Filipo—Le Faievagelia Maelega

UA IAI i le Tusi Paia le tele o faamatalaga e faatatau i tane ma fafine o ē ua avea lo latou faatuatua e aogā ona faataitai i ai. Seʻi manatu ia Filipo, o se misionare Kerisiano o le uluai senituri. Sa lē o ia o se aposetolo, ae sa faaaogaina malosi o ia i le faasalalauina atu o le feau o le Malo. O le mea moni, sa oo ina lauiloa Filipo e faapea o “lē folafola le tala lelei,” po o se faievagelia. (Galuega 21:8) Aisea na faaigoa ai faapena Filipo? Ma o le ā e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai ai ia te ia?

Ua aliai mai Filipo i faamaumauga a le Tusi Paia i se taimi e lei pine lava talu ona mavae le Penetekoso i le 33 T.A. I lena taimi, na muimui ai tagata Iutaia e tāutala i le gagana Eleni i tagata Iutaia e tāutala i le gagana Eperu, i le faapea mai ua lē amanaia o latou fafine ua oti a latou tane i le tufatufaina o meaʻai i aso fai soo. Ina ia taulimaina le mataupu, na tofia ai e le au aposetolo ‘tane e toafitu e taʻuleleia.’ Ma sa aofia ai Filipo ia i latou na filifilia.—Galuega 6:1-6.

O nei tane e toafitu sa “taʻuleleia.” Ua taʻua i le faaliliuga a James Moffatt e faapea, sa “lelei [lo latou] talaaga.” Ioe, i le taimi na tofia ai i latou, ua uma ona iloaina i latou o ni tane faaleagaga e iai tomai e mafaufau ai i mea aogā. E talitutusa lava ma i latou o loo auauna o ni ovasia Kerisiano i aso nei. O tane faapena e lē faatopelau ona tofiaina. (1 Timoteo 5:22) E tatau ia i latou ona ‘ia logoleleia e i latou o i tua,’ ma e tatau ona iloa lo latou magafagafa ma le mafaufau lelei e uso Kerisiano.—1 Timoteo 3:2, 3, 7; Filipi 4:5.

E mautinoa, sa tausia lelei e Filipo lona tofiga i Ierusalema. Ae peitai, sa lei pine ae oo ane le tele o sauaga ogaoga ma faataapeapeina ai soo o Keriso. I le pei o isi, na tuua ai e Filipo le aai, ae sa lei uma ai iina lana faiva. E lei umi se taimi, ae talaʻi atu loa ma le maelega o ia i se oganuu fou—i Samaria.—Galuega 8:1-5.

Tatalaina Oganuu Fou

Na valoia e Iesu e faapea, o le a talaʻi ona soo “i Ierusalema, ma Iutaia uma lava, ma Samaria, e oo lava i le tuluʻiga o le lalolagi.” (Galuega 1:8) E ala i le talaʻi i Samaria, na faia ai se sao o Filipo i le faataunuuina o na upu. E masani  lava ona manatu faatauvaa tagata Iutaia i tagata Samaria. Ae sa lei muai faamasinoina e Filipo na tagata, ma o lona lē faailogatagata sa faamanuiaina. O le mea moni, e toatele tagata Samaria na papatisoina, e aofia ai se tagata na avea muamua ma faataulaitu e igoa ia Simona.—Galuega 8:6-13.

I lena taimi, na faatonuina ai Filipo e le agelu a Ieova ina ia alu atu i le ala i le mea tuufua e alu ifo mai Ierusalema i Kasa. Iina na iloa atu ai e Filipo se kariota o loo alu atu ai se alii ofisa Aitiope o loo faitau leotele le valoaga a Isaia. Na moʻemoʻe atu Filipo faatasi ma le kariota ma na amata ai se talanoaga. E ui lava o se tagata liulotu le Aitiope ma sa iai sona iloa e uiga i le Atua ma le Tusi Paia, ae sa ia ioe ma le loto maulalo e faapea, e na te manaomia se fesoasoani ina ia malamalama ai i mea sa ia faitauina. O lea, na ia valaaulia ai Filipo ina ia oso atu i luga o le kariota ma la nonofo. Ina ua uma ona avatu se molimau, sa la oo atu loa i le mea sa tele ai vai. Ona fesili atu lea o le Aitiope ia Filipo: “Se a ea se mea e vaoia ai aʻu e aua le papatisoina o aʻu?” Ona papatisoina ai loa lea o ia e Filipo, ona alu ai lea o le Aitiope i lona ala ma le olioli. E aliali mai, sa faasalalauina atu e lenei soo fou le tala lelei i lona nuu.—Galuega 8:26-39.

O le ā se mea e mafai ona tatou aʻoaʻoina mai i le faiva a Filipo e aofia ai tagata Samaria ma le alii ofisa Aitiope? Aua lava neʻi o tatou manatu e faapea o le a lē talia fiafia e tagata o nisi atunuu, lanu, po o tulaga taualoa i le lautele le tala lelei. Na i lo o lea, e tatau ona tatou folafola atu le feau o le Malo i “tagata uma.” (1 Korinito 9:19-23) Afai e tatou te faaavanoa i tatou e talaʻi atu i tagata uma, ona mafai lea ona faaaogā i tatou e Ieova i le galuega o le ‘faia o tagata o nuu uma ma soo’ a o lei oo mai le iuga o lenei faiga amioleaga o mea.—Mataio 28:19, 20.

Faaeaga Faaopoopo o Filipo

Ina ua uma ona talaʻi atu i le alii ofisa Aitiope, ona talaʻi atu ai lea o Filipo i Asota, “ua alu foi o ia, ma folafola solo le tala lelei i aai uma lava, ua oo lava ia i Kaisareia.” (Galuega 8:40) I le uluai senituri, sa matuā toatele lava le faitau aofai o tagata o Nuu Ese i nei aai e lua. I lona agaʻi atu i le ala i le itu i mātū i Kaisareia, e foliga mai sa talaʻi ai Filipo i nofoaga sa faaautū i tagata Iutaia, e pei o Lita ma Iopa. Atonu o le mea lena na mafai ai ona maua mulimuli ane ni soo i nei nofoaga.—Galuega 9:32-43.

O le toe taʻua mulimuli lava o Filipo e pe ā ma le 20 tausaga mulimuli ane ai. I le faaiuga o lana malaga faamisionare lona tolu, na tuuvaa ese ai Paulo i Tolumai. Ua faapea mai le aumea faimalaga a Paulo o Luka: “O le taeao ua o atu ai i matou, ua oo i Kaisareia; ua matou ulu atu i le fale o Filipo lē folafola le tala lelei.” O le taimi lea, sa ia Filipo “afafine e toafa, o taupou, o e perofeta ane.”—Galuega 21:8, 9.

Atonu o le taimi lea ua faamautū ai Filipo i Kaisareia. Ae sa tumau pea lona agaga faamisionare, auā ua taʻua o ia e Luka “o lē folafola le tala lelei.” O lenei faaupuga e masani ona faailoa ai se tasi o lē e tuua lona aiga ina ia talaʻi atu le tala lelei i vaipanoa e lei galueaiina. O le mea moni e faapea e toafā afafine o Filipo o ē sa perofeta ane, e faailoa mai ai sa latou mulimuli i tulaga vae o lo latou tamā maelega.

E tatau foi i mātua Kerisiano i aso nei ona manatua o a latou fanau o o latou soo ia e sili ona tāua. E tusa lava po ua tuua e na mātua nisi o faaeaga faatiokarate ona o ni tiute tauave faaleaiga, ae i le pei o Filipo e mafai lava ona latou tumau e avea o ni auauna ma le loto atoa a le Atua ma ni mātua e fai ma faaaoaoga lelei.—Efeso 6:4.

O le asiasiga a Paulo ma ana aumea na maua ai e Filipo ma lona aiga se avanoa lelei e faaalia ai le agaga talimalo. Seʻi manatu i feofoofoaiga o faalaeiauga! Atonu o le faatasiga lenei na maua mai ai e Luka faamatalaga auiliili e uiga i le galuega a Filipo, ia na mulimuli ane faaaofia mai i le Galuega mataupu e 6 ma le 8.

Sa faaaogā tele e Ieova le Atua ia Filipo mo le faaauilumaina atili o manaoga o le Malo. O le maelega o Filipo na mafai ai ona ia faasalalau atu le tala lelei i oganuu fou ma siitia ai se siomaga lelei faaleagaga i totonu o lona aiga. Pe e te manao e olioli i ni faaeaga ma ni faamanuiaga faapena? O le a sili atu la ona lelei mo oe pe a e faataitai i uiga na faaalia e Filipo, le faievagelia.