1. ¿Iman cheqaq munakuy? (Kay paginapi fotota qhaway.)

JEHOVÁ DIOSMANTAN paqarimun cheqaq munakuyqa (1 Juan 4:7). Chay munakuytaqa agápe nispan nikun griego rimaypi. Chay munakuyqa manan juj sentimiento jinallachu, aswanpas jujkunaq allinninta maskhaymi. Juj diccionarioq willasqan jina agápe nisqa munakuytaqa ruwaykunawanmi rikuchikun. Chay munakuyta rikuchisun chayqa kusisqan kausasun.

2, 3. ¿Imaynatan Jehová Dios rikuchiran runakuna munakusqanta?

² Jehová Diosqa manaraq Adanta Evata kamashaspan rikuchiran runakuna munakusqanta. ¿Imaynata? Runakunapaqmi kay allpata chaypi tukuy imaymana kaqkunatawan kamaran chhaynapi kusisqa kausanankupaq. Tukuytan ruwaran runakunaq allinninpaq. Payqa manan paypi piensaspachu imatapas ruwaran. Chaymantapas Diosqa munaran llapa runakuna kay allpapi wiñaypaq kausanankutan.

 ³ Adán Eva juchallikusqanku qhepamanmi Jehová Diosqa rikuchiran jatun munakuyninta. Payqa yacharanmi wakin runakuna kasukuq kanankuta, chaymi juj promesata ruwaran paykunata librananpaq (Gén. 3:15; 1 Juan 4:10). Chay promesa ruwasqantaqa junt’akunmanñapas jinatan Diosqa qhawariran. Chaymi tawa waranqa watakuna qhepaman sapallan churinta kachamuran lliu runakunarayku wañunanpaq. May sonqo nanaychá Jehová Diospaq karan wawanpa wañusqan (Juan 3:16). ¡Ancha agradecesqachá kashanchis Diospa chay ruwasqanmanta!

4. ¿Atisunmanchu juchasapa runakuna munakuyninchista jujkunaman rikuchiyta? Ejemplokunata willay.

⁴ Jehová Diosman rijch’akuqtaq kamasqa karanchis chayqa atisunmanmi pay jina munakuq kayta. Mayninpiqa sasapaschá kanqa munakuyninchista rikuchiy juchasapa runakuna kasqanchisrayku ichaqa atisunmanmi. Yuyarisun Abelta, payqa allin sacrificiokunata jaywaspan rikuchiran Dios munakusqanta (Gén. 4:3, 4). Noepas runamasinkunata munakusqantan rikuchiran. ¿Imaynata? Paykunamanmi allin willakuykunata willaran manaña uyariyta munarankuchu chaypas (2 Ped. 2:5). Abrahanpas Diostan tukuy imamantapas astawan munakuran chaymi dispuesto kasharan wawan Isaacta sacrificananpaq (Sant. 2:21). Chay junt’aq sonqo runakuna jinan noqanchispas munakuyninchista rikuchinanchis sasaña kaqtinpas.

5. ¿Imakunata ruwaspan rikuchisunman munakuyninchista?

⁵ Bibliaq nisqan jina “ama simillawanchu ni rimayllawanchu munakusunqa, aswanpas tukuy sonqowan imatapas ruwaspa munakuq kasqanchistaqa rikuchisun” (1 Juan 3:18). Atisunmanmi siminchiswan jujkunata “munakuykin” nispa niyta (1 Tes. 4:18). Mayninpin ichaqa ruwayninchiswan rikuchinanchis munakuq kasqanchista. Juj hermanopaq mana kanmanchu mijunan otaq p’achan chayqa qoykunanchismi, manan simillawanchu “munakuykin” ninanchis (Sant. 2:15, 16). Chhaynatan ruwananchis predicacionwanpas. Munakunchistaq Diosta runamasinchiskunatapas chayqa manan mañakunallanchischu “llank’aqkunata kachamunanpaq” aswanmi noqanchis kikinchis tukuy atisqanchista kallpachakunanchis predicananchispaq (Mat. 9:38).

6, 7. a) ¿Iman tukuy sonqo munakuy? b) ¿Pikunan kanku yanqa munakuqkuna?

⁶ Apóstol Juanpa nisqan jina ‘tukuy sonqowan imatapas ruwaspan munakuyninchistaqa rikuchinanchis’. Juj rimaypiqa munakuyninchisqa manan iskay uyachu kanan (Rom. 12:9; 2 Cor. 6:6 willakuy). Chhaynaqa, manan iskay uyakuna jinachu jawa sonqolla munakunanchis. Arí, manan runakunaq rikunallanpaqchu munakuq kananchis, aswanmi tukuy sonqomanta pitapas munakunanchis.

⁷ Kunanqa yachasun yanqa munakuqkunamanta.  Jujninmi kashan Satanás. Payqa Evapipas interesakushanman jinatan sumaqta rimapayaran. Ichaqa paypa munaynillantan maskhasharan (Gén. 3:4, 5). Juj kaqtaq karan Ahitofel, paypas Davidpa amigon jina rikukuran, ichaqa manan junt’aq sonqochu paypaq karan aswanmi traicionaran (2 Sam. 15:31). Apóstata runakunapas paykuna jinan kallankutaq. Paykunaqa misk’i simikunata rimaspanku llunk’upayaspanku iman runakunaq sonqonta suwanku, ichaqa paykunaq munaynillankutan maskhashanku (Rom. 16:17, 18).

8. ¿Imatan tapukunanchis?

⁸ Millaypunin munakuq tumpalla jujkunata engañayqa. Yaqapaschá runakunata engañasunman Jehová Diostan ichaqa mana jayk’aqpas engañasunmanchu. Jesuspa nisqan jina iskay uyakunaqa castigasqan kanqaku (Mat. 24:51). Chaymi Jehová Diosta serviqkunaqa mana iskay uyachu kananchis. Chaypaqqa yaqapaschá tapukusunman: “¿Tukuy sonqochu munakuni icha jawa sonqollachu?”, nispa. Kunan yachasun munakuy rikuchinapaq isqon yanapaykunamanta.

9. Cheqaqtapuni hermanonchiskunata munakunchis chayqa, ¿imatan paykunapaq ruwapusun?

⁹ Allin kaqkunata ruwasun jujkunaña mana rikuqtinpas. Hermanonchiskunata yanapaspaqa manan jujkuna rikunantaraqchu suyananchis aswanmi “pakallapi” chayta ruwananchis (leey Mateo 6:1-4). Yuyarisun Ananiasta Safiratawan. Paykunaqa jujkunaq rikunankupaq jinan donacionta churaranku, llullakurankutaq jayk’a qolqe churasqankumanta. Chaymi Jehová Dios iskayninkuta wañuchiran (Hech. 5:1-10). Sonqomantapuni iñiqmasinchiskunata munakunchis chayqa manan jujkuna rikunallankupaqchu paykunata yanapasunchis. Chaytan ruwanku umalliq t’aqata imaymana qelqakuna preparaypi yanapaqkunapas. Manan paykunaqa willakunkuchu pi kasqankuta ni imapi llank’asqankutapas.

10. ¿Imaynatan rikuchisunman jujkuna respetasqanchista?

¹⁰ Jujkunata respetasun (leey Romanos 12:10). Chaytan Jesuspas ruwaran, chaymi qatikuqninkunapa chakinta maqchiran (Juan 13:3-5, 12-15). Qatikuqninkunaqa manan entienderankuchu imarayku chay ruwasqanta qhepamanmi ichaqa santo espirituq yanapayninwan entienderanku (Juan 13:7). Jesús jinan noqanchispas juch’uyaykukuq kananchis, respetananchismi jujkunatapas. Ichaqa, ¿imaynatan rikuchisunman jujkuna respetasqanchista? Manan estudionchisraykuchu ni privilegiota chaskisqanchisraykuchu alabakunanchis nitaqmi jujkunatapas pisichananchischu (Rom. 12:3). Jujkuna felicitasqa kaqtinkupas manan envidiakunanchischu aswanmi chaywan kusikunanchis.

11. ¿Imaraykun sonqomantapuni jujkunata felicitananchis?

 ¹¹ Sonqomantapuni hermanonchiskunata felicitasun. Maypiña kaspapas felicitananchispunin iñiqmasinchiskunataqa, chhaynapin kallpachasqa kanqaku (Efes. 4:29). Ichaqa sonqomantapunin ima rimasqanchispas kanan, manan jawa sonqollachu pitapas felicitananchis. Chaymantapas, pitapas anyana kaqtinqa anyananchismi, manan yanqachu llunk’upayananchis (Prov. 29:5). Mayninpiqa yaqapaschá pimantapas ñaupallanpi allinta rimasunman qhepanpitaq millayta paymanta rimasunman. Chayta ruwayqa manan allinchu kanman, iskay uyan kashasunman. Apóstol Pablopas felicitana kaqtinqa felicitaranmi cristianokunata (1 Cor. 11:2). Anyana kaqtintaq anyaran (1 Cor. 11:20-22). Chhaynapin payqa rikuchiran munakuq kasqanta.

12. ¿Imaynatan rikuchisunman munakuq kasqanchista?

¹² Qoykukuq kasun. Jehová Diosmi munan hermanonchiskunata khuyapayananchista, imanchistapas qoykunanchista ima (leey 1 Juan 3:17). Ichaqa manan jujkuna allinpaq qhawariwananchispaqchu qoykukuqqa kananchis. Chaymi tapukunanchis: “¿Amigoykunallawanchu qoykukuq kani icha lliu hermanokunawanchu? ¿Kaqniyoq hermanokunallatachu invitani icha waqcha hermanokunatawanchu?”, nispa (Luc. 14:12-14). Kay tapuykunapi piensasun. ¿Imatan ruwasunman juj hermano mana allinta piensaspa imatapas ruwasqanrayku sasachakuykunapi tarikuqtin? ¿Imatan ruwasunman pi invitasqanchis hermanopas mana jayk’aqpas “gracias” niwaqtinchis? Chhaynaña kaqtinpas Jehová Diostan kasukunanchis, paymi nin: “Ama rimapakuspalla jujkuna-jujkunawan sumaqta chaskiykunakuychis”, nispa (1 Ped. 4:9). Chay nisqanta kasukusun chayqa kusisqan kausasun (Hech. 20:35).

13. a) ¿Pikunawanmi pacienciakunanchis? b) ¿Imaynatan yanapasunman pisikallpa iñiqmasikunata?

¹³ Pisi-kallpayoqkunata yanapasun. Cheqaq munakuyninchistan rikuchillasunmantaq ‘pisipaqkunata yanapaspa paykunawan pacienciakuspa’ ima (1 Tes. 5:14). Wakin hermanokuna pisi iñiyniyoqña karanku chaypas tiempowanqa allin iñiyniyoqmi kapuranku. Wakin hermanokunan ichaqa unayña kashanku chaypas yanapanata necesitanku. ¿Imaynatan paykunata yanapasunman? Bibliawan kallpachaspa, paykunawan kuska predicaspa, ima llakikuynintaña willawaqtinchispas  makilla uyarispa ima. Chaymantapas hermanonchiskunata “fuerten” otaq “pisikallpan” nishanamantaqa imapichus fuerte kanku chaytan masta qhawarinanchis. Apóstol Pablopas mayninpiqa pisiparanmi chaytan pay kikin willakuran (2 Cor. 12:9, 10). Runataq kanchis chayqa necesitanchispunin kallpachasqa kanata.

14. ¿Imatan ruwananchis hermanonchiskunawan thajpi kausanapaq?

¹⁴ Jujkunawan thajpi kausasun. Hermanonchiskunawan thajpi kausayqa may munaymi, chaymi tukuy atisqanchista ruwananchis paykunawan sumaqta kausananchispaq (leey Romanos 12:17, 18). Sichus pitapas ofenderanchis chayqa sonqomantan disculpata mañakunanchis. “Chaywanchu sintirukunki” nispa ninamantaqa “disculpaykuway, sintirachiykipaschá” nispan ninanchis. Astawanqa casarasqa ukhupin thaj kausay kanan. Millaymi kanman runakunaq ñaupallanpi munakuyta rikuchiyqa, wasipitaq mana allinta tratanakuspa kausayqa.

15. ¿Imaynatan rikuchisunman sonqomanta perdonaq kasqanchista?

¹⁵ Perdonaq kasun. Pipas mana cuentata qokuspa sonqonchista k’iriwasunman chayqa, perdonananchismi chay k’iriwaqninchista. Chaytaqa ruwananchis “llamp’u sonqo kaywan, pacienciakuywan, munakuywan” iman. ‘Chaymantapas jujkuna-jujkunawanmi sumaqta kausananchis, tukuy atisqanchistan ruwananchis jujllachasqalla kashananchispaq’ (Efes. 4:2, 3). Sonqomanta perdonaq kasqanchista rikuchinapaqqa ‘manan yuyashanallachu piqpa mana allin ruwasqantapas’ (1 Cor. 13:4, 5). Mana perdonakuqchus kasun chayqa manan allinpichu kasun hermanonchiswan ni Jehová Dioswanpas (Mat. 6:14, 15). Chaymantapas, sonqomantapuni  munakuq kasqanchista rikuchinapaqqa k’iriwaqninchis runakunapaqmi Diosmanta mañapunanchis (Luc. 6:27, 28).

16. ¿Imaynatan qhawarinanchis Diospa llaqtanpi privilegio chaskisqanchista?

¹⁶ Jujkunaq allinninta maskhasun. Diospa llaqtanpi juj privilegiota chaskiranki chayqa rikuchiy munakuq kasqaykita, ¿imaynatan chayta ruwawaq? Jujkunaq allinninta ñaupaqta maskhaspan (1 Cor. 10:24). Ejemplopaq, asambleakuna kaqtinqa acomodadorkunan ñaupaqta localman jaykunku. Ñaupaqtataq jaykunku chayqa yaqapaschá “familiaypaq” nispa allin asientokunata jap’ikunkuman. Ichaqa, ¿jujkunaq allinnintachu chaywan maskhashankuman? Manan. Chaymi wakin hermanokunaqa común asientokunallata jap’ikunku, chhaynapin rikuchinku jujkunaq allinninta maskhasqankuta. Paykuna jinan noqanchispas kananchis.

17. ¿Imatan ruwanan munakuq runa jatun juchaman urmaspa?

¹⁷ Juchanchiskunata willakuspa saqesun. Wakin cristianokunaqa pakankun juchankuta, yaqapaschá chayta ruwanku p’enqaypi mana qhepanankurayku (Prov. 28:13). Chayta ruwaspankuqa manan cheqaq munakuqchu kashankuman, aswanmi paykuna kikinkuta jujkunata ima dañota ruwashankuman. ¿Imaynata? Juchapitaq purishankuman chayqa manan dejashankumanchu Diospa espiritun iñiq t’aqapi kananta (Efes. 4:30). Cheqaq munakuq kaspaqa umalliqkunamanmi willakuna ima juchatapas, chhaynapin paykuna yanapawasun (Sant. 5:14, 15).

18. ¿Iman aswan importante?

¹⁸ Munakuymi tukuy imamantapas aswan importanteqa (1 Cor. 13:13). Cheqaq munakuq kasqanchismi rikuchinqa Jesuspa qatikuqninkuna kasqanchista Jehová Diospa wawankuna kasqanchistapas (Efes. 5:1, 2). Pabloq nisqan jina mana munakuqchus kasunman chayqa manan imapaqpas valesunmanchu (1 Cor. 13:2). Chhaynaqa, rikuchishallasunpuni munakuyninchista ama rimaynillanchiswanchu aswanpas ruwayninchiskunawan.