Mbi ye lani ti ga tongana molenge-wali ti Jephté

Tënë ti Joanna Soans

Na tango so mbi de kete maseka-wali, nzara ti ga tongana molenge-wali ti Jephté agbu mbi ngangu. Zia mbi fa na ala ndani nga tongana nyen si mbi ga tongana lo.

NA NGU 1956, mbi gue na kota bungbi ti aTémoin ti Jéhovah na Bombay (fadeso Mumbai), na kodoro ti Inde. Kozoni ti tene mbi gue dä la, na kota bungbi ni so achangé fini ti mbi. Mbeni diskur so mbi mä kâ na ndo ti molenge-wali ti Jephté apika bê ti mbi mingi.

Peut-être mo diko mbaï ti molenge ti Jephté so na yâ ti Bible awe. Âmanke a yeke na ngoi so lo de lani maseka mingi la si lo yeda ti ngbâ kumbamba. Ye so amû lege na babâ ti lo ti sara ye ague oko na yanga so lo mû na Nzapa. Tongaso, lo mû tanga ti fini ti lo kue ti sara kua na yâ ti da ti Jéhovah, wala tabernacle ti lo, tongana kumbamba.​—aJuge 11:28-40.

Mbi ye tâ lani mingi ti ga tongana lo! Me kota kpale ni ayeke so: azo na kodoro ti Inde ahinga pëpe tënë ti ngbango kumbamba.

Sewa ti mbi

Mbi yeke molenge ti Benjamin na Marcelina Soans. Ala dü e amolenge omene, na mbi yeke oku molenge ni. E kono na Udipi, mbeni gbata na do ti Inde. Yanga ti kodoro ti e ayeke Tulu, na azo kutu use tongaso la ayeke tene ni. Ye oko, tongana ti tanga ti azo ti Udipi, e manda mbeti na yanga ti Kannada.

Na ndo so e yeke dä, azo ni kue abâ so a yeke kota ye ti tene koli amû wali na wali amû koli, na ala dü amolenge. Ni la, tongana mbi yeke kono, lâ oko mbi mä na yanga ti azo ti Tulu pëpe so ala yeke na mawa ngbanga ti so ala mû koli wala wali pëpe, wala ngbanga ti so ala yeke gi ala oko wala ala sara sewa ti ala wani pëpe. A yeke mo bâ mo tene ala hinga mara ti ye tongaso pëpe. Na tapande, e yeke lango da oko na a-âta ti e, na akoya ti e, ababâ kota na ababâ kete ti e, a-omba na amama kota na amama kete ti e nga na amolenge ti ala.

Na yâ ti ngobo ti e aTulu, amolenge ayeke ti yâ ti sewa ti mama ni me ti babâ ni pëpe. Ti hinga akotara ti mbeni sewa, a yeke bâ ni na yâ ti sewa ti wali ni, na amolenge-wali la ayeke wara kota mbage ti ye ti héritier ti sewa ni. Na yâ ti ambeni sewa ti aTulu, na peko ti so mbeni molenge-wali amû koli awe, ala use kue ayeke ngbâ na yâ ti da ti mama ti wali ni.

Teti so sewa ti e aga membre ti mbeni églize, aye ni ayeke ti ala nde. Lakue na lakui, âta ti mbi ti koli ayeke manda Bible na sewa ti e, lo yeke sambela nga lo yeke diko Bible na yanga ti Tulu na kota go. Lakue tongana lo yeke zi yâ ti Bible ti lo so afatigué kue awe ti diko ambeni versê na yâ ni, a yeke mo bâ mo tene mbeni mosoro la lo yeke sigigi na ni so. A nzere ka na mbi mingi! Atënë ti Psaume 23:1 so apika bê ti mbi, a tene: “[Jéhovah] ayeke Berger ti mbi; ye alingbi manke mbi pëpe.” Mbi yeke hunda ka tere ti mbi: ‘Jéhovah ni so ayeke zo wa? Nga, ngbanga ti nyen a iri lo berger?’

Lê ti mbi azi

Teti so gigi aga ngangu na peko ti Use Bira so Amû Sese Kue, e gue na Bombay, so ayo kilomètre 900 na ndo so e yeke dä kozo. Kâ, na ngu 1945, aTémoin ti Jéhovah use aga afa tënë na babâ na ala mû na lo mbeni kete brochure na ndo ti Bible. Babâ anyon mbeti ni so nyongo legeoko tongana hulengo sese so anyon ngu so  apika na ndo ni. Na pekoni, lo fa na azo so ayeke tene yanga ti Kannada aye so lo manda dä. Na yâ ti angu 1950, kete groupe so abâ gigi kâ akono aga kozo congrégation ti yanga ti Kannada na gbata ti Bombay.

Babâ na Mama afa na e amolenge lege ti manda Bible nzoni na ti fa ye nzoni na azo. Lâ oko oko ala yeke wara ngoi ti sambela legeoko na e na ti manda Bible na e (Deutéronome 6:6, 7; 2 Timothée 3:14-16). Mbeni lâ, tongana mbi yeke diko Bible, lê ti mbi azi. Mbi ga ti bâ so Jéhovah ayeke tongana mbeni berger ngbanga ti so lo yeke fa lege na azo ti lo, lo yeke mû kobe na ala nga lo yeke bata ala.​—Psaume 23:1-6; 83:19.

Jéhovah agbu maboko ti mbi

Ngoi kete na peko ti so mbi gue ti kozoni na kota bungbi ti aTémoin ti Jéhovah na Bombay na ngu 1956 so, mbi mû batême. Nze omene na pekoni, mbi mû kua ti pionnier (wala wafango tënë ti ngoi kue) tongana yaya ti mbi ti koli Prabhakar. Mbi yeke lani na kota nzara ti fa atâ tënë ti yâ ti Bible na azo, me na ngoi so mbi ye ti zi yanga, tënë ahunzi na yanga ti mbi. Yanga ti mbi na go ti mbi ayeke dö dongo. Mbi yeke toto na yâ ti bê ti mbi, mbi tene: ‘Gi Jéhovah oko la alingbi ti mû maboko na mbi!’

Jéhovah amä lani toto ti mbi na ngoi so amissionnaire Homer na Ruth McKay aga. Ala londo na Canada, na ala sara ekole ti amissionnaire ti aTémoin ti Jéhovah na New York, na Amerika, na ngu 1947. Ala mû maboko na mbi na ngoi so mbi yeke bi gere ti mbi ti kozoni na yâ ti kua ti fango tënë. Lakue kozoni si mbi na Ruth e gue e fa tënë da na da, e yeke tara peko ti atënë ni. Lo hinga tâ tongana nyen ti zi mbeto na yâ ti mbi. Lo gbu maboko ti mbi, na lo yeke tene na mbi: “A sara ye ape, e tara da ti peko senge.” Na mango go ti lo, bê ti mbi adë.

Mbeni lâ, a tene na mbi so Élisabeth Chakranarayan, mbeni ita-wali so aga kangba awe na so ahinga ti fa Bible nzoni, ayeke ga ti tene mbi na lo la e fa tënë. Na ngoi so mbi mä tënë ni kpâ, mbi tene: ‘Mbi na ita so e yeke mä ande tere la? Lo hon mbi na ngu mingi!’ Me a yeke tâ gi zo so mbi yeke na bezoin ni mveni.

“Ti tâ tënë ni, e yeke gi e oko pëpe”

Kozo ndo so a tokua e dä ayeke Aurangabad, mbeni gbata na mbage ti tö so abâ gigi a ninga mingi awe na so ayo kilomètre 400 na Bombay. Azo kutu oko tongaso la ayeke lango na gbata so, na e ga ti bâ so gi e oko la e yeke aTémoin ti ndo ni so. Azo ni ayeke tene yanga ti Marathi, na a lingbi mbi manda ni.

Na ambeni ngoi, nzara ti afami ahon ndo ti mbi. Na mara ti ngoi tongaso, mbi yeke tï na toto tongana mbeni molenge so mama ti lo ayeke dä pëpe. Me ti mä go ti Élisabeth, so ayeke tongana mama ti mbi, asara mbi nzoni mingi. Lo yeke tene: “A yeke si ka so e bâ so e yeke gi e oko, me ti tâ tënë ni, e yeke gi e oko pëpe. Atâa so mo yo mingi na akamarade nga na afami, Jéhovah ayeke lakue na mo. Zia lo ga kamarade ti mo, na mo yeke bâ so mo yeke gi mo oko pëpe.” Atënë ni so angbâ lakue na li ti mbi.

Na ngoi so e yeke na nginza mingi pëpe ti futa na lege, lâ oko oko e yeke tambela akilomètre 20 na yâ ti poussière nga na popoto, na gbe ti lâ nga na yâ ti dê. Na buru, ndowa ayeke sara ngangu mingi, a lingbi ti si degré 40. Na gbe ti ngu, ambeni mbage ti territoire ni ayeke ngbâ popoto teti anze mingi. Aye so kue asara ye oko pëpe na tere ti angobo ti sarango ye ti azo ni kâ.

Awali ni ayeke sara tënë na akoli na lê ti azo pëpe, gi tongana ala yeke fami si, nga a yeke ngangu ti tene awali afa ye na akoli. Ye so asara si azo ayeke he e nga ala yeke zonga e. Na akozo nze  omene so e sara kâ, gi li ti e use la ayeke sara bungbi yenga na yenga. Yeke na yeke azo aga na abungbi ni so, na kete na pekoni, mbeni kete groupe abâ gigi. Ambeni zo ni ato nda ti fa tënë nga.

“Ngbâ ti maï akode ti mo”

Ngu use na ndambo tongaso na pekoni, a kiri a tokua e na Bombay. Élisabeth angbâ lakue na yâ ti kusala ti fango tënë, me ti mbi a hunda na mbi ti mû maboko na babâ ti mbi, teti, na ngoi ni so, gi lo oko la ayeke kiri peko ti ambeti ti e na yanga ti Kannada. A nzere na lo so mbi mû maboko na lo dä, teti lo yeke na gbâ ti kusala na yâ ti congrégation.

Na ngu 1966, babâ na mama ti mbi akiri na Udipi. Kozo si lo kiri kâ, Babâ atene na mbi: “Molenge ti mbi, ngbâ ti maï akode ti mo. Zia si atënë so mo yeke kiri pekoni akpengba pëpe na zo amä yâ ni hio. Zia bê ti mo gi na mo wani pëpe, sara tere ti mo kete. Zia bê ti mo gi na Jéhovah.” Ndangba wango so lo mû na mbi lani la, teti so kete na peko ti so lo kiri na Udipi, lo kui. A yeke ye so mbi ngbâ lakue ti sara la na yâ ti kua ti mbi ti traducteur.

“Mo ye ti sara sewa ti mo wani pëpe?”

Mingi ni na Inde, ababâ na amama ayeke leke ti tene amolenge ti ala amû koli wala wali na ngoi so ala de maseka mingi na ti dü amolenge. A sara si mingi ti azo ayeke hunda na mbi: “Mo ye ti sara sewa ti mo wani pëpe? Mo ga mbakoro ande so, zo wa la ayeke bâ lege ti mo, zo wa? Mo yeke duti ande gi mo oko ape?”

Na ambeni ngoi, atënë ti ala ni so ala yeke tene na mbi lakue lakue so asara mbi nzoni oko pëpe, na mbi ye ti fa ni na azo pëpe. Me, tongana zo oko ayeke na tere ti mbi pëpe, mbi fa tënë ni na Jéhovah na yâ ti sambela. Ti hinga so lo yeke bâ mbi pëpe tongana zo so ye atia lo atâa so mbi yeke kumbamba, a dë bê ti mbi. Ti tene mbi ngbâ lakue ti sara na Jéhovah sân ti tene mbeni ye agboto lê ti mbi, mbi yeke pensé lani na molenge ti Jephté nga na Jésus. Ala use kue angbâ lani kumbamba, na li ti ala kue ayeke gi na ndo ti sarango ye so bê ti Nzapa aye.​—Jean 4:34.

Mbeni matabisi so alondo na Jéhovah

Mbi na Élisabeth e ngbâ kamarade nduru na ngu 50 tongaso. Lo kui na ngu 2005. Lo yeke lani na ngu 98. Lani, angu kete kozoni si lo kui, lo yeke na kpale ti bango ndo. Tongaso, lango oko oko, lo yeke mû mingi ti angoi ti lo ti sambela Nzapa a ninga. A si ka so mbi bâ mbi tene lo yeke sara tënë na mbeni zo na ndo ti Bible na chambre ti lo, andâ lo yeke sara tënë gi na Jéhovah la. Jéhovah ayeke lani tâ Zo na lê ti lo, na sarango ye ti lo akpa mo bâ mo tene Jéhovah ayeke tâ gi na tere ti lo. Mbi manda so ti bâ Jéhovah tongana tâ Zo na lê ti e ayeke mbeni kota ye so amû maboko ti ngbâ be-ta-zo na lo, tongana ti so molenge-wali ti Jephté asara ândö. Mbi kiri singila mingi na Jéhovah so lo zia mbeni ita-wali so ayeke mbakoro na so ayeke biazo na tere ti mbi na lâ ti maseka ti mbi nga na yâ ti akpale kue so mbi wara.​—Zo-ti-fa-tene 4:9, 10.

Mbi wara gbâ ti aye ti nzoni na yâ ti kusala so mbi sara na Jéhovah tongana ti molenge-wali ti Jephté. So mbi ngbâ kumbamba na mbi yeke sara ye so Bible afa asara si na ngoi so mbi yeke ‘sara kusala lakue na Seigneur, na ziango si mbeni ye agboto lê ti mbi pëpe’, mbi yeke na ngia mingi na yâ ti fini ti mbi.​—1 aCorinthien 7:35.

[Foto na lembeti 22]

Babâ, na ngoi so lo yeke mû diskur na Bombay na yâ ti angu 1950

[Foto na lembeti 22]

Mbi na Élisabeth, kete kozoni si lo kui

[Foto na lembeti 23]

Iringo azo ti mä mbeni diskur na Bombay na ngu 1960

[Foto na lembeti 23]

Mbi na amba ti mbi traducteur