Matthieu 5:1-48
-
FANGO TËNË NA NDÖ TI HOTO (1-48)
-
Na ndö ti hoto, Jésus ato nda ti fa ye (1, 2)
-
Aye gumbaya so asara si zo ayeke na ngia (3-12)
-
Ingo na lumière (13-16)
-
Jésus aga ti sara si ye so ayeke na yâ ti Ndia asi biani (17-20)
-
Wango na ndö ti ngonzo (21-26), gingo mbeni wali wala koli nde (27-30), divorce (31, 32), debango yanga (33-37), kiringo peko ti sioni so zo asara (38-42) yengo awato (43-48)
-
5 Tongana lo bâ gbâ ti azo, lo monté na ndö ti hoto. Na peko ti so lo duti awe, adisciple ti lo aga na terê ti lo.
2 Lo to nda ti sara tënë, lo fa ye na ala, lo tene:
3 “Ngia ayeke na ala so ahinga so ala yeke na bezoin ti aye ti yingo,*+ ndali ti so Royaume ti yayu ayeke ti ala.
4 “Ngia ayeke na ala so ayeke na vundu, ndali ti so a yeke dë bê ti ala ande.+
5 “Ngia ayeke na ala so ayeke sara ye na ngangu pëpe,*+ ndali ti so sese ayeke ga ti ala.+
6 “Ngia ayeke na ala so nzara ti mbilimbili asara ala tongana nzara ti kobe na ti ngu,+ ndali ti so ala yeke wara ye alingbi na nzara ti ala.*+
7 “Ngia ayeke na ala so ayeke sara nzoni bê na zo,+ ndali ti so a yeke sara nzoni bê na ala ande.
8 “Ngia ayeke na ala so bê ti ala avuru,+ ndali ti so ala yeke bâ Nzapa ande.
9 “Ngia ayeke na ala so asara si siriri amaï,*+ ndali ti so a yeke iri ala ande amolenge ti Nzapa.
10 “Ngia ayeke na ala so a sara ye ti ngangu na ala ngbanga ti ye ti mbilimbili,+ ndali ti so Royaume ti yayu ayeke ti ala.
11 “Ngia ayeke na ala tongana azo azonga ala,+ asara ye ti ngangu na ala+ nga atene mara ti asioni tënë ti mvene nde nde kue na ndö ti ala ndali ti mbi.+
12 Ala duti na ngia nga zia si terê ti ala anzere mingi,+ ndali ti so futa ti ala+ ayeke kota na yayu. A yeke tongaso si lani a sara aye ti ngangu na aprophète so aga kozo na ala.+
13 “Ala yeke ingo+ ti sese so. Me tongana songo ti ingo asigi dä awe, a yeke kiri na songo ni so dä tongana nyen? A lingbi ti sara ye na ingo ni so mbeni pëpe, a lingbi gï ti tuku ni na gigi+ si azo adö ni na gere.
14 “Ala yeke lumière ti dunia so.+ Mbeni gbata so ayeke na li ti hoto alingbi ti honde terê ti lo pëpe.
15 Azo ayeke zia wâ na lampe ti zia ni na gbe ti sakpa* pëpe, me ti zia ni na ndö ti ye ti yongo lampe, na a za na ndö ti azo kue na yâ ti da ni.+
16 Legeoko nga, ala zia lumière ti ala aza na gbele azo,+ si azo ni alingbi ti bâ apendere kusala ti ala+ na ala mû gloire na Babâ ti ala so ayeke na yayu.+
17 “Ala tene na bê ti ala pëpe so mbi ga ti futi Ndia wala ambeti ti aProphète. Mbi ga ti futi ye pëpe, me ti sara si ye aga tâ tënë.+
18 Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala so, ti tene mbeni kete kete gere-mbeti ti Ndia wala mbeni kete marque ti gere-mbeti ti Ndia ni oko ahon na aye ni kue aga tâ tënë pëpe, andâ yayu na sese alingbi ti hon.+
19 Tongaso, zo so adoro oko ti akete commandement so, na lo fa na azo ti sara tongaso, a yeke bâ lo kete mingi tongana a ndu tënë ti Royaume ti yayu. Me ti lo so abata ni na lo fa ni na azo, a yeke bâ lo kota tongana a ndu tënë ti Royaume ti yayu.
20 Mbi tene na ala so, tongana mbilimbili ti ala ahon ti ascribe na aFarizien pëpe,+ ala yeke lï oko pëpe na yâ ti Royaume ti yayu.+
21 “Ala mä awe so a tene na azo ti giriri: ‘Mo fâ zo pëpe. Me zo so afâ zo,+ lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele ngbanga.’+
22 Me mbi tene na ala so zo so angbâ ti sara ngonzo+ na terê ti ita ti lo, lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele ngbanga. Nga zo so atene na ita ti lo mbeni sioni tënë so akpa ti tene a tene na zo pëpe, lo yeke na tënë ti kiri na ni na gbele Kota Da-ngbanga. Me zo kue so atene: ‘Mo buba kpanda so!’ lo lingbi na wâ ti Géhenne.*+
23 “Tongaso, tongana mo ga na matabisi ti mo na gbele gbalaka,+ na kâ mo dabe ti mo so ita ti mo ayeke na mbeni tënë na terê ti mo,
24 zia matabisi ti mo kâ na gbele gbalaka ni na mo gue. Leke tënë na ita ti mo kozoni, na pekoni ga, mo mû matabisi ti mo ni.+
25 “Gi ti leke tënë hio na zo so ague na mo na gbele ngbanga, na ngoi so mo na lo angbâ na lege ti guengo kâ. Tongaso pëpe, lo yeke zia mo na maboko ti wafango ngbanga, na wafango ngbanga ni ayeke zia mo na maboko ti turugu ti da-ngbanga na a yeke bi mo na da ti kanga.+
26 Ti tâ tënë ni, mbi tene na mo: Mo yeke sigi na da ti kanga so pëpe juska mo futa tanga ti kete lê ti pata* so mo yeke na ni.
27 “Ala mä awe so a tene: ‘Mo gi wali wala koli nde pëpe.’+
28 Me mbi tene na ala: Zo kue so angbâ ti bâ mbeni wali+ si lo sara nzara ti wali ni so, andâ lo gi lo na wali na yâ ti bê ti lo awe.+
29 Ni la, tongana lê ti mo ti mbage ti koli ayeke sara ti tene mo pika gere ti mo, gboto ni mo bi ni yongoro na mo.+ A yeke nzoni mingi ndali ti mo ti tene mbeni mbage ti terê ti mo oko agirisa ahon ti tene a bi mo na ngbongboro terê ti mo kue na yâ ti Géhenne.*+
30 Nga, tongana maboko ti mo ti koli ayeke sara ti tene mo pika gere ti mo, fâ ni mo bi ni yongoro na mo.+ A yeke nzoni mingi ndali ti mo ti tene mbeni mbage ti terê ti mo oko agirisa ahon ti tene ngbongboro terê ti mo kue atï na yâ ti Géhenne.*+
31 “Nga, a tene: ‘Zo so asara divorce na wali ti lo, zia lo mû na lo mbeti ti divorce.’+
32 Me mbi tene na ala: Zo kue so asara divorce na wali ti lo, me a yeke ndali ti lango-sioni* pëpe, lo yeke sara ti tene mbeni koli nde agi wali ni. Nga, zo kue so asara mariage na mbeni wali so koli ti lo asara mara ti divorce so na lo, andâ lo gi mbeni wali nde la.+
33 “Nga, ala mä awe so a tene na azo ti giriri: ‘Mo deba yanga ti mo senge senge pëpe,+ me mo doit ti sara ye alingbi na zendo so mo mû na Jéhovah.’*+
34 Me mbi tene na ala: Mo deba yanga ti mo oko pëpe,+ wala na iri ti yayu pëpe, ndali ti so a yeke trône ti Nzapa;
35 wala na iri ti sese pëpe, ndali ti so a yeke mbata ti gere ti lo;+ wala na iri ti Jérusalem pëpe, ndali ti so a yeke gbata ti kota Gbia.+
36 Mo deba na ndö ti li ti mo pëpe, ndali ti so mo lingbi pëpe ti sara si kuä ti li ti mo oko avuru wala avuko.
37 Zia ‘en’ ti ala angbâ gï ‘en,’ wala ‘ên-ën’ ti ala angbâ gï ‘ên-ën,’+ ndali ti so tënë kue so a zia na ndö ni alondo na Zo ti sioni.+
38 “Ala mä awe so a tene: ‘Lê na place ti lê, pembe na place ti pembe.’+
39 Me mbi tene na ala: Mo gi pëpe ti luti na zo so ayeke zo ti sioni, me zo so apika ngbangba ti mo ti mbage ti koli, mo dengi na lo ti mbage ti wali ni nga.+
40 Nga, tongana mbeni zo aye ti gue na mo na gbele ngbanga si lo mû bongo ti mo ti yâ ni, zia lo mû nga bongo ti mo ti ndö ni.+
41 Tongana mbeni zo so ayeke na komandema agbu mo na ngangu ndali ti mbeni kua ti lo ti tene mo tambela kilomètre* oko, mo tambela na lo kilomètre use.
42 Mû ye na zo so ahunda ye na mo, na mo tourné peko ti mo pëpe na zo so aye ti mû bon* na tïtî mo.+
43 “Ala mä awe so a tene: ‘Mo doit ti ndoye mba ti mo+ na mo ke wato ti mo.’
44 Me mbi tene na ala: Ala ngbâ ti ndoye awato+ ti ala na ti sambela ndali ti azo so asara ye ti ngangu na ala.+
45 Tongaso si ala fa so ala yeke amolenge ti Babâ ti ala so ayeke na yayu,+ ndali ti so lo sara si lâ ti lo asu na ndö ti azo ti sioni nga na azo ti nzoni. Nga, lo sara si ngu-nzapa apika na ndö ti azo ti mbilimbili nga na azo so ayeke mbilimbili pëpe.+
46 Tongana ala ndoye gï azo so andoye ala, futa wa la ala yeke wara na pekoni?+ Azo ti rongo nginza ti impôt ayeke sara nga tongaso ape?
47 Tongana ala yeke bara gï aita ti ala, kota ye wa la ala yeke sara? Azo ti amara ayeke sara nga tongaso ape?
48 Ndani la, a lingbi ala ga azo so ayeke mbilimbili-kue,* tongana ti so Babâ ti ala so ayeke na yayu ayeke mbilimbili-kue.+
Akete tënë na terê ni
^ Wala “azo so ayeke iri yingo tongana zo ti iringo ye.”
^ Wala “asara terê ti ala kete.”
^ Wala “nzara ti ala ayeke hunzi ande.”
^ Wala “so aye siriri.”
^ Wala “sakpa ti hakango na ye.”
^ Ndo so a yeke gbi lani asaleté dä na gigi ti Jérusalem. Bâ na kete bakari.
^ Bâ na kete bakari.
^ Bâ na kete bakari.
^ Na Grec: pornéïa. Bâ na kete bakari.
^ So ti tene lo hunda bon me na intérêt pëpe.
^ Wala “alingbi kue.”
