Le Tagata Faasauā ua Vaaia se Malamalama Tele

SA MATUĀ faatumulia Saulo i le toʻatamaʻi i soo o Iesu. I le lē faamalieina i sauāga ua uma ona faaooina atu ia i latou i Ierusalema, e aofia ai ma le fetogiina o Setefano, ua agaʻi atu nei o ia e sailia ina ia faaoo atili atu nisi faiga sauā. “Ua mapugatamai pea o Saulo i le faamatau ma le fasioti i le au soo o le Alii, ua alu atu ia i le ositaulaga sili, ua faatoga atu ia te ia i tusi e ave i sunako i Tamaseko, pe afai na te maua ai nisi o le Ala, o tane atoa ma fafine, ia fusifusi ma taʻitaʻi mai i latou e ia i Ierusalema.”—Galuega 9:1, 2.

A o savali atu Saulo agaʻi i Tamaseko, ai na mafaufau loloto o ia i se auala sili ona lelei e faatinoina ai le tofiga na tuuina atu ia te ia e fai. O le pule na tuuina atu ia te ia e le ositaulaga sili e mautinoa e mauaina ai le lagolagosua mai taʻitaʻi o Iutaia e toʻatele i lena aai. O le a sailia e Saulo la latou fesoasoani.

E lē taumatea sa faateleina le fiafia o Saulo a o latalata i le vaipanoa e faataunuuina ai lana sāvali. O le malaga mai Ierusalema agaʻi atu i Tamaseko—e fitu i le valu aso e savali ai pe ā ma le 140 maila [220 kilomita]—sa matuā vaivai ai lava. Na faafuaseʻi lava pe tusa o le ogatotonu o le aso, na susulu mai ai se malamalama e pupula atu na i lo le malamalama o le la ma suluia faataamilo ai Saulo, ona paʻū lea o ia i le eleele. Na ia lagonaina se leo o tulei atu ia te ia i le faa-Eperu faapea: “Saulo, Saulo e, se a le mea ua e saua mai ai ia te au? O le mea faigata ia te oe ona e aa i tui.” Ona fesili atu lea o Saulo: “Le Alii e, o ai ea oe?” Ona tali mai lea: “O aʻu o Iesu ua e saua i ai. A e tulai ia i luga o ou vae; auā o le mea lea ua faaali ai aʻu ia te oe, ia tofia oe e fai ma auauna ma molimau i mea ua e vaaia, atoa ma mea e toe faaali ai aʻu ia te oe; ma ou laveai ia te oe ai le nuu nei, atoa ma nuu ese, ou te auina atu ai nei oe.” “Le Alii e, se a le mea ou te faia?,” na fesili atu ai Saulo. “Tulai ia oe, ina alu i Tamaseko, e taʻuina atu ai ia te oe o mea uma lava ua tofia ia te oe e te faia.”—Galuega 9:3-6; 22:6-10; 26:13-17.

O i latou na malaga faatasi ma Saulo na latou  lagonaina le leo, ae sa latou lē iloa atu lē na fetalai mai pe malamalama foʻi i mea na ia tulei mai ai. Ona o le pupula tele o le malamalama, ina ua tulaʻi aʻe Saulo sa lē mafai ona ia toe iloa se mea ma sa tatau ona taʻitaʻi ia te ia i lona lima. “Ua tolu foi aso e le o vaai ai o ia, ua le ʻai, e lei inu.”—Galuega 9:7-9; 22:11.

Tolu Aso o Manatunatuga Loloto

Na talimalo Iuta, o lē na nofo i le ala e igoa o Saʻo ia Saulo. * (Galuega 9:11) O le ala—e taʻua o le Darb al-Mustaqim i le faa-Arapi—o loo avea pea ma fetaulaʻiga autū o ala i Tamaseko. Seʻi tagaʻi faalemafaufau i ni mea sa faasolo i le mafaufau o Saulo a o iai o ia i le fale o Iuta. Na iʻu ina tauaso ai Saulo i le mea na tupu ma sa matuā faateʻia ai lava o ia. Lea la ua maua nei se taimi e manatunatu loloto ai i ni ona faauigaina.

Na fesagaʻi le tagata faasauā ma le talitonuga na ia teena o se mea valea. O le Alii o Iesu Keriso sa faasatauroina—o lē na faasalaina e le pule sili ona maualuga a Iutaia ma sa ‘inosia ma lafoaʻia e tagata’—o loo soifua pea. Ioe, ua oo foʻi ina tū o ia ua talileleia i le itu taumatau o le Atua i se “malamalama e le masao i ai se tasi.”! O Iesu le Mesia. E saʻo lava la Setefano ma isi. (Isaia 53:3; Galuega 7:56; 1 Timoteo 6:16) Na matuā sesē lava Saulo, auā na faailoa atu e Iesu e faapea o ia le isi o loo iai ia i latou tonu ia na sauāina e Saulo! E tusa ai o nei mea moni, na mafai faapefea e Saulo ona faaauau ona “aa i tui”? E oo lava i se povi pulu e matuā faalogogatā e iʻu lava ina mafai e lona matai ona tataʻi ia ui i le itu o loo ia manaʻo e ui ai. O lea la, o le musu e gauaʻi atu i uunaʻiga mai ia Iesu, o le a na ona faamanuʻalia ai e Saulo o ia lava.

I le avea ai o le Mesia, sa leʻi taʻusalaina ai Iesu e le Atua. Peitaʻi na faatagaina o ia e Ieova e puapuagatia i le maliu e silisili atu ona faalumaina ma oo i ai le faafanoga a le Tulafono: “Ua faafanoina e le Atua le ua faatautauina.” (Teuteronome 21:23) Na maliu Iesu a o tautau o ia i le laau faaoosala. Sa leʻi faasalaina o ia i ni ana lava agasala, talu ai e leai ma sana agasala, ae na faasalaina ona o le tulaga agasala o le fanau o tagata. Na faamatalaina mulimuli ane e Saulo faapea: “O i latou uma o e faalagolago i galuega o le tulafono, ua faafanoina i latou; auā ua tusia, Ia faafanoina i latou uma o e le tumau i mea uma lava ua tusia i le tusi o le tulafono, ia faia. A ua iloa lelei, e le taʻuamiotonuina se tasi i luma o le Atua i le tulafono . . . Na faatauina mai i tatou e Keriso ai le faafanoga o le tulafono, ina ua faafanoina o ia mo i tatou—auā ua tusia, E faafanoina i latou uma o e ua faatautauina i le laau.”—Kalatia 3:10-13.

Sa iai i le taulaga a Iesu le aogā e togiolaina ai. E ala i le taliaina o lena taulaga, na faamauina ai i se uiga faafaatusa i fao e Ieova le Tulafono ma lona faafanoga i le satauro. I le malamalama ai i lena mea moni, na mafai ai e Saulo ona faatāua le laau faaoosala lea sa avea “o le mea e tausuai ai Iutaia,” e avea ma faaaliga o le “poto o le Atua.” (1 Korinito 1:18-25; Kolose 2:14) O lea la, afai sa lē maua le faaolataga e ala i galuega a le tulafono ae ala i le faaalia e le Atua o le alofa tunoa i ē agasala e pei o Saulo lava ia, sa iai foʻi la le avanoa e tatala atu ai ia i latou sa lē aofia i le Tulafono. Ma sa auina atu e Iesu ia Saulo i tagata o Nuu Ese.—Efeso 3:3-7.

Tatou te lē mafai ona iloa po o le ā le tele na malamalama i ai Saulo e faatatau i lenei mea i le taimi o lona faaliliuga. Sa toe fetalai atu i ai Iesu ia te ia, atonu e sili atu na i lo le faatasi, e faatatau i lana feʻau i nuu ese. E faaopoopo atu i ai, e iai ni tausaga na tuanaʻi atu a o leʻi tusia e Saulo nei mea uma i lalo i le faagaeeina. (Galuega 22:17-21; Kalatia 1:15-18; 2:1, 2) Peitaʻi, e leʻi tele ni aso na mavae atu ae mauaina loa e Saulo nisi faatonuga atili mai lona Alii fou.

 Se Asiasiga Mai ia Anania

Ina ua uma ona faaali atu ia Saulo, na faaali atu foʻi Iesu ia Anania, o loo fetalai atu faapea: “Ina alu [ia] i le ala o lona igoa o Saʻo, ina saili le tagata i le fale o Iuta, o Saulo le igoa, o le Taso; auā faauta mai, o loo tatalo ia; ua na iloa atu foi i le faaaliga le tagata, o Anania le igoa, o loo ulufale atu, ma faaee lona lima i ona luga, ina ia toe vaai o ia.”—Galuega 9:11, 12.

Talu ai na iloa e Anania Saulo, e malamalama ai la i le faateʻia o ia i fetalaiga a Iesu. Na ia faapea atu: “Le Alii e, ua ou faalogo i tagata e toatele i lena tagata, i mea leaga e tele ua na faia i ou tagata paia i Ierusalema; e ana foi le pule mai le au ositaulaga sili, e fusifusi uma lava i e ua valaau i lou suafa iinei.” Peitaʻi, na fetalai atu Iesu ia Anania e faapea: “Ina alu ia; auā o le ipu lava o ia ua filifilia maʻu e momoli loʻu igoa i luma o nuu ese, ma tupu, ma le fanauga a Isaraelu.”—Galuega 9:13-15.

I le mauaina o lena faamautinoaga, sa alu atu ai Anania i le tuātusi na avatu e Iesu ia te ia. Ina ua mauaina ma feiloaʻi atu ia Saulo, na faaee atu e Anania ona lima ia te ia. Ua faapea mai le tala: “Ona pauu loa lea o mea nai ona mata [o Saulo] peiseai ni una; ona toe vaai loa lea o ia.” Ua saunia nei Saulo e faalogologo atu. Na faamaonia e upu a Anania mea ia atonu na malamalama i ai Saulo mai i fetalaiga a Iesu: “Ua tofia oe e le Atua o tatou tama, ia e iloa lona finagalo, ma e vaaia Le Amiotonu, ma ia e faalogo atu i lona siufofoga. Aua e fai oe mana molimau i tagata uma lava i ia mea na e vaaia ma e faalogo i ai. O lenei foi, se a le mea e te faatuai ai? Tulai ia, ma ia papatisoina oe, ma ia fufulueseina au agasala i lou valaau i [lona] suafa.” O le ā le iʻuga? Na “tu foi i luga [Saulo], ma ua papatisoina. Ua ʻai, ona malosi ai lea o ia.”—Galuega 9:17-19; 22:12-16.

Ina ua uma ona faataunuuina lona tofiga, ona vave mou atu lea o le tagata faamaoni o Anania mai le vaaiga, e pei ona puupuu lona ulufale mai i le tala, ma e lē o toe taʻua atili mai lava ia i tatou se mea e faatatau ia te ia. Peitaʻi, ua maofa tagata uma na faalogo atu ia Saulo! O lē sa avea muamua ma faasauā, na alu atu i Tamaseko ina ia puʻe faamalosi mai soo o Iesu, ae o lea ua amata ona talaʻi i sunako ma ia faamaonia atu faapea o Iesu le Keriso. —Galuega 9:20-22.

“O le Aposetolo o Nuu Ese”

O le mea na tupu ia Saulo i le ala i Tamaseko na taofia ai o ai mai lona faasauā atu. I le iloaina nei o le faamaoniga o le Mesia, sa mafai ai e Saulo ona faatatau le tele o manatu ma valoaga o Tusitusiga Eperu ia Iesu. I le iloaina faapea na faaali atu Iesu ia te ia ma ‘faaee atu ia te ia’ ma tofia o ia o se “aposetolo o nuu ese” na matuā faaliliuina ai le olaga o Saulo. (Filipi 3:12; Roma 11:13) I le avea ai nei o le aposetolo o Paulo, sa ia te ia se faaeaga ma le pule lea na taaʻina ai aso na totoe o lona olaga i luga o le lalolagi ae faapena foʻi le gasologa o le talafaasolopito faa-Kerisiano.

I tausaga mulimuli ane ai, ina ua finauina le tofi faaaposetolo o Paulo, na ia tali puipui atu i lana pule e ala i lona toe taʻua o le mea na tupu ia te ia i le ala i Tamaseko. Na ia fesili atu faapea: “Ou te le se aposetolo ea? Ou te leʻi vaaia ea Iesu Keriso lo tatou Alii?” Ma ina ua uma ona taʻua le faaali mai o Iesu ua toe faatūina i isi, na faapea atu Saulo (Paulo): “E mulimuli lava ona iloa o ia e aʻu nei, e peiseaī se tama fanau le au.”(1 Korinito 9:1; 15:8) Sa tai pei ua foaʻiina atu ia Saulo le faaeaga o le toe fanau, po o le toe faatūina, i le ola faaleagaga a o leʻi oo i le taimi atofaina, e ala i lona vaaia o le mamalu faalelagi o Iesu.

Na taliaina e Saulo lona faaeaga ma taumafai malosi ina ia ola e talafeagai ai. Fai mai ā ia: “O aʻu o le aupito itiiti o le au aposetolo; e le aoga ona taʻua o aʻu o le aposetolo, auā na ou saua atu i le ekalesia a le Atua. A o . . . lona [le Atua] alofa tunoa foi o ia te au, e le faaleaogaina lea, a ua sili laʻu galuega i [isi aposetolo] uma.”—1 Korinito 15:9, 10.

Atonu i le pei o Saulo e te manatuaina le taimi na e iloaina ai faapea ina ia maua le finagalo malie o le Atua, sa manaʻomia ona e suia ni manatu faatapuaʻiga ua leva ona e taofi i ai. E mautinoa sa faatumulia oe i le loto talisapaia talu ai sa fesoasoani Ieova ia te oe ina ia e ave i fale le upu moni. Ina ua vaaia e Saulo le malamalama ma iloa ai le mea na manaʻomia mai ia te ia, na lē faatalatū o ia i le faia loa. Ma na faaauau ona ia faia i le maelegā ma le maumaututū i le taimi atoa na totoe o lona soifuaga i le lalolagi. Maʻeu se faaaʻoaʻoga sili ona lelei mo i latou uma o ē naunau e maua le finagalo malie o Ieova i aso nei!

[Faamatalaga pito i lalo]

[Ata i le itulau 27]

Le auala ua faaigoa i le Saʻo i Tamaseko i aso nei

[Faamatalaga i Ata i le itulau 27]

Photo by ROLOC Color Slides