Jehová Diospa Siminqa kawsaqmi

Apocalipsis qelqamanta akllasqa yachachiykuna (iskaykaq t’aqa)

¿IMAN kanqa Jehová Diosta serviqkunapaq, mana serviqkunapaqpas? ¿Iman pasanqa Satanasta supayninkunatawan? Waranqa wata Jesús kamachikamuqtin, ¿imakunan kanqa llapa Diosta kasukuq runakunapaq? Chaykunamanta allinta yachanapaqqa Apocalipsis 13:1–22:21 textotan estudiananchis. * Chaypin willakushan apóstol Juanpa isqon rikhuriykuna rikusqanmanta, chaykuna rikusqanmantaqa ñan 1900 wata hinaña pasarun.

Juanmi qelqaran: “Kusisamiyoqmi kay libropi profetizasqa simikunata leeqqa, hinallataq leesqata uyariqkunapas, chaypi qelqasqakunata kasukuqkunapas”, nispa (Apo. 1:3; 22:7). Sichus Juanpa nisqanta kasukuspa Apocalipsis librota leesunchis, chayman hinataq kawsasunpas chayqa, Jehová Diostan tukuy sonqowan servisunchis, paypi hinallataq wawan Cristopipas allintan iñisunchis, allin suyakuyniyoqtaq kasunpas (Heb. 4:12). *

QANCHIS HATUN P’UKUKUNAQ HICH’AKUSQAN

(Apo. 13:1–16:21)

Apocalipsis 11:18 texton nin: “Suyukunan phiñakurqanku, ichaqa [Diospa] phiñakuyni[nmi] chayarqamunña [...]. Chayarqamullantaqmi kay pacha waqllichiqkunata wañuchina[n] p’unchaypas”, nispa. ¿Imaraykutaq Diosri phiñasqa kashanman? Huk ‘qanchis umayoq chunka waqrayoq manchay wak’a animalpa’ imaymanakuna ruwasqanraykun (Apo. 13:1).

Isqonkaq rikhuriypin Juanqa rikusqa “Sión orqo patapi Cordero sayashaqta, paywantaq pachak tawa chunka tawayoq waranqa runakunata”. Paykunaqa ‘runakuna ukhumanta rantisqas’ kasqaku (Apo. 14:1, 4). Chay qhepallamanmi Juanqa rikusqa angelkuna imaymanakuna willashaqta. Chaymantataq chunkakaq rikhuriypi rikusqa “qanchis angelkunata [...] qanchis manchay ñak’arichiykunata hap’ishaqta”. Chay angelkunataqa Jehová Diosmi kamachinman karan ‘paypa k’arak phiñakuyninwan hunt’a chay qanchis hatun p’ukukunata’ kay pachapi Satanaspa tukuy imaymana kamachisqanman hich’anankupaq. ¿Imakunan kashanman chay hatun p’ukukunapi? Diospa juzganan p’unchaymanta willakuykunan (Apo. 15:1; 16:1). Juanpa chay iskay rikhuriykuna rikusqanmi yachachiwallanchistaq Diospa juzganan imaynachus kananmanta; chaykunamantan rimashallantaq qanchiskaq ángel trompeta tocasqan, hinallataq kinsakaq ‘anananaywan’ ima (Apo. 11:14, 15).

Bibliamanta tapuykunata kutichisun:

13:8. ¿Imataq “Corderoq kawsay libron[ri]”? Chay libroqa manan cheqaqpunichu, aswanpas rikch’anachiyllan; chaypin qelqasqa kashan hanaq pachamanta Jesuswan kuska kamachikamuqkunaq sutinku. Chayllapitaqmi kashan kay pachallapiraq kashaq akllasqakunaq sutinpas.

13:11-13. Kaypin rimashan iskay waqrayoq animalpa dragón hina rimasqanmanta, hanaq pachamanta ninata parachimusqanmantawan, ¿imaninantaq chayri? Chay manchay wak’a animalqa Estados Unidos nacionwan Inglaterra nacionpiwanmi, paykunan runakunata manchachinku, amenazanku, maqanku ima, chhaynapi imayna gobiernasqankumanta mana imaninankupaqpas. Chaymi chay manchay wak’a animalta nikun: ‘Dragón hina rimaq’, nispa. ¿Imaynatataq hanaq pachamantari ninata parachimun? Payqa profetapaqyá creekun, paysi mana allin kaqta atipasqa primera guerra mundial nisqapi hinallataq segunda guerra mundial nisqapipas; atipallasqataqsi comunismo nisqatapas.

16:17. Qanchiskaq angelsi hatun p’ukunta ‘wayraman’ hich’aykusqa, ¿iman chay ‘wayra’ kanman? Chay ‘wayraqa’ Satanaspa piensasqanta  hina piensaymi, chay wayra otaq “espiritun kunan kallpachashan Diosta mana kasukuqkunata”. Llapa Satanaspa gobiernasqan runakunaqa chhayna wayrawan otaq piensaywanmi samaykachikunku (Efe. 2:2).

Yachachiwaqninchis textokuna:

13:1-4, 18. “Lamar-qochamanta” lloqsimuq “huk manchay wak’a animal[qa]” kay pachapi gobiernaqkunan. ‘Lamar-qochataq’ kay pachapi llapa runakuna (Isa. 17:12, 13; Dan. 7:2-8, 17). Chay manchay wak’a animalqa Satanaspa paqarichisqanmi, paymi atiytapas qon chaymi marcasqa kashan soqta pachak soqta chunka soqtayoq numerowan, chay numeroqa rikuchin sinchi huchasapapuni kasqantan. Cristianokuna yachanchistaq chay wak’a animal imachus kasqanta chayqa, manan chaytaqa allinpaqchu qhawarinchis, nitaqmi huk runakuna hinaqa chaymanqa k’umuykunchispaschu (Juan 12:31; 15:19).

13:16, 17. Sasaña cristianokunapaq ‘rantiypas qhatuypas’ ima ruwaypas kanman chaypas, manan chay wak’a animalpa munasqanman hinachu imatapas ruwananchis. Chay animalpa munasqanman hina kawsasunman otaq piensasunman chayqa, makinchispi mat’inchispipas marcanwan marcachikushasunman hinan kanman.

14:6, 7. Chay angelpa willasqanmi rikuchiwanchis Diospa Reinonmanta usqhaylla willananchis kasqanta. Chaymantapas estudiachisqanchiskunatan yanapananchis Jehová Diosta manchakunankupaq, hatunchanankupaq ima.

14:14-20. Kay “hallp’a pachapi cosecha” otaq allin runakunata hoqariy tukukuqtinqa, huk angelmi kay “hallp’a pachapi uvas k’allmakunata [otaq uvas sach’ata]” hatun sarunaman hich’aykunqa “k’arakta phiñakuspa Diospa sarunanpaq”. Chaypin chinkachisqa kanqa. Ichaqa, ¿imataq chay uvas sach’ari? Chayqa Satanaspa kamachisqan pachapi gobiernaqkunan, ‘uvasnintaq’ imaymana mana allinkuna ruwasqanku. Chaymi ñoqanchisqa manapuni kay pachapi gobiernaqkunaq mana allinkuna ruwasqankutaqa ruwananchischu.

16:13-16. Kay textopi “millay espiritukuna [“millay rimaykuna”, NM]” nisqaqa supaykunaq mast’arisqanku willakuykunan. Chaywanmi paykunaqa kay pachapi gobiernaqkunaq yuyayninta tutayachinku, chhaynapi Diospa phiñakuyninwan hunt’a kaq hatun p’ukukunaq hich’akusqanta mana allinpaq qhawarinankupaq, Jehová Diospa contranpi churakunankupaqwan (Mat. 24:42, 44).

16:21. Kay pachapi imaymana mana allinkuna tukukapunanpaqña kashaqtinqa yaqapaschá Diospa juzgananmanta willakuy mana hayk’aq uyarikusqanta hina hukniraymanta uyarikunqa. Apocalipsis libropiqa chay willakuytan rikch’anachikun hatun rumi sayay chikchiwan. Chhaynaña kanqa chaypas, yaqa llapa runakunan manapuni cambianqakuchu, aswanmi Dios contra rimashallanqaku.

ATIPAQ REYMI KAMACHIMUSHANÑA

(Apo. 17:1–22:21)

Hatun Babilonia otaq llapa pantasqa religionkunapas Satanaspa kamachisqallantaqmi, chay Hatun Babiloniaqa sinchi millaymi. Chunka hukniyoq rikhuriypiqa cuerponta vendeq “sinchi millay rabona” warmi hinan rikhurin, “sansaq-puka manchay wak’a animalpi [sillaykusqan]” kashanpas. Chay animalpa ‘chunka waqrankunan’ chay warmitaqa qonqaylla chinkachipunqaku (Apo. 17:1, 3, 5, 16). Chunka iskayniyoq rikhuriypitaq chay warmita rikch’anachikun “hatun atiyniyoq llaqta[wan]”, chaymantapas chay rikhuriypin willakun chay llaqta chinkachisqa kananmanta, chaymantataq Juan huk kunkata uyarin: “Llaqtalláy, chay llaqtamanta lloqsipuychis”, nispa niqta. Askhan waqanku chay hatun atiyniyoq llaqta manaña kasqanmanta, hanaq pachapin ichaqa kusisqa kashanku ‘Corderoq casarakuyninmanta’ (Apo. 18:4, 9, 10, 15-19; 19:7). Chunka kinsayoq rikhuriypitaq rikukun huk “yuraq caballo[pi]” sillaykusqa runata, chay runan lloqsimun Satanaspa kamachisqan millay pachawan guerraman haykunanpaq, chhaynapi millay kawsayta tukuchinanpaq (Apo. 19:11-16).

¿Imanakunqataq ‘ñawpa mach’aqway Saqra Satanastari’? ¿Hayk’aqmi “azufreyoq nina qochaman wikch’uykusqa” kanqa? Chaymantan willashan chunka tawayoq rikhuriypi (Apo. 20:2, 10). Chunka phisqayoq hinallataq chunka soqtayoq rikhuriykunan rikuchin Jesús waranqa wata kamachimuqtin imaynachus kay pachapi kawsay kananta. Chay rikhuriykuna tukukushaqtinñan Juanqa rikusqa hatun ñanpa chawpinta puriq “kawsay unuyoq mayuta”, chayllamanmi uyarillasqataq: “Kawsay unuta ukyay munaqqa mana qolqellawan ukyachun”, nispa niqta (Apo. 1:1; 22:1, 2, 17).

 Bibliamanta tapuykunata kutichisun:

17:16; 18:9, 10. ¿Imaraykun ‘kay pacha reykuna’ Hatun Babiloniamanta waqanku paykunallataq chinkachishaspanku? Hatun Babilonia otaq llapa pantasqa religionkuna kashaqtinqa imaymanapin paykunata yanapaq, kunanmi ichaqa manaña kanñachu yanapaqnin, chaymi khuyayta waqanku. ¿Imakunapin chay pantasqa religionkuna paykunata yanaparan? Kay pacha gobiernaqkuna imatapas munasqankuman hina ruwaqtinkuyá Babiloniaqa: “Allinmi kashan”, nispa niq. Chaymantapas wayna sipaskunatan kallpachaqku guerrakunaman rinankupaq, gobiernokuna imataña ruwaqtinkupas runakunatan kallpachaqku kasukuqlla kanankupaq.

19:12. Jesuspis huk suti qelqasqa kashan, chaytaqa payllas reqsin, ¿imaninantaq chayri? Bibliaqa manan willanchu ima sutichus kasqanta. Ichaqa yaqapaschá “suti” nispalla nikushanman Señorpa p’unchayninpi taytanmanta imaymana ruwaykuna chaskisqanta, chaykunan kanman Isaías 9:6 textopi nisqankuna. ¿Imaninantaq “manan pipas reqsinchu” nispa nisqanri? Manayá pipas paypa chaskisqanta hinaqa chaskiranchu, chaymi paylla yachan chaykunata chaskiy imaynachus kasqanta. Chhaynaña kaqtinpas payqa wakin chay chaskisqankunataqa hukkunamanpas qonmi, paykunan kanku paywan kuska gobiernaqkuna, paykunapin qelqallantaq chay ‘mosoq sutinta’ (Apo. 3:12).

19:14. ¿Pikunawan kuskan Jesucristo rinqa Armagedón guerraman? Diospa angelninkunawan, hanaq pachapiña kaq cristianokunapiwan iman (Mat. 25:31, 32; Apo. 2:26, 27).

20:11-15. ¿Pikunaq sutinmi qelqasqa kashan “kawsay libropi”? Llipin wiñay kawsayta chaskiqkunaq sutinmi. Paykunan kanku: hanaq pachapaq akllasqa cristianokuna, wak ovejamanta kaqkuna, kawsarimpuq ‘chanin’ runakuna ima (Hech. 24:15; Apo. 2:10; 7:9). Kawsarimpuq mana chanin runakunawanri, ¿imataq pasanqa? Paykunaq sutin “kawsay libropi” qelqakunanpaqqa “[mosoq] librokuna” nisqanman hinan kawsananku Jesuspa waranqa wata kamachimusqanpi, chay librokunaqa waranqa watapiñan kicharikunqa. Chay kawsay libropiqa piqpa sutinpas pichakullanmanmi, manan mana pichakuy atiychu. Hanaq pachapaq akllasqa cristianokunaqa wañunankukaman Diosta servinanku, chayñan sutinkuqa manaña pichakunqachu (Apo. 3:5). Kay pachapi qhepaq cristianokunaq sutintaq waranqa wata tukuyta huk hatun pruebata pasaqtinkuña mana pichakunqachu (Apo. 20:7, 8).

Yachachiwaqninchis textokuna:

17:3, 5, 7, 16. “Diosmanta hamuq yachay[wanmi]” reparanchis pichus chay ‘warmi’, hinallataq “warmita q’epiq qanchis umayoq chunka waqrayoq [sansaq-puka] manchay wak’a [animal]” kasqanta (Sant. 3:17). Chay animalqa karan Liga de Naciones nisqan, chaymantan rikhurillarantaq Organización de las Naciones Unidas nisqa sutiwanñataq. Ñoqanchistaqa Diosmi entiendechiwaranchis chaykunata, chayrayku tukuy sonqowan predicashanallanchis Diospa Reinonmanta, hinallataq juzganan p’unchaymantawan.

21:1-6. Mana iskayaspan ninanchis: “Diospa promesankunaqa hunt’akunqapunin”, nispa. ¿Imaraykun chayta nisunman? Bibliapunin rikuchin chay promesakuna hunt’asqapas kanman hinata. Apocalipsis libropin nin: “Chaykunaqa tukusqañan”, nispa.

22:1, 17. “Kawsay unuyoq mayu[qa]” wañuymanta huchamantawan kacharichiwananchispaq Jehová Diospa imaymana qowasqanchiskunan. Chay unuqa kunanpas kashanñan llapa munaqkunaman qonapaq. Dios kikinmi niwanchis: “Kawsay unuta ukyay munaqqa mana qolqellawan ukyachun”, nispa. Chhaynaqa kasukusunyá Diosninchista, chhaynapi hukkunamanpas chay unuta apananchispaq.

[Uranpi willakuykuna]

[5 paginapi dibujo]

¡Dios kamachikamuqtinqa sumaq kawsaymi kay pachapi kanqa llapa kasukuqkunapaq!