¿‘Reqsiwanchu’ Jehová Dios?

“[Diosqa] reqsinmi paypa kaqkunataqa.” (2 TIM. 2:19.)

1, 2. a) ¿Ima ruwaytan astawan Jesús munarqan? b) ¿Imakunatan tapukunanchis?

HUK kutinmi Jesusta huk fariseo tapurqan: “¿Mayqentaq Diospa kamachikuyninmantaqa aswan chaniyoq?” nispa. Jesustaq kutichirqan: “Señor Diosniykitan munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykipiwan”, nispa (Mat. 22:35-37). Cristoqa chaypi nisqanman hinan kawsarqan. Ichaqa Taytanta munakusqanmantapas paypa chaskisqan kaytan munallarqantaq, chaytan rikuchirqan hunt’aq sonqo kaspa. Chaymi manaraq wañupushaspa nirqan tukuypi kasukusqanmanta hunt’aq sonqo kasqantapas Taytan yachasqanta. Chhaynapin Diospa munakuyninpi takyarqan (Juan 15:10).

² Kay tiempopiqa askha qharikuna, warmikunan ninku: “Diostaqa reqsiykun munakuykun”, nispa. Ñoqanchispas chhaynallatataqmi ninchis. Ichaqa manan chayllatachu ninanchis. Yachanallanchistaqmi Dios ‘reqsiwanchischus’ otaq chaskiwanchischus chayta. Chayraykun kaykunata tapukunanchis: “¿Reqsiwanchu Jehová Dios? ¿Paypaq kasqayta hinachu qhawariwan?”, nispa (2 Tim. 2:19). Arí, Dioswan amigontin kayqa ancha kusikunapaqmi.

3. ¿Imaraykun wakin runakuna mana Diospa amigonpaq hinachu qhawarikunku? ¿Iman yanapanman ama chhaynata yuyaykunankupaq?

³ Wakinqa mana valeqpaq hinan qhawarikuspan ninku: “Manan Diosqa chaskiwanmanchu”, nispa. Chaymi Diosta munakushaspapas mana amigonpaq hinachu qhawarikunku. Ichaqa Diosqa manan chhaynatachu rikuwanchis (1 Sam. 16:7.) Pabloq nisqanpi yuyaykusun, nirqanmi: “Pichus Diosta munakun chaytaqa Diospas reqsinmi”, nispa (1 Cor. 8:3). Chaypi nisqan hina, Diospa reqsisqan kanapaqqa paytan munakunanchis. Yuyaymanasun kay tapuykunapi: “¿Imaraykun kay revistata leeshani? ¿Imaraykun kallpachakuni Diosta tukuy sonqoywan, tukuy almaywan, tukuy yuyayniypiwan servinaypaq? ¿Imaraykun Diosman qokurqani, bautizakurqanipas?” Chaymantapas Diosqa runakunaq sonqontan t’aqwin, pusamuntaqmi ‘valorniyoqpaq qhawarisqan’ runakunata (leey Hageo 2:7 *; Juan 6:44). Diosmi waqyamuwarqanchis amigon kananchispaq chaymi servishanchis. Hunt’aq sonqo kasun chayqa manan saqerpariwasunchu. Diospaqqa qori hina ancha chaniyoqmi kanchis chaymi munakuywan cuidawasun (Sal. 94:14).

4. ¿Imaraykun yuyaymanananchis Diospa amigon kay ancha allinpuni kasqanpi?

⁴ Jehová Dios waqyawasqanchis qhepaman, ¿imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis? Munakuyninpi takyananchispaqmi (leey Judas 20, 21). Biblian willawanchis wakin cristianokuna Diosmanta ‘karunchakapusqankuta’, ‘t’aqakapusqankuta’ (Heb. 2:1; 3:12, 13). Manaraq 2 Timoteo 2:19 textopi nisqanta qelqashaspan Pablo willarqan Himeneowan Filetowan Diosmanta t’aqakapusqankuta. Chay runakunaqa Diospa chaskisqanmi karqanku, ichaqa cheqaq kaqmantan t’aqakapurqanku (2 Tim. 2:16-18). Chhaynallapitaqmi tarikurqanku Galacia llaqtapi wakin cristianokunapas. Diospa reqsisqanña karqanku chaypas, cheqaq yachachikuymantan karunchakapurqanku (Gál. 4:9). ¡Ama hayk’aqpas chay hinataqa ruwasunchu! Manan imapas aswan allinqa kanchu Diospa amigon kaymantaqa.

5. a) ¿Imayna runakunatan Dios allinpaq qhawarin? b) ¿Imakunamantan yachasunchis?

 ⁵ Diospa reqsisqan kanapaqqa paypa munasqanman hinan sumaq runa kananchis (Sal. 15:1-5; 1 Ped. 3:4). ¿Imaynatan chayta rikuchisunman? Iñiyniyoq, k’umuykukuq kaspa. Yachasunchis hunt’aq sonqo iskay runakunamanta, paykunan chhayna runa kaspanku Diospa munakuyninpi takyarqanku. Chaymantapas yachallasuntaq hatunchakuq runamanta, Diospa amigonpaqña qhawarikurqan chaypas Diosmi mana chaskirqanchu. Chaykunamanta yachayqa anchatan yanapawasun.

‘Llapa iñiyniyoqkunaq taytan’

6. a) ¿Imaynatan Abraham rikuchirqan Diospa promesankunapi confiasqanta? b) ¿Imaynapin Abraham Diospa reqsisqan karqan?

⁶ Biblian willan “Abrahamqa Señor Diospi iñirqan”, nispa, chaymi nillantaq ‘llapa iñiyniyoqkunaq taytan’, nispa (Gén. 15:6; Rom. 4:11). Payqa wasinta, kaqninkunata, amigonkunata saqespan karu llaqtaman ripurqan (Gén. 12:1-4; Heb. 11:8-10). Arí, tukuy tiempopi allin iñiyniyoq runan karqan. Chaytaqa askha kutipin rikuchirqan, astawanqa churin Isaacta sacrificananpaq Diospa nisqanta kasukusqanpi (Heb. 11:17-19). Diosqa yacharqanmi promesankunapi Abraham confiasqanta, chaymi munakusqan runa karqan nirqantaqmi paypa ‘reqsisqan’ runa kasqanta (leey Génesis 18:19 *). Abrahamtaqa manan huk runata hinallachu qhawarirqan aswanpas amigonmi karqan (Sant. 2:22, 23).

7. ¿Imaynatan Diospa promesankunata Abraham qhawarirqan? ¿Imaynatan chay yanaparqan kawsayninpi?

⁷ Abrahammanmi Dios prometerqan miraynin Prometesqa Hallp’ata chaskinanpaq ‘lamar-qocha patapi aqo hina’ kanankupaqpas (Gén. 22:17, 18). Manaña kawsarqanchu chay promesa hunt’akusqanta rikunanpaq chaypas, Jehová Diospin confiarqan. Yacharqanmi kamaqninchis Diosqa ima rimasqantapas hunt’asqanta. Chaytan rikuchirqan imayna kawsasqanpi (leey Hebreos 11:13). Ñoqanchistari, ¿chhayna iñiyniyoqta hinachu Dios reqsiwanchis?

Iñiyniyoq runakunaqa Diospin suyakunku

8. ¿Imakunatan runakuna astawan munanku?

⁸ Runakunaqa qhali kayta, casarakuyta, familiayoq kaytan astawan munanku. Chaykunata hukkunatawan munaypas allinmi, ichaqa mayninpiqa manan hunt’akunchu. ¿Imatan ruwasunchis chhaynapi tarikuspa? Chaykunapi imayna ruwasqanchismi rikuchinqa imayna iñiyniyoq kasqanchista.

9, 10. a) ¿Imakunatan wakin cristianokuna ruwanku munasqankuta hunt’anankupaq? b) ¿Imaynatan qhawarinayki Diospa promesankunata?

 ⁹ Llapanchispas munanchismi Diospa reqsisqan kayta, chaymi Diospa kamachikuyninta mana kasukuspa ima munasqanchistapas ruwayqa, mana yuyayniyoq hina ruway kanman. Wakinqa chaytan ruwanku, Bibliaq kamachikuyninkuna contra ima hampichikuytapas akllakunku. Wakintaq nishuta llank’ayninkuman qokunku hinaspa manaña tiemponku kanchu familiankuwan kanankupaq, huñunakuykunaman rinankupaqpas. Chaymantapas hukkunaqa mana iñiq runakunawanmi sonqonkuta suwachikuspa munanakunku. Chayta ruwaq cristianokuna, ¿ancha allinpaqchu qhawarishanku Diospa amigon kayta? Abrahampi yuyaykusun. Sichus Abraham Diospa promesanta suyakuspa sayk’upunman karqan, hinaspa ñawpaqpi hina allin wasiyoq kaspa, runakunawan allin reqsisqa kaspa allin kawsayta maskhanman karqan chayri, ¿imaynatan Dios payta qhawarinman karqan? ¿Chaskillanmanchu karqan kamachinta hina? (Tupachiy Génesis 11:4.)

¹⁰ ¿Ima munasqaykikuna hunt’akunantan munawaq? ¿Suyakushallawaqchu Jehová Diospi, tukuy ima munasqaykitapas qonasuykipi iñispa? (Sal. 145:16.) Ichaqa kaytan yachananchis, Diosqa Abrahamman hinan wakin prometewasqanchistaqa qhepa tiempomanña hunt’anqa. Sichus Abraham hina allin iñiyniyoq kasun chayqa, Diosqa manan qonqarpariwasunchu, tiempollanpitaqmi saminchayninta qowasunchis (Heb. 11:6).

¿Imayna sonqowanmi Moisespas Corepas Diosta servirqanku?

11. ¿Ima allin ruwanakunayoqmi Coré kanman karqan? ¿Imayna sonqowanmi Diosta askha watakuna servirqan?

¹¹ Moisestawan Coretawanqa manan kaqtakamachu Jehová Diosqa rikurqan. ¿Imarayku? Paykunaqa mana kaqtachu yuyaykurqanku Diospa imayna ruway munasqanta, kamachikusqantapas. Coreqa Leví ayllumanta Cohatpa mirayninmantan karqan. Payqa allin ruwaykunatan Diospa llaqtanpi chaskirqan, yaqapaschá rikurqan Puka Qochapi Dios llaqtanta qespichisqanta, hinaspapas allinpaqchá qhawarirqan Sinaí Orqopi mana kasukuqkunata Dios wañuchiqtin, yanapakurqanchá rimanakuy arca apaypipas (Éxo. 32:26-29; Núm. 3:30, 31). Payqa askha watakunachá hunt’aq sonqo Diospaq karqan chaychá israelitakunaqa allinpaq payta qhawarirqanku.

12. 28 paginapi rikukusqan hina, ¿iman Coreta sucederqan hatunchakusqanrayku?

¹² Ichaqa Prometesqa Hallp’aman risqankupin Coreqa mana allinpaq hina qhawarirqan llaqtanta Dios imayna kamachisqanta. 250 llaqta kamachiq qharikunawan huñunakuspan munasqankuman hina ruwayta munarqanku. Diospa yanapayninta chaskinankupaq yuyaykuspachá Moisés contra hatarirqanku. Aarontawan Moisestawanmi nirqanku: “¡Chaykamalla kachun munaychakuyniykichisqa! Llapa llaqtan Señor Diospaq t’aqasqa, payqa llapanchiswantaqmi kashan”, nispa (Núm. 16:1-3). Paykunaqa hatunchakuq runakunan karqanku. Moisesqa mana phiñakuspan nirqan: ‘Señor Diosmi sut’inchanqa pichus paypa akllakusqanta’, nispa (leey Números 16:5). Paqaristinmi Coreqa qatikuqninkunawan wañuchisqa karqanku (Núm. 16:31-35).

13, 14. ¿Imaynatan Moisés rikuchirqan k’umuykukuq kasqanta?

¹³ Moisesqa manan Coré hinachu karqan aswanmi ‘llamp’u sonqo karqan, kay pachantin qharikunamantapas’ (Núm. 12:3). ¿Imaynatan chayta rikuchirqan? Diospa kamachikuyninkunata k’umuykukuspa kasukuspan (Éxo. 7:6; 40:16). Bibliaqa manan paymanta rimanchu Diospa kamachikuyninkuna contra sayarishaqta, ima ruwasqanmantapas quejakushaqta. Dios yupaychana karpata ruwananpaq kamachisqanpi yuyaykusun. Willarqanmi imayna q’aytumanta telakuna ruwananpaq, chay telakunaq puntanpi ima color q’aytu ninrichasqakunata  churananpaq, hukkunatapas (Éxo. 26:1-6). Ñawpaq tiempomantapachan Diosqa umallikunata churarqan llaqtanta pusarinankupaq. Yaqapaschá ima ruwaytapas kamachiwaqtinchis pisi ruwaypaq hina qhawarispa mana ruwayta munasunmanchu. Ichaqa hanaq pacha Taytanchisqa allin umalliq, paymi serviqninkunapi confiaspa llaqtanpi kamachinankupaq churan, allinninchista munaspataqmi imata ruwanapaqpas imayna ruwananchista niwanchis. Moisesqa manan phiñakurqanchu yupaychana arcata Jehová Dios imayna ruwananpaq niqtinqa, manan pisichasqachu otaq manapas ruwayta atinmanchu hinachu sientikurqan. Aswanpas kasukurqanmi Diospa kamachisqanta, qhawarirqantaqmi llank’aqkuna Diospa nisqanman hina ruwanankupaq. (Éxo. 39:32). Moisesqa k’umuykukuq kasqantan rikuchirqan. Yacharqanmi yupaychana arcaqa Diospaq kasqanta, paytaq huk herramienta hina chayta ruwananpaq kasqanta.

¹⁴ Chaymantapas mana allinpi rikukuspan rikuchillarqantaq k’umuykukuq kasqanta. Israelitakuna quejakuqtinkun phiñakuspa Diosta mana hatuncharqanchu, chaymi mana paychu israelitakunata Prometesqa Hallp’aman haykuchirqan (Núm. 20:2-12). Payqa wawqen Aaronwan kuskan askha watakuna israelitakunaq quejakusqankuta aguantarqanku. Askha watakunañan suyakusharqan Diospa promesanta, ichaqa Diosmi willarqan chay kutillapi huchallikusqanrayku chay promesa hunt’akusqanta mana rikunanpaq. ¿Imaynan sientikurqan chayta uyarispa? Sinchitachá payqa llakikurqan, chaywanpas llamp’u sonqowanmi kasukurqan Diospa nisqanta. Yacharqanmi Diosqa chanin, ‘mana waqllisqata’ ruwaq kasqanta (Deu. 3:25-27; 32:4). Moisesqa hukkuna hina hunt’aq sonqo Diospa reqsisqanmi karqan (leey Éxodo 33:12, 13).

Diosta kasukunapaqqa k’umuykukuqmi kananchis

15. ¿Imatan yachanchis Coremanta?

¹⁵ Kunanpas hallp’antinpi Diospa llaqtanta pusariq runakunaqa imaymanatan decidinku, chay hawan mayninpiqa ima cambiokunapas kan. ¿Imaynatan chaykunata qhawarinchis? Dioswan amigontin kasqanchistaqa allintan cuidananchis. Manan Coré hinaqa kananchischu. Paypas qatikuqninkunapas munasqankuman  hinan ruwarqanku, paykunallapin nishuta confiakurqanku, chayta ruwaspan hatunchakuq karqanku iñiyninkupipas pisiparqanku, chayraykun Dios mana paykunata chaskirqanchu. Moisesña sapa p’unchay imatapas decidirqan chaypas, Coreqa manan repararqanchu Israel llaqtata Dios umallisqanta. Chaymi Diospa churasqan runakunata mana kasukurqanchu. Jehová Diospi confianman karqan chayqa, yanapanmanmi karqan imarayku imapas ruwakusqanta entiendenanpaq otaq necesario kaqtinqa imatapas cambianman karqan. Coré ichaqa mana chaytachu ruwarqan hatunchakuq kaspan Diospaq hunt’aq sonqo kayninta chinkachirqan.

16. ¿Imapin yanapawanchis Moisespa k’umuykukuq kasqan?

¹⁶ Kay willakuykunaqa iñiq t’aqapi umallikunatapas ñoqanchistapas yanapawanchismi. Diospi suyakunapaq, Diospa llaqtanpi llank’aykunata aparinankupaq umallikunata kasukunapaqpas k’umuykukuqmi kananchis. ¿Kallpachakunchischu Moisés hina llamp’u sonqo k’umuykukuq kanapaq? ¿Respetanchischu Diospa llaqtanpi umalliq runakunata, kasukunchischu ima yuyaychawasqanchistapas? ¿Allin iñiyniyoqchu kanchis ima suyakusqanchispas mana hunt’akuqtin atipanapaq? K’umuykukuq, kasukuq kasun chayqa Diospa reqsisqanmi kasun, anchatataqmi munakuwasunpas.

“[Diosqa] reqsinmi paypa kaqkunataqa”

17, 18. ¿Iman yanapawasun Dioswan amigontin hina kawsananchispaq?

¹⁷ Amigonkuna kanankupaq Diospa waqyasqan runakunamanta yachayqa anchatan yanapawanchis. Abrahampas Moisespas ñoqanchis hina pantaq runaña karqanku chaypas, Diospa chaskisqanmi karqanku. Coré ichaqa Diosmanta karunchakapurqan, manataqmi Diospa allin qhawarisqanchu kapurqan. Chaymi tapukunanchis: “¿Hunt’aq sonqowan serviq runata hinachu Dios reqsiwan? ¿Imatan yachani Abrahammanta, Moisesmanta, Coremantapas?

¹⁸ Jehová Dios ancha valorniyoqpaq qhawariwasqanchista hinallataq amigon kananchispaq waqyawasqanchista yachayqa, ¡anchatan kusichiwanchis! Sichus hunt’aq sonqo, k’umuykukuq, allin iñiyniyoq kanapaq kallpachakusun chayqa, ancha chaninpaqmi Jehová Dios sapa p’unchay qhawariwasun. Arí, paywan reqsisqa kayqa ancha allinmi imamantapas. Chaykunaraykun kunanpas kusisqa kawsanchis, hamuq tiempopitaq askha saminchaykunata chaskisun (Sal. 37:18).

[Uranpi willakuykuna]

Yuyarinapaq yachachikuykuna

• ¿Iman Jehová Dioswan hukllachawanchis?

• ¿Imaynatan Abrahampa iñiyninta qatikusunman?

• ¿Imatan yachachiwanchis Moisespa Corepa ruwasqan?

[Tapuykuna]

[26 paginapi dibujo]

¿Abraham hinachu confianchis Diospa promesankuna hunt’akunanpi?

[28 paginapi dibujo]

Coreqa manan Diospa imayna kamachisqanta respetarqanchu

[29 paginapi foto]

¿Kasukuq k’umuykukuq runakunata hinachu Dios qhawariwanchis?