¿Imakunatan cristianokuna ‘maskhashanallanchis’?
¿Imakunatan cristianokuna ‘maskhashanallanchis’?
‘Sayay [“maskhashallay”, NM] chanin kawsayta, Dios sonqo-kayta, iñiyta, munakuyta, pacienciayoq-kayta, llamp’u sonqoyoq-kayta ima.’ (1 TIM. 6:11.)
1. ¿Imakuna maskhaypin runakuna afanakunku?
¿IMAKUNA maskhaypin runakuna afanakunku? Bibliaq nisqan hina, askhan yanqa ruwaykunapi kallpankuta tukunku. Wakinqa ‘qolqe sonqon’ kanku, yuyaykunkutaq qolqeyoq kaspa kusisqa kawsanankuta. Wakintaq ‘aycha kusichiyllapi purinku’ (2 Tim. 3:2, 4). Chay runakunaqa anchatan kallpachakunku chaykunata maskhanankupaq, ichaqa tukuy ruwasqankuqa “wayrata hap’iykuy hinallan” (Ecl. 1:14).
2. a) ¿Ima sumaq premiotan Dios qonqa 144.000 cristianokunaman? b) ¿Imaynapitaq kawsanqaku wakin cristianokunari?
2 Apóstol Pablon ichaqa rimaran imakunatachus cristianokuna maskhananchis chaymanta. Niranmi: “Ñawpaqllamanpunin phawashani, Jesucristowan hukllachasqa kaspay premiota chaskinaypaq, chaypaqmi Diosqa hanaq pachaman waqyawarqan”, nispa (Fili. 3:14). Biblian willan 144.000 cristianokuna huk premiota chaskinankumanta. Paykunaqa hanaq pachamanmi rinqaku Jesuswan kuska waranqa wata kay pachata kamachimunankupaq, paykunamanta hukninmi apóstol Pablo. ¡Mayna sumaqmi hanaq pachapaq akllasqa cristianokunaq premionqa! Kunan tiempopin ichaqa yaqa llapan cristianokuna kallpachakushanku kay pacha paraisoman tukuqtin chaypi tiyanankupaq, chaypin runakuna mana onqospa wiñaypaq kawsanqaku. Ancha munakuq kaspan Jehová Diosqa chayta prometewanchis. Chhayna kawsaytan Adanwan Evawanqa pisicharanku mana kasukuq kaspanku (Apo. 7:4, 9; 21:1-4).
3. ¿Imakunata maskhaspan Diosta agradecekusunman khuyapayawasqanchismanta?
3 Llapa runataq huchasapa kanchis chayqa, manan ñoqallanchismantaqa wiñay kawsayman aypasunmanchu (Isa. 64:6). Chaymi Jehová Diosqa Jesucristota kachamuran wañuyninwan huchanchismanta kacharichiwananchispaq. Cristoq wañusqanpi iñispallan wiñay kawsaymanqa aypasunman. ¿Imaynatan Diosta agradecekusunman khuyapayawaspanchis churinta kachamusqanmanta? Diospa kamachikuyninkunatan kasukunanchis, wakinmi kaykuna: ‘[Maskhashallay] chanin kawsayta, Dios sonqo-kayta, iñiyta, munakuyta, pacienciayoq-kayta, llamp’u sonqoyoq-kayta ima’ (1 Tim. 6:11). Chaykunata “aswan allinta” maskhashanallanchispaqmi kunan sapankamanta rimasunchis (1 Tes. 4:1, NM).
“Maskhashallay chanin kawsayta”
4. ¿Imaynapin yachanchis chanin kawsayta maskhay importante kasqanta? ¿Imakunatan ruwananchis chayta maskhanapaq?
4 Pablon Timoteoman iskay cartata qelqaran, chaykunapin willaran cristianokuna imakuna maskhanankuta, iskaynin cartapin ñawpaqta rimaran chanin kawsayta maskhaymanta (1 Tim. 6:11; 2 Tim. 2:22). Bibliapi huk textokunapas rimanmi chanin kawsay maskhaymanta (Pro. 15:9; 21:21; Isa. 51:1). Chanin kawsayta maskhanapaqqa ñawpaqtan reqsina ‘sapallan cheqaq Diosta, kachamusqan Jesucristotawan’ (Juan 17:3). Chay ruwaqqa kallpatan hap’inqa huchankunamanta nanachikuspa ‘Diosman kutirikunanpaq’, paypa munayninta ruwananpaqpas (Hech. 3:19).
5. ¿Imatan ruwananchis Jehová Dios chaninpaq qhawariwananchispaq, chanin kawsaytapas maskhashanallapaq?
5 Waranqa-waranqanpi runakunan tukuy sonqowan chanin kawsayta maskhaspa Jehová Diosman mañakuypi prometekuranku servinankupaq, hinaspa bautizakapuranku. Qanpas, bautizakurankiña chayqa, ¿entiendenkichu chanin kawsayta maskhashanallaykita, chayman hina kawsanaykitapas? Chaytapunichá ruwashanki. Chayrayku ima importante ruwaykunata ruwanapaqpas Bibliataraqmi qhawarinayki “allinkaqta mana allinkaqta” reparanaykipaq (leeychis Hebreos 5:14). Sichus casarakunaykipaq edadniykipiña kashanki chayqa, ¿entiendenkichu Diosta mana serviq runawan casarakuy mana allin kasqanta? ¿allintañachu sonqoykipi decidikuranki bautizasqa cristianollawan casarakunaykipaq? Chanin kawsayta maskhashanki chayqa chaytapunichá decidikuranki (1 Cor. 7:39).
6. ¿Imatawanmi ruwananchis chanin kawsayta maskhanapaq?
6 Pipas chanin kawsayta maskhaqqa manan hukkunamanta aswan allinpaqchu qhawarikunan, nitaq ‘sinchi chaninpaqchu’ (Ecl. 7:16). Chaykunata mana ruwanapaqmi Jesús niran: “Ama runakunaq rikunallanpaqchu allintaqa ruwaychis”, nispa (Mat. 6:1). Chaymantapas chanin kawsayta maskhanapaqqa sonqonchismantan chinkachinanchis mana allin piensaykunata, munapayaykunata, tukuy ima mana allin kaqkunatapas. Chhaynata sonqonchista waqaychasun chayqa, manan usqhayllachu hatun huchakunaman urmasunchis (leeychis Proverbios 4:23; tupanachiy Santiago 1:14, 15). Chaymantapas Jehová Diosmi sumaqta qhawariwasun, yanapawasuntaq astawan payman rikch’akunanchispaq.
“Maskhashallay [...] Dios sonqo-kayta”
7. ¿Imaninantan griego rimaypi “Dios sonqo” simi nin?
7 Pimanpas sonqollikuqqa anchatan payta munakun, respetan, k’askakunpas. Bibliamanta willaq huk diccionarion nin: “Griego rimaypi ‘Dios sonqo’ nisqa simiqa tukuy imapi sonqomanta Diosta manchakuymi”, nispa. Israel runakunaqa Egipto llaqtamanta kacharichiqninku Diostan askha kutipi mana kasukurankuchu, chaywanmi rikuchiranku mana Dios sonqo kasqankuta.
8. a) ¿Adanpa huchallikusqanmantapacha ima tapukuymi karan? b) ¿Imaynatan sut’inchakuran chay “pakasqa yachay”?
8 Adanpa huchallikusqanmantapachan kay tapukuy karan: “¿Mayqen runallapas mana huchallikuspa Diosta servinmanchu?”. Adanpa mirayninmantaqa manan mayqenpas chhaynata Diosta serviyta atiranchu, lliw runa huchayoq kasqankurayku. Waranqa-waranqa wata pasaqtinñan Jehová Dios chay tapuyta otaq ‘pakasqa yachayta’ sut’incharan Jesusta kay pachaman kachamuspa. Jesusmi Mariamanta mana huchayoq ch’uya runa naceran, wañunankamataq Jehová Diosta tukuy sonqo munakuran respetaran, tukuypitaq hunt’aq karan. Chhaynapin rikuchiran imachus Dios sonqo kay kasqanta, chaymantapas ancha respetowanmi Diosmanta mañakuran (Mat. 11:25; Juan 12:27, 28). Chayraykun Jehová Diosqa Pablota yuyaycharan Jesús Dios sonqo kasqanmanta cristianokunaman qelqananpaq (leeychis 1 Timoteo 3:16 *).
9. ¿Imaynatan rikuchisunman Dios sonqo kasqanchista?
9 Huchayoq runa kasqanchisraykun mana atisunmanchu mana pantaspa Diosta serviytaqa. Ichaqa kallpachakusunmanmi sapa p’unchay aswan allinta Diosta servinapaq. Chaypaqmi Jesuspa yupinta allinta qatikunanchis (1 Ped. 2:21). Chhaynapin manan iskay uyakuna hinachu kasunchis. Paykunaqa Dios sonqo runamanmi ‘rikch’akunku’, kawsayninkuwanmi ichaqa Dios sonqo-kaytapas “manan valenchu” ninku (2 Tim. 3:5). Dios sonqo kasqanchistaqa rikuchinallanchistaqmi p’achakuyninchispipas. Chayrayku imataña ruwanapaqpas, maymanña rinapaqpas ‘Diosta yupaychaqkuna hina’ p’achakunanchis (1 Tim. 2:9, 10). Ama qonqasunchu: Dios sonqo kanapaqqa Diospa kamachikuyninman hinan tukuy imatapas ruwananchis.
“Maskhashallay [...] iñiyta”
10. ¿Imatan ruwananchis allin iñiyniyoq kananchispaq?
10 Leeychis Romanos 10:17 (edición 1988). Allin iñiyniyoq kanapaqqa sapa kutillanmi yuyaymanananchis Bibliaq yachachikuyninkunapi, chaykunaqa ancha valorniyoqmi. Chayta ruwananchispaqmi yanapawasunman “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” ruwamusqan qelqakuna. Wakinmi kaykuna: El hombre más grande de todos los tiempos, Aprendamos del Gran Maestro, “Ven, sé mi seguidor”, nisqa librokuna. Kay sumaq librokunan yanapawasunman Cristota aswan allinta reqsinapaq, yupinta qatikunanchispaqpas (Mat. 24:45-47). Chaymantapas ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachin’ preparamun huñunakuykunapaq hatun huñunakuykunapaqpas yachachikuykunata, chaykunapin askhata ‘Cristomanta willakun’. Iñiyninchispi allin kananchispaqmi Diosqa chaykunata qowanchis, chaymi tapukunayki: ¿‘Makillachu’ chaykunawan yanapachikushani? ¿Imatan ruwayman aswan allinta chaykunawan yanapachikunaypaq? nispa (Heb. 2:1).
11. ¿Imaynatan Diosmanta mañakuy kamachikuyninkunata kasukuypas iñiyninchista yapachin?
11 Iñiyninchistaqa yapallasunmantaqmi Diosmanta mañakuspa. Huk kutinmi qatikuqninkuna Jesusta rogakuranku: “Astawan iñinaykupaq yanapaykuwayku”, nispa. Kaqllatataqmi ñoqanchispas Diosmanta mañakunanchis (Luc. 17:5). K’umuykukuspan Diosmanta santo espiritunta mañakunanchis, iñiyqa santo espirituq ruruchisqanmi (Gál. 5:22, NM). Iñiyninchistaqa yapallasunmantaqmi Diospa kamachikuyninkunata kasukuspa. Chayraykun predicanapaq astawan tiempota horqonanchis, chayta ruwaspan aswan kusisqa kawsasun. Diospa reinonta ‘chanin-kaynintawan ñawpaqta maskhayqa’ allinninchispaqmi. Sichus chaypi yuyaymanasun chayqa iñiyninchismi astawan yapakunqa (Mat. 6:33).
“Maskhashallay [...] munakuyta”
12, 13. a) ¿Ima mosoq kamachikuytan Jesús qoran? b) Cristo hina munakuq kasun chayqa, ¿imakunatan ruwasun?
12 Leeychis 1 Timoteo 5:1, 2. Kay textopin apóstol Pablo niwanchis imaynatas wayqe pananchiskunata munakuywan tratasunman chayta. Dios sonqo kaspaqa kasukusunmi Jesuspa mosoq kamachikuyninta. Paymi kamachiran: “Imaynan ñoqapas munakuykichis, ahinata qankunapas munanakuychis”, nispa (Juan 13:34). Apóstol Juanmi niran: “Pipas kay pachapi qhapaq kashaspa iñiqmasinta pisichikushaqta rikuspa mana khuyapayanmanchu chayqa, ¿Diospa munakuyninqa [“Dios munakuyqa”, NM] sonqonpi kanmanchu? Manan”, nispa (1 Juan 3:17). ¿Hayk’aqllapas wayqe panakunata necesitasqankupi yanaparankichu?
13 Chaymantapas munakuq kaspaqa wayqe pananchiskunaq ima mana allin ruwawasqanchistapas pampachasunmi, manañataq chaykunataqa yuyarisunchu (leeychis 1 Juan 4:20). Bibliaq kay kamachisqantan kasukunanchis: “Qankunapura paciencianakuychis, pipas hukpa contranpi imatapas riman chayqa, pampachaykunakuychis. Imaynan Cristopas [“Jehová Diospas”, NM] pampacharqasunkichis, chay hinallataq qankunapas pampachaychis”, nispa (Col. 3:13). ¿Mayqen wayqe panallatapas chay kamachikuyman hina pampachanayki kashanchu? Chhayna kaqtinqa, ¿pampachankichu?
“Maskhashallay [...] pacienciayoq kayta”
14. ¿Imatan yachasunman Filadelfia cristianokunamanta?
14 Cercallaman phawaspaqa mana sayk’uspallan chayasunman, karuta phawanapaqmi ichaqa anchata kallpachakuna chayanapaq. Chhaynallataqmi wiñay kawsayman aypanapaqpas anchata kallpachakunanchis. Señorninchis Jesucriston Filadelfia llaqta cristianokunaman niran: “Pacienciakunaykipaq [otaq aguantanaykipaq] kamachisqaytan kasuwarqanki, chaymi ñoqapas kay pachantinman hamuq ñak’ariymanta waqaychasqayki”, nispa (Apo. 3:10). Qhawasqanchis hina, Jesusqa cristianokunatan kallpacharan pruebakunata aguantanankupaq. Sichus aguantaq kasun chayqa, manan pisipasunchu pruebakunapi tarikuspa. Ñawpaq tiempopi Filadelfia llaqtapi tiyaq cristianokunaqa askha pruebakunatachá allinta aguantaranku. Chayraykun Jesusqa paykunata prometeran: ‘Hatun ñak’ariymi chayamusunkichis, chayta aguantanaykichispaqmi yanapasaykichis’, nispa (Luc. 16:10).
15. ¿Imaniranmi Jesús aguantaqkunamanta?
15 Jesusqa yacharanmi qatikuqninkunata familianku mana iñiq runakunapas cheqninankuta, chayraykun paykunata kallpachananpaq iskay kutipi niran: “Pipas p’uchukaykama qaqata sayaqmi [otaq aguantaqmi] qespichisqa kanqa”, nispa (Mat. 10:22; 24:13). Chaymantapas Jesusqa rimallarantaqmi ñak’ariykunata aguantanankupaq imaynatas kallpata hap’inkuman chayta. Huk kutinmi Jesús wakin runakunata rumi-rumi hallp’aman rikch’anachiran, chay runakunaqa ‘Diospa siminta uyarispa kusikuywanña chaskinku’ chaypas, pruebakunapi tarikuspan pisipapunku. Ichaqa pruebakuna hamuqtin mana pisipaqkunataqa allin hallp’awanmi rikch’anachiran, paykunaqa Diospa simintan ‘waqaychanku’, hinaspa “pacienciawan rurunku” (Luc. 8:13, 15).
16. ¿Imatan ruwasunman aguantanapaq?
16 Chhaynaqa, ¿imatan ruwana aguantanapaq? Diospa simintan sonqonchispi yuyayninchispipas ‘waqaychananchis’. Sichus sapa p’unchay Biblia leesqanchispi yuyaymanasun chayqa, kallpatan hap’isun ñak’ariykunata aguantaspa ‘rurushanallapaq’ (Sal. 1:1, 2).
“Maskhashallay [...] llamp’u sonqo-kayta” hukkunawan sumaq kawsaytapas
17. a) ¿Imanaqtinmi llamp’u sonqo kananchis? b) ¿Imatan Jesús ruwaran llamp’u sonqo kaspa?
17 Manan pipas kusikunmanchu mana rimasqanmanta otaq mana ruwasqanmanta tumpaqtinkuqa. Runakunaqa yanqamanta tumpaqninkutaqa phiñasqallañan kutichinku. Ñoqanchismi ichaqa llamp’u simiwan kutichinanchis (leeychis Proverbios 15:1). Chhayna kutichiyqa sasataq chayqa, kallpachakunanchismi Jesús hina kananchispaq, payqa llamp’u simiwanmi k’amiqninkunaman kutichiran. Biblian nin: “Payqa k’amishaqtinkupas manan k’amipakullarqantaqchu, ñak’arichishaqtinkupas manan amenazarqanchu, aswanmi chaninninpi juzgaq Diosman hap’iykachikurqan”, nispa (1 Ped. 2:23). Manaña Jesús hinapunichu llamp’u sonqo kayta atisunman chaypas, kallpachakusunmanmi sapa p’unchay aswan llamp’u sonqo kananchispaq.
18. a) ¿Imatan mana ruwasunchu llamp’u sonqo kaspa? b) ¿Ima ruwananchispaqmi Biblia kallpachawallanchistaq?
18 Jesús hina ñoqanchispas preparasqan ‘kashananchis’ imakuna yachasqanchismanta ‘pipas tapuwaqninchisman allinta kutichinapaq’, ichaqa ‘kutichisun llamp’u sonqowan respetowan’ ima (1 Ped. 3:15). Llamp’u sonqo kaspaqa manan ch’aqwasunchu predicasqanchis runakunawan otaq wayqe pananchiskunawanpas yuyaykuyninchista mana tupachisqanchisraykuqa (2 Tim. 2:24, 25). Llamp’u sonqo kaqtinchisqa manan sasachu kanqa hukkunawan sumaqta kawsay. Chayraykupaschá Pabloqa Timoteoman iskay kaq carta qelqasqanpi rimaran hukkunawan sumaqpi kawsaymanta (2 Tim. 2:22; tupanachiy 1 Timoteo 6:11). Bibliapi huk textokunapas kallpachawallanchistaqmi hukkunawan sumaqta thakpi kawsananchispaq (Sal. 34:14; Heb. 12:14).
19. Kunanmi yacharanchis imakuna ‘maskhanamanta’, chay hinaqa, ¿imata ruwanaykipaqmi kunanmanta kallpachakunki? ¿Imarayku chayta ruwanki?
19 Kay estudiasqanchispin kallpachawaranchis kaykunata ‘maskhashanallapaq’: chanin kawsayta, Dios sonqo kayta, iñiyta, munakuyta, pacienciayoq kayta, llamp’u sonqoyoq kayta, hukkunawan sumaq kawsaytawan. Chaykunata maskhanapaq llapanchis kallpachakushallasun chayqa, ancha allinninchispaqmi kanqa. Chayta ruwaspan Jehová Dioswan yachachikushallasun pay hatunchasqa kananpaq.
[Uranpi willakuy]
^ párr. 8 1 Timoteo 3:16, NM: “Reqsisqan Dios sonqo kaymanta pakasqa yachay hatun kasqanqa: Criston runa cuerpoyoq rikuchikuran, espiritupin chaninpaq hap’isqa karan, angelkunamanmi rikhuriran, nacionkunamanmi willasqa karan, kay pachapi runakunan paypi iñiran, hanaq pachapi chaskisqan karan”.
Yuyaymananapaq tapuykuna
• ¿Imaynatan chanin kawsayta Dios sonqo kaytawan maskhashallasunman?
• Iñiyta aguantaq kaytawan maskhashanallapaq, ¿iman yanapawasun?
• ¿Imaraykun wayqe panakunata munakuywan tratananchis?
• ¿Imanaqtinmi maskhashanallanchis llamp’u sonqo kayta wayqe pananchiskunawan sumaqpi kawsaytapas?
[Tapuykuna]
[16 paginapi dibujo]
Jesusmi niran: “Ama runakunaq rikunallanpaqchu allintaqa ruwaychis”, nispa
[17 paginapi foto]
Bibliaq yachachiyninkunapi yuyaymanaspan iñiyninchista yapasun
[18 paginapi foto]
Maskhashallasun munakuyta llamp’u sonqo kaytapas