Ua Fesili Mai Talavou . . .

O le ā le Leaga o le Tauimasui?

“Sa ia faifai mai iā te aʻu.”—Conneel, o se alii talavou e 15 ona tausaga, o loo i le falepuipui ona o le fasioti tagata.

O Aneterea, e 14 ona tausaga, o lē na fasiotia se faiaʻoga tamaʻitaʻi i se siva a le aʻoga, na faitio mai e ʻinoʻino i faiaʻoga ma ona mātua, ma e ita i teineiti ona o le mumusu iā te ia.

UA FAAIGOAINA e le mekasini o le Time “o se āʻega mataʻutia.” E avatu faananā e se talavou se auupega malosi i lana aʻoga ma tafanaina ai tamaiti aʻoga ma faiaʻoga. O faalavelave mataʻutia faapenei ua amata ona foliga mai o se mea masani i le Iunaite Setete, lea na faamatalaina ai e se tasi TV faasalalau o tala fou le āʻega e faapea o “le pasae aʻe o faiga sauā.”

O le mea e lelei ai, ona e lē o taimi uma o loo faia ai ni taugāfana i aʻoga. E ui i lea, o solitulafono talu ai nei e māfua mai ona o le ita lē pulea, ua faaalia mai ai le matuiā o le ita o nisi o talavou. O le ā e foliga mai o loo faatupuina le pasae aʻe o le ita? O nisi o nei talavou na manino lo latou matuā lotoa ona o le aafia i ni faiga lē faamasinotonu po o le lē faatinoina ma le saʻo o le tulaga pule e i latou o loo umiaina. O isi e mautinoa lava le feita ona o ni tauemuga faifai pea mai i a latou aumea. Na fanaina e se tasi tamaitiiti e 12 ona tausaga se tamaitiiti o lana vasega—ona ia toe fanaina ai lea o ia lava—ona na tauemua o ia i le lapoʻa tele.

O le mea moni lava, o le toʻatele o talavou atonu e lē taitai ona mafaufau moni i le faia o se faiga sauā matuiā faapea. Peitaʻi, e lē faigofie le tauivi ma faalogona o le tigā ma le faamanuʻalia lea e mapuna aʻe pe a e aafia i ni faiga faailogatagata, le faasaunoa, po o ni faifaiga lē alofa. I le toe tomanatu i taimi a o aʻoga o ia, ua faapea mai ai Peni: “O aʻu lava e fitipuu ai i le toʻatele o tamaiti matou te tupulaga faatasi. Ae ona o loʻu ulu sa selepoo, sa masani ai lava ona faifai mai isi tamaiti iā te aʻu ma latou tapō loʻu ulu. O le mea lenā sa oso ai tele loʻu ita. O le mea sa sili ona faatetele ai, pe a ou alu atu e saʻili se fesoasoani mai tagata o loo pule, ae latou te lē ano mai iā te aʻu. O le mea lenā sa atili ai ona oso loʻu ita!” Ua toe faapea mai Peni: “Na o le pau lava le mea na taofia ai aʻu mai le tago i se fana ma tafana ai nei tagata ona sa ou leʻi mauaina se fana.”

O le ā sou manatu i talavou o loo latou saʻili e tauimasui pe faatigā atu i ē na faatigā mai iā i latou? Ma o le ā e tatau ona e fai pe afai o loo faia iā te oe ni faiga lē alofa? O le tali, seʻi iloilo le mea o loo fai mai ai le Afioga a le Atua.

Pulea Totino—O se Faailoga o le Malosi!

E lē fou le iai o faiga lē alofa ma le lē faamasinotonu. Na aumaia e se tasi tusitala o le Tusi Paia le fautuaga lenei: “Ina soia e te ita, ma ia tuu  lou tiga; aua e te faameo, neʻi e faia se mea leaga.” (Salamo 37:8) E masani lava, o le lē pulea o le ita e aofia ai le leai o se pulea totino ma le aunoa ma se manatu i āuga. O le faatagaina e se tasi o ia lava e “faameo” e mafai ona iʻu ai i le pasae aʻe o le ita! O le ā e ono iʻu i ai?

Sei iloilo le faaaʻoaʻoga a le Tusi Paia iā Kaino ma Apelu. Sa ‘⁠ita tele Kaino’ i lona uso o Apelu. O le iʻuga, ‘a o i ai i laua i le fanua, ona tulai atu lea o Kaino ia Apelu lona uso, ma fasioti ia te ia.’ (Kenese 4:5, 8) O le isi faaaʻoaʻoga o le ita lē pulea lea sa maua ai le tupu o Saulo. Ona o le lotoleaga i le faatamaʻiaga faafitafita na faia e le talavou o Tavita, na ia veloina moni ai lava Tavita i le tao ma na ia faia foʻi faapea i lona lava atalii o Ionatana!—1 Samuelu 18:11; 19:10; 20:30-34.

E moni, e iai taimi e tatau ai le ita. Peitaʻi, e mafai ona iʻu leaga le ita tatau pe afai e lē pulea. Mo se faaaʻoaʻoga, e mautinoa sa tatau le feita o Simeona ma Levi iā Sekema ina ua la iloa na ia tosoina lo la tuafafine o Tina. Ae na i lo le faatoʻatoʻa, na pasae aʻe lo la ita sauā, e pei ona faailoa mai i a la upu mulimuli ane ai: “E faapea ea ona fai o ia i lo matou tuafafine e peiseai o se fafine talitane?” (Kenese 34:31) Ae ina ua tupu le maʻemaʻeā tele o lo la ita, na la “taitasi i lana pelu, ona ulu atu lea i le aai ma le le mataʻu, ma fasioti i tane uma” na nonofo i le nuu o Sekema. Na aafia ai ma isi i lo la ita auā na “o atu foi [“isi,” NW] atalii o Iakopo” ma auai i le fasiotiga tagata. (Kenese 34:25-27) E oo lava i tausaga mulimuli ane ai, na taʻusalaina e Iakopo, le tamā o Simeona ma Levi, i laʻua ona o lo la ita lē pulea.—Kenese 49:5-7.

Ua tatou aʻoaʻoina ai i inei se manatu tāua: O le ita lē pulea e lē o se faailoga o se malosi ae o le vaivai. Ua faapea mai le Faataoto 16:32: “E sili ona lelei o le ua gesegese i le ita i le ua malosi; e sili foi le ua pule i lona loto i le na te aea le aai.”

Le Valea o le Tauimasui

Ua aumaia e le Tusi Paia le fautuaga lenei: “Aua le taui atu le leaga i le leaga i se tasi; . . . aua le taui atu ma sui.” (Roma 12:17, 19) O le tauimasui—tusa lava pe aofia ai faiga sauā faaletino pe na o ni faaupuga sauā—e lē faale-Atua. I le taimi e tasi, o lenā tauimasui e lē aogā ma e lē atamai. Auā foʻi, o faiga sauā e masani lava ona iʻu i isi foʻi faiga sauā. (Mataio 26:52) Ma o faaupuga sauā e masani ona faapogaia ai foʻi nisi faaupuga e sili atu ona sauā. Ia manatua foʻi, e masani lava ona lē saʻo se mea e māfua ai le ita. Mo se faaaʻoaʻoga, pe mafai ona e iloaina moni e ʻinoʻino iā te oe le tagata lea na faatigā iā te oe? Pe ai ona sa leʻi mafaufau lelei po o le faatamaitiiti foʻi o lenā tagata? Ae tusa lava foʻi pe na fai ona o se uiga lotoa sa iai, ae pe ua avea ai ea la o se mea saʻo le toe taui atu i ai?

Seʻi iloilo upu o le Tusi Paia i le Failauga 7:21, 22: “Aua foi e te manatu i upu uma ua faia; neʻi e faalogo i lau auauna o fetuu ia te oe; auā foi ua iloa lou loto, o oe lava ua atu lasi ona e fetuu i nisi tagata.” Ioe, o se mea e faanoanoa ai le faia e ni tagata o ni tala lē lelei e uiga iā te oe. Ae ua faailoa mai e le Tusi Paia e faapea o se mea masani o le olaga. Pe e lē moni ea atonu sa e faia foʻi ni tala e uiga i isi lea sa sili ona lelei pe ana e lē faia? Ae aiseā la e te mateletele ai pe a fai e se isi se faamatalaga lē alofa e uiga iā te oe? O le tele o taimi, o le auala sili e faafetaiaʻia ai tauemuga o le tau lava o le aua le amanaʻiaina.

E faapena foʻi ona lē atamai le soona mateletele pe a e lagona ua soona fai oe. Ua toe manatua e se talavou e igoa iā Tavita le mea na tupu a o latou taaalo pasiketipolo ma isi ana uō Kerisiano. Ua faapea mai Tavita: “Na togi aʻu e se tasi o le isi ʻau i le polo.” I le vave oso aʻe o se manatu faapea na faia lenei gaoioiga ona o le lotoa, na taui atu ai e Tavita, i lona toe togiina atu o le polo i le isi tagata taalo. Ua taʻutino mai e Tavita e faapea: “Na matuā oso lava loʻu ita.” Peitaʻi, a o leʻi faasolo ina aasa tele le ita, na tatalo atu Tavita iā Ieova. Na ia faapea ifo iā te ia, ‘⁠O le ā laʻu mea lea o le a fai, pe ou te manaʻo ea e fusu ma se isi uso Kerisiano?’ Mulimuli ane, na toe fefaatoeseaʻi i laʻua.

I na tulaga, e lelei ai pe a manatua le faaaʻoaʻoga a Iesu Keriso. “O le sa agateleina, a e lei toe agatele atu, na faatigaina o ia, a e lei faamatau atu.” (1 Peteru 2:23) Ioe, pe a mafatia, na i lo le toe tali atu, tatalo i le Atua ma ole atu iā te ia e fesoasoani mai iā te oe e tausisia le pulea totino. O le a ia “foaiina mai [ma le agaalofa] . . . le Agaga Paia i e ole atu ai ia te ia.” (Luka 11:13) Na i lo le tauimasui atu pe a faatigā mai se tasi iā te oe,  atonu o le mea e ao ona e faia o le faalatalata atu lea i lenā tagata ma talanoa i ai e uiga i le mea ua tupu. (Mataio 5:23, 24) Pe afai foʻi o oe lea e aafia i ni faiga faasoesa e ogaoga ma faifai pea, pe atonu e ala mai se tamaitiiti faasaunoa i le aʻoga, aua neʻi e taumafai e faafetauia i se gaoioiga sauā. Na i lo lenā, e manaʻomia ona e uia ni laasaga aogā e puipuia ai oe. *

Se Talavou o Lē na Teena le Ita

E toʻatele talavou na faatatauina nei mataupu silisili o le Tusi Paia ma iʻu ai i ni iʻuga lelei. Mo se faaaʻoaʻoga, o Katerina, sa faateʻa o ia e tausia e se isi a o laʻitiiti lava. Ua ia faapea mai: “Na iai loʻu faafitauli o le ita ona sa ou leʻi malamalama i le māfuaaga na faateʻa ai aʻu e loʻu tinā moni. O lea na faatūtū atu ai lava loʻu ita i loʻu tināfai. I ni aʻu lava māfuaaga faavalevalea, na ou lagona ai faapea afai ou te faatigā iā te ia, atonu lava o lenā ua ou tauimasui atu ai i loʻu tinā moni. O lea na ou faia ai mea uma lava—faaupuga tigā, tatū solo oʻu vae, ma loʻu faalii. Sa fai ma aʻu vaisū le matuā taveloina o faitotoʻa. Sa masani foʻi ona ou faapea atu: ‘Ou te ʻinoʻino iā te oe!’—e māfua uma ona sa ou matuā ita lava. Pe a toe tepa i tua, e faigatā ona ou talitonu sa ou faia nei mea.”

O le ā na fesoasoani iā Katerina ina ia pulea ai lona ita? Ua ia tali mai: “O le faitauina o le Tusi Paia! E tāua tele lenei mea auā e silafia e Ieova o tatou faalogona.” Na maua foʻi e Katerina le faamāfanafanaga ina ua faitauina e ia ma lona aiga mataupu o le Ala Mai! e patino tonu lava i le faafitauli o lona aiga. * Ua ia toe manatua e faapea: “Na mafai e i matou uma ona nonofo faatasi i lalo ma talatalanoa ina ia malamalama le tasi i faalogona o le isi.”

E mafai foʻi ona e puleaina faalogona o le ita. Pe a e fetaiaʻi ma ni tauemuga, faiga faasaunoa, po o ni faiga lē alofa, aua neʻi galo upu o le Tusi Paia i le Salamo 4:4: “Ia outou tetemu, [“ae,” NW] aua neʻi agasala.” O na upu e mafai ona fesoasoani iā te oe ina ia ʻalofia ai le lolo atu i le ita e faaleagaina ai.

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 15]

O le tele o taimi, o le auala sili e faafetaiaʻia ai tauemuga o le tau lava o le aua le amanaʻiaina