Le Vaaiga Saʻo i le ʻAva Malosi

O TONI lea na taʻua i le amataga, semanū e na te maua se olaga fiafia pe ana ia taliaina le fesoasoani i lona faafitauli o le inu tele. Peitaʻi, sa talitonu o ia o loo lelei pea lona olaga ona e ui ina tele lana inu ae e foliga mai e lē o onā. Aiseā na sesē ai lana faatatau?

Na faasesēina o ia ona o le lē pulea o lana inu. Pe na iloa pe lē iloa e Toni, a o lona faiʻai, le vaega o lona tino o loo pulea lona malosi, mafaufau, ma faalogona, ua faasesēina ona ua tago tele i le ʻava malosi. O le tele o lana inu, na faasolo ai ina lē mafai e le faiʻai ona fuafua lelei lona tulaga.

O le māfuaaga lona lua na sesē ai le faatatau a Toni, ona na matuā musu lava e tuu lana inu ʻava. O Aleni lea na taʻua muamua, na faafiti e faapea e lē inu tele i le ʻava malosi. Na ia faapea mai: “Ou te inu faalilolilo ma fai faamolemolega e nanā ai loʻu inu tele. Pau le mea na ou manaʻo ai, e fai pea laʻu inu.” E ui ina iloa e isi ua lē mafai e Toni ma Aleni ona pulea le ʻava malosi, ae na manatu i laʻua o loo lelei mea uma. Sa tatau i nei alii ona faia ni taumafaiga e taofi ai le inu tele. Ae o ā ni mea e ao ona la faia?

Fai se Gaoioiga!

Ua faia e le toʻatele o e ua lē toe soona inu se gaoioiga e ōgatusa ma upu a Iesu: “O lenei, afai e te tausuai ona o lou mata taumatau, ia sali ese ma lafoaʻi. Auā e sili ona lelei ona aveese o se vaega o.lou tino, nai lo le lafo o lou tino atoa i Kena.”—Mataio 5:29.

 O le mea moni, e lē o fautuaina e Iesu le tipi ese o se vaega o lou tino. Ae, ua ia fai se tala faafaatusa e faamamafa ai le manaʻomia ona aveese mai o tatou olaga o mea uma e afāina ai faaleagaga. E moni, e lē faigofie ma e oo mai ai ma tigā. Ae, o le a puipuia ai i tatou mai manatu ma tulaga e oo atu ai i le faaaogā sesē o le ʻava malosi. O lea, afai ua faaalia e isi le popole ona ua malosi lou inu tele, ia faia ni taumafaiga e pulea ai. * Afai e te iloa e lē mafai ona pulea lau inu, ia e malie e tipi lea masaniga mai i lou olaga. E ui ina faigatā, ae e lē tutusa ma faigatā o se olaga ua faaleagaina ona o le inu tele.

E tusa lava pe e lē o pulea oe e le ʻava malosi, ae po o tauau ina e inu tele? Afai o lea, o ā ni laasaga aogā o e faia e fesoasoani ai iā te oe, ia iai le vaaiga saʻo e faatatau i le ʻava malosi?

Le Mea e Maua ai le Fesoasoani

1. Ia faatuatua i le mana o le tatalo e lē aunoa, mai le loto. O le fautuaga lenei a le Tusi Paia mo ē uma e fia faafiafiaina Ieova le Atua: “Ia faailoa atu o outou manaʻoga i mea uma lava i le Atua, i le tatalo ma le faatoga, atoa ma le faafetai, ona leoleoina ai lea o ō outou loto ma mafaufau i le filemu mai i le Atua, e silisili i mea uma lava e manatu i ai, e ala iā Keriso Iesu.” (Filipi 4:6, 7) O ā ni mea e taʻua i au tatalo ina ia e maua ai le filemu o le mafaufau?

Ia e iloa o loo iai lou faafitauli o le inu tele, ma o se faafitauli e fitoitonu iā te oe. O le faailoa atu i le Atua o le mea o e manaʻo ai e faaleleia ai le faafitauli, o le a ia fesoasoani mai ai i au taumafaiga e foʻia ma ʻalofia ai le tele o faafitauli matuiā. “O lē ua ufiufi lona solitulafono, e lē manuia o ia, a o lē ua faaali ma lafoaʻiina, e alofagia o ia.” (Faataoto 28:13, O le Tusi Paia Samoa—Lomiga o le 1884) Na fetalai foʻi Iesu ia tatou tatalo e faapea: “Aua foʻi neʻi tuua i matou e lolo atu i faaosoosoga, ae ia laveaʻi iā i matou mai i lē o loo leaga.” (Mataio 6:13) E faapefea ona e faia e tusa ma na tatalo, ma o fea e maua ai tali i au faatoga?

2. Ia maua le malosi mai le Afioga a le Atua. “O loo ola le afioga a le Atua ma e matuā malosi foʻi, . . e mafai foʻi ona faamasino i manatu ma faanaunauga o le loto.” (Eperu 4:12) E toʻatele tagata na inu tele muamua na maua le fesoasoani i le faitauina o le Afioga a le Atua i aso taʻitasi, ma mafaufau loloto i ai. Na faapea mai se faisalamo e mataʻu i le Atua: “E fiafia le tagata e lē savali i fautuaga a ē e amioleaga, . . . ae e naunau o ia i le tulafono a Ieova, e faitau lē leoa o ia i lana tulafono i le ao ma le pō. . . . E taulau manuia mea uma e na te faia.”—Salamo 1:1-3.

Na suʻesuʻe Aleni ma Molimau a Ieova ma maua ai lona malosi e tuu ai le ʻava malosi, ma ua ia faapea mai, “Ua ou mautinoa ana lē seanoa le Tusi Paia ma taʻiala o iai na mafai ai tuu laʻu inu, semanū ua leva ona ou oti.”

3. Ia pulea oe lava. O loo taʻua i le Tusi Paia nisi i le faapotopotoga Kerisiano sa masani ona onanā, ae ua faamamāina i latou “i le agaga o lo tatou Atua.” (1 Korinito 6:9-11) Na faapefea? Na latou maua le fesoasoani e taofia ai le auai i inuga ʻava ma pati lē taupulea ona ua pulea i latou lava, o se uiga na mafai ona ati aʻe e ala i le fesoasoani a le agaga paia o le Atua. “Aua foʻi tou te onanā i le uaina lea e iʻu ai i amioga valea, ae ia faaauau ona faatumulia i le agaga.” (Efeso 5:18; Kalatia 5:21-23) Na folafola mai e Iesu e faapea, e “foaʻi mai e le Tamā o i le lagi le agaga paia iā i latou o ē e ole atu iā te ia.” O le mea lea: “Ia talosaga atu pea ona foaʻiina mai lea iā te outou.”—Luka 11:9, 13.

 O ē uma e fia tapuaʻi iā Ieova ma talia e ia, e mafai ona ati aʻe le pulea o i latou lava i le faitau ma suʻesuʻe o le Tusi Paia, ma tatalo mai le loto e lē aunoa. Nai lo le lolo atu i mea e faavaivaia ai, ia talitonu i le folafolaga mai le Afioga a le Atua: “O lē e lūlū e tusa ma le agaga, e na te selesele mai le ola e faavavau mai i le agaga. O lea, aua neʻi o tatou fiu e faia le mea lelei, auā e iai le taimi e tatou te selesele mai ai, pe a tatou lē faavaivai.”—Kalatia 6:8, 9.

4. Filifili aumea lelei. “O lē e savali ma tagata atamamai, e atamai ai o ia, a o lē e faifaimea faatasi ma tagata vālea, e leaga ai lava o ia.” (Faataoto 13:20) Taʻu i au uō au taumafaiga e pulea lou faaaogā o le ʻava malosi. Na muaʻi lapataʻi mai ai le Afioga a le Atua, afai e te lafoaʻia “le inu tele i le uaina, ma patī lē taupulea, ma tauvaga o inuga ʻava,” o le a ‘⁠faateʻia ai au uō muamua ma latou faia tala leaga e uiga iā te oe.’ (1 Peteru 4:3, 4) Ia e malie e aua le toe faatasitasi ma ē taumafai e faaleaga lau filifiliga e pulea lau inu.

5. Fai ni tapulaa maʻoti. “Aua tou te mulimuli i lenei faiga o mea a le lalolagi, ae peitaʻi ia liliu e ala i le suia o ō outou mafaufau, ina ia faamaonia e outou lava po o le ā le finagalo o le Atua, lea e lelei, e mālie, ma lelei atoatoa.” (Roma 12:2) Afai e te faaaogā taʻiala mai le Afioga a le Atua e fai ai tapulaa maʻoti i lau inu, ae aua le tuu atu e fai mai e au uō po o “lenei faiga o mea,” o le a e ola i se olaga e fiafia mai ai le Atua. Ae e faapefea ona e filifili le mea e gata ai lau inu?

Afai ua fai si tuai o lou mafaufau ma ua afāina lau faatatau i mea, o lona uiga la ua ova lau inu. O lea, afai ua e filifili e inu, e lē o se faiga poto lou manatu e faagata lau inu a o leʻi oo ina e onā. Aua neʻi avea lou manatu e te lē o onā ma mea e  taofia ai lou tagaʻi totoʻa i lou faafitauli. Ia fai se tapulaa maʻoti, e faagata lau inu a o leʻi taitai ona e onā, ma taofia ai le inu tele.

6. Ia maumauaʻi e fai atu, e leai faafetai. “A ia avea la outou upu, o le Ioe, ia Ioe, ma le Leai, ia Leai.” (Mataio 5:37) Pe a tauanau oe e se tagata talimālō agalelei e inu, ae e lē o iloa lou faafitauli, ia e teena ma le faaaloalo. “Ia lē aunoa ona outou tautatala atu i upu e logolelei, ia faamāi i le masima, ina ia outou iloa le auala e tali atu ai i tagata taʻitoʻatasi.”—Kolose 4:6.

7. Saʻili se fesoasoani. Ia talosaga atu i uō e fesoasoani atu e lagolago lau filifiliga e pulea lau inu, ma avatu se fesoasoani faaleagaga. “E sili ona lelei o le toʻalua nai lo o le toʻatasi, auā ua iā te i laʻua le taui lelei o la laʻua galuega mamafa. Auā afai e paʻū le tasi, e toe faatūina o ia e lē la te toʻalua.” (Failauga 4:9, 10; Iakopo 5:14, 16) O le fautuaga foʻi lenā mai le faalapotopotoga i Amerika o loo fesoasoani i ē e iai le faafitauli o le inu tele: “E ono faigatā i nisi taimi ona faaitiitia lau inu, ae talosaga atu i ou aiga ma au uō e fesoasoani mai iā te oe ia ausia lou sini.”

8. Ia pipii i lau faaiʻuga. “Ia avea outou ma ē e usiusitaʻi i le upu ae e lē na o le faalogologo i ai, ua faasesēina ai outou i o outou lava manatu sesē. A o lē e vaavaai totoʻa i le tulafono lelei atoatoa o le saʻolotoga, ma tausisi i ai, ona o lona faalogologo ma le lē faagalogalo, o le a fiafia ai o ia ona o lona faia o lea galuega.”—Iakopo 1:22, 25.

Manumalo i le Faafitauli

E lē o tagata uma e inu tele e pulea e le ʻava. Ae ona o le inu tele o nisi ma ua fai soo, ua oo ai ina pulea i latou e le ʻava. O lē ua pulea e le ʻava, ua pulea o latou tino ma mafaufau e se mea malosi, ma e lē lava lo latou malosi faatasi ma le fesoasoani faaleagaga e manumalo ai. E manatua e Aleni e faapea, “A o ou taumafai e tuu laʻu inu na ou lagona le tigā tele o loʻu tino, ma o i inā na ou iloa ai ua ou manaʻomia se fesoasoani a fomaʻi e faaopoopo i le fesoasoani faaleagaga lea ua ou maua.”

 O le toʻatele o tagata inu e latou te manaʻomia se togafitiga faafomaʻi e vaavaalua ma a latou taumafaiga faaleagaga, ina ia manumalo mai le pulea e le ʻava malosi. * O nisi e manaʻomia ona taofia i le falemaʻi ona o āuga matuiā o le taofia o le inu, pe maua ai vai e taofi ai le manaʻo i le ʻava ma fesoasoani ai ia aua le tago i ai. Na mātauina e le Alo o le Atua o lē na faia vavega e faapea: “E lē manaʻomia e tagata malolosi se fomaʻi, ae na o ē e mamaʻi.”—Mareko 2:17.

Aogā o le Utagia o Faatonuga a le Atua

O fautuaga poto mai i le Tusi Paia e faatatau i le ʻava malosi, e mai i le Atua moni o lē e finagalo i le mea e sili mo i tatou; e lē gata ia tatou fiafia i le taimi nei, ae e aogā foʻi e faavavau. E lua sefulu fā tausaga talu ona lē toe inu Aleni, ma na ia faapea mai: “Ua ou iloa e telē le eseesega ina ua sui loʻu olaga, ma na fesoasoani mai Ieova e faasaʻo oʻu ala . . . ” Ua lē mafai ona tautala a o maligi ona loimata pe a toe mafaufau i le mea na iai. “O . . . se mea uigaese le iloa, o loo malamalama Ieova ma manatu mai, ma ua ia saunia foʻi le fesoasoani na ou manaʻomia.”

O le mea lea, afai ua pulea oe e le ʻava malosi, aua e te vave fiu ma e faapea ifo ua leai se faamoemoe. O le tulaga foʻi lenā sa iai Aleni ma le toʻatele o isi tagata, ae ua mafai ona faaitiitia le inu, po ua tuu. E latou te lē o salamō ona o le faia faapea ma o le a e faapena foʻi.

Pe e te filifili e inu le ʻava ae fuafua lelei, pe filifili foʻi e tuu, ia utagia le augani alofa mai a le Atua: “E lelei pe a e faalogo mai i aʻu poloaʻiga! Ona pei ai lea o se vaitafe lou filemu, ma lau amiotonu e pei o galu o le sami.”—Isaia 48:18.

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 8]

Po o Tauau Ina Lē Pulea Lau Inu?

Ia fesili ifo e faapea:

• Po o tele laʻu inu i le ʻava malosi nai lo le mea e masani ai?

• Po o oʻu inu soo i lo le mea e masani ai?

• Po ua faasolo ina malolosi mea ou te inuina?

• Po o ou faaaogā le ʻava malosi e faagalo ai mafatiaga ma faafitauli?

• Po ua taʻu mai e saʻu uō po o se isi o loʻu aiga lona popole i laʻu inu?

• Po ua avea laʻu inu ma pogai o faafitauli i loʻu aiga, i le galuega, ma pe a ou malaga?

• Pe e faigatā ona misi laʻu inu i se vaiaso?

• Po o lē lelei oʻu faalogona ona e lē o fia inu ʻava isi?

• Po o ou nanā mai i isi le tele o le ʻava malosi ou te inuina?

Pe afai o lau tali o le ioe i nisi o nei fesili, e tatau ona fai sau taumafaiga e pulea lau inu.

[Pusa/Ata i le itulau 9]

 Faia o Filifiliga Atamai i le ʻAva Malosi

A o leʻi inuina le ʻava malosi, ia fesili ifo:

• Pe e tatau ona ou inu le ʻava malosi pe leai?

Fautuaga: O le tagata e lē mafai ona pulea lana inu e tatau ona aua le inu.

• O le ā le tele o le ʻava ou te inuina?

Fautuaga: Fuafua le mea e gata ai lau inu, a o leʻi faasesēina e le ʻava lou mafaufau.

• O le ā se taimi e fetaui ai ona ou inu?

Fautuaga: E lē tatau ona inu ona ave lea o le taavale pe fai ni galuega e manaʻomia ai lou mataala, pe auai i galuega faalelotu, pe a o e maʻitō; po o inuina nisi fualaau mai le fomai.

• O fea e lelei ona ou inu ai?

Fautuaga: I se siomaga e lelei ma saogalemu, aua le inu nanā, aua foʻi le inu i luma o tagata e lē fiafia i le ʻava.

• O ai matou te inu faatasi?

Fautuaga: Inu ma ni uō lelei po o aiga, ae lē o tagata e inu tele ma inu leaga.

[Pusa/Ata i le itulau 10]

E Fesoasoani le Afioga a le Atua i Sē na Pulea Muamua e le ʻAva Malosi

O Supot mai i Taialani, sa inu tele i le ʻava malosi, ma i le taimi muamua, na o le afiafi e inu ai. Sa faasolo ina inu o ia i taeao ma na oo foʻi ina inu i le aoauli. O lana masani e inu seʻia onā. Ae mulimuli ane, na ia suʻesuʻeina le Tusi Paia ma Molimau a Ieova. Ina ua ia iloa e lē fiafia Ieova le Atua i le onā, na tuu loa e Supot lana inu. Ae ina ua mavae sina taimi, na toe foʻi i lana masaniga o le inu. Na lagona ai e lona aiga le mafatia tele.

Peitaʻi, sa tumau pea le alofa o Supot iā Ieova ma manaʻo e tapuaʻi iā te ia i le auala saʻo. Sa fesoasoani pea uō a Supot iā te ia, ma sa faalaeiauina lona aiga ia lava se taimi e faifaimea faatasi ai ma ia ae aua le tuulafoaʻia o ia. I lenā taimi, na fesoasoani iā Supot le faamatalaga tuusaʻo o loo 1 Korinito 6:10, ‘o ē e onanā e lē fai mo latou tofi le malo o le Atua,’ ma na ia iloa ai le matuiā o lona tulaga. Na ia iloa e manaʻomia ona taumafai malosi e foʻia lona faafitauli o le inu tele.

Na filigā Supot e taumafai e aua le toe inu. Mulimuli ane, o le mana o le agaga paia o le Atua, le taʻitaʻiga a Lana Afioga, ma le fesoasoani a lona aiga ma le faapotopotoga na maua ai e Supot le malosi faaleagaga e faatoʻilalo lona manaʻo i le ʻava malosi. Na fiafia lava lona aiga ina ua faailoga lona tuuina atu i le Atua e ala i le papatisoga. Ua maua nei e Supot se faiā māfana ma le Atua lea sa ia faanaunau pea i ai, ma ua faaaogā lona taimi e fesoasoani ai i i isi i le itu faaleagaga.