Kiringo ti dü zo mbeni: A yeke lege ti salut?
Kiringo ti dü zo mbeni: A yeke lege ti salut?
TONGANA a hunda mo a tene, “A kiri a dü mo mbeni awe?”, mo yeke kiri tënë tongana nyen? Azo kutu mingi na ndo ti sese kue so ayeke awamabe ayeke kiri tënë “En” na bê ti ala kue. Ala bâ ti ala so ti kiri ti dü zo mbeni ayeke fä so a hinga na atâ Chrétien kue nga ayeke oko lege ti salut. Ala yeda na bango ndo ti akota zo ti eglize tongana Robert Sproul, so ayeke nga mbeni wafango ye ti kota ekole ti abungbi ti nzapa, so atene: “Tongana a kiri a dü zo mbeni pëpe, . . . lo yeke Chrétien pëpe.”
Mo yeke na popo ti azo so amä na bê so kiringo ti dü zo mbeni ayeke lege ti salut? Tongana a yeke tongaso, kite ayeke dä pëpe so mo ye ti mû maboko na afami ti mo na akamarade ti mo ti wara lege ti salut nga ti to nda ti tambela dä. Ye oko, ti tene ala sara ni, a yeke nzoni ala hinga kangbi so ayeke na popo ti zo so a kiri a dü lo mbeni na zo so a kiri a dü lo mbeni pëpe. Tongaso, mo yeke sara ande tongana nyen ti fa na ala ye so kiringo ti dü zo mbeni aye ti tene?
Azo mingi atene so tënë “a kiri a dü zo mbeni” aye ti sara tënë ti zo so amû zendo ti sara na Nzapa nga na Christ, na ye ti pekoni ayeke so atâa so ândö lo yeke na songo na Nzapa pëpe, lo duti fadeso na kpengba songo na lo. Biani, mbeni bakari atene so zo so a kiri a dü lo mbeni ayeke “mingi ni mbeni zo so atene ni yeke Chrétien awe, so lo kiri lo yeda so lo yeke wamabe, mbilimbili na peko ti mbeni kpengba ye so asi na lo na ngoi ti mbeni bungbi ti ala.”—Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary—Eleventh Edition.
Peut-être bê ti mo ayeke dö ande ti bâ so Bible ayeda pëpe na ye so bakari so afa. Mo ye ti hinga ye so Bible afa biani na ndo ti kiringo ti dü zo mbeni? Mo yeke wara ande biani ye ti nzoni tongana mo gi ti hinga ye nzoni na ndo ti tënë so. Ndali ti nyen? Ndali ti so ti hinga ye nzoni na ndo ti kiringo ti dü zo mbeni ayeke sara ye na ndo ti gigi ti mo nga na aye so mo ku ti wara kekereke.
Bible afa ti lo nyen?
Oko ndo so na yâ ti Bible a yeke wara tënë “a kiri a dü zo mbeni” dä ayeke na Jean 3:1-12, so asara tënë ti mbeni pendere lisoro so akporo na popo ti Jésus na mbeni mokonzi ti aJuif na Jérusalem. Mo yeke wara ande atënë kue ti lisoro so na yâ ti encadré so a zia na tere ti article so. E tisa mo ti diko ni nzoni.
Na yâ ti lisoro ni, Jésus agboto lê na * Biani, atënë so Jésus atene amû maboko na e ti kiri tënë na akota hundango tënë oku so:
ndo ti aye nde nde so andu ‘kiringo ti dü zo fini’.◼ A yeke kota ye ti tene a kiri a dü zo fini?
◼ A yeke na e oko oko ti soro ti tene a kiri a dü e fini?
◼ Nda ti kiringo ti dü zo fini ayeke nyen?
◼ A yeke sara ni tongana nyen?
◼ A yeke sara si songo ti zo na Nzapa aga tongana nyen?
Zia e bâ ahundango tënë so oko na oko.
[Kete tënë na gbe ni]
^ par. 8 A yeke wara tënë ‘kiringo ti dü zo fini’ na 1 Pierre 1:3, 23. A yeke mbeni tënë ti Bible so aye ti sara tënë ti ‘kiringo ti dü zo mbeni’. Atënë so use kue alondo na mbeni tënë ti Grec so ayeke gen·naʹo.
[Encadré/Foto na lembeti 4]
“A lingbi a dü ala mbeni si”
“Mbeni koli ayeke na popo ti aFarizien. Iri ti lo ayeke Nicodème, lo yeke mbeni mokonzi ti aJuif. Koli so aga ti bâ Jésus na bï na lo tene na lo: ‘Rabbi, e hinga so mo yeke mbeni wafango ye so mo londo na Nzapa. Teti mbeni zo alingbi ti sara afä so mo yeke sara so pëpe, gi tongana Nzapa ayeke na lo si.’ Jésus akiri tënë na lo atene: ‘Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Tongana a kiri a dü zo mbeni pëpe, lo lingbi pëpe ti bâ royaume ti Nzapa.’ Nicodème atene na lo: ‘Tongana mbeni zo aga kangba awe, tongana nyen si a lingbi ti dü lo? Lo lingbi pëpe ti lï na yâ ti mama ti lo ti fani use ni ti tene a dü lo, ni la pëpe?’ Jésus akiri tënë: ‘Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Tongana a dü zo na ngu nga na yingo pëpe, lo lingbi pëpe ti lï na yâ ti royaume ti Nzapa. Ye so mitele adü ayeke mitele, na ye so yingo adü ayeke yingo. Zia bê ti mo adö pëpe ngbanga ti so mbi tene na mo: A lingbi a dü ala mbeni si. Pupu ayeke ya na ndo so bê ti lo aye, na mo yeke mä toto ni, me mo yeke hinga ndo so pupu ni alondo dä pëpe nga ndo so lo yeke gue dä pëpe. Zo kue so yingo adü lo ayeke tongaso.’ Nicodème akiri tënë na lo atene: ‘Aye so alingbi ti si tongana nyen?’ Jésus akiri tënë na lo atene: ‘Mo yeke mbeni wafango ye na Israël, me mo hinga aye so pëpe? Biani, ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Ye so e hinga, e sara tënë ni. Nga ye so e bâ, e sara tënë ni, me ala yeda pëpe na tënë so e fa. Tongana mbi yeke sara na ala tënë ti aye ti sese me ala mä na bê na ni pëpe, ka tongana mbi sara na ala tënë ti aye ti yayu, ala yeke mä na bê na ni ande tongana nyen?’ ”—Jean 3:1-12.