Manapaschá qonqayta atinkichu rimaspapas ruwaspapas qosayki sonqoykita k’irisqanta. * Sientesqa kaspaykipaschá manaña ñawpaqpi hinañachu munakapunki. Ninkipaschá: “Hina mana munasqachá kawsanay kanqa riki”, nispa. Chaypaschá astawanraq sientesqa kashanki.

Chaykunaqa allichakunmanmi, ichaqa yachanaykin sientepakuy imarayku mana allinniykipaq kasqanta.

Sientepakuyqa casarasqa kawsaytan urmachin. Munanakuypas confianakuypas kaqtinqa allintan casarasqakunaqa kawsanku, sientepakuymi ichaqa chaykunata chinkachin. Chayqa huk onqoy hinañan manan onqoypa qallariyninchu. Chaymi Bibliaqa niwanchis phiñapakuyta chinkachinapaq (Efesios 4:31).

Sientepakuqmi k’irikun. Sientepakuyqa kanman hukta nanachinaykipaqpas qan kikiykita maqakuwaq hinan. Mark Sichel runan “Familiapi k’irinakuykunapaq hampi” nisqa libro qelqasqanpi nirqan: “Sientechiq runaqa manapaschá reparanchu sientechisqanta, chaymi thak kashanman; sientekuq runan ichaqa sientekusqanwan astawan k’irisqa tarikun”, nispa.

Mana sientepakuq kaytaqa atiwaqmi. Wakinqa ninkun “manan atiymanchu” nispa. Huk esposaqa ninmanpaschá: “Qosaymi sientechiwan, chhaynaqa imaynapitaq mana sientekuymanchu”, nispa. Chhaynata piensayqa hukpa ruwasqantapas controlayta munanman hinan kanman. Biblian kayta ruwananchispaq niwanchis: “Sapanka pay kikinpa kawsasqanta allinta qhawakuchun”, nispa (Gálatas 6:4). Manan atisunmanchu hukkuna munasqanchisman hina ruwanankutaqa, ichaqa sapankan decidiyta atisunman imaynatachus kutichinanchista, manataqmi sientepakuywanchu kutichinanchis.

Kallpachakuy ama sientepakuq kanaykipaq. Sientekusqaykimanta qosaykiman tumpayqa facilmi kanman, ichaqa qosaykita pampachaymi aswan allinqa. Bibliaq kay nisqanta ruway: “Ama p’unchay ch’isiyaqqa phiñasqa kaychischu” (Efesios 4:26). Casarasqa kawsayniykichispi problemakunata allichanaykipaqqa pampachaqmi kanayki (Bibliaq yachachikuynin: Colosenses 3:13).

Imayna kasqaykita qhawarikuy. Wakinqa ratollan phiñakuywan atipachikunku (Proverbios 29:22). ¿Chhaynachu yaqapas kanki? Tapukuy: “¿Sientepakuqchu kani? ¿Usqhaylla phiñakuqchu kani? ¿Imatapas yapaykuspachu rimani?”, nispa. Biblian willan sapa kutilla pantasqankuta niyqa amigokunata t’aqanachisqanta (Proverbios 17:9; Eclesiastés 7:9). Casarasqa kawsaypiqa kanmi chayqa, sichus reparakunki sientepakuq kasqaykita chayqa pacienciayoq kay qosaykipaq (Bibliaq yachachikuynin: 1 Pedro 4:8).

Tapukuy “¿kayri discutinapaq hinachu?” nispa. Biblian nin: “Kanmi upallakuna tiempo, rimana tiempopas”, nispa (Eclesiastés 3:7). Ima ruwasqanmantapas otaq rimasqanmantapas sapa kutilla “chaypas kaypas phiñachiwanmi” nispa niyqa manan allinchu. Mayninpiqa ‘puñunapi kashaspaña ch’inlla sonqonchista t’aqwikuymi’ aswan allin (Salmo 4:4). Rimanayki kaqtaqa phiñakuyniyki pasaqtinña rimay. Beatriz sutiyoq warmin nin: “Sonqoyta k’iriwaqtinkuqa suyaniraqmi phiñakuyniy pasananta. Mayninpiqa reparanin mana sientekunapaq hinachu kasqanta, chaymi sumaqllata rimaspa allichani”, nispa (Bibliaq yachachikuynin: Proverbios 19:11).

Allinta yuyaymanay imachus pampachay kasqanpi. Bibliapiqa rikhurinmi pampachay simi, chayqa griego simipiqa “hinallata pasachiy” ninantan nin. Pampachayqa manan ruwasqanta manapas ruwanmanchu hinata qhawariychu; aswanpas ruwasqanta hinallata pasachiymi, chaytaqa ruwan saludninpaqpas casarasqa kawsayninpaqpas sientepakuyqa mana allin kasqanta reparaspan.