1, 2. (a) Maganu ayyaaninni massagamate daafira mitu manni mayyiino? (b) Konni birxichira hiikkuri xaˈmuwa xiinxallineemmo?

KANAADAHO heedhannoti mitte rodoo togo yitino: “Maganu ayyaaninni massagamaˈya hagiirraame ikkeemma gede assitinoe; qoleno barru barrunku iillannoe fonqolo qeeleemma gede kaaˈlitinoe.” Mittu Biraazilete gobbara heeˈranno rodii togo yiino: “Maganu ayyaaninni massagamate sharramanke, galtenke 23 diro hagiirraame ikkitanno gede assitino.” Filippiinsi gobbara heeˈranno rodiino togo yiino: “Maganu ayyaaninni massagama, surrete keere afiˈreemmonna babbaxxino roduuwi ledo salaametenni heeˈreemmo gede kaaˈlitinoe.”

² Kuni manni coyiˈrinori qullaawu ayyaaninni massagama lowo horo afidhinota leellishanno. Konni daafira ninkeneeto togo yine xaˈma hasiissannonke: ‘Ayyaanaamittetenni jawaatanna kuri manni afiˈrino horo afiˈra dandeemmohu hiittoonniiti?’ Tenne xaˈmora dawaro afiˈnammora albaanni, Qullaawu Maxaafi, Maganu ayyaaninni massagamanno manni daafira mayyaannoro ronseemmo. Konni birxichira sase xaˈmora dawaro afiˈneemmo: (1) Maganu ayyaaninni massagamate yaa mayyaate? (2) Ayyaanaamittetenni lophineemmo gede kaaˈlannonkehu ayeoo lawishshaati? (3) ‘Yesuusira noosi gedee hedo’ Maganu ayyaaninni massagammeemmo gede kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

3. Qullaawu Maxaafi Maganu ayyaaninni massagamannonna maalu coye illachishanno manchi mereero noo badooshshe kulannohu hiittoonniiti?

³ Phaawuloosi ‘ayyaanaamu manchi’ woy qullaawu ayyaaninni massagamanno manchinna ‘Maganu ayyaana afiˈrinokki manchi’ woy maalu coye calla illachishanno manchi daafira coyiˈrinori Maganu ayyaaninni massagamate yaa mayyaatero huwanteemmo gede kaaˈlannonke. (1 Qorontoosi 2:14-16 nabbawi.) Lamunku badooshshi maati? ‘Maganu ayyaana afiˈrinokki manchi tenne gowwimmate kiiranno daafira Maganu ayyaani aanno elto diadhanno.’ Maganu ayyaaninni massagamanno manchi kayinni ‘baalanka coye xiinxalle laˈˈannohonna’ ‘Kiristoosira noosi gedee hedo’ noosiho. Soqqamaasinchu Phaawuloosi Maganu ayyaaninni massagammeemmo gede jawaachishinonke. Maganu ayyaaninni massagamanno mancho maalu coye calla illachishanno manchiwiinni bada dandiinanniti wole doogga hiikkuriiti?

4, 5. Maalu coye illachishanno manchira hiittoo akatta noosi?

⁴ Hanni balanxe maalu coye illachishanno manchi woy alamete hedo noosi manchira hiittoo akatta noosiro laˈno. Alamete aana noohu rooru manni maalaamittete hasattonsa calla wonshiˈrate aana illachishanno. Phaawuloosi tenne ikkito ‘hajajantannokkirira roorricha ikkino ayyaana’ yee xawisino. (Efe. 2:2) Kuni ayyaani, batinyu manni wolu ikkita ikkanno gede assanno. Togoo manni maalaamittete hasattonsa calla illachishanno. Konni daafira, insa baxisinonsa coye assitanno, hattono Maganu biddishshi garinni heeˈrate disharrantanno. Maganu ayyaaninni massagamannokki manchi, isiniitira ayirrinye afiˈranna maalaamittete jiro duuˈna baxanno, woy qoossosi aana calla illachishanno.

⁵ Mittu manchi maalu coye calla illachishannoha ikkinota afa dandiinanniti wole doogo maati? Togoo manni ‘maalu looso’ yinire loosanno. (Gal. 5:19-21) Phaawuloosi Qorontoosi songora borreessinote umi sokkara, maalu coye baxanno manna bande anfannita wole doogono qummi assino. Kuri giddo mitu: babbadooshshe kalaqate, godowa hosate, gibbote, yoote mine kassasamate, silxaane ayirrisa giwate, hattono quwa sayise itatenna agate. Maalu coye illachishanno manchi fonqolu iillannosi wote hakko fonqolinni qeelamanno. (Law. 7:21, 22) Yihuda coyiˈrino garinni togoo mannira ‘qullaawu ayyaani dinonsa.’—Yih. 18, 19.

6. Maganu ayyaaninni massagamanno mancho bande anfannihu hiittoonniiti?

⁶ Ikkina, Maganu ayyaaninni massagamanno manchi hiittooho? Maganu ayyaaninni massagamanno manchi maalu coye calla illachishanno manchiwiinni baxxinoho; togoo manchi Maganu coye balaxisiisanno. Ayyaanunni massagamanno manchi ‘Magano lawate’ woˈnaalanno. (Efe. 5:1) Togo yaa, mitto coye assara albaanni Yihowa hedo afate sharramanno, hattono hakko coye Yihowa laˈˈanno garinni laˈˈate woˈnaalanno. Togoo manni Magano seekke afino. Qullaawu ayyaaninni massagamanno manni maalu coye illachishanno manni gede ikkikkinni, Yihowa biddishshi ledo sumuu yaanno garinni heeˈrate sharramanno. (Far. 119:33; 143:10) Maganu ayyaaninni massagamanno manchi maalaamittete coye illachisha agure, ‘qullaawu ayyaani guma’ laalate woˈnaalanno. (Gal. 5:22, 23) “Ayyaanaamo” woy Maganu ayyaaninni massagamanno mancho yaanno xawishshi roore xawe leellannohe gede hanni konne lawishsha hedi: Chaachaare daddaˈlanno mancho worba daddalaanchooti yinanni. Maganu ayyaaninni massagamanno manchono ayyaanaamo woy Maganu ayyaaninni massagamanno manchooti yinanni.

7. Qullaawu Maxaafi qullaawu ayyaaninni massagamanno manni daafira mayyaanno?

⁷ Qullaawu Maxaafino Maganu ayyaaninni massagammeemmo gede jawaachishannonke. Lawishshaho Maatewoosi 5:3 (NW) togo yitanno: “Ayyaanaamittete coye goodhinori hagiirraammaho; iimi Mangiste insatena.” Roomu Sokka 8:6 Maganu ayyaaninni massagama  hasiissannota xawissanni togo yitanno: “Maalu hedonni amadama reyo abbitanno; Ayyaanu hedonni amadama kayinni heeshshonna keere uyitanno.” Ayyaanaamittete coye illachinsheemmoha ikkiro, xa Maganu ledo danchu jaaloomi heeˈrannonke, hattono giddiidi salaame afiˈneemmo; albillitte qole hegere heeshsho afiˈneemmo.

8. Ayyaanaamittenke kajjishiˈratenna baˈannokki gede agadhate sharrama hasiissannonkehu mayiraati?

⁸ Ikkollana, heeˈnoommohu busha alame giddooti. Alamete aana maalu coye calla baxanno manni woˈmino daafira, Maganu ledo noonke jaaloomi baˈˈannokki gede sharrama hasiissannonke. Mittu manchi ayyaanaamittetenni shoshshoggiro, tenne alame “diilallo” surresi giddora eˈe daaffannosi. Ninkera togoo gawajjo iillitannonkekki gede qoropha dandiineemmohu hiittoonniiti? Ayyaanaamittenke kaajjitanno gede kaaˈlannonkeri maati?

9. (a) Ayyaanaamittenke kaajjishiˈrate mayi kaaˈlannonke? (b) Konni birxichira ayeoo lawishsha ronseemmo?

⁹ Mittu qaaqqi annisinna amasi assannore laˈˈannohanna insaha dancha lawishsha harunsannoha ikkiro, egennaamo ikkanno. Hatteente gede, ninkeno kaajjado ammana noonsa manni lawishsha harunsanke ayyaanaamittenke kaajjishiˈrate kaaˈlitannonke. Qoleno Qullaawu Maxaafi giddo kulloonnihu maalu coye illachishino manni lawishshi qorophineemmo gede kaaˈlannonke. (1 Qor. 3:1-4) Qullaawu Maxaafi giddo lamunku gari manni no. Ikkollana, ayyaanaamittetenni jawaata dandiineemmo gara afa hasiˈneemmo daafira, hanni dancha lawishsha ikkinonke manni dhagge laˈno. Konninni aanchine Yaiqoobi, Maariyaaminna Yesuusi lawishsha ronseemmo.

10. Yaiqoobi Maganu ayyaaninni massagamannota leellishinohu hiittoonniiti?

¹⁰ Balanxe hanni Yaiqoobi lawishsha laˈno. Ninkente gede, Yaiqoobirano lowo fonqoli tuncu yiinosi. Yaiqoobi maalu coye calla illachishannoha rodoosi Eesawu dandee heeˈrino, hattono Eesawu Yaiqoobi shaate hedino. Qoleno ballisi duucha hige yawaawulinosi. Hatte yannara maalu coye baxanno manni batiˈrinoha ikkirono Yaiqoobi kayinni Maganu ayyaaninni massagamino. Isi Maganu Abirihaamira eino qaale wonshannota addaxxino, hattono  Maganu hedinore wonshannohu maatesi widoonni ikkinota afino daafira insa towaatate sharramino. (Kal. 28:10-15) Yaiqoobi coyiˈrinorinna assinori isi Maganu biddishsha wodanchinota leellishanno. Lawishshaho rodiisi Eesawu shaasira hedi yannara Yaiqoobi Magano togo yee huucciˈrino: “Huuccattoˈya macciishshie. Danchumma asseemmohena, ilamootto gobba higi; ayiddikkiwa higi yoottoe. . . . Waajjoommona, rodiiˈya Eesawu anganni gatisie.” (Kal. 32:6-12) Yaiqoobi Yihowa isiranna annuwasira eino qaale wonshannota ammanino, hattono Maganu hedonna fajjo ledo sumuu yaannore assino.

11. Maariyaami Maganu ayyaaninni massagantannota leellishannori maati?

¹¹ Xa hanni Maariyaami lawishsha laˈno. Yihowa Maariyaami Yesuusi ama ikkitanno gede doorinohu mayiraati? Ise Maganu ayyaaninni massagantannota woy Yihowa baxxannota ikkitinohuraati. Tenne mayinni anfeemmo? Maariyaami fiixise Zakkaariyaasinna Elsaabeexiwa martu wote Magano guwisidhanni coyidhinori ise Maganu ayyaaninni massagantannota leellishanno. (Luqaasi 1:46-55 nabbawi.) Maariyaami coyidhinori, Maganu Qaale lowo geeshsha baxxannotanna Ibiraawootu Afiita Qullaawa Borro seekkite affinota leellishanno. (Kal. 30:13; 1 Sam. 2:1-10; Mil. 3:12) Qoleno isenna Yooseefi haarote adhaminore ikkirono, Yesuusi ilama geeshsha siimu xaadooshshe diassino. Tini maa leellishshanno? Insa roore illachishannohu uminsa hasatto ikkikkinni Maganu fajjo ikkinota leellishshanno. (Mat. 1:25) Yannate gedensaanni, Maariyaami Yesuusi heeshsho giddo woˈminore seekkite huwatino, hattono isi coyiˈrino hayyo hiincitino. Qoleno ‘baalanka coye wodanaho wodhitino.’ (Luq. 2:51) Maganu Mesihichu daafira coyiˈrinori woˈmanno gara afate quqquxantino. Maariyaami lawishshi heeshshonke giddo Maganu fajjo balaxisiinseemmo gara afate kaaˈlannonke yiniro sumuu diyaatto?

12. (a) Yesuusi Annisi lawishsha harunsinohu ma garinniiti? (b) Ninke Yesuusi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? (Hanafote noo misile lai.)

¹² Xaa geeshsha heeˈrino manni baalunkunni roore, Maganu ayyaaninni massagamannohu ayeti? Yesuusaati. Yesuusi heeshshosinna soqqanshosi woˈmatenni, Annisi Yihowa lawishsha harunsannota leellishino. Isi hedosinninna assootisinni Yihowa lawishsha harunsino, hattono Maganu fajjonna biddishshi garinni heeˈrino. (Yoh. 8:29; 14:9; 15:10) Lawishshaho, hanni masaalaanchu Isayaasi Yihowa manna mararanno Magano ikkinota xawisino gara hedi; hakkiinni konne qummeeshsha Wongeelu borreessaanchi Maarqoosi Yesuusi daafira borreessinori ledo heewisiisa dandaatto. (Isayaasi 63:9; Maarqoosi 6:34 nabbawi.) Ninkeno Yesuusi gede, kaaˈlo hasiissannonsarira mararro leellinsheemmo? Qoleno Yesuusi gede sabbakatenna dancha duduwo rosiisate looso illachinsheemmo. (Luq. 4:43) Togoo hedonna assooti mittu manchi Maganu ayyaaninni massagamannoha ikkinota leellishanno.

13, 14. (a) Yannankera noohu Maganu ayyaaninni massagamanno manni lawishshinni maa ronseemmo? (b) Mitto lawishsha kuli.

¹³ Qullaawu Maxaafi giddo kulloonni mannano agurranna, yannankerano dancha lawishsha ikkannonkehu Maganu ayyaaninni massagamannohu batinyu manni no; kuni manni heeshshonsa biddi assiˈre Yesuusi lawishsha harunsa hanafino. Kuni manni diinaggaawe soqqamannoha, wosina adhannoha, shaqqille leellishannohanna wole dancha akatta noonsata wodanchoottoha ikkara dandaanno. Insano ninkente gede, laanfensa qeelatenna tenne Maganu baxanno akatta lossiˈrate sharrantanno. Biraazilete heedhannoti Richeeli yinanni rodoo togo yitino: “Ani alba alamete faashine harunsa baxeemma. Konnira, bikku uddano diuddireemma. Ikkollana, Qullaawu Maxaafi halaale rosumma gedensaanni, Maganu ayyaaninni massagamate sharramoomma. Tenne assa shota ikka hoogguerono, xa hagiirru noo heeshsho heeˈranni noomma.”

 ¹⁴ Filippiinsi yinanni gobbara heedhannote Reeliinira woluri fonqolo ikkinose. Ise kaffi yiino roso rosse dancha looso amadde lowo deerra iillate mixidhino. Ise togo yitino: “Fushshiˈroommata ayyaanaamittete mixo facci asse aguroomma. Ikkollana heeshshoˈya giddo xeinoeri nooti leeltinoe, hattono loosiˈyanni roore balaxisiisa hasiissannori noota wodanchoomma. Konni daafira, roore Yihowara soqqamate illachishoomma.” Hakkunni gedensaanni Reeliini Yihowa Maatewoosi 6:33, 34 aana eino qaale wonshanna heeshshosenni laˈino. Ise togo yitino: “Yihowa towaatannoeta hili geeshsha nafa dihuluullameemma.” Atino songokkira togoo roduuwi noota huwatoottoha ikkara dandaanno. Ikkina ninkeno konni Kiristoosi faale harunsanno manni lawishsha harunsa dihasiissannonke?—1 Qor. 11:1; 2 Tes. 3:7.

15, 16. (a) Yesuusi lawishsha harunsate ma assa hasiissannonke? (b) Kiristoosi hedo afate mayi kaaˈlannonke?

¹⁵ Yesuusi lawishsha harunsa dandiineemmohu hiittoonniiti? Qullaawu Maxaafi 1 Qorontoosi 2:16 aana Kiristoosite gedee hedo heedhannonke gede kulannonke. Roomu Sokka 15:5 qolte ‘Yesuusi Kiristoosira noosi gedee hedo’ heedhannonke gede assiˈrate sharrama hasiissannonketa kultannonke. Konnira Kiristoosi lawishsha harunsate, isi hedanno garanna ayimmasi seekke afa hasiissannonke. Hakkunni gedensaanni isi lawishsha harunsa hasiissannonke. Yesuusi heeshshosi giddo baalunkurinni roore balaxisiisannohu Maganu ledo noosi jaaloomaati. Konnira Yesuusi lawishsha harunsanke Yihowawa albinni roore shinqeemmo gede kaaˈlitannonke. Konni daafira, Yesuusira noosi gedee hedo heedhannonke gede sharrama hasiissannonke.

¹⁶ Tenne assate kaaˈlannonkeri maati? Yesuusi rosaano isi maalale loosanna laˈino, rosiisanna macciishshitino, isi baalunku gari mannira assinorenna Maganu biddishsha harunsanno gara laˈino. Insa “Isi assino coyi baalaho ninke naqaashete” yite coyidhino. (Soq. 10:39) Ninke kayinni iso laˈˈa didandiineemmo. Ikkollana Yihowa baxillunni kae Wongeelu giddo Yesuusi ayimma seekkine anfeemmo gede kaaˈlitannonke xagge borreessinanni gede assino. Maatewoosi, Maarqoosi, Luqaasinna Yohaannisi Wongeela nabbambeemmohanna hiincineemmoha ikkiro, Yesuusi Kiristoosi hedo seekkine afa dandiineemmo. Togo assanke isi ‘faale haˈneemmo gedenna’ isi ‘hedo heedhannonke gede’ kaaˈlitannonke.—1 Phe. 2:21; 4:1.

17. Yesuusira noosi gedee hedo heedhannonke gede assiˈra kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?

¹⁷ Kiristoosira noosi gedee hedo heedhannonke gede assiˈra kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti? Unto ikkitanno sagale sagaˈla manninatenke kaajjishshannonte gede, wodaninke giddo Kiristoosi hedo woˈmitanno gede assiˈrano ayyaanaamittenke kaajjitanno gede assitanno. Hatto ikkiro, mittore assinammora albaanni ninkeneeto ‘Yesuusa ikkoommero ma assanno?’ yine xaˈmineemmo. Togo assanke qolte, keeraanchu tiiˈi heeˈrannonkenna Magano hagiirsiinseemmo gede kaaˈlitannonke. Tenne afanke, ‘Yesuusi Kiristoosa uddiˈrate’ sharrammeemmo gede assitannonke yiniro sumuu diyaatto?—Rom. 13:14.

18. Konni birxichinni maa rosootto?

¹⁸ Konni birxichira Maganu ayyaaninni massagamate yaa mayyaatero ronsoommo. Qoleno ayyaanaamittete coye illachishino manniha dancha lawishsha harunsa dandiineemmo gara laˈnoommo. Jeefoteno, Kiristoosira noosi gedee hedo heedhannonke gede assiˈra, ayyaanaamittenke kaajjishiˈrate kaaˈlitannonke gara ronsoommo. Ikkollana ayyaanaamittete daafira afa hasiissannonkeri wolurino no. Lawishshaho, ‘Ayyaanaamittenke kaajjadoteronna teˈee afa dandiineemmohu hiittoonniiti? Ayyaanaamittenke roore kaajjitanno gede assiˈra dandiineemmohu ma garinniiti? Ayyaanaamittenke barru barrunkunni kaaˈlitannonkehu hiittoonniiti?’ Aanano birxichira kuri xaˈmuwara dawaro afiˈneemmo.