SANGO NA NDÖ TI MBAÏ TI BUNGBI TI E
‘Mbeni lege so ayeke ngangu wala so ayo mingi ayeke dä ape’
NA LANGO 26 ti mars, ngu 1937, ambeni koli use so ayeke voyagé na so afatigué kue alï yeke na oto ti ala so poussière amû terê ni kue na Sydney, Australie. Ala hon asara ngu oko awe, ala voyagé kilomètre 19 300 na ndö ni na ando so ayo mingi na so a yeke ngangu ti hon dä na yâ ti kodro ni. Akoli so ayeke lani pëpe azo so ayeke tambela na akodro nde nde wala azo so ayeke voyagé ti bâ ndo. Arthur Willis nga na Bill Newlands ayeke ambeni pionnier use so ayapu so aleke na bê ti ala ti fa nzoni tënë ti Royaume ti Nzapa na mbeni kota gbata ti Australie so ayo mingi.
Ti si na hunzingo ti angu 1920, kete wungo ti aWamandango Bible ti Australie * afa lani tënë, mingi ni na yâ ti agbata so ayeke na yanga ti ngu nga na agbata so ayeke na terê ni. Mbeni ndo ayeke dä, so ayo mingi na yanga ti ngu, so ayeke ngangu ti hon dä, azo ayeke dä mingi ape akono ahon ndambo ti États-Unis. Ye oko, aita ni ahinga biani so a lingbi adisciple ti Jésus afa tënë ti lo “juska na ambage ti sese so ayeke tâ yongoro”, mbeni gbata ti Australie so ayo mingi ayeke nga na yâ ni (Kus. 1:8). Me ala yeke sara tongana nyen ti sara kota kua so? So ala yeke na mabe kue so Jéhovah ayeke sara tufa na ndö ti angangu so ala yeke sara, ala leke lani na bê ti ala ti sara ye kue so ala lingbi ti sara.
APIONNIER ATO NDA TI KUA TI FANGO TËNË
Na ngu 1929, acongrégation so ayeke na Queensland nga na ouest ti Australie aleke gbâ ti a-oto so ala zia aye na yâ ni ti mû lege na ala ti fa tënë na ando so ayo mingi na yanga ti ngu. Azo so ayeke kpe lani na a-oto ni ayeke apionnier so ayeke na ngangu na so alingbi ti kpe na oto na ando so ayeke ngangu nga so alingbi ti leke a-oto ni tongana abuba. Apionnier so afa tënë na ando so ade mbeni Témoin asi dä lâ oko ape.
Apionnier so ayeke na nginza ti vo oto ape ayeke gue na ando so ayo mingi na vélo. Na tapande, na ngu 1932, Bennett Brickell so ayeke na ngu 23 alondo na Rockhampton, na Queensland, lo gue lo fa tënë na mbage ti nord ti gbata ni nze oku. Lo yô na ndö ti vélo ti lo acouveture, abongo, kobe nga na gbâ ti ambeti. Na ngoi so gere ti vélo ti lo ni abuba, lo ngbâ gï ti gue, lo hinga so Jéhovah ayeke fa lege na lo. Lo pusu vélo ti lo ni na yâ ti tanga ti kilomètre 320 so angbâ na lo ti sara, na yâ ti ando so azo akui ndali ti nzara ti ngu. A hon ngu 30, Ita Brickell avoyagé
akilomètre saki mingi na yâ ti Australie na vélo, na moto nga na oto. Lo la lo yeke kozo zo so akomanse ti fa tënë na azo ti kodro ni nga lo mû maboko si afini congrégation abâ gigi, azo mingi ahinga lo na yâ ti akodro ni nga ala ne lo.ALA HON NDÖ TI AKPALE
Australie ayeke mbeni kodro so azo ayeke na yâ ni mingi ape na yâ ti dunia, na mbilimbili na ando so ayo mingi na yâ ti kodro ni azo ayeke dä mingi ape. Me azo ti Jéhovah aleke na bê ti ala ti gi azo na ando so ayo mingi na yâ ti kodro ni.
Stuart Keltie nga na William Torrington so ayeke apionnier aleke na bê ti ala ti sara nga tongaso. Na ngu 1933, ala hon na yâ ti benyama ti Simpson, mbeni kota benyama so mbutu ayeke dä mingi, ti fa tënë na gbata ti Alice Springs so ayeke na bê ti kodro ni. Na ngoi so kete oto ti ala abuba nga so ala doit ti zia ni ti hon, Ita Keltie, so mbeni gere ti lo ayeke na keke, angbâ ti sara voyage ni ti gue ti fa tënë, me lo hon na chameau. Ngangu so apionnier so asara alë lengo na ngoi so ala wara wa ti mbeni hôtel na William Creek, mbeni ndo so ayo mingi so atrain ayeke luti dä. Na pekoni, wa ti hôtel ni, Charles Bernhardt, ayeda na tâ tënë, lo kä hôtel ti lo na lo sara kua ti pionnier gï lo oko ngu 15 na ambeni ndo so ahule mingi nga so ayo mingi na Australie.
Akozo pionnier so ayeke lani tâ na bezoin ti sara mbeto pëpe nga ti gbu ngangu na yâ ti atara mingi so ala tingbi na ni. Na ngoi so Arthur Willis nga na Bill Newlands, so a sara tënë ti ala na tongo nda ti article so, ayeke fa tënë na ando so ayo mingi na Australie, mbeni lâ ala sara kilomètre 32 na yâ ti yenga use ndali ti so ngu apika ngangu na asara si popoto amû yâ ti benyama ni kue. Na ambeni ngoi, gbiki amû ala kue na ngoi so ala yeke sara ngangu ti pusu oto ti ala na yâ ti mbutu na ngoi so ndo achauffé ngangu, na yâ ti apopo-hoto so atênë ayeke dä nga ala hon na ando so mbutu ayeke dä mingi. Tongana oto ti ala ni abuba, tongana ti so a yeke si ka mingi, ala yeke tambela wala ala yeke kpe na vélo alango mingi ti gue na gbata so ayeke nduru nga ala yeke ku ayenga mingi ti tene a ga na ala ye ti terê ti oto ni so abuba. Atâa akpale so, ala ngbâ lani ti duti na nzoni bango ndo. Arthur Willis afa peko ti mbeni tënë so a tene na yâ ti L’Âge d’Or, lo tene: “Mbeni lege so ayeke ngangu wala so ayo mingi na atémoin ti lo ayeke dä ape.”
Charles Harris, so asara kua ti pionnier ngu mingi, atene so yongo ti ando ni nga na akpale ti ando ni asara si lo ga nduru mingi na Jéhovah. Lo kiri, lo tene: “Gigi ti zo ayeke duti nzoni mingi tongana zo ni ayeke na aye mingi ape. Tongana Jésus abâ lani so ayeke nzoni ti lango na gigi, a lingbi e nga e sara tongaso tongana kua ti e ahunda ti sara ni.” Ye so apionnier mingi asara la. Grâce na angangu so ala sara, nzoni tënë asi na yâ ti akodro ti dunia kue, na a mû maboko na azo mingi ti mû mbage ti Royaume ti Nzapa.