai i le maota o Potifara. Ua faapea mai le Tusi Paia: “Ua tuu atu e le leoleo sili o le falepuipui le pule i lima o Iosefa i pagota uma o loo i le falepuipui; o ia foʻi e faatonuina mea uma ua latou faia i inā. E leʻi vaai le leoleo sili o le falepuipui i se mea e tasi ua i ona lima, auā ua faatasi Ieova ma Iosefa ma ua taulau manuia mea uma ua ia faia ona o Ieova.” (Kenese 39:22, 23) Maʻeu se faamāfanafanaga iā Iosefa o le mātauina o le alofa o Ieova iā te ia.

O nisi taimi e tulaʻi mai ai faafitauli ma faigatā i le olaga, pe tatou te feagai foʻi ma faiga lē tonu. Peitaʻi, e telē se lesona ua tatou aʻoaʻoina mai i le faatuatua o Iosefa. Pe a tatou faalatalata atu pea iā Ieova e ala i le tatalo, tausia ma le faamaoni ana poloaʻiga, ma galue mamafa e faia le mea e tonu i lana silafaga, e mautinoa o le a ia faamanuia iā i tatou. E tusa ai o le tulaga o Iosefa, e tele isi vala na faamanuiaina ai o ia e Ieova, lea o le a tatou iloiloina i se taimi i le lumanaʻi, i lenei lava faasologa o mataupu.