1. Nyen la azo mingi abâ so ayeke na lege ni?

E YEKE laso na yâ ti mbeni dunia so ayeke sioni mingi. Na yâ ti akodoro mingi, azo abâ bungbingo koli na koli wala wali na wali tongana mbeni ye so ayeke na lege ni nga ala bâ so a yeke na lege ni ti tene koli na wali abungbi sân ti sara mariage. A yeke sara nzoni tënë ti aye so na yâ ti afilm, abuku, nga na yâ ti abia (Ps. 12:9). Ndali ti so sarango lango-sioni amû ndo, mo lingbi ti hunda tere ti mo, mo tene: “E lingbi biani ti ngbâ ti duti nzoni-kue?” E hinga biani so kiringo tënë ni ayeke EN. Tongana Jéhovah amû maboko na e, e so e yeke atâ Chrétien, e lingbi ti ngbâ ti duti nzoni-kue.—Diko 1 aThessalonicien 4:3-5.

2, 3. (a) Ngbanga ti nyen a lingbi e ke asioni nzara ti bê? (b) Nyen la e yeke bâ na yâ ti article so?

² Kozoni kue, a lingbi e hinga so ti duti nzoni-kue a lingbi e ke asioni nzara ti bê. Legeoko tongana mbeni kobe so a zia na yanga ti yango alingbi ti handa mbeni susu, tongana e ke hio pëpe asioni pensé nga na asioni nzara ti bungbingo koli na wali, yeke yeke a lingbi ti maï na yâ ti bê ti e nzara ti sara aye ti sioni. E lingbi ti bâ ni tongana aye so ayeke nzoni nga alingbi ti gue na e ti  sara sioni. A si na mbeni ngoi, nzara ti sarango siokpari alingbi ti za wâ ngangu na yâ ti bê ti e, a sara si sioni nzara ti bê ni amû ngo. Ge, même mbeni wakua ti Jéhovah alingbi ti sara ye so lo sara nzara ni so tongana lege azi na lo. Biani, ‘nzara ti bê ayeke dü siokpari’.—Diko Jacques 1:14, 15.

³ A yeke na lege ni ti tene e gbu li ti e na ndo ti lege so mbeni nzerengo tere teti kete ngoi alingbi ti gue na e ti sara mbeni kota siokpari. Me, bê ti e adë mingi ti hinga so tongana e zia lege pëpe na asioni nzara ti bê ti maï na yâ ti bê ti e, e yeke sara lango-sioni pëpe nga e yeke bâ apasi ti peko ni ape (aGal. 5:16). Zia e bâ aye ota so alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti asioni nzara ti bê: songo ti e na Jéhovah, awango ti Bible nga na mungo maboko ti aita so akpengba na lege yingo.

4. Ngbanga ti nyen a yeke kota ye ti tene e ga nduru na Jéhovah?

⁴ Bible amû wango na azo so aye ti “ga nduru na Nzapa”, a tene: “Ala sukula maboko ti ala, . . . na ala sukula bê ti ala.” (Jacq. 4:8). Tongana e bâ songo ti e na Jéhovah na nene ni, e yeke sara kue ti tene asarango ye ti e nga na aye so e yeke pensé na ndo ni anzere na lo. E yeke fa so e ye ti duti na ‘bê so ayeke na sioni kete pëpe’ tongana e yeke pensé gi na ndo ti ye so ayeke nzoni-kue, ye so ayeke nzoni mingi, nga na “ye so a lingbi ti gonda ni”. (Ps. 24:3, 4; 51:8; aPhil. 4:8). Biani, Jéhovah ahinga so e yeke na siokpari na tere ti e. Lo hinga so e lingbi ti pensé na ndo ti aye so ayeke sioni. Me, e hinga so tongana e komanse ti pensé na ndo ti aye ti sioni na e sara kue ti zia lege ni ape, vundu ayeke sara lo (Gen. 6:5, 6). Tongana e gbu li ti e na ndo ti ye so, a yeke sara si e sara kue ti ngbâ ti pensé gi na ndo ti aye so ayeke nzoni-kue.

5, 6. Tongana nyen la sambela alingbi ti mû maboko na e ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti e?

⁵ Mbeni kota ye so e lingbi ti sara ti fa so e zia bê ti e kue na Jéhovah ayeke ti sambela lo ti zi asioni nzara so ayeke na yâ ti bê ti e. Tongana e ga nduru na Jéhovah na yâ ti sambela, lo kue lo yeke ga nduru na e. Na nzoni bê, lo yeke mû na e yingo vulu ti lo ti mû maboko na e ti ngbâ ti hon ndo ti asioni pensé tongaso si e ngbâ nzoni-kue. Tongaso, zia e fa na Jéhovah na yâ ti sambela so e ye ti gbu li ti e na ndo ti aye so amû ngia na bê ti lo (Ps. 19:15). E yeke sara tere ti e kete ti hunda na Jéhovah ti gi ti hinga ye so ayeke na yâ ti bê ti e ti bâ wala e yeke na mbeni “sioye”, wala mbeni sioni nzara na yâ ti bê ti e so alingbi ti gue na e ti sara siokpari? (Ps. 139:23, 24). E yeke sambela Jéhovah lakue ti mû maboko na e ti ngbâ be-ta-zo na lo na ngoi so e yeke na yâ ti akpale?—Mat. 6:13.

⁶ Ndo so e kono dä wala aye so e sara ândö alingbi ti dü na yâ ti bê ti e nzara ti aye so Jéhovah ake. Me atâa so kue, lo lingbi ti mû maboko na e ti changé aye so ayeke nzoni e changé ni tongaso si e ngbâ ti voro lo na lege so lo yeda na ni. Gbia David ahinga ni. Na peko ti so David asara lango-sioni na Bath-Shéba, lo voro yanga na Jéhovah, lo tene: “Mo créé bê so avuru na yâ mbi; Mo kiri Mo sara yingo na yâ mbi so aduti kpô.” (Ps. 51:12, 14). Nzara ti sarango siokpari alingbi ti gbu e ngangu, me Jéhovah alingbi ti zia na yâ ti bê ti e nzara ti sarango ye so ayeke nzoni nga nzara ti mango yanga ti lo. Même tongana asioni nzara alï yâ ti bê ti e ngangu nga agi ti hon ndo ti aye ti nzoni so e yeke pensé na ndo ni, Jéhovah alingbi ti fa lege na e tongaso si e sara ye alingbi na acommandement ti lo nga e sö benda. Lo lingbi ti kanga lege na ye ti sioni ti hon ndo ti e.—Ps. 119:133.

7. Tongana nyen la Bible alingbi ti mû maboko na e ti kpe asioni pensé?

⁷ Jéhovah alingbi ti sara kua na Bible ti kiri tënë na asambela so e tene na lo ti mû maboko na e. Ndara so ayeke na yâ ti Bible ayeke ‘kozoni kue, nzoni-kue’. (Jacq. 3:17). Tongana e diko Bible lâ na lâ nga e gbu li ti e na ndo ti aye so e yeke diko alingbi ti mû maboko na e ti pensé gi na ndo ti aye so ayeke nzoni (Ps. 19:8, 11; 119:9, 12). Na ndo ni, na yâ ti Bible e yeke wara atapande nga na awango so alingbi ti mû maboko na e ti kpe asioni pensé nga na asioni nzara ti bê.

8, 9. (a) Nyen la asara si mbeni maseka-koli abungbi na mbeni wali ndumba lani? (b) Aye wa la tapande so ayeke na aProverbe chapitre 7 amû maboko na e ti ke ni?

⁸ Mbeti ti aProverbe 5:8 atene: “Zia lege ti mo akangbi yongoro na [wali ndumba], na mo gue nduru na yanga ti da ti lo pëpe.” Na aProverbe chapitre 7, a fa kpale so alingbi ti si tongana e sara sanka ti wango so. Na yâ ni a sara tënë ti mbeni maseka-koli so ahon na tere ti da ti mbeni wali ndumba. Ndo aga nduru ti vuko awe. Tongana lo si na sangbi-lege, wali ni aga na mbage ti lo, lo yü peut-être mbeni bongo so azia tere ti lo na gigi. Lo gbu maseka-koli ni, lo su yanga ti lo. Anzerengo tënë so lo tene na maseka-koli ni ti handa na lo awoko lo  asara si lo tï na yâ ti handa ti wali ni. Ala sara lango-sioni. Biani, maseka-koli ni aleke lani pëpe na bê ti lo ti sara lango-sioni. Lo hinga ndo ape nga lo sara ye na ndara ape. Atâa so kue, lo yeke wara aye ti sioni so aga na peko ti sarango ye ti lo so. Lo hinga fade ka lo si nduru na wali so ape!—aProv. 7:6-27.

⁹ Legeoko tongana ti maseka-koli so, e nga kue e lingbi ti mû adesizion so ayeke na lege ni ape ndali ti so e hinga akpale so ayeke ga na peko ni ape. Na tapande, na bï, ambeni chaîne ti télé ayeke fa asioni film. Tongaso, a yeke sioni ti tene e ngbâ ti changé achaîne gi ti bâ ye so a yeke fa na télé. A yeke nga sioni ti gue na ndo ti asite ti Internet so e hinga ni ape wala ti gue na ndo ti asite so azo ayeke gue ka na ndo ni ti sara lisoro na azo wala asite so afa asioni ngia na so afa porno dä. Aye so e yeke bâ alingbi ti zingo asioni nzara na yâ ti bê ti e na ye so alingbi ti sara si e ke yanga ti Jéhovah.

10. Ngbanga ti nyen a yeke sioni ti tene e zia nzara ti e na yâ ti mbeni zo? (Bâ foto so ayeke na tongo nda ti article ni.)

¹⁰ Bible ayeke mû nga maboko na e na lege so lo mû na e awango so afa na e tongana nyen ti sara ye na mbage ti awali wala akoli. (Diko 1 Timothée 5:2.) Mara ti awango tongaso amû lege na e pëpe ti zia nzara ti e na yâ ti mbeni zo. Ambeni zo alingbi ti pensé so a yeke sioni ape tongana zo adenda, wala lo sara ageste nga lo sara lê ti lo na mbeni zo so ayeke koli wala wali ti lo ape sân ti ndu lo. Me ti zia nzara ti mo na yâ ti mbeni zo wala ti zia si mbeni zo azia nzara ti lo na yâ ti mo alingbi ti zingo asioni nzara so alingbi ti gue na ala ti sara lango-sioni. Ye so asi ândö awe, na a lingbi ti si laso nga.

11. Nzoni tapande wa la Joseph azia na e?

¹¹ Joseph ayeke mbeni nzoni tapande ndali ti e. Na ngoi so wali ti Potiphar, so ayeke wa ti Joseph, agi ti handa lo ti lango na lo, Joseph ake. Me wali ni azia lege ni ape. Lâ na lâ lo hunda na Joseph ti ngbâ na tere ti lo (Gen. 39:7, 8, 10). Mbeni wandara ti Bible atene so wali ti Potiphar apensé so tongana ala yeke gi ala use, Joseph ayeke tï lo. Joseph aleke na bê ti lo ti yeda lâ oko pëpe na aye so wali ni asara ti zia nzara ti lo na yâ ti lo, na Joseph nga azia nzara ti lo pëpe na yâ ti wali ni. Tongaso, Joseph azia lege pëpe na asioni nzara ti maï na yâ ti bê ti lo. Na ngoi so wali ni agi ti forcé Joseph ti lango na lo, lo ke na kuru go. “Joseph azia bongo ti lo na maboko ti wali ni, lo kpe, lo sigigi.”—Gen. 39:12.

12. Tongana nyen la e hinga so ye so e bâ alingbi ti handa bê ti e?

¹² Bible awa nga e ti sara hange ti tene lê ti e ahanda bê ti e pëpe. Tongana lê ti e adë ape, a lingbi ti sara si e maï asioni nzara na yâ ti bê ti e. Jésus atene: “Zo kue so angbâ ti bâ mbeni wali si lo sara nzara ti wali ni so, andâ lo gi lo na wali na yâ ti bê ti lo awe.” (Mat. 5:28). Bâ ye so asi lani na Gbia David. ‘Na ndoda ti gbia, David abâ mbeni wali so ayeke sukula ngu’. (2 Sam. 11:2). Ahon ti tene David abi lê ti lo na ngonda, lo ngbâ ti bâ gi wali ni. Ye so asara si lo komanse ti sara nzara ti wali ti zo na lo sara lango-sioni na wali ni.

13. Ngbanga ti nyen a lingbi e ‘te mbele na lê ti e’? Ye so andu nyen?

¹³ Tongana e ye ti ke asioni pensé, a lingbi e ‘te mbele na lê ti e’ tongana ti Job so ayeke lani be-ta-zo na Jéhovah (Job 31:1, 7, 9). A lingbi e leke na bê ti e ti sara kua nzoni na lê ti e ti bâ pëpe mbeni zo na nzara ti lango na lo. Ye so andu nga bango a-image so afa bungbingo ti koli na wali na ndo ti ordinateur, na ndo ti pancarte ti publicité, na ndo ti mbeti-sango wala na mbeni ndo nde.

14. Nyen la a lingbi e sara ti ngbâ nzoni-kue?

¹⁴ Tongana mo bâ so na popo ti asioni  nzara ti bê so e londo ti sara tënë na ndo ni so, ambeni ayeke na bê ti mo so a lingbi mo gi ti hon ndo ni, sara ni hio. Sara ye alingbi na awango so ayeke na yâ ti Bible tongaso si asioni nzara amaï na yâ ti bê ti mo ape si mo ngbâ nzoni-kue.—Diko Jacques 1:21-25.

15. Tongana e bâ so a yeke ngangu na e ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti e, ngbanga ti nyen a lingbi e hunda ti tene a mû maboko na e?

¹⁵ Tongana e bâ so a yeke ngangu na e ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti e, a yeke nzoni e sara tënë ni na mbeni ita so asara na Jéhovah teti angu mingi na so alingbi ti mû na e awango so ayeke na yâ ti Bible. Biani, a yeke kete ye ape ti sara lisoro na ambeni zo na ndo ti akpale so abâ gi e wani. Me tongana e sara mbeto ape, e gue e sara tënë ni na mbeni ita so akpengba na lege ti yingo na so ayeke mû ngoi ti gbu li ti lo na ndo ti kpale ti e ni, a yeke sara si e yeke gi pëpe araison ti maï asioni nzara ti bê (aProv. 18:1; aHéb. 3:12, 13). Aita so akpengba na lege ti yingo alingbi ti mû maboko na e ti hinga aye so a lingbi e changé ni. Ye so ayeke mû maboko na e ti changé aye so a lingbi e changé tongaso si e ngbâ na yâ ti ndoye ti Jéhovah.

16, 17. (a) Mû mbeni tapande ti fa tongana nyen la a-ancien alingbi ti mû maboko na aita so ayeke sara ngangu ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti ala. (b) Ngbanga ti nyen a yeke nzoni ti tene aita so abâ porno agi mungo maboko hio?

¹⁶ A-ancien la ayeke azo so alingbi biani ti mû maboko na e. (Diko Jacques 5:13-15.) Mbeni maseka-koli na Brésil asara ngangu lani ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti lo teti angu mingi. Lo tene: “Mbi hinga lani so aye so mbi yeke pensé na ndo ni anzere na Jéhovah ape, me mbi sara kamene mingi ti sara tënë ni na azo.” Mbeni ancien abâ so maseka-koli so ayeke na bezoin ti tene a mû maboko na lo na lo wa maseka-koli ni ti gue ti bâ a-ancien. Maseka-koli ni atene: “Bê ti mbi adö ti bâ tongana nyen a-ancien asara ye na mbi na nzoni bê mingi nga ala mä mbi nzoni ahon ti so mbi pensé na ni. Ala dengi mê ti ala nzoni ala mä mbi na ngoi so mbi yeke fa akpale ti mbi ni. Ala diko na mbi aversê so akiri adabe ti mbi so Jéhovah aye mbi nga ala sambela na mbi. Ye so asara si a yeke lani ngangu na mbi ape ti yeda na awango ti Bible so ala mû na mbi.” Angu mingi na pekoni, na peko ti so lo kpengba songo ti lo na Jéhovah, lo tene: “Fadeso mbi bâ so a yeke kota ye mingi ti gi mungo maboko ahon ti tene e wani e yô anengo kungba ti e.”

¹⁷ Tongana mo yeke bâ ka porno, a lingbi mo gi mungo maboko hio. Tongana mo gi mungo maboko hio ape, kpale ti mo ni ayeke ga kota na asioni nzara ti bê ti mo ayeke ‘mû ngo na ayeke dü siokpari’ so ayeke sara sioni na ambeni zo nga ayeke bi zonga na ndo ti iri ti Jéhovah. Ye so apusu awakua ti Jéhovah mingi ti yeda ti tene a mû maboko na ala ayeke nzara ti nzere na Jéhovah nga ti ngbâ na yâ ti congrégation.—Jacq. 1:15; Ps. 141:5; aHéb. 12:5, 6.

18. Mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti sara nyen?

¹⁸ Dunia ti Satan so ayeke ga gi sioni sioni ti gue na ni. Me awakua ti Jéhovah ayeke sara kue ti ngbâ ti pensé gi na ndo ti aye so ayeke nzoni nga ti duti nzoni-kue. Ye so anzere na Jéhovah mingi. Tongaso, zia e oko oko kue e leke na bê ti e ti ngbâ nduru na Jéhovah nga ti sara ye alingbi na aye so lo yeke fa na e na yâ ti Bible nga na lege ti aita ti e na yâ ti congrégation. Tongana e ngbâ ti duti nzoni-kue, e yeke duti laso na ngia nga na siriri ti bê (Ps. 119:5, 6). Ande tongana a futi Satan awe, e yeke wara pasa ti duti na fini lakue lakue na yâ ti mbeni dunia so sioni oko ayeke dä ape.