1. Nyen la bazengele Jean awa aChrétien ti gbu li na ndo ni? Ngbanga ti nyen?

BAZENGELE Jean awa e na 1 Jean 3:1 ti gbu li ti e nzoni na ndo ti kota ndoye so Jéhovah afa na mbage ti e. Lo tene: “Bâ mara ti ndoye so Babâ ni afa na mbage ti e.” Tongana e gbu li ti e na ndo ti mara ti ndoye so Jéhovah afa na mbage ti e nga tongana nyen la lo fa ni, e yeke ga nduru mingi na lo nga e yeke ye lo mingi ahon ti kozo.

2. Ngbanga ti nyen a yeke ngangu na ambeni zo ti yeda so Nzapa andoye ala?

² Ye oko, ti ambeni zo, tënë so atene Nzapa andoye azo ayeke fini ye na ala. Na ala, a lingbi zo akpe mbeto ti Nzapa nga lo mä yanga ti lo. Peut-être ndali ti afango ye ti wataka so a fa na ala, ala pensé so Nzapa alingbi ti ndoye azo ape nga azo alingbi ti ndoye lo ape. Na mbage, ambeni zo apensé ti ala so Nzapa andoye azo kue atâa nyen la ala sara. Na ngoi so a manda Bible na mo, mo manda so na popo ti asarango ye ti Jéhovah ndoye la ayeke kota ahon atanga ni kue. A yeke ndoye la apusu lo ti mû Molenge ti lo tongana ngere so a futa ti zi na e (Jean 3:16; 1 Jean 4:8). Ye oko, aye so asi na yâ ti fini ti mo alingbi ti sara si peut-être a yeke ngangu na mo ti yeda so Jéhovah andoye mo mingi.

3. Nyen la amû maboko na e ti hinga so Jéhovah andoye e?

 ³ Tongaso, na alege wa la Jéhovah andoye e? Ti kiri tënë na hunda so, a lingbi e gi kozoni kue ti hinga songo so atingbi e na Nzapa. Jéhovah la acréé azo kue. (Diko Psaume 100:3-5.) A yeke ndali ni la Bible airi Adam “molenge ti Nzapa” nga Jésus afa na adisciple ti lo ti iri Nzapa, a tene: “Babâ ti e so mo yeke na yayu”. (Luc 3:38; Mat. 6:9). Teti so Jéhovah la amû na e fini, lo yeke Babâ ti e. Songo so ayeke na popo ti e na lo ayeke tongana ti mbeni babâ na amolenge ti lo. Na nduru tënë, Jéhovah andoye e tongana ti so mbeni nzoni babâ andoye amolenge ti lo.

4. (a) Tongana nyen la Jéhovah ayeke nde na ababâ? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so nga na ti peko?

⁴ Ye oko, ababâ ayeke na siokpari na tere ti ala. Atâa ala sara nyen, ala lingbi pëpe ti sara ye na ndoye tongana ti Jéhovah. Ambeni zo ayeke dabe ti ala gi na asioni ye so asi na ala na ngoi so ala ngbâ kete peut-être ndali ti so babâ ti ala asara ye na ala na lege ni ape. Jéhovah alingbi ti sara mara ti ye so na amolenge ti lo lâ oko ape. Mbeni nzoni babâ ti lingbi na Jéhovah ayeke dä ape (Ps. 27:10). Tongana e hinga so Jéhovah andoye e mingi nga lo yeke bâ lege ti e nzoni ayeke sara si e ga nduru mingi na lo (Jacq. 4:8). Na yâ ti article so, e yeke bâ aye osio so na yâ ni Jéhovah afa so lo ndoye e. Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ aye osio so e lingbi ti sara ti fa so e ndoye Jéhovah.

5. Bazengele Paul atene nyen na azo ti Athènes na ndo ti Nzapa?

⁵ Na ngoi so bazengele Paul ayeke lani na Athènes na Grèce, lo bâ so ayanda asi singo na yâ ti gbata ni nga azo ti gbata ni apensé so a yeke ayanda so la amû na ala fini nga na aye so ala yeke na bezoin ni. Ye so apusu Paul ti tene na azo ni, lo tene: “Nzapa so asara dunia nga na aye kue so ayeke na yâ ni . . . amû na azo kue fini, mbö nga na aye kue. . . . Na lege ti lo e yeke na fini, e yeke tambela na e yeke dä.” (Kus. 17:24, 25, 28). Biani, ndoye la apusu Jéhovah ti mû na e “aye kue” so e yeke na bezoin ni ti ngbâ na fini. Gbu li ti mo na ndo ti ambeni ye so ndoye ti lo apusu lo ti mû na e.

6. Tongana nyen la sese afa so Nzapa andoye e? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

⁶ Bâ sese so Jéhovah, Wasarango ye, “amû na amolenge ti azo”. (Ps. 115:15, 16). Awandara abuba gbâ ti nginza ti gue na lê ti nduzu ti gi ambeni planète so ayeke tongana sese. Atâa so ala wara gbâ ti aplanète, ala wara pëpe mbeni planète tongana sese, so na ndo ni a yeke wara aye kue so amû lege na zo ti ngbâ na fini. Jéhovah amû gi na e pëpe aye kue so e bezoin ni ti ngbâ na fini, me lo leke nga na e mbeni pendere sese so e duti dä nzoni, na siriri nga na ngia (És. 45:18). Tongana e gbu li ti e na ndo ti ndo so Jéhovah Babâ ti e amû na e ti duti dä, e bâ polele so lo ndoye e mingi.—Diko Job 38:4, 7; Psaume 8:4-6.

7. Tongana nyen la Jéhovah acréé e na mbeni fason so afa biani so lo ndoye e?

⁷ Atâa so Jéhovah aleke mbeni pendere ndo na e ti duti dä, lo hinga so ti tene e duti nzoni nga na ngia, e yeke gi na bezoin ti aye ti mitele pëpe. Mbeni molenge ayeke na ngia tongana lo bâ so babâ na mama ti lo aye lo. Jéhovah acréé azo na image ti lo, lo mû lege na e ti bâ so lo ye e na lo yeke bâ lege ti e nga lo ye ti tene e kue e ye lo (Gen. 1:27). Na ndo ni, Jésus atene: “Ngia ayeke na ala so ahinga so ala yeke na bezoin ti aye  ti yingo.” (Mat. 5:3). Jéhovah Babâ ti e so andoye e mingi ‘amû aye kue mingi na e’ na lege ti mitele nga na lege ti yingo “si e wara ngia dä”.—1 Tim. 6:17; Ps. 145:16.

8. Ngbanga ti nyen la e ye ti tene Jéhovah la afa ye na e?

⁸ Ababâ na amama aye amolenge ti ala nga ala ye ti bata ala si mbeni zo ahanda ala ape wala ala gue kirikiri ape. Ye oko, ababâ na amama mingi alingbi pëpe ti fa lege nzoni na amolenge ti ala ndali ti so ala wani ala sara ye pëpe alingbi na andia ti Nzapa so ayeke na yâ ti Bible. Ye so asara si fani mingi ala yeke na ngia ape nga aye atambela kirikiri na yâ ti sewa ti ala (aProv. 14:12). Me, Jéhovah ayeke “Nzapa ti tene-biani [wala “tâ tënë,” FD]!” (Ps. 31:6). Lo ndoye amolenge ti lo nga lo yeke na ngia ti zia si lumière ti tâ tënë afa lege na ala na yâ ti aye kue so ala yeke sara, mbilimbili na yâ ti aye so ala yeke sara ti voro na lo. (Diko Psaume 43:3.) Tâ tënë wa la Jéhovah afa na e nga tongana nyen la afa so lo ndoye e?

9, 10. (a) So Jéhovah afa na e tâ tënë na ndo ti lo, tongana nyen la a fa so lo ndoye e? (b) So Jéhovah afa na e tâ tënë na ndo ti e, tongana nyen la a fa so lo ndoye e?

⁹ Kozoni kue, Jéhovah afa na e tâ tënë na ndo ti lo wani. Lo fa na e iri ti lo, so asigigi fani mingi ahon atanga ti iri kue so ayeke na yâ ti Bible. Ye so asara si e ga nduru mingi na Jéhovah nga e hinga lo (Jacq. 4:8). Jéhovah afa nga na e asarango ye ti lo. Tongana e bâ aye kue so Jéhovah acréé afa na e ngangu nga na ndara ti lo, me Bible afa nga na e so Jéhovah ayeke Nzapa ti mbilimbili nga ndoye ti lo angbâ lakue (aRom. 1:20). Lo yeke pëpe mbeni babâ so ayeke gi na ngangu nga na ndara, me lo sara ye na lege ni nga na ndoye, asara si ayeke ngangu pëpe na amolenge ti lo ti lë kpengba songo na lo.

¹⁰ Jéhovah afa nga na e tâ tënë na ndo ti place ti e na yâ ti ye so lo leke na bê ti lo ti sara. Lo fa nga na e ye so lo ku na mbage ti e tongaso si e sara kua beoko nga na siriri na azo kue so ayeke na yâ ti sewa ti lo. Bible afa polele so Nzapa acréé e pëpe ti tene e sara gi aye so bê ti e wani aye. Tongana e ke ti sara ye alingbi na tënë so, e yeke wara akpale mingi na pekoni (Jér. 10:23). Tënë so ayeke biani ndali ti nzoni ti e. Ti tene e duti na siriri nga e duti beoko, a lingbi e yeda so Nzapa la ayeke na droit ti komande e. Jéhovah afa na e tâ tënë so ndali ti so lo ye e mingi.

11. Zendo wa la Jéhovah amû na e so afa so lo ndoye e nga lo bi bê ti lo na e?

¹¹ Mbeni nzoni babâ ayeke pensé mingi na ndo ti gigi ti amolenge ti lo. Lo ye ti tene ala wara ngia na yâ ti gigi ti ala. Mawa ni ayeke so, mingi ti azo ayeke gi bê ti ala na ndo ti gigi ti ala, nga ala yeke buba ngoi ti ala ti sara na aye so ayeke ngbâ lakue lakue pëpe (Ps. 90:10). E so e yeke amolenge ti Nzapa, e bâ so Jéhovah andoye e mingi ndali ti so lo tene na e so na yâ ti angoi so ayeke ga lo yeke mû na e apendere ye. Ye so asara si e yeke na ngia mingi.

12. Tongana nyen la wango so Jéhovah amû na Caïn nga na Baruc afa so lo ndoye ala?

¹² Na ngoi so Jéhovah abâ so Caïn ayeke lani nduru ti sara ye ti sioni, lo gi ti mû maboko na lo. Lo hunda Caïn, lo tene: “Ngonzo agbu mo teti nyen? na lê ti mo agbian na vundu teti nyen? Tongana mo sara nzoni,  fade a gbian lê ti mo na ngia pëpe?” (Gen. 4:6, 7). Caïn ayeda na wango ti Jéhovah ape, nga lo bâ pasi mingi na pekoni (Gen. 4:11-13). Na ngoi so Baruc, so ayeke lani wakua-su ti Jérémie, afatigué nga bê ti lo anze, Jéhovah amû na lo wango ti mû maboko na lo ti hinga kpale ti lo. Nde na Caïn, Baruc ayeda na wango ti Jéhovah na lo sö kuâ.—Jér. 45:2-5.

13. Ngbanga ti nyen la Jéhovah azia si awakua be-ta-zo ti lo atingbi na atara?

¹³ Paul atene: “Zo so Jéhovah aye lo, lo yeke se lo; biani, lo pika zo kue so lo yamba lo tongana molenge ti lo.” (aHéb. 12:6). Ye oko, sengo ndo aye ti tene pëpe gi ti punir zo. Andu aye mingi. Na yâ ti Bible e yeke wara atapande ti awakua be-ta-zo ti Jéhovah mingi so lo fa ye na ala ti tene ala sara ye nzoni. Na tapande, Joseph, Moïse, nga na David atingbi lani na angangu tara. Jéhovah amû maboko na ala na ngoi ti atara ni. Nga aye so ala manda na ngoi ti atara ni amû maboko na ala na ngoi so Jéhovah amû na ala akota kua ti sara. Tongana e diko Bible ti bâ tongana nyen la Jéhovah amû maboko na awakua ti lo nga lo fa ye na ala, e yeke bâ biani so lo ndoye e mingi.—Diko aProverbe 3:11, 12.

14. Tongana nyen la Jéhovah afa so lo ndoye e na ngoi so lo yeke se e?

¹⁴ Sengo ndo ti Jéhovah amû maboko na e ti bâ mbeni ye so afa so lo ndoye e. Tongana azo so ala sara sioni si Jéhovah ase ala ayeda na sengo ndo ni na ala changé bê ti ala, lo yeke “pardonné [ala] kue.” (És. 55:7). Tënë so aye ti tene nyen? Tënë so David atene na ndo ti fason so Jéhovah ayeke pardonné e afa so Babâ ti e Jéhovah  asara ye na nzoni bê. David atene: “Lo so apardonné sioye kue ti mo, Lo so asara si kobela ti mo kue aga nzoni, Lo so aton fini ti mo na ndo so ye afuti dä, Lo so asara si nzobe na be-nzoni ti Lo aga couronne ti mo, Legeoko tongana est ayeke yongoro na ouest, tongaso, Lo lungula kengo-ndia ti e, na Lo zia yongoro.” (Ps. 103:3, 4, 12). Zia e yeda na sengo ndo ti Jéhovah, e mä awango ti lo lakue, e sara ye alingbi na ni hio nga e bâ ni tongana mbeni ye so afa so lo ngbâ lakue ti ndoye e.—Ps. 30:6.

15. Nyen la afa so Jéhovah abâ awakua ti lo na nene ni mingi?

¹⁵ Biani, mbeni ye so mbeni babâ ti ndoye ayeke sara ayeke so lo yeke bata azo ti sewa ti lo ti tene sioni asi na ala pëpe. A yeke ye so Jéhovah, Babâ ti e ti yayu ayeke sara la. Mbeni zo ti sungo psaume atene tënë so na ndo ti Jéhovah, lo tene: “Lo bata âme ti azo ti nzobe, lo zi ala na tïtî azo ti sioni.” (Ps. 97:10). Gbu li ti mo na ndo ti ye so: Gi tongana ti so mo yeke sara ye hio ti bata lê ti mo ndali ti so mo bâ ni na nene ni mingi, Jéhovah nga kue ayeke sara ye hio ti bata awakua ti lo ndali ti so lo bâ ala na nene ni mingi. (Diko Zacharie 2:8.) Biani, Jéhovah andoye e mingi.

16, 17. Tongana nyen la Jéhovah abata awakua ti lo ti giriri nga na ti laso?

¹⁶ Jéhovah ayeke bata awakua ti lo na lege ti a-ange ti lo (Ps. 91:11). Na mbeni bï oko, mbeni ange afâ aturugu ti Assyrie 185000 nga lo sö awakua ti Nzapa (2 aGbia 19:35). Na ngoi ti akozo Chrétien, mbeni ange asö Pierre, Paul nga na amba ti ala na dä ti kanga (Kus. 5:18-20; 12:6-11). Na ngoi ti e nga, Jéhovah angbâ ti bata awakua ti lo. Mbeni ita so ague na iri ti kota ndokua ti e ti sara vizite na mbeni filiale ti Afrika atene so bira na popo ti azo ti poroso nga na abungbi ti vorongo nzapa abuba kodoro ni. Tiri, nzingo ye, bungbingo na awali na ngangu nga na fango zo asara si ye aga kirikiri na yâ ti kodoro ni. Ye oko, atâa so a nzi aye ti aita ti e mingi nga a nzi anyama ti ala, mbeni ita oko akui ape. Na ngoi so a hunda ti bâ wala ala yeke tongana nyen, na ngia na yanga ala kue atene: “E yeke nzoni grâce na Jéhovah.” Aita ni abâ so Jéhovah andoye ala.

¹⁷ Na ambeni ngoi lani, Jéhovah azia lege na awato ti fâ awakua ti lo so ayeke be-ta-zo, na tapande Étienne. Ye oko, Nzapa ayeke bata awakua ti lo kue na lege so lo yeke wa ala ti sara hange na akûkû ti Satan (aÉph. 6:10-12). Na lege ti Bible nga na ambeti so bungbi ti lo amû na e, lo yeke mû maboko na e ti hinga akpale so e lingbi ti wara na lege ti Internet, ndoye ti nginza, afilm so afa lango-sioni nga na sarango ngangu, ambeti nga na angia. A yeke polele so Jéhovah andoye e nga lo yeke bata e.

18. So Jéhovah andoye mo so, mo bâ ni tongana nyen?

¹⁸ Aye so e londo ti bâ so afa so Jéhovah andoye e mingi. Ye so asara si tënë ti bê ti e ague oko na ti Moïse. Na peko ti so Moïse agbu li ti lo na ndo ti angu kue so lo sara na Jéhovah, lo tene: “Na ndapre, sara si tâ ndoye ti mo alingbi na e, si e dekongo na ngia nga e sara ngia na yâ ti gigi ti e kue.” (Ps. 90:14, FD.) E yeke na kota pasa ti hinga so Jéhovah andoye e nga ti bâ tongana nyen la lo ndoye e. Tënë ti bê ti e ague oko na ti bazengele Jean so atene: “Bâ mara ti ndoye so Babâ ni afa na mbage ti e.”—1 Jean 3:1.