Dioswan allinpi kasun imaña kaqtinpas

¿LLAKIKUYKUNAPICHU tarikushanki? ¿Manañachu ñawpaqpi hina imapas? Chhayna kaqtinqa allinpunin kanman chhaynapi tarikuq runakunamanta Bibliaq willasqanmanta yachay, chaymi yanapawasun sasachakuykunata atipananchispaq.

Rey Davidta imachus pasasqanmanta yachasunchis. Payqa huch’uychallaraq oveja michiq kashaspanmi akllasqa karqan rey kananpaq. Waynachallaraq kashaspataq nirqan: ‘Ñoqan Goliatwan maqanakuq risaq’, nispa (1 Sam. 17:26-32, 42). Chay qhepamanmi rey Saulqa wasinpi tiyananpaq Davidta waqyachirqan, ejercitonta umallinanpaqtaq churarqan. Davidqa manachá hayk’aqpas chaykuna pasananta piensaykurqanpaschu, imakunaraqchus chay qhepaman pasanantapas.

Saulmi Davidta cheqnipakuyta qallarirqan, wañuchiytataq munarqan (1 Sam. 18:8, 9; 19:9, 10). Chayraykun Davidqa ayqekurqan, askha watakunataq pakakuspa tiyarqan. Reyña kashaspataq hukpa warminwan wasanchay huchata ruwarqan, chay huchanta pakananpaqtaq chay warmiq qosanta wañuchinankupaq kamachirqan. Chayta ruwasqanraykun imaymana sasachakuypi tarikurqan. Wawan Absalonpas pay contran hatarirqan (2 Sam. 12:10-12; 15:1-14). Ichaqa Davidqa maytan pesapakurqan chay huchankunamanta, chaymi Jehová Diosqa pampacharqan, wakmantataq amigon kapurqan.

Kay tiempopipas qonqayllan imapipas rikukusunman onqosqanchisrayku, qolqe pisiwaqtinchis, familiapi sasachakuy kaqtin, otaq ima mana allintapas ruwasqanchismanta. Chhaynapi tarikuspa, ¿imatan ruwasunman?

Huch’uyyaykukuqmi kananchis

Huch’uyyaykukuqkunaqa kasukuqllataqmi kanku. Huch’uyyaykukuq kasun chayqa, allin yuyaywanmi qhawarikusun kikinchista. Chaymantapas allintan reparasun hukkunaq allin ruwasqanta, astawantaqmi munakusunpas. Huch’uyyaykukuq kaspaqa entiendesunmanmi imaraykun imapas pasawasqanchista, imaynatan atipasunman chaytapas.

 Saulpa wawan Jonatanmantapas yachasunmanmi sasachakuyninchiskuna imayna atipayta. Papan mana kasukuq kasqanraykun Jehová Diosqa hukta churanan karqan kamachikuqta, mana Jonatantachu (1 Sam. 15:28; 16:1, 12, 13). ¿Pitan Dios akllarqan? Davidta. Chaytaqa willachirqan profeta Samuelwanmi (1 Sam. 20:30, 31). ¿Imaynan sientekurqan Jonatán? ¿Phiñakurqanchu chaymanta? ¿Envidiakuqmanchu tukupurqan? Manan. Aswanmi tukuy imapi Davidta yanaparqan (1 Sam. 23:16-18). Payqa Davidmanta aswan kurakmi karqan aswan yachayniyoqtaq, chaywanpas huch’uyyaykukuq kasqanraykun repararqan Diosqa Davidta akllasqanta. Payqa manan ‘aswan allin kasqantaqa yuyaykurqanchu’ (Rom. 12:3). Aswanmi entienderqan imachus Jehová Diospa munaynin kasqanta, chayman hinataq ruwarqanpas.

Ichaqa sasachakuykunapin rikukurqan. Paypa taytanqa sinchitataq Davidta cheqnikurqan chayqa, paypaqqa sasan karqan iskayninkuwan allinpi kay. Davidqa Diospa akllasqanña karqan chaypas, Saulqa kamachishallarqanraqmi manaña Dios munarqanñachu chaypas. Jonatanqa anchatan munakurqan paykunata, Diospa munasqanman hinataq imatapas ruwayta munarqan. Chhaynallataqmi kay tiempopipas qonqaylla ima llakikuypipas tarikusunman. Ichaqa Jehová Dios hina piensasunchis chayqa, atipasunmanmi ima sasachakuytapas, paypaqpas hunt’aqllan kashasun.

Maykamalla atisqanchista qhawarikusun

Manapaschá llapan huch’uyyaykukuq runakunachu allinta reparakunku maykamalla imatapas atisqankuta.

Davidqa chaytaqa reparakurqanmi. Diosña payta akllarqan rey kananpaq chaypas, unay watakuna qhepamanñan kamachikuyta qallarirqan. Diosqa manan willarqanchu imanaqtinmi chhayna unay watakuna suyakurqan chayta. Chaywanpas Davidqa manan pisiparqanchu, sasaña paypaq karqan chaypas. Payqa yacharqanmi Diospa makinpi tukuy imapas kasqanta. Chaymi qatiykachaqnin Saulta mana wañuchiyta munarqanchu, yanapaqnin Abisai runatapas hark’arqanmi chay ruwananta (1 Sam. 26:6-9).

Ñoqanchispas manapaschá allintachu entiendesunman imaraykus Diospa llaqtanpi imakunapas ruwakusqanta, nisunmanpaschá: “Manachus hina allintachu chaytaqa ruwashanku”, nispa. Chhayna kaqtinqa yuyarinanchismi imatapas mana llapantachu entiendesqanchista, hinallataq iñiq t’aqapiqa Jesusmi umalli kasqantawan, paymi umallikunataqa churan iñiqmasikunata qhawanankupaq. Sasaña chaykuna ruway kaqtinpas, Jehová Diospin suyakunanchis, payñan imatapas Wawanwan allichanqa. Chayta ruwasun chayqa, Diosqa sumaqtan qhawariwasun (Pro. 11:2).

 Llamp’u sonqon kananchis

Llamp’u sonqo kaspaqa pacienciakusunmi, manataqmi phiñakusunchu, sientekusunchu, nitaq vengakusunpaschu. Llamp’u sonqo kayqa sasan, chayraykun Bibliapas nin: “Kay pachapi llapa k’umuykukuqkuna [llamp’u sonqokuna], [...] huch’uyyaykukuychis”, nispa (Sof. 2:3). Llamp’u sonqokunaqa reparakunkun maykamalla atisqankuta, huch’uyyaykukunkun, sumaq sonqon kanku, samp’ataqmi kankupas. Llamp’u sonqo kaspallan wiñarisunchis iñiyninchispipas, yachachiwaqtinchispas kasukusunmi.

Chaymantapas llamp’u sonqo kaspaqa manan pisipasunchu imapas manaña ñawpaqpi hinachu kaqtin. Chhaynapi tarikuspaqa sasapaschá kanman imatapas ruway, ichaqa llamp’u sonqo kaspaqa kallpachakusunmi Jehová Dioswan yanapachikunanchispaq. Chaytan Moisespas ruwarqan.

Payqa 40 watanpi kashaspaqa ñan allin runaña karqan. Chaymi pay kikinta qonqakusparaq Diospa llaqtanta yanapasqa (Heb. 11:24-26). Ichaqa manaraq Jehová Dios Israel runakunata Egipto llaqtamanta horqonanpaq kamachishaqtinqa yachananraqmi karqan llamp’u sonqo kayta. Chaymi Egipto llaqtata saqerqan, tawa chunka watataq Madián llaqtapi tiyarqan, oveja michiqllan karqanpas. Chhaynapin payqa llamp’u sonqoman tukupurqan (Núm. 12:3). Yacharqantaq Diospa munaynintaraq ñawpaqta maskhayta.

Huk kutinmi Jehová Diosqa Moisesta willarqan paypa mirayninmanta hatun llaqtata hatarichinanta, manataq mana kasukuq Israel runakunamantachu (Núm. 14:11-20). Hinan Moisesqa pay kikinta qonqakusparaq Israel runakunarayku Diosmanta mañakurqan. Paypaqqa Jehová Diosta hatunchaymi aswan importante karqan, munarqantaqmi llaqtamasinkuna allinpi kanankuta. Israel llaqtata umallinanpaqqa necesitakurqanmi huk llamp’u sonqo runa, Moisesqa chhaynan karqan, chaymi Biblia nin: “Moisesqa aswan llamp’u sonqon karqan, kay pachantin qharikunamantapas”, nispa (Núm. 12:1-3, 9-15). Chaytaqa nikurqan Mariawan (Míriam) Aaronwan Moisespa contranpi rimapakuqtinkun. Moisesqa llamp’u sonqotaq karqan chayqa, uyarikullarqanchá ima k’amisqankutapas. Sichus mana llamp’u sonqochu kanman karqan chayqa, imataraqchá ruwanman karqan.

Huk kutinmi iskay qharikuna Diospa santo espiritunta chaskirqanku, hinan profetizayta qallarirqanku. Moisespa yanapaqnin Josuetaq chayta rikuspa mana allinpaqchu qhawarirqan. Moisesmi ichaqa mana chhaynatachu qhawarirqan, aswanmi Jehová Diospa qhawarisqanman hina qhawarirqan, chaymi mana manchakurqanchu hukkunapas autoridadniyoq kanankumanta  (Núm. 11:26-29). Mana llamp’u sonqochu kanman karqan chayri, ¿allintachu qhawarinman karqan hukkunapas Diospa atiyninta chaskisqanta? Manan riki.

Llamp’u sonqo kasqanraykun Moisesqa Diospa kamachikusqankunata allinta hunt’arqan. Jehová Diosmi Moisesta kamachirqan Horeb orqoman wichananpaq chhaynapi Israel llaqtaq rantinpi sayananpaq. Chaypin Diosqa huk angelninwan rimapayaspa Moisesta churarqan Dioswan Israel llaqtawan pacto ruwachiqta. Autoridadniyoqña karqan chaypas, Moisesqa llamp’u sonqo kasqanwanmi Diospa munasqanman hina llapa ruwanankunata hunt’arqan.

Ñoqanchispas llamp’u sonqo kaspallan iñiyninchispi wiñarisunman. Pipas Diospa llaqtanpi umalli kayta munaqpas, ima llank’aypipas yanapakuyta munaqpas llamp’u sonqon kanan. Hinaspapas llamp’u sonqo kaspaqa manan hatunchakuspachu ruwasun imapas cambiaqtinqa, aswanmi ima sasachaytapas allichasun Diospa munasqanman hina. ¿Kallpachakusunchu chayta ruwananchispaq? Chayta ruwasunchis chayqa llamp’u sonqo kaytan yachasun.

Lliwpas imaymanapin rikukusunman, manataq yachasunmanchu imarayku chaykuna kasqanta. Chhaynapi tarikuspaqa sasapaschá kanqa imatapas Diospa munasqanman hina ruway, astawanqa llakisqa kaqtinchis otaq imatapas mana allinta entiendesqanchisrayku. Ichaqa huch’uyyaykukuq kaspa, maykamalla ruway atisqanchista reparakuspa, llamp’u sonqo kaspan Dios sonqolla kasun imaña cambiaqtinpas.

[4 paginapi willakuy]

Huch’uyyaykukuq kaspaqa reparakusunmi imayna runa kasqanchista

[5 paginapi willakuy]

Llamp’u sonqo kaspallan iñiyninchispiqa wiñarisun

[5 paginapi dibujo]

Sasachaykunapi kaspan Moisesqa yacharqan llamp’u sonqo kayta