Ia Matuā Saʻili le Faamanuia a Ieova

“E tauia [e le Atua] ē e matuā saʻili iā te ia.”—EPE. 11:6.

1, 2. (a) Ua faapefea ona saʻilia e le toʻatele le faamanuia a le Atua? (e) Aiseā e tatou te naunau ai ia maua le faamanuia a Ieova?

I NISI atunuu, e tusa lava pe lua te lē masani ma se isi, ae a e mafatua, ona fai mai loa lea, “Ia manuia!” E masani ona faamanuia e faifeʻau o lotu eseese tagata, manu, ma mea e leai ni ola. Ua ō atu nisi i nofoaga paia ma le faamoemoe, e maua ai se faamanuiaga. E talosagaina foʻi e le ʻaufaipolotiki le faamanuia a le Atua i o latou malo. Ae, pe e talafeagai na talosaga mo se faamanuiaga? Pe e aogā? O ai moni lava e maua le faamanuia a le Atua, ma aiseā?

² Sa valoia e Ieova o aso e gata ai, o le a iai i atunuu uma ona tagata e mamā ma filemu, e talaʻia le tala lelei o le Malo i tuluʻiga o le lalolagi, e ui ina itagia ma teena e tagata. (Isa. 2:2-4; Mata. 24:14; Faaa. 7:9, 14) O i tatou ua talia lenā avega tauave e ola e ōgatusa ma na upu faagaeeina, e tatou te manaʻomia, ma mananaʻo foʻi i le faamanuia a le Atua, ina ia tatou taulau manuia ai. (Sala. 127:1) Ae e faapefea ona tatou maua le faamanuia a le Atua?

E Tele le Manuia o Ē e Usiusitaʻi

3. O le ā le iʻuga e oo i le nuu o Isaraelu pe ana usiusitaʻi?

³ Faitau le Faataoto 10:6, 7. A o lalata ina ulu atu Isaraelu i le Nuu Folafolaina, na folafola i ai e Ieova o le a matuā faatamaoaigaina i latou ma maua le saogalemu, pe a usiusitaʻi i lona siʻufofoga. (Teu. 28:1, 2) E lē gata ina  oo atu faamanuiaga a le Atua i ona tagata, ae e “maua,” pe e tulimuliʻauina i latou e faamanuiaga. E mautinoa le matuā faamanuiaina o na tagata usiusitaʻi.

4. O le ā e aofia ai i le usiusitaʻi mai i le loto?

⁴ O le ā le ituaiga o usiusitaʻi e tatau ona faaalia e tagata Isaraelu. Sa taʻua i le Tulafono a le Atua, e lē fiafia o Ia pe a lē auauna atu ona tagata “ma le loto olioli ma le fiafia.” (Faitau le Teuteronome 28:45-47) E tatau ona sili atu ona usiusitaʻi iā Ieova i lo le tau ina fai, e pei ona faia e manu ma temoni. (Mare. 1:27; Iako. 3:3) O le usiusitaʻi mai i le loto, e faaalia ai le alofa i le Atua. E iloa lea usiusitaʻi i le olioli ona o le talitonu, e lē mamafa poloaʻiga a Ieova, ma ‘⁠e na te tauia o ē e matuā saʻili iā te ia.’—Epe. 11:6; 1 Ioa. 5:3.

5. E faapefea i le faatuatua i le folafolaga a Ieova ona fesoasoani i se tasi e usitaʻia ai le tulafono i le Teuteronome 15:7, 8?

⁵ Seʻi manatu i le auala e ono faaalia ai lea usiusitaʻi ona o le faatuatua, e ala lea i le tausia o le tulafono o loo i le Teuteronome 15:7, 8. (Faitau.) O le usiusitaʻi ma le musuā i lenā tulafono, atonu na maua ai e tagata matitiva le fesoasoani, ae faamata na maua ai e tagata o le Atua ni faiā lelei ma māfana? A o le mea e sili ona tāua, faamata o atagia atu ai le faatuatua, e mafai e Ieova ona tausia ana auauna, ma maua ai foʻi le avanoa e faataʻitaʻi i lona aao mafola? E leai! Sa silafia e le Atua mea o i le loto o le tagata matamau, ma folafola mai e na te faamanuia mea uma e na te faia. (Teu. 15:10) O lona faatuatua na usiusitaʻi ai i lenā folafolaga, ma maua ai le tele o faamanuiaga.—Faata. 28:20.

6. O le ā ua faamautinoa mai i le Eperu 11:6?

⁶ E lē gata e tauia e Ieova i tatou pe a faatuatua iā te Ia, ae o loo faamatilatila mai i le Eperu 11:6, se isi uiga e manaʻomia e maua ai le faamanuia a le Atua. Ia mātau, e tauia e Ieova o ē e “matuā saʻili iā te ia.” O le uiga o le upu i le uluaʻi gagana, o loo faatatau i taumafaiga filigā ma ia uaʻi atoatoa i ai. Ua faamautinoa mai e lenei mau, e matuā faamanuiaina i tatou pe a taumafai malosi! Auā o le Atua moni e ana nei folafolaga, “e lē mafai ona tala pepelo.” (Tito 1:2) Ua faaalia i le faitau afe o tausaga, le matuā maufaatuatuaina o Ana folafolaga. E lē foʻi fua ana folafolaga, e taunuu uma lava. (Isa. 55:11) O lea, e tatou te mautinoa atoatoa, afai e tatou te faaalia le faatuatua moni, e na te tauia i tatou.

7. E faapefea ona tatou maua le faamanuia, e ala i le “fanau” a Aperaamo?

⁷ O le vaega autū o le “fanau” a Aperaamo, o Iesu Keriso. O le vaega lona lua na valoia o lenā “fanau,” e faia aʻe i Kerisiano faauuina. Ua tofia i latou e “faalauiloa atu uiga silisili ona lelei o lē na valaauina [i latou] mai i le pōuliuli i lona malamalama ofoofogia.” (Kala. 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Pete. 2:9) E lē mafai ona tatou maua se faiā lelei ma Ieova, pe a lē amanaʻia ē na tofia e Iesu e vaavaaia ana mea. Pe ana lē fesoasoani mai le “pologa faamaoni ma le faautauta,” semanū e lē mafai ona tatou malamalama lelei i mea o faitau ai i le Afioga a le Atua, pe e iloa le auala e faatatau ai. (Mata. 24:45-47) O le faatatauina o mea ua tatou aʻoaʻoina mai i le Tusi Paia, e mautinoa e maua ai le faamanuia a le Atua.

Faamuamua Pea le Finagalo o le Atua

8, 9. O le ā le taumafaiga filigā na faia e Iakopo e tusa ai ma ana talosaga?

⁸ O le faia o se taumafaiga filigā ia maua le faamanuia a le Atua, e tatou te manatua ai Iakopo. E leʻi iloa tonu e Iakopo le auala o le a faataunuu ai le folafolaga a le Atua iā Aperaamo, ae na talitonu o ia, o le a faatoʻateleina e Ieova le fanau a lona tuaa, ma avea ma nuu tele. O lea, i le 1781 T.L.M., na malaga atu ai Iakopo i Karana e suʻe sana avā. E lē gata ina saʻilia e ia se tamaʻitaʻi lelei e la te faatasi, ae o se tasi foʻi e faatāua mea faaleagaga ma tapuaʻi iā Ieova, ma o se tinā lelei mo lana fanau.

⁹ Na feiloaʻi Iakopo ma lona tauusoga o  Rasela. Na alofa o ia iā Rasela ma na malie e faigaluega mo le fitu tausaga iā Lapana le tamā o Rasela, ona avea lea o Rasela ma ana avā. O lenei tala, e lē na o se tala o le alofa o se alii i se tamaʻitaʻi. Ae na iloa lelei e Iakopo le folafolaga a le Atua e ona le malosi uma lava i lona augātamā o Aperaamo, lea foʻi na toe folafola mulimuli ane i lona tamā o Isaako. (Kene. 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25) O lea, na fai atu ai Isaako i lona atalii o Iakopo: “E faamanuia le Atua o Lē e ona le malosi uma lava iā te oe, e na te faauluola iā te oe ma faatoʻateleina oe, ma e avea oe ma faapotopotoga o nuu. E na te avatu iā te oe le faamanuiaga lea na folafola atu iā Aperaamo, o oe lava ma lau fanau ua iā te oe, ina ia fai mo oe le laueleele ua e aumau ai o se tagata ese, lea na foaʻiina mai e le Atua iā Aperaamo.” (Kene. 28:3, 4) O lea, o le taumafai malosi o Iakopo e suʻe se avā lelei e maua ai sana fanau, na faaalia ai lona faatuatua i folafolaga a Ieova.

10. Aiseā na fiafia ai Ieova e faamanuia iā Iakopo?

¹⁰ E leʻi saʻilia e Iakopo ni ʻoa mo lona aiga. Ae, sa taulaʻi atu i le folafolaga a Ieova e faatatau i lana fanau. Na uaʻi atu o ia i le faataunuuina o le finagalo o Ieova. Na maumauaʻi o ia e faia mea uma ia maua ai le faamanuia a Ieova e ui ina faigatā. O ona uiga lava na na iai e oo lava ina toeaina, na faamanuia ai o ia e Ieova.—Faitau le Kenese 32:24-29.

11. O le ā le taumafaiga e tatau ona tatou faia e tusa ai ma le finagalo o le Atua ua faaalia mai?

¹¹ E pei i tatou o Iakopo ona e tatou te lē o iloa mea uma e uiga i le faataunuuina o le finagalo o Ieova. A o le suʻesuʻe i le Afioga a le Atua, ua tatou maua ai se faamatalaga o mea e faatalitalia i “le aso o Ieova.” (2 Pete. 3:10, 17) O se faataʻitaʻiga, e tatou te lē o iloa tonu le taimi e oo mai ai, a ua tatou iloa ua lalata mai. E tatou te talitonu i le Afioga a le Atua o loo faapea mai, afai e tatou te talaʻi māeʻaeʻa i le taimi puupuu o loo totoe, o le a faaolaina ai i tatou ma ē o faalogo mai.—1 Timo. 4:16.

12. O le ā le mea ua tatou mautinoa?

¹² Ua tatou iloa, e ono aumai e Ieova le iʻuga i so o se taimi, auā e lē faalagolago le oo mai o le iʻuga seʻi oo le talaʻiga i tagata uma i  le lalolagi. (Mata. 10:23) E lē gata i lea, ua tatou maua faatonuga maʻoti i le auala e faia ai ma le uigā le galuega talaʻi. O le faatuatua, ua tatou faia ai se sao i lenei galuega i le mea sili e tatou te mafaia, e faaaogā ai mea uma ua iā i tatou. E tatau ona tatou talaʻi i oganuu uma, pe fiafia tagata pe leai. Auā e tatou te lē iloa po o ai e tali mai. (Faitau le Failauga 11:5, 6) O la tatou galuega, o le talaʻi ma le faatuatua, e faamanuia mai Ieova. (1 Kori. 3:6, 7) E mautinoa o loo Ia silafia a tatou taumafaiga fitā, ma e ala i lona agaga paia, ua ia aumaia faatonuga maʻoti o loo tatou manaʻomia.—Sala. 32:8.

Saʻili Pea mo le Agaga Paia

13, 14. Ua faapefea ona agavaa auauna a le Atua ona o le mana o le agaga paia?

¹³ E faapefea pe afai ua tatou lagona e lē mafai ona faatino o tatou tofiga, ma auai i le talaʻiga? E ao ona tatou ōle atu iā Ieova e foaʻi mai lona agaga paia, e faaleleia ai o tatou tomai auā lana auaunaga. (Faitau le Luka 11:13.) E mafai ona agavaa tagata i so o se vala o le auaunaga e ala i le agaga paia, e tusa lava po o le ā lona tulaga ma tomai o iai. O se faataʻitaʻiga, e ui e leʻi leva ona tuua e Isaraelu Aikupito ma e lē tomai i faigātaua, ae na mafai e nei leoleo mamoe ma pologa ona faatoʻilalo o latou fili e ala i le agaga o le Atua. (Eso. 17:8-13) O le agaga foʻi lenā na atamamai ai Pesaleli ma Oliavu e fausia le fale fetafaʻi matagofie, e tusa ma le ata mai i le Atua.—Eso. 31:2-6; 35:30-35.

¹⁴ O le agaga mamana foʻi lea ua atamamai ai auauna a le Atua i aso nei, ina ua manaʻomia ona fai a latou lava masini lomitusi, auā le tausia o manaʻoga o le faalapotopotoga. I le tusi a R. J. Martin, o le ovasia o le fale lomitusi i lenā taimi, sa ia faamatala ai mea na faataunuuina i le 1927. “Na tatala ai e le Alii le faitotoʻa i le taimi tonu, ma matou maua ai se masini lomitusi, ae e leai ma se isi e malamalama i lona fausaga pe e iloa le auala e faaaogā ai. Ae na silafia e le Alii le auala e fesoasoani ai i mafaufau o i latou ua tuuina atu atoatoa iā te ia. . . . E na o le lua vaiaso, ae mafai loa ona matou faaaogā lelei le masini, ma o loo lelei pea i le faia o galuega e leʻi iloa e lē na fausia e mafai ona fai ai.” O loo faaauau pea ona faamanuia e Ieova na taumafaiga filigā i aso nei.

15. E faapefea ona faamalosiau le Roma 8:11 i ē o loo fesagaʻi ma tofotofoga?

¹⁵ E eseese auala e galue ai le agaga o Ieova. E maua e auauna uma a le Atua lenā agaga ma e fesoasoani iā i latou e faafetaiaʻia ai faigatā. Ae faapefea pe afai e lofitūina i tatou i tofotofoga? E tatou te maua le malosi mai i  upu a Paulo o loo i le Roma 7:21, 25 ma le 8:11. Ioe, e galue “le agaga o lē na toe faatūina mai Iesu mai i le oti,” e faamalosia ai i tatou ina ia manumalo i tuʻinanauga o le tino. Sa tusia na upu mo Kerisiano faauuina e le agaga, ae e aogā foʻi i auauna uma a le Atua. E tatou te maua le ola e ala i le faatuatua iā Keriso, ma taumafai malosi e fasiotia o tatou faanaunauga lē tatau, ma ia ola e tusa ma le taʻitaʻiga a le agaga.

16. E faapefea ona tatou maua le agaga paia o le Atua?

¹⁶ Pe e tatou te faatalitalia le Atua e foaʻi mai lona mana galue e aunoa ma le faia o ni a tatou taumafaiga? E leai. E lē gata ina tatou tatalo mo le agaga paia, ae e tatau foʻi ona tinoū e taumamafa i Afioga faagaeeina a le Atua. (Faata. 2:1-6) O loo iai foʻi le agaga o le Atua i luga o le faapotopotoga Kerisiano. O le auai e lē aunoa i sauniga, e faaalia ai lo tatou naunau e ‘⁠faalogo i mea ua fai mai ai le agaga i faapotopotoga.’ (Faaa. 3:6) E lē gata i lea, e tatau ona tatou lotomaulalo e faatatau mea ua tatou aʻoaʻoina. Ua fautuaina i tatou i le Faataoto 1:23: “Ia e liliu mai ma talia aʻu aʻoaʻiga. Ona ou liligi atu lea o loʻu agaga iā te outou.” Ioe, e foaʻi mai e Ieova lona agaga paia “iā i latou e usiusitaʻi iā te ia, o le pule.”—Galu. 5:32.

17. O le ā e faatusaina i ai aogā o le faamanuia a le Atua i a tatou taumafaiga?

¹⁷ E manaʻomia taumafaiga filigā ina ia maua ai le faamanuia a le Atua, ae ia manatua, e lē o a tatou galuega fitā ua sasaa faauto mai ai e Ieova le anoanoaʻi o mea lelei i ona tagata. O aogā o ana faamanuiaga i a tatou taumafaiga, e mafai ona faatusaina i aogā o meaʻai tatau i o tatou tino. Ua faatusaina aogā o lana faamanuia i a tatou taumafaiga, i aogā o taumafa tatau i o tatou tino. Ua faia e le Atua o tatou tino ina ia olioli i taumafa, ma maua ai mea aogā e manaʻomia e le tino. Ua ia saunia foʻi meaʻai. E tatou te lē malamalama lelei i le auala e maua ai vaitamini i meaʻai, ma e lē malamalama foʻi le toʻatele i le auala e maua ai e o tatou tino le malosi mai i meaʻai o loo tatou aai ai. E pau le mea ua tatou iloa, e aogā, ma o la tatou vaega e fai, o le ʻai, ma e sili atu aogā e maua ai pe a tatou aai i taumafa paleni. Ua faapena foʻi ona faatulaga e Ieova mea e manaʻomia mo le ola e faavavau, ma ua ia saunia le fesoasoani e tatou te manaʻomia ina ia ausia ai na mea. E mautinoa la le telē o lana fesoasoani iā i tatou, ma e tatau ona viia ai o Ia. Peitaʻi, ina ia maua lana faamanuia, e tatau ona tatou galulue felagolagomaʻi ma Ia e tusa ma lona finagalo.—Ha. 2:18, 19.

18. O le ā lau filifiliga mautū ua iai, ma aiseā?

¹⁸ O lea la, ia faia le mea sili e tatou te mafaia i le faatinoina o o tatou tofiga uma. Ia faalagolago pea iā Ieova e taulau ai. (Mare. 11:23, 24) A o faia faapea, ia mautinoa, “o ē uma e saʻili atu, e maua.” (Mata. 7:8) E tauia i le “pale o le ola” i le lagi, i latou uma ua faauuina e le agaga. (Iako. 1:12) A o “isi mamoe” a Keriso o loo tauivi ia maua so latou faamanuiaga e ala i le fanau a Aperaamo, o le a fiafia e faalogo atu o faapea mai o ia: “Ō mai ia outou o ē ua faamanuiaina e loʻu Tamā, ia fai mo outou tofi le malo ua saunia mo outou talu ona faavaeina le lalolagi.” (Ioa. 10:16; Mata. 25:34) Ioe, “o i latou e faamanuiaina [e le Atua], e fai mo i latou le laueleele, . . . e nonofo ai pea i latou e oo i le faavavau.”—Sala. 37:22, 29.

Pe Mafai Ona e Faamatala?

• O le ā e aofia ai i le usiusitaʻi mai i le loto?

• O le ā e manaʻomia ina ia maua ai le faamanuia a le Atua?

• E faapefea ona tatou maua le agaga paia o le Atua, ma e faapefea ona galue mo i tatou?

[Fesili mo le Suʻesuʻega]

[Ata i le itulau 9]

Sa tauivi Iakopo ma se agelu ia maua le faamanuia a Ieova

Po o e faia ni taumafaiga malolosi faapena?

[Ata i le itulau 10]

O le agaga paia o le Atua na atamamai ai Pesaleli ma Oliavu