ʻE Faatuatua i Upu Uma le Tagata ua Leai se Poto Masani’
“O le vale le tagata e lē faitau i se nusipepa, ae e sili atu le valea o le tagata e talitonu i upu uma o loo faitau ai.”—August von Schlözer, tusitala o talafaasolopito ma faasalalauga i Siamani (1735-1809).
PE AFAI e leʻi talitonu se tasi i upu uma na taʻua i nusipepa i le silia i le 200 tausaga ua mavae, e lē tatau foʻi la ona tatou talitonu i faamatalaga uma i luga o le Initaneti i aso nei. Ua maua nei le tele o faamatalaga sesē ma saʻo, aogā ma lē aogā, e lelei ma mataʻutia, ona o le poto faaonapōnei. E tatau ona tatou filifili lelei mea e tatou te faitauina. Ua manatu i latou o ē fou i le faaaogāina o le Initaneti e moni uma faamatalaga o le Initaneti, po o se imeli e ui lava o ni faamatalaga ese po o ni faamatalaga foʻi e faateʻia ai. O le māfuaaga lea ua lapataʻi mai ai le Tusi Paia: “E faatuatua le tagata ua leai se poto masani i upu uma, a o le tagata e iai le utaga mamao, e na te iloilo lelei ona laasaga.”—Faata. 14:15.
E faapefea ona avea i tatou ma ē e iai le “utaga mamao” ma iloa tala taufaasesē, o tala fatu, tala taufaaʻoleʻole ma isi faamatalaga sesē e oso aʻe i luga o a tatou komepiuta? Muamua, ia fesili ifo iā te oe lava: ʻPo o nei faamatalaga e mai i se upega tafaʻilagi maufaatuatuaina po o se upega tafaʻilagi a se tagata, po o se puna o faamatalaga e te lē iloa? Po ua uma ona aumai se lapataʻiga mai i se upega tafaʻilagi aloaʻia e faatatau i na faamatalaga?’ * O lea ia “mafaufau” lelei. (Faata. 7:7) Atonu e lē maufaatuatuaina faamatalaga e faigatā ona talitonu i ai. E lē gata i lea, afai o na faamatalaga e taʻuleagaina ai isi, ia mafaufau i aafiaga o le faasalalau atu o na tala, pe e iai foʻi ni uunaʻiga leaga na faasalalau ai na tala.
O Ē FAI MA MASANI LE KOPI ATU O IMELI I ISI TAGATA
O nisi e mananaʻo e uaʻi atu tagata iā i latou, o i latou na e muamua lava faasalalauina tala ma lafo atu i tagata uma latou te fesootaʻi e aunoa ma le 2 Samu. 13:28-33) Peitaʻi afai e iā i tatou le “utaga mamao” o le a tatou mafaufau ai i āuga o le a oo i ai, atonu o le taʻuleagaina o le talaaga o se tasi po o se faalapotopotoga foʻi.
iloiloina pe moni na tala po o le mafaufau foʻi i ona āuga. (Atonu e lē faamautinoa e le tagata o loo lafoina atu le imeli pe saʻo, auā e alu ai le taimi. Atonu e mafaufau o ia o le mea lenā e faia e le tagata o loo mauaina le imeli, peitaʻi e tāua foʻi le taimi o lenā tagata. (Efe. 5:15, 16) Pe afai e tatou te masalosalo i ni faamatalaga, aua le lafoina atu ae ia tapē.
Ia fesili ifo iā te oe lava: ʻPo ua fai ma aʻu masani le lafo atu o imeli? Pe na ou faatoese i tagata e matou te fesootaʻi ona o le lafoina atu o faamatalaga lē saʻo po o se tala pepelo? Po ua taofi mai aʻu e se tasi e aua neʻi toe lafoina atu ni imeli?’ Ia manatua po o ai lava o loo i lau lisi o tagata tou te fesootaʻi e latou te faaaogāina foʻi le Initaneti, ma e mafai foʻi ona vaavaai i mea e fiafia i ai e aunoa ma lau fesoasoani. E lē tau manaʻomia ona e lafo atu le tele o tala mālie, o vitiō, po o ni ata. E lē talafeagai foʻi ona lafo atu ni lauga faale-Tusi Paia ua uma ona puʻeina pe fai ni kopi. * O le lafoina atu o mea e fai ai saʻiliʻiliga, o mau mo suʻesuʻega faale-Tusi Paia, po o tali e faaaogā i sauniga a le faapotopotoga, o le a faaitiitia ai le aogā o saʻiliʻiliga a le tagata lava ia.
O le ā e tatau ona fai pe a e tau i se faamatalaga taufaaleaga e faatatau i le faalapotopotoga a Ieova i le Initaneti? E tatau ona matuā teena na faamatalaga. Ua manatu nisi e tatau ona faailoa atu na faamatalaga i isi ina ia aumai ai so latou manatu, ae o le iʻuga e atili faasalalau atu ai faamatalaga sesē. Pe afai tatou te popole i se mea na tatou vāai ai i le Initaneti, ia tatalo iā Ieova mo le atamai ma talanoa atu i uso taʻumatuaina. (Iako. 1:5, 6; Iuta 22, 23) Na tuuaʻia sesē Iesu e tagata, ma na ia lapataʻia ona soo o le a sauāina i latou e na fili ma “tuuaʻia pepelo [i latou] i mea leaga uma.” (Mata. 5:11; 11:19; Ioa. 10:19-21) E tatau ona tatou “mafaufau lelei” ma ia iai le “faautaga loloto” e iloa ai le “tagata e tautala pepelo,” ma i latou o “ē e faaʻoleʻole o latou olaga.”—Faata. 2:10-16.
FAAALOALOGIA AIĀ TATAU A ISI
E tatau foʻi ona faaeteete i faamatalaga po o mataupu faaleagaga na tatou faalogo ai mai i isi tagata. E tusa lava pe e saʻo le lipoti, ae e lē faapea ai ua talafeagai ona faasalalau atu. E iai taimi atonu e lē saʻo po o se faiga lē alofa le faasalalau atu o ni tala moni. (Mata. 7:12) O se faaaʻoaʻoga, o se faiga lē alofa ma lē atiaʻe ai le faitatala, e ui lava e saʻo le faamatalaga. (2 Tesa. 3:11; 1 Timo. 5:13) O nisi tala atonu e faalilolilo, ma atonu e mananaʻo nisi e latou te faailoa mai nei faamatalaga i se taimi po o se auala patino foʻi. E tatau ona tatou faaaloalogia a latou aiā tatau. O le vave ona tatou faasalalau atu o na faamatalaga e iai āuga lē lelei e oo i ai.
I aso nei e mafai ona vave faasalalau atu ni tala sesē ma saʻo, aogā ma lē aogā, e lelei ma mataʻutia. O so o se tasi lava e lafoina atu se imeli po o se feʻau tusitusia, e ao ona ia iloa e vave tele ona oo atu lenā tala i le lalolagi aoao, e ui lava e lē o lona faanaunauga lenā. O lea la, ia tatou matuā faaeteete i le vave lafo atu o imeli i tagata uma. Pe a tatou faitau i ni tala fou e faateʻia ai, ia manatua o le alofa e lē masalosalo pe talitonu foʻi i upu uma. O le alofa e lē talitonu i faamatalaga taufaaleaga e faatatau i le faalapotopotoga a Ieova, po o ni pepelo e faatatau i o tatou uso ia ua faasalalau e tagata o ē pologa i “le tamā o le pepelo,” o Satani le Tiapolo. (Ioa. 8:44; 1 Kori. 13:7) E fesoasoani le mafaufau lelei ma le faautaga poto e avea ai ma ē iai le “utaga mamao,” ma iloa le auala e taulima ai le tele o faamatalaga e tatou te maua i aso nei. Ua faapea mai le Tusi Paia, “o ē ua leai se poto masani e faaalia uiga faavalevalea, a o ē e iai le utaga mamao, e faapaleina i le poto.”—Faata. 14:18.