1 Samuel 17:1-58
17 A-Philistin+ abungbi aturugu* ti ala ti gue ti sara bira. Ala bungbi terê ti ala na Socoh,+ so ayeke na sese ti Juda. Ala sara camp ti ala na popo ti Socoh na Azécah,+ so ayeke na Éphèsdammim.+
2 Saül na aturugu ti Israël abungbi terê ti ala, na ala sara camp ti ala na yâ ti Popo-hoto* ti Élah.+ Ala leke terê ti ala ti gue ti sara bira na aPhilistin.
3 A-Philistin ayeke na ndö ti hoto na mbage, nga azo ti Israël ayeke na ndö ti hoto na mbeni mbage; popo-hoto la akangbi popo ti ala.
4 Mbeni kpengba turugu alondo na yâ ti camp ti aPhilistin, lo sigi; iri ti lo ayeke Goliath,+ zo ti kodro ti Gath.+ Lo yo coudée omene na empan oko.*
5 Lo yü casque ti cuivre na li ti lo, nga bongo ti wen so lo yü na kate ti lo akpa écaille so agbu terê ngangu. Bongo ni ane+ sicle 5 000.*
6 Lo yü mbeni ye so a sara ni na cuivre ti bata na ngbongo ti lo, nga kete likongo+ so a sara ni na cuivre ayeke na peko ti lo.
7 Keke ti kota likongo ti lo ayeke tongana keke ti azo ti kpongo bongo,+ nga lê ti likongo ni ane sicle 600.* Zo ti yongo vala ti lo atambela na devant ti lo.
8 Goliath aluti, lo dekongo na aturugu ti Israël,+ lo tene: “Ala leke terê ti ala ti ga ti sara bira ngbanga ti nyen? Mbi Philistin so la ape? na ala azo ti kua ti Saül la ape? Ala soro mbeni zo na popo ti ala, lo ga lo wara mbi.
9 Tongana lo peut ti tiri na mbi nga ti fâ mbi, e yeke ga azo ti kua ti ala. Me tongana mbi sö benda na ndö ti lo si mbi fâ lo, ala yeke ga azo ti kua ti e.”
10 Philistin so akiri atene: “Laso, mbi yeke gi yanga ti azo ti Israël.+ Ala soro mbeni koli na popo ti ala si mbi na lo e tiri e bâ!”
11 Tongana Saül na azo ti Israël kue amä tënë ti Philistin so, mbeto ahon ndö ti ala.
12 David ayeke molenge ti Jessé, zo ti Éphrathah+ ti Bethléhem+ na sese ti Juda. Na ngoi ti Saül, Jessé,+ so ayeke na amolenge ti koli miombe,+ aga mbakoro awe.
13 Akozo molenge ti Jessé ota ayeke na popo ti aturugu ti Saül so ague na bira.+ Iri ti kozo ni ayeke Éliab,+ ti use ni ayeke Abinadab,+ na ti ota ni ayeke Shammah.+
14 David ayeke tanga ti molenge ni;+ ayaya ti lo ota so amû peko ti Saül.
15 David ayeke sara kua na Saül, me lo yeke kiri ka na Bethléhem ti bata ataba+ ti babâ ti lo.
16 Me na ndo ti bira ni, na yâ ti lango 40, lakue na ndapre nga na lakui, Goliath ayeke ga aluti na devant ti aturugu ti Israël.
17 Jessé atene na molenge ti lo David: “Pardon, mû épha oko* ti lê ti kobe so a yôro ni yorongo so nga na mapa bale-oko so, mo gue na ni hio na aita ti mo so ayeke na camp.
18 Mû nga afromage* bale-oko so, mo gue na ni na mokonzi ti aturugu saki oko. Bâ wala aita ti mo ayeke nzoni, nga mû mbeni ye ti ala mo ga na ni si mbi hinga so ala yeke nzoni.”
19 Aita ti lo nga na tanga ti akoli ti Israël ayeke na terê ti Saül na yâ ti Popo-hoto* ti Élah,+ ala yeke tiri na aPhilistin.+
20 David alondo hio na ndapre, lo zia ataba ni na mbeni zo ti bâ ndo na ndö ti ala. Lo kanga kungba ti lo, lo gue tongana ti so Jessé ahunda na lo ti sara. Tongana lo si na camp ni, aturugu ayeke gue na place ti bira ni na ala yeke dekongo ti bira.
21 Azo ti Israël na aPhilistin aga aluti lê na lê ti tiri bira.
22 Hio, David azia kungba ti lo na terê ti zo ti batango akungba, lo mû loro lo gue na ndo ti bira ni. Na ngoi so lo si kâ, lo hunda aita ti lo wala ala yeke nzoni.+
23 Na ngoi so lo yeke sara lisoro na ala, Goliath,+ kpengba turugu ti aPhilistin so ayeke zo ti Gath, aga. Lo londo na popo ti aturugu ti aPhilistin lo sigi na lo tene oko tënë so lo tene kozo,+ na David amä lo.
24 Gï so azo ti Israël abâ lo, mbeto ahon ndö ti ala na ala kpe.+
25 Azo ti Israël ayeke tene na popo ti ala, atene: “Mo bâ koli so ayeke ga so? Lo ga ti gi yanga ti Israël.+ Zo so afâ lo, gbia ayeke mû na lo gbâ ti mosoro, lo yeke mû na lo molenge ti lo ti wali+ nga a yeke hunda impôt wala mbeni ye na maboko ti azo ti da ti babâ ti lo pëpe.”
26 David ahunda azo so ayeke na terê ti lo, atene: “Nyen la a yeke mû na zo so afâ Philistin so nga lo zi kamene na lê ti Israël? Philistin so afâ ganza pëpe so, lo yeke zo wa si lo yeke gi yanga ti aturugu ti Nzapa so ayeke na fini so?”+
27 Tongaso azo ni atene na lo oko tënë so a tene na lo kozo: “Bâ ye so a yeke sara ande na zo so ayeke fâ lo so la.”
28 Tongana Éliab,+ yaya ti David, amä lo na sarango tënë na azo ni, ngonzo agbu lo na terê ti David, lo tene: “Mo ga ge ti sara nyen? Ataba ni so awu pëpe so, mo zia ala na zo wa na yâ ti benyama kâ?+ Mbi hinga mo na wuma ti mo bien, nga na mbana so na yâ ti mo so; mo ga gï ti bâ bira ni.”
29 David atene: “Nyen la mbi sara nyen? Mbi hunda gï tënë-aa!”
30 Ge, lo zia yaya ti lo ni, lo tourné lo hunda oko tënë so na mbeni zo nde,+ na azo ni atene na lo gï oko tënë so ala tene kozo.+
31 Ambeni zo amä tënë so David atene so, na ala gue ala fa peko ni na Saül. Tongaso, Saül atokua ndo a iri lo.
32 David atene na Saül: “Zia bê ti zo oko awoko* pëpe ndali ti Philistin so. Mbi zo ti kua ti mo, mbi yeke gue ti tiri na lo.”+
33 Me Saül atene na David: “Mo peut ti tiri na Philistin so pëpe, ndali ti so mo yeke gï molenge senge,+ me lo, lo yeke turugu* ngbene ye so lo de maseka.”
34 David atene na Saül: “Mbi zo ti kua ti mo, mbi yeke berger ti ataba ti babâ ti mbi. Mbeni bamara+ (na mbeni ours nga) aga amû mbeni taba ni ahon na ni.
35 Mbi tomba peko ti lo, mbi gbu lo na mbi zi nyama ni na yanga ti lo. Tongana lo londo na terê ti mbi, mbi gbu lo na kuä ti terê* ti lo, mbi pika lo mbi fâ lo.
36 Mbi zo ti kua ti mo, mbi fâ bamara ni nga na ours ni. Philistin so afâ ganza pëpe si lo yeke gi yanga ti aturugu ti Nzapa so ayeke na fini so, mbi yeke fâ lo tongana ti so mbi fâ anyama so.”+
37 David akiri atene: “Jéhovah so azi mbi na maboko ti bamara nga na ours so, lo la lo yeke sö mbi na yâ ti maboko ti Philistin so.”+ Saül atene na David, atene: “Mo gue, zia Jéhovah ague na mo.”
38 Saül amû bongo ti lo, lo yü na David. Lo zia casque so a sara na cuivre na li ti lo, na lo yü na lo bongo ti wen.
39 David akanga épée ti lo na ndö ti bongo ni na lo tara ti tambela, me lo tambela gbä, ndali ti so lo yü aye ni so kozo pëpe. David atene na Saül: “Mbi peut ti tambela na ni pëpe, ndali ti so mbi yü ni kozo pëpe.” Tongaso, David azi ni.
40 David amû keke ti lo nga lo soro apendere tênë oku na yanga ti ngu,* lo zia ni na yâ ti kete bozo ti lo ti berger na lo gbu mvingi ti lo+ na maboko. Lo komanse ti gue na mbage ti Philistin ni.
41 Philistin ni aga nduru nduru na David, na zo ti yongo vala ti lo ayeke na devant ti lo.
42 Tongana Philistin ni abâ ndo na lo bâ David, lo zere lo ndali ti so lo yeke bengba bengba nga lo yeke pendere mingi.+
43 Tongaso, Philistin ni atene na David: “Mbi yeke mbo+ si mo mû keke mo ga na ni na terê ti mbi so?” Philistin ni adeba David na iri ti anzapa ti lo.
44 Philistin ni atene na David: “Ga ge, mbi yeke mû nyama ti terê ti mo na andeke nga na anyama ti ngonda.”
45 David akiri tënë na Philistin ni, atene: “Mo ga ti tiri na mbi na épée, na kota likongo nga na kete likongo.+ Me mbi, mbi ga ti tiri na mo na iri ti Jéhovah ti aturugu,+ Nzapa ti azo ti bira ti Israël so mo gi yanga ti lo so.+
46 Laso, Jéhovah ayeke zia mo na maboko ti mbi,+ mbi yeke fâ mo na mbi yeke fâ li ti mo. Laso, mbi yeke mû kuâ ti aPhilistin na andeke nga na asioni nyama ti ngonda, na azo ti sese kue ayeke hinga so mbeni Nzapa ayeke dä so ayeke na Israël.+
47 Azo kue so abungbi ge* ayeke hinga so a yeke pëpe na lege ti épée wala likongo la Jéhovah ayeke sö zo,+ ndali ti so bira ni ayeke ti Jéhovah,+ na lo yeke zia ala kue na maboko ti e.”+
48 Philistin ni alondo na lo yeke ga gï nduru nduru na David, na David amû loro hio lo gue na place ti bira ni ti tingbi na Philistin ni.
49 David ayôro maboko ti lo na yâ ti bozo, lo mû tênë oko lo zia na yâ ti mvingi ni na lo bi ni. Tênë ni amû devant ti li ti Philistin ni na alï na yâ ti li ti lo, na lo tï, lê ti lo na sese.+
50 David asö benda na ndö ti Philistin so na lege ti mvingi nga na tênë oko. Lo pika Philistin so si lo fâ lo, atâa so lo yeke na épée na maboko ti lo pëpe.+
51 David angbâ ti mû loro juska lo luti na terê ti Philistin ni. Lo gbu épée ti Philistin ni,+ lo gboto ni na yâ ti bozo ni, lo fâ li ti lo tongaso si lo kui biani. Tongana aPhilistin abâ so ngangu turugu ti ala akui awe, ala kpe.+
52 Na bango ye so asi so, azo ti Israël nga na ala ti Juda alondo na dekongo, ala tomba aPhilistin a komanse na yâ ti popo-hoto+ juska na yanga ti gbagba ti Écron.+ Kuâ ti aPhilistin ayeke na terê ti lege, a komanse na Shaaraïm+ juska na Gath nga na Écron.
53 Na peko ti so azo ti Israël atomba peko ti aPhilistin ngbii awe, ala kiri ala mû aye ti aPhilistin kue so angbâ na yâ ti acamp ti ala ni.
54 David amû li ti Philistin so lo gue na ni na Jérusalem, me lo zia aye ti bira ti Philistin ni na yâ ti tente ti lo wani.+
55 Gï so Saül abâ David na guengo ti tingbi na Philistin so, lo hunda Abner,+ mokonzi ti aturugu, lo tene: “Abner, maseka-koli so ayeke molenge ti zo wa la?”+ Abner atene: “Gbia ti mbi, ti tâ tënë ni, so mo yeke na fini,* mbi hinga pëpe.”
56 Gbia ni atene: “Gi ti hinga babâ ti maseka-koli so.”
57 Gï so David akiri na peko ti so lo fâ Philistin ni, Abner amû lo ague na lo na Saül, li ti Philistin ni+ ayeke na maboko ti lo.
58 Saül ahunda David, atene: “Mo yeke molenge ti zo wa?” David atene: “Mbi yeke molenge ti wakua ti mo Jessé,+ zo ti Bethléhem.”+
Akete tënë na terê ni
^ Na Hébreu: “acamp.”
^ Wala “Kpangbala ndo.”
^ Na Hébreu: “lait.”
^ Wala “Kpangbala ndo.”
^ Wala “Zia mbeto asara zo oko.”
^ Wala “zo ti bira.”
^ Wala “na ngbangba.” Na Hébreu: “na kuä ti yanga.”
^ Bâ tënë “popo-hoto” na kete bakari.
^ Na Hébreu: “Congrégation so kue.”
^ Wala “so âme ti mo ayeke na fini.”
