Jehová Diospa Kamachin huchanchiskunamanta kʼirisqa
Jehová Diospa Kamachin huchanchiskunamanta k’irisqa
“Mana kasukusqanchiskunamanta k’irisqa karqan, huchanchiskunamanta sinchi muchuchisqa karqan. [...] Chaymi k’irisqa kasqanwan qhaliyachisqa kanchis.” (ISA. 53:5.)
1. ¿Imakunapin yuyaykunanchis Jesuspa wañusqanta yuyarinapaq huñunakuypi? ¿Ima profecian chaypaq yanapawasun?
SAPA watanmi Jesuspa wañusqanta yuyarinapaq huñunakuypi yuyaymananchis Jesuspa wañusqanwan kawsarisqanwan askha allinkuna kasqanpi. Chaypin yuyarinchis Jehová Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqan sut’iman horqosqa kananmanta, sutin ch’uyanchasqa kananmanta, kay Hallp’api munaynin hunt’akunanmanta, llapa runakuna qespichisqa kananmantapas. Jesuspa sacrificakusqanta, sacrificionrayku askha allinkuna kasmantawan allinta entiendenapaqqa t’aqwirisun Isaías 53:3-12 textopi tarikuq profeciakunata. Profeta Isaiasmi willaranña Diospa Kamachin ñak’arinanmanta, imayna wañunanmantapas. Willallarantaqmi chayrayku hawisqa cristianokuna ‘wak ovejamanta’ kaq cristianokunapas askha allinkuna chaskinankumanta (Juan 10:16).
2. ¿Imatan Jehová Dios rikuchiran Isaiaswan willachisqan profeciapi, imapaqmi chaymanta t’aqwiy yanapawasun?
2 Qanchis pachak wata ñawpaqta manaraq Jesús naceshaqtinmi Jehová Diospa yuyaychasqan profeta Isaías qelqaran Diospa akllasqan Kamachi pruebakunapiña karikuspanpas hunt’aq kananta. Chaywanmi Diosqa rikuchiran Churin Jesús paypaq hunt’aq kananpi anchata confiasqanta. Chay profeciakunata t’aqwispaqa astawanmi Diosta munakusun iñiyninchispipas astawanmi wiñarisun.
“Runakunaq pisichasqanmi qhawarparisqanmi” karan
3. a) ¿Imaraykun judiokuna kusikuywan Jesusta chaskinanku karan? b) Ichaqa, ¿imaynatan chaskiranku?
3 (Leeychis Isaías 53:3.) Diospa sapallan Churinpaqqa sasachá karan munakusqan Taytanta saqemuy, hinaspa kay Hallp’aman hamuspa runakunata huchamanta wañuymantawan qespichinanpaq sacrificakuyqa (Fili. 2:5-8, NM). Chay sacrificionwanmi runakunaq huchanqa wiñaypaq pampachasqa kanan karan, Kamachikuy Simiq nisqanman hina animalkunata sacrificiopi haywasqankuwanmi ichaqa mana hayk’aqpas chayta aypayta atikunmanchu karan (Heb. 10:1-4). Chayraykun runakunaqa kusikuywan Jesusta chaskinanku karan, astawanqa judío runakuna paykunaqa Diospa prometesqan Mesiastan suyasharanku (Juan 6:14). Ichaqa ‘pisicharqankun’, Isaiaspa nisqan hina, mana imapaq valeqta hinan ‘qhawarparirqanku’. Apóstol Juanmi niran: “Payqa llaqtanmanmi hamurqan, llaqta-masinkunataq payta mana chaskirqankuchu”, nispa (Juan 1:11). Apóstol Pedropas judiokunatan niran: ‘Ñawpa taytanchiskunaq [...] Diosninmi, kamachin Jesusta anchatapuni hatuncharqan, paytan qankunaqa wañuchinapaq hap’ichirqankichis. Pilatoña kacharipuyta munashaqtinpas qankunaqa manan munarqankichischu. Mana huchayoq chanin Jesustan [pisicharqankichis]’, nispa (Hech. 3:13, 14).
4. ¿Imaynapin Jesús onqoymanta yacharan?
4 Isaiasqa willallarantaqmi Jesús ‘muchuyman [“onqoyman”, NM] yachasqa’ kananta. Bibliaqa willanmi mayninpi Jesús sayk’usqanmanta ichaqa manan hayk’aqpas onqoranchu (Juan 4:6). Chhaynaqa, ¿imaynapin Jesús onqoymanta yacharan? Kay pachapi predicashaspaqa askha onqosqa runakunatan reqsiran chaymi paykunamanta askhata khuyapayaspa hanpiran (Mar. 1:32-34). Chhaynapin hunt’aran kay profeciata: “Paypunin onqoyninchiskunata muchurqan, nanayninchiskunatapas muchurqanpuni” (Isa. 53:4a; Mat. 8:16, 17).
‘Diospa ñak’arichisqanpas’ kanman hina.
5. ¿Imanirankun judiokuna Jesuspa wañusqanmanta, imaraykun chay Jesusta astawan llakichiran?
5 (Leeychis Isaías 53:4b.) Jesuspa tiemponpiqa wakillanmi entienderanku imarayku ñak’arispa wañusqanta. Yaqa llapa runakunan niranku: “Diosmi castigashan”, nispa, Diospas muchuchishanman hinata (Mat. 27:38-44). Judío runakunan tumparanku ‘Dios contra rimasqanmanta’ (Mar. 14:61-64; Juan 10:33). Jesusmi ichaqa mana hayk’aqpas Dios contra rimaranchu nitaq ima huchatapas ruwaranchu. Jesusqa anchatan Yayanta munakuran chaymi yanqa tumpasqankumanta sinchita llakikuran, astawanqa chayrayku wañunan kasqanmanta. Chaywanpas tukuy sonqonwanmi Diospa munayninta ruwaran (Mat. 26:39).
6, 7. ¿Imaraykun nisunman Diosqa Kamachintan muchuchiran nispa, imaraykun kusikuran?
6 Profeta Isaiaspa nisqanman hina, manan runakunallachu yuyaykunanku karan Jesús ‘Diospa ñak’arichisqan’ kasqanta. Profetaqa nillarantaqmi: “Señor Diosmi payta muchuchiyta munarqan [“muchuchispa kusikuran”, NM]”, nispa (Isa. 53:10). Jehová Diosmi Jesusmanta nisqa: “Kayqa kamachiymi, [...] paymi akllakusqay, paymi kusichiwan”, nispa. Chhaynaqa, ¿imaraykutaq Diosri muchuchispa kusikuran? (Isa. 42:1.) ¿Ima ninantan nin chay simikuna?
7 Chay profeciata entiendenapaqqa kaytan yuyarinanchis: Satanasmi iskayachiran Dios kamachinapaq derechoyoq kasqanta, hinallataq hanaq pachapi kay Hallp’api llapa Dios serviqkunata tumparan mana hunt’aq sonqowanchu Diosta servinankumanta (Job 1:9-11; 2:3-5). Wañunankama Diospaq hunt’aq kasqanwanmi Jesusqa rikuchiran Satanaspa rimasqan yanqa kasqanta. Jehová Diosqa qhawallaranmi enemigonkunaq makinpi Cristo wañunanta, chayta rikuspaqa maytan sonqon nanaran, ichaqa anchatan kusikuran wañunankama Churin paypaq hunt’aq kasqanmanta (Pro. 27:11). Chaymantapas Diosqa kusikuranmi Churinpa wañuynin huchankumanta kutirikuq runakunaq allinninpaq kasqanmanta (Luc. 15:7).
“Huchanchiskunamanta sinchi muchuchisqa”
8, 9. a) ¿Imaynapin Jesús “huchanchiskunamanta” muchuchisqa karan? b) ¿Imaynatan apóstol Pedro chayta sut’incharan?
8 (Leeychis Isaías 53:6.) Runakunaqa Adanpa huchallikusqanraykun chinkasqa ovejakuna hina onqoymanta wañuymantawan librakuyta maskhaspa puriranchis (1 Ped. 2:25). Llapanchistaq huchayoq kanchis chayqa, manan pi runapas Adanpa huchanmantaqa kacharichiwasunmanchu (Sal. 49:7). Jehová Diosmi ichaqa ancha munakuyninpi akllakusqan Kamachinta ‘llapanchispa huchanchismanta [...] muchuchirqan’. Cristoqa manan hark’akuranchu “mana kasukusqanchiskunamanta k’irisqa” kayta, “huchanchiskunamanta sinchi muchuchisqa” kaytapas, chhaynapin huchanchiskunata k’aspiman aparan rantinchispitaq wañuran.
9 Apóstol Pedron qelqaran: ‘Chaypaqpunin Diosqa waqyarqasunkichis, Cristopas ñoqanchisraykun muchurqan, muchusqanta qhawarispanchis yupinta qatikunanchispaq. Kikin Criston huchanchiskunatapas cruzpi chakatasqa [“k’aspipi warkusqa”, NM] kaspa cuerponpi aparqan, huchapaq wañuspanchis chanintapuni kawsananchispaq’. Isaías profeciapi nisqanman hinan nillarantaq: “Paypa k’irinkunawanmi qhaliyachisqa karqankichis”, nispa (1 Ped. 2:21, 24; Isa. 53:5). Huchasapa runakunaqa Cristoq wañusqanraykun Dioswan allipunakapuyta atiranku. Chayraykun apóstol Pedro niran: “Cristopas huk kutillatan huchanchiskunarayku wañurqan. Payqa chanin kashaspanmi mana chaninkunarayku wañurqan, Diosman pusanasuykichispaq”, nispa (1 Ped. 3:18).
“Nak’anapaq apasqa borrego hinan karqan”
10. a) ¿Imanispan Bautizaq Juan Jesusta suticharan? b) ¿Imaraykun chayta niran?
10 (Leeychis Isaías 53:7, 8.) Bautizaq Juan Jesuspa hamusqanta rikuspan kayta niran: “Qhawariychis, paymi Diospa Corderon runakunaq huchankunata pampachaq”, nispa (Juan 1:29). Yaqapaschá Juanqa chayta niran Isaías qelqapi kay profeciaq nisqanpi yuyaykuspa: “Nak’anapaq apasqa borrego hinan karqan” (Isa. 53:7). Profetaqa nillarantaqmi: “Wañunamanmi [“yawarninta hich’arinanpaqmi”, NM] paymantakama rirqan” (Isa. 53:12). Wañupunan tutan Jesús chunka hukniyoq hunt’aq apostolninkunaman vinoyoq copata qospa niran: “Kayqa Diospa rimanakuyninta cheqaqchaq yawarniymi, askha runaq huchankuna pampachasqa kananpaqmi hich’asqa kanqa”, nispa (Mat. 26:28).
11, 12. a) Isaacqa munaranmi sacrificasqa kayta, ¿imatan chay rikuchiwanchis Jesuspa sacrificakusqanmanta? b) Conmemoracionman rispa, ¿imatan yuyarinanchis Kuraq Abrahammanta?
11 Jesusqa Abrahampa churin Isaac hinan tukuy sonqowan sacrificasqa kayta munaran (Gén. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10). Isaacqa munaranña sacrificasqa kayta chaypas, Abrahammi chay sacrificiotaqa haywanan karan (Heb. 11:17). Jesuspas Isaac hinan sacrificiopi haywasqa kayta munaran, ichaqa Jehová Diosmi allicharan chay sacrificio apakunanpaq. Jesuspa sacrificakusqanwanmi Diosqa rikuchiwaranchis ancha munakuwasqanchista.
12 Jesusmi niran: “Diosqa anchatapunin runakunata munakurqan, chaymi sapan Churinta kachamurqan, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq, aswanpas wiñay kawsayniyoq kananpaq”, nispa (Juan 3:16). Apóstol Pablopas qelqaranmi: “Diosmi ichaqa munakuyninta rikuchiwanchis, huchasaparaq kashaqtinchis Cristoq wañupuwasqanchiswan”, nispa (Rom. 5:8). Cristotaña wañusqanta yuyarispa hatunchanchis chaypas, manan hayk’aqpas qonqananchischu huchamanta kacharichiwananchispaq Jehová Diospa allichasqan chay sacrificio ruwakusqanta, paymi Kuraq Abrahán. Chayrayku Jesuspa wañusqanta yuyarinapaq huñunakuymanqa Diosta hatunchananchispaq rinchis .
Kamachiqa askha runakunatan chaninpaq qhawarichin
13, 14. ¿Imaynatan Diospa Kamachin askha runakunata chaninpaq qhawarichiran?
13 (Leeychis Isaías 53:11, 12.) Akllakusqan Kamachinmantan Diosqa niranña: ‘Chanin kamachiymi askha runakunata chaninchanqa [“chaninpaq qhawarichinqa”, NM]’, nispa. ¿Imatan chaywan nisharan? Chayta entiendenanchispaqqa 12 versiculoq tukuyninpi nisqanmi yanapawasunman, chaypi nisqan hina, ‘huchasapakunapaqmi Diosmanta mañakurqan [“huchasapakunaq allinninpaqmi wañuran”, NM]’. Adanpa miraynin kasqanchisraykun llapanchis huchayoq nacenchis, chayraykun wañunchis chhaynapitaq ‘huchaq pagonta’ chaskinchis (Rom. 5:12; 6:23). Chaymi necesitanchis Dioswan allipunakapuyta. Isaías 53 capitulon allinta rikuchin runakunata huchamanta kacharichinanpaq Jesuspa tukuy ruwasqanta. Kaytan nin: “Diosqa allinninchispaqmi paytaqa ñak’arichirqan, chaymi k’irisqa kasqanwan qhaliyachisqa kanchis”, nispa (Isa. 53:5).
14 Cristoqa huchanchiskunata q’epispa allinninchispaq wañuspan ‘askha runakunata chaninpaq qhawarichiran’. Apóstol Pablon niran: ‘Diosqa munaranmi Cristowan tukuy imaymanata pay kikinwan allipunachiyta, kay pachapi kaqkunamanpas hanaq pachapi kaqkunamanpas Cristoq cruzpi [“k’aspipi, NM”] wañuspa yawar hich’asqanwan thak-kayta qonanpaq’, nispa (Col. 1:20).
15. a) ¿Pikunamantan apóstol Pablo rimashan ‘hanaq pachapi kaqkuna’ nispa? b) ¿Pikunallan Conmemoracionpi t’antata mikhunkuman vinotapas tomankuman, imarayku?
15 ‘Hanaq pachapi kaqkuna’ Cristoq yawar hich’arisqanrayku Jehová Dioswan allipunakapuqkunaqa hawisqa cristianokunan kanku, paykunan Cristowan kuska kamachimunqaku. Kay “hanaq pachapaq waqyasqa” cristianokunan “kawsanankupaq chaninchasqa” kanku (Heb. 3:1; Rom. 5:1, 18). Chayraykun Diosqa paykunata chaskin wawankunata hina. Paykunamanqa santo espiritun willan “Cristowan kuska” ‘herencia chaskisqankuta’ hinaspa rey hina sacerdote hina Diospa Reinonpi kamachimunankupaq akllasqa kasqankuta (Rom. 8:15-17; Apo. 5:9, 10). ‘Diospa cheqaq Israel llaqtanmi’ kanku chaymi ‘mosoq rimanakuyman’ haykunku (Gál. 6:16; Jer. 31:31-34). Chayraykun paykunaqa Jesuspa Wañupusqan P’unchayta Yuyarispa mana levadurayoq t’antata mikhunku vinotapas tomanku, chay vinomantan Jesús niran: “Kay vinoyoq vasoqa yawarniywan cheqaqchasqa mosoq rimanakuymi, ñoqan yawarniyta qankunarayku hich’asaq”, nispa (Luc. 22:20).
16. a) ¿Iman ‘kay pachapi kaqkuna’? b) ¿Imaynapin Jehová Diospa ñawpaqenpi chaninpaq qhawarisqa kanku?
16 ‘Kay pachapi kaqkunaqa’ Cristoq wak ovejankunan kanku, paykunan suyakushanku kay Hallp’api wiñaypaq kawsayta. Kay runakunatapas Diospa Kamachinqa chaninpaqmi qhawarichin Jehová Diospa ñawpaqenpi. Paykunaqa Cristoq sacrificakusqanpi iñispan ‘p’achankuta t’aqsaspa Corderoq yawarninpi yuraqyachinku’, Diosqa manan wawankunata hinachu paykunata chaninchan aswanpas amigonkunata hinan. Paykunamanmi Diosqa prometen “manchay ñak’ariymanta” kawsashaqlla lloqsinankupaq (Apo. 7:9, 10, 14; Sant. 2:23). Manataq mosoq rimanakuyman haykunkuchu chayqa manan suyakunkuchu hanaq pachaman riyta, chayrayku paykunaqa Jesuspa wañusqanta yuyarispa mana mikhunkuchu t’antata nitaq vinotapas tomankuchu. Ichaqa chaypi kasqankuwanmi rikuchinku chay huñukuyta ancha allinpaq qhawarisqankuta.
Jehová Diosta Kamachintawan agradecekusun
17. Isaías qelqapi profeciakuna t’aqwisqanchis, ¿imaynatan yanapawanchis Jesuspa wañusqanta yuyarinapaq?
17 Isaías qelqapi Diospa Kamachinmanta profeciakunata t’aqwiyqa may allinpunin, chaymi yanapawanchis tukuy sonqowan Cristoq wañusqanta yuyarinapaq. Yanapawaranchismi Jesusllatapuni qhawanapaq, “paymi iñiyninchista paqarichiqqa, hinaspa hunt’asqata wiñachiqqa” (Heb. 12:2). Diospa Churin kasukuq kasqantan yacharanchis. Payqa manan Satanás hinachu aswanpas Jehová Diosmanta yachaspan kusikun, Diosllatan Ancha Hatun Kamachikuqta hina qhawarin. Kay Hallp’api predicashaspaqa khuyapayaranmi runakunata, askha onqosqakunatan qhaliyachiran yanaparantaq Dioswan allinpi kanankupaq. Chhaynapin rikuchiran Rey hina ‘chanin-kayta kay pachapi churaspa’ imakuna ruwananta (Isa. 42:4). ‘Hatun suyukunapaq k’anchay kasqanraykun’ rawrashaq sonqowan Reinomanta predicaran, chaymi yuyarichiwanchis tukuy sonqowan allin willakuykunata predicananchista (Isa. 42:6).
18. ¿Imaraykun Isaías qelqapi profeciakuna yanapawanchis tukuy sonqomanta agradecekunapaq?
18 Isaías qelqapi profeciakunaqa yanapawallanchistaqmi Jehová Diospa hatun sacrificio ruwasqanta valorananchispaq, payqa munakusqan Churintan Hallp’aman kachamuran ñoqanchisrayku ñak’arispa wañunanpaq. Jehová Diosqa kusikuran manan Churinpa ñak’arisqanta qhawaspachu aswanpas wañunankama hunt’aq kasqanta rikuspan. Jesusqa imaymana ruwasqanwanmi rikuchiran Satanás llulla kasqanta, Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqanta, Diospa sutin ch’uyanchasqantapas, chay ruwasqanmi ñoqanchistapas kusichiwanchis. Chaymantapas ñoqanchisrayku wañuspan huchanchiskunata aparan. Chhaynapin pisi t’aqamanta, wak ovejamanta kaqkunapas Jehová Diospa ñawpaqenpi chaninpaq qhawarisqa kanku. Jesuspa wañupusqanta yuyarinapaq huñukuspaqa tukuy sonqomantachá Jehová Diosta hunt’aq Kamachintawan agradecekusun tukuy ruwasqankumanta.
Yuyarinapaq
• ¿Imaynapin Jehová Dios kusikuran Churinta ñak’arichisqankumanta?
• ¿Imaynatan Jesús ‘huchanchiskunamanta muchuchisqa’ karan?
• ¿Imaynatan Diospa Kamachin askha runakunata chaninpaq qhawarichin?
• ¿Imaynatan Isaías qelqapi profeciakuna yanapawanchis Jesuspa wañusqanta yuyarinapaq?
[Tapuykuna]
[26 paginapi dibujo]
“Runakunaq pisichasqanmi qhawarparisqanmi” karan
[28 paginapi dibujo]
Wañunankaman ‘yawarninta hich’ariran’
[29 paginapi foto]
‘Wak ovejamanta’ kaqkunaqa Conmemoracionman rispan respetonkuta rikuchinku