Cheqaq cristianokunaqa huk-nisqallan kawsanku

“Llapallaykichista huñuykamusqaykichis [...] ovejakunata hina.” (MIQ. 2:12.)

1. ¿Imatan Diosmanta yachanchis kamasqankunata qhawarispa?

SALMO takita qelqaqmi nirqan: “Señor Diosníy, ¡mana yupay atiyraqmi ruwasqaykikunaqa! Llapallantan yachaywan ruwarqanki, kamasqaykikunan teqsimuyuntinta hunt’aykun”, nispa (Sal. 104:24). Chaypi nisqan hina, Jehová Diospa yachayninqa tukuy kamasqanpin rikukun. Kay pachapi sach’akuna, imaymana plantakuna, animalkuna, kuruchakuna, tukuy ima kaqpas kuska kawsanankupaq hinan kamasqa karqanku. Cuerponchispas munay kamasqan kashan, ukhunchispi tukuy ima kaqkunapas huk-nisqallan yanapanakuspa llank’anku, chhaynapi allinta kawsananchispaq.

2. 13 paginapi rikusqanchis hina, ¿imaraykun admirakunapaq hina karqan cristianokunaq ch’ulla sonqolla kawsasqanku?

² Jehová Diosqa runakunataqa manan kaqta yuyaykuqtachu, kaq rikch’ayniyoqtachu kamawarqanchis, ichaqa kuska kawsananchispaqmi kamawarqanchis. Chaymantapas munakuyniyoqtan ruwawarqanchis chhaynapi yanapanakuspa kawsananchispaq (Gén. 1:27; 2:18). Runakunan ichaqa paymanta karunchasqa kashanku, chaymi mana hayk’aqpas huk sonqolla kawsarqankuchu (1 Juan 5:19). Chaywanpas apostolkunaq tiemponpiqa Diospa llaqtanpiqa sumaq kawsaymi karqan, chaypin karqanku Grecia llaqta qhapaq warmikuna, allin educasqa judío runakuna, kamachikuna, ñawpaqpi ídolo yupaychaqkunapas. Chay runakunaq huk sonqolla kawsasqankuqa admirakunapaqchá karqan (Hech. 13:1; 17:4; 1 Tes. 1:9; 1 Tim. 6:1).

3. a) ¿Imamanmi rikch’akun cristianokunaq huk-nisqalla Diosta servisqanku? b) ¿Imakunamantan yachasunchis kay estudiopi?

³ Cristianokunaqa huk-nisqallan Jehová Diosta servinchis, imaynan cuerpoq miembronkuna llank’anku hinata (leey 1 Corintios 12:12, 13). ¿Imaraykun huk sonqolla Dios yupaychayta atinchis? ¿Imaraykun Jehová Dioslla atin lliw nacionkunamanta runakuna huñuyta? ¿Imakunamantan cuidakunanchis ama t’aqanasqa kananchispaq? ¿Imaynatan Dios chaypaq yanapawanchis? ¿Imanaqtintaq “cristianon kayku” niq religionkunari t’aqanasqa kawsanku? Chaykunamantan kay estudiopi yachasunchis.

¿Imaraykun huk sonqolla Dios serviyta atinchis?

4. ¿Imaraykun huk-nisqalla Dios serviyta atinchis?

⁴ Cheqaq cristianokunaqa sut’itan yachanchis Jehová Dioslla Kamaqninchis kasqanta, paylla tukuy imatapas kamachinanpaq derechoyoq kasqantapas (Apo. 4:11). Chayraykun kamachikuyninkunata kasukunchis, may llaqtayoqña kaspapas, imaynapiña tarikuspapas. Jehová Diostaqa “Yayayku, Taytayku”, nispan waqyakunchis (Isa. 64:8; Mat. 6:9). Chaymi wawqe-panantin hina kawsanchis. Bibliaq nisqan hina, “¡mayna allinmi, ancha sumaqmi wawqe-panakunaq huk-nisqalla kawsayninkuqa!” (Sal. 133:1).

5. ¿Iman cristianokunata sumaqta hukllachawanchis?

⁵ Huchasapaña kanchis chaypas, cristianokunaqa munanakuspan huk-nisqalla Diosta servinchis. ¿Pin yachachiwarqanchis munanakuyta? Jehová Diosninchismi. Manataqmi pipas aswan allintaqa yachachiwasunmanchu (leey 1 Juan 4:7, 8). Biblian niwanchis: “Sumaq sonqo kaychis, khuyapayanakuq, pampachaykunakuq, imaynan Diospas Cristopi qankunata pampacharqasunkichis ahinata”, nispa  (Efe. 4:32). Chaymantapas kallpachawanchismi p’achawan hina munakuywan churakunanchispaq; munakuyqa “tukuy imatapas sumaqta[n] hukllaman tukuchin” (Col. 3:14). Chhaynaqa, munakuymi cheqaq cristianokunataqa hukllachawanchis. ¡Sut’itan chaytaqa reparanchis! (Juan 13:35.)

6. ¿Imaynatan yanapawanchis Diospa Gobiernonmanta yachasqanchis?

⁶ Cheqaq cristianokunaqa yachanchismi Diospa Gobiernollan kay pachaman thak kawsay apamunanta, chay yachasqanchismi hukllachawallanchistaq. Pisi tiempollamantan Diospa Gobiernon kay pachapi llapan gobiernokunata chinkachinqa, hinaspa kasukuq runakunaman wiñay kawsayta qonqa (Isa. 11:4-9; Dan. 2:44). Chayta yachaspanchismi mana guerrakunaman haykunchischu ni ima ch’aqwaymanpas. Jesús hinan ñoqanchispas ‘mana kay pachamantachu kanchis’, chaymi huk-nisqalla kawsanchis (Juan 17:16).

¿Pikunawanmi Jehová Dios yachachiwanchis?

7, 8. ¿Imaynatan Diospa yachachikuyninkunata chaskinchis? ¿Imaynatan chay yanapawanchis?

⁷ Apostolkunaq tiemponpi cristianokunaqa kaq yachachikuyta chaskisqankuraykun hukllachasqa kallaqkutaq. Paykunan yacharqanku Jesusqa huk t’aqa runakunallawan cristianokunata yachachisqanta umallisqanta ima, chay t’aqapin kasharqanku apostolkuna wakin umallikunapiwan, Jerusalén llaqtapitaq tiyaqku. Paykunaqa Diospa Simin Qelqaq nisqanman hinan imatapas decidiqku, viajaq umallikunawantaq llapan iñiq t’aqakunaman chayta willachiqku. Iskay umallikunamantan Biblia nin: “Llaqtan-llaqtanta purispankutaq iñiqkunaman willarqanku Jerusalén llaqtapi kaq apostolkunaq umalli runakunaqpiwan rimanakusqan kamachikuykunata hunt’anankupaq”, nispa (Hech. 15:6, 19-22; 16:4).

⁸ Kunan tiempopipas huk t’aqa runakunawanmi Jehová Diosqa yachachiwashanchis, chaytan ninchis “Umalli T’aqa”, nispa. Paykunaqa hanaq pachapaq suyakuyniyoqmi kanku, munankutaqmi huk-nisqalla Diosta servinanchista. Chay yuyaywanmi askha rimaykunapi qelqakunata ruwanku, chhaynapi iñiyninchispi kallpachakunanchispaq. Chay qelqakunaqa Diospa Simin Qelqaq nisqanman hinan kashan, chaymi nisunman: ‘Jehová Diosmi chaykunawan yachachiwanchis’, nispa (Isa. 54:13).

9. ¿Ima llank’aymi hukllachawallanchistaq?

⁹ Iñiq t’aqakunapi kaq umallikunaqa predicacionpi umallispankun hukllachawallanchistaq. Kusirikunankupaq pukllanankupaq huñunakuq runakunaqa manan ñoqanchis hina hukllachasqa kayta atinkuchu. Diospa llaqtanpiqa manayá pukllaspa kusirikunapaqchu hukllachasqa kashanchis, aswanpas Jehová Diosta hatunchanapaq, paymanta willanapaq, yachachinapaq, iñiqmasinchiskunata kallpachanapaq iman (Rom. 1:11, 12; 1 Tes. 5:11; Heb. 10:24, 25). Chayraykun apóstol Pablo iñiqkunata nirqan: “Munanin qankunamanta yachayta huk sonqolla kusata sayashasqaykichista, allin willakuykunapi iñiyta defendespa huk-nisqalla allinta llank’ashasqaykichista”, nispa (Fili. 1:27).

10. ¿Imanaqtinmi Jehová Diosta serviqkuna hukllachasqa kawsanchis?

 ¹⁰ Qhawarisqanchis hina, cristianokunaqa hukllachasqan kashanchis Jehová Diosta Ancha Hatun Kamachiqta hina qhawarisqanchisrayku, munanakusqanchisrayku, Diospa Gobiernonpi suyakusqanchisrayku, Diospa churasqan umallikunata kasukusqanchisraykupiwan. Ichaqa runa kaspanchismi mayninpi urmasunman t’aqanachiwaqninchis ruwaykunaman. ¿Mayqenkunan chaykuna? ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis chaykunamanta cuidakunanchispaq? Chaymantan qatiqninpi yachasun (Rom. 12:2).

Ama hatunchakuqpas envidiakuqpas kasunchu

11. ¿Imaynatan hatunchakuqkuna t’aqanachinku? Ichaqa, ¿imaynatan Jehová Dios yanapawanchis ama chhayna kanapaq?

¹¹ Hatunchakuq runaqa hukkunamanta aswan allinpaqmi qhawarikun alabakuntaq ima ruwasqanmantapas, chhaynapin qhawanakuyta cheqninakuyta paqarichin. Santiagon nirqan: “Tukuy chay anchaykachay[qa] manan allinchu”, nispa (Sant. 4:16). Hukkunata pisichaspaqa manan munakuqchu kasunman. Chaymi kallpachakunanchis Jehová Dios hina llamp’u sonqo kananchispaq. Payqa sumaqtan qhawariwanchis huchasapaña kaqtinchispas. Chaymi Davidqa payta nirqan: “Llamp’u sonqo kayniykin hatunchawan”, nispa (2 Sam. 22:36). Bibliaqa uma hoqariq kayta qonqananchispaqmi niwanchis: “¿Pitaq hukkunamanta aswan allintaqa ruwasunki? ¿Imatataq Diosmantaqa mana chaskirqankichu? Diosmantataq tukuy imatapas chaskirqanki chayqa, ¿imanaqtintaq hatunchakunki, manapas Diosmantachu chaskiwaq karqan hina?” nispa (1 Cor. 4:7).

12, 13. a) ¿Imanaqtinmi ratolla urmasunman envidiakuyman? b) ¿Iman kanqa Jehová Dios hina hukkunata qhawariqtinchis?

¹² Envidiakuypas t’aqanachiwasunmanmi. Huchallantinña nacesqanchisraykun llapallanchis envidiakuyta yachanchis, mayninpiqa unayña Diosta serviq allin yachayniyoq cristianokunapas envidiankumanmi hukkunata, imaynapi tarikusqankuta, imaymanayoq kasqankuta, Diospa llaqtanpi allin ruwanayoq kasqankuta, otaq imatapas kusa ruwaq kasqankuta qhawaspanku (Ecl. 4:4). Wawayoq taytaqa envidiakunmanpaschá tukuy tiemponwan Diosta serviq iñiqmasinta, paytaq chay taytata envidiakushanman wawayoq kasqanmanta. Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis ama pitapas envidiakunanchispaq?

¹³ Bibliapiqa hanaq pachapaq akllasqakunatan tupanachikun cuerpoq miembronkunawan, chaytan yuyarinanchis ama envidiakuyman urmanapaq (leey 1 Corintios 12:14-18). Ñawiqa alayrin kashan, sonqotaq ichaqa mana rikukunchu. ¿Mayqenmi aswan allin qanpaq? Iskayninmi riki. Chhaynallataqmi Jehová Diospas llapan serviqninkunata allinpaq qhawarin wakinña aswan reqsisqa kanku chaypas. Pay hinan ñoqanchispas iñiqmasinchiskunata rikunanchis. Envidiananchismantaqa aswanmi paykunaq allinninta maskhananchis, chhaynapin lliwpas sut’ita rikunqaku pikunachus cheqaq cristiano kanku pikunataqchus mana chayta.

Yanqa cristianokunaqa t’aqanasqan kashanku

14, 15. ¿Imaynapin pantasqa cristianokuna askhaman t’aqakurqan?

¹⁴ Cheqaq cristianokunaqa hukllachasqan kawsanchis, “cristianon kayku” niq religionkunan ichaqa alqowan michiwan hina kawsanku. Chay iglesiakunaqa rikhuriyta qallarirqan 300-400 watakuna ukhupin, Roma nacionpi kamachikuq pantasqa cristianokunaq umalliqnin  churakuqtin, chay tiempopaqqa pantasqa cristianokunaqa hinantinpiñan kasharqanku. Ichaqa tiempoq pasasqanman hinan askha nacionkuna Romamanta t’aqakuspa huk iglesiakunata paqarichirqanku, chhaynapin chay pantasqa cristianokunaqa askhaman t’aqakurqanku.

¹⁵ Pachak-pachak watakunan wakin nacionkuna maqanakuyllapi karqanku. 1600-1800 watakunapin Gran Bretaña, Francia, Estados Unidos nacionkuna runakunata kallpacharqanku llaqtankuta gobiernotawan yupaychanankupaq, chhaynapin chay ruway huk religión hina kapurqan. 1800-2000 watakunapaqqa hinantinpiñan chhayna kasharqan. Imaymanakuna kaqtinmi iglesiakunaqa askhaman t’aqakurqan, yaqa llapankutaq allinpaq qhawarinku llaqta yupaychayta. Chayraykun imaymana guerramanpas haykurqanku, chaypitaq iñiqmasinkuwan wañuchinakurqanku. Chhaynaqa pantasqa cristianokunaqa t’aqanasqan kashanku sapankanku huk-hinata yachachisqankurayku, nacesqanku llaqtata yupaychasqankuraykupiwan.

16. ¿Ima yachachikuykunan t’aqanachin “cristianon kayku” niqkunata?

¹⁶ Wakin iglesiakunan ichaqa llapan “cristianon kayku” niq religionkunata hukllachayta munaspa, 1900-2000 watakunapi movimiento ecuménico nisqata paqarichirqanku. Chay ruwasqankuwanña wakin iglesiakuna hukllachakurqanku chaypas, chaypi kaq iñiqkunaqa t’aqanasqaraqmi kashanku creesqankupi. ¿Karqanpunichu evolución nisqa? ¿Allinchu wawa abortay? ¿Allinchu qharipura otaq warmipura puñukuy? ¿Warmikunari umallichu kankuman? Chaykunamanta rimaspankuqa manan tupachinkuchu. Wakin religionkunapi umallikunataq hukllachakuyta munanku t’aqanachiqninku yachachikuykunamanta amaña rimaspa. Chaywanmi ichaqa religionninkupi kaqkunata mana yanapashankuchu allin iñiyniyoq kanankupaq. Chhaynaqa “cristianon kayku” niq religionkunaqa t’aqanasqan kashanku.

Cheqaq cristianokunaqa hukllachasqan kanku

17. ¿Imatan Biblia willarqan cheqaq cristianokunamanta kunan p’unchaykunapaq?

¹⁷ Runakunaña t’aqanasqa kawsashanku chaypas, cheqaq cristianokunaqa hukllachasqapunin kashanku. Chhayna kanankumantan Diosqa profeta Miqueaswan willachisqaña: “Cheqaqtapunin llapallaykichista huñuykamusqaykichis [...] ovejakunata hina”, nispa (Miq. 2:12). Miqueasqa willallarqantaqmi cheqaq religionqa llapa pantasqa religionkunamanta, ídolo yupaychaqkunamanta, gobiernota hatunchaqkunamantapas aswan hatunchasqa kananta. Nirqanmi: “Hamuq p’unchaykunapin Señor Diospa wasin orqo aswan hatunkaray kanqa, llapa orqokunamantapas aswan alton kanqa. Chaymanmi llaqtakuna qhochurikamunqaku. Wak llaqtakunaqa diosninkutan kasunku yupaychanku, ñoqanchismi ichaqa Diosninchis Señor Diosta wiñay-wiñaypaq kasusunpas yupaychasunpas”, nispa (Miq. 4:1, 5).

18. ¿Ima ruwaykunatan saqepurqanchis cheqaq religionman haykuspa?

 ¹⁸ Miqueasqa willallarqantaqmi enemigontin kaqkunapas hukllachakuspa Jehová Diosta yupaychanankumanta. Nirqanmi: “Askha hatun suyukuna[manta] [runakunan] pusarinakamunqaku: Hakuchis, Señor Diospa orqonman wichasun, Jacobpa Diosnin yupaychana wasiman wichasun. Paymi ñanninkunata yachachiwasun, chay ñanninkunatataq purisun, nispa. [...] Espadankumantan yapuna takllakunata ruwakapunqaku, lanzankumantapas ichhunakunatan ruwakapunqaku. Manan mayqen suyupas huk suyuwan maqanakunqañachu, manan awqa-tinkuypaqpas yachaqanqakuñachu”, nispa (Miq. 4:2, 3). Chay profeciaqa hunt’akushanmi. Chaymi askha nacionkunamanta runakuna ídolo yupaychayta llaqtanku hatunchaytapas saqepuspa, cheqaq religionman haykupurqanku Jehová Diosta yupaychanankupaq. Llapankutan Jehová Dios yachachirqan munakuy ñanpi purinankupaq, chaymi hukllachasqa kawsashanku.

19. ¿Imaraykun mana yupay atiy cristianokuna huk-nisqalla kawsashanku?

¹⁹ Cheqaq cristianokunataqa Jehová Diosmi santo espiritunwan pusawashanchis, chayraykun hukllachasqa kawsanchis pachantinpi. Manan hayk’aqpas chhaytukuy nacionkunamanta runakunaqa hukllachasqa kawsarqankuchu. Chaypin yachanchis Apocalipsis 7:9, 14 textoq hunt’akushasqanta. Pisi tiempollamantan angelkunaqa “kay pacha tawantin wayrata” kacharparimunqaku mana allin kawsayta chinkachinankupaq (leey Apocalipsis 7:1-4, 9, 10, 14). Diospa llaqtanmi ichaqa mana chinkanqachu. ¡Ancha munaymi wawqe-panantin hina kawsasqanchisqa! Ichaqa, ¿imatan sapankanchis ruwananchis hukllachasqalla kananchispaq? Chaymantan qatimuq estudiopi yachasunchis.

¿Imatan yacharqanchis?

• ¿Imaraykun huk yuyaylla Dios serviyta atinchis?

• ¿Imaynatan cuidakusunman envidiakuymanta?

• May llaqtayoqña kanchis chaypas, ¿imaraykun hukllachasqalla kashanchis?

[Tapuykuna]

[13 paginapi dibujo]

Ñawpa Cristianokunaqa imaymana clase runakunan karqanku

[15 paginapi fotokuna]

Huñunakuy Wasita pichaspaqa huk sonqollan llank’anchis