E JEVREJENĐE ki Obećimi phuv o berš počminđa ked valjanđe te orinen hem te sejinen. Odova premalo amaro kalendari bi ovela o period ando ekvaš o septembar đi ekvaš o oktobar.

Premalo lunarno kalendari, svako masek isi le 20 ja 30 dive, odolese odova berš tano pokratko ando solarno berš. Koristinđe pe razna metode te šaj o lunarno hem o solarno berš te uskladinen pe. Odova šaj hine te ovel ađahar so bi ćhivena pe dodatna dive ja ađahar so bi disavo puti ćhivela pe dodatno masek, verovatno angleder te počmini aver berš. Ko asavko način, o kalendari bi odgovorini aso vreme ked valjani te sadini pe hem te ćedel pe odova soj tano sejimo.

Ama, ko Mojsijeso vreme e Devleso narodo počminđa te koristini hem o versko kalendari. O Devel phenđa lenđe so o berš ka počmini ko proleće, kotar masek aviv, ja nisan so avdije bi ovela mart ja april (Izl. 12:2; 13:4). O praznik kova odova masek slavinđa pe hine povezimo e žetvaja ando ječam (Izl. 23:15, 16).

O istoričar Emil Širer phenđa: „O pravilo premalo kova odlučinđa pe da li ka ćhivel pe dodatno masek ja na hine but jednostavno. I Pasha slavinđa pe ko dive ando pherdo mesec ko masek nisan (14. nisan), odova valjanđa te ovel odmah pali prolećno ravnodnevnica. . . Ama, ako bi ko krajo ando masek haljola pe so aver Pasha perela angleder i prolećno ravnodnevnica (ked o dive hem i rat hine ista), tegani bi angleder o masek nisan ćhivela pe pana jekh masek, dešutrito masek“ (The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, (175 B.C.–A.D.135)).

E Jehovase svedokija koristinena isto metoda ked odredinena ko kova datum ka ovel i Spomen-svečanost, koja ićeri pe ko proleće hem odgovorini aso 14. nisan premalo jevrejsko kalendari. Sa o skupštine ko celo sveto angleder dobinena o obaveštenje ko kova datum ka ovel i Spomen-svečanost. a

Ama, sar o Jevreja đanđe ked jekh masek završini pe hem počmini nevo masek? Avdije amen šaj samo te dikha ko kalendari kova isi amen ko zido ja ko amaro telefoni ja tablet. Ama, ko purano vreme na hine ađahar.

Ko vreme ked hine o Potop, o masek hine le 30 dive (Post. 7:11, 24; 8:3, 4). Ama, kasnije ko jevrejsko kalendari na hine le baš svako masek 30 dive. Aso Jevreja, o nevo masek bi počmini ked bi ko nebo dikhena so pojavinđa pe o terno mesec. Odova hine o 29. ja o 30. dive kotar aver masek.

Jekh puti, o David hem o Jonatan vaćerđe ando nevo masek ked phenđe: „Tajsa tano praznik ando terno mesec“ (1. Sam. 20:5, 18). Izgleda so ko olengo vreme, znači ko 11. veko ang. n. e., o početak ando masek hine anglal odredimo. Ama, sar šaj hine jekh obično Izraelco te đanel ked počmini o nevo masek? Diso ando odova šaj te dikha ki Mišna, i kolekcija ja i zbirka ando judejsko usmeno zakon hem predanje. Koro late pisini so palo odova so o Izraelcija alje pese ando Vavilon, o jevrejsko vrhovno sudo, o Sinedrion, hine Ie bari uloga ko odova. Ko period ando efta masekija ko kola ićerđe pe o praznikija, odova sudo ćedinđa pe ko 30. dive ko masek. O članija ando odova sudo hine odgovorna aso odova te odredinen ked ka počmini aver masek. Ama, sar ćerđe odova?

Ko uće thana ko Jerusalim hine ćhivde nekobor manuša kola dikhlje o nebo raćate te šaj te dikhen ked ka pojavini pe o terno mesec. Samo so bi dikhena le, odmah bi javinena ko Sinedrion. Ked bi odola manuša so hine ko odova sudo ovena len dovoljno dokazija so o terno mesec pojavinđa pe, on bi proglasinena so o nevo masek počminđa. Ama, so ako sebepi o oblakija ja i  magla našti hine te dićhol o terno mesec? Tegani bi ovela objavimo so aver masek isi le 30 dive hem bi počmini o aver masek.

Ki Mišna pisini so o početak ando nevo masek objavinđa pe ađahar so tharđa pe jag ki Maslinsko gora, uzo Jerusalim. Te šaj sa o manuša te đanen odova, tharđa pe jag hem ko avera uće thana ko Izrael. Kasnije, o glasnikija bi legarena odija vest averenđe. Ađahar o Judejcija ko Jerusalim hem ko avera thana đanđe so o nevo masek počminđa. Sebepi odova, sare šaj hine te slavinen o praznikija ko isto vreme.

Ko okvir tano o jevrejsko kalendari ko kova tane mothovde o anava ando masekija, praznikija hem sa odova so ćerđa pe prekalo celo berš.