Mateo 13:1-58
-
DIOSPA GOBIERNONMANTA RIJCH’ANACHIYKUNA WILLASQANMANTA (1-52)
-
Muju t’akaq (1-9)
-
Imaraykuchus Jesús rijch’anachiykunata willaspa yachachisqanmanta (10-17)
-
Muju t’akaqmanta willasqanta Jesuspa sut’inchasqan (18-23)
-
Trigo, mana allin qorapiwan (24-30)
-
Mostaza muju, levadurapiwan (31-33)
-
Rijch’anachiykunawan yachachisqanqa ñaupaqmantañan willasqa karqan (34, 35)
-
Trigomanta mana allin qoramantawan willasqanta Jesuspa sut’inchasqan (36-43)
-
Pakasqa qori, ancha allin perlapiwan (44-46)
-
Challwa jap’ina malla (47-50)
-
Mosoq kaqkuna, mauk’a kaqkunapiwan (51, 52)
-
-
Llaqtanpi Jesusta mana chaskisqankumanta (53-58)
13 Chay p’unchaymi Jesusqa wasimanta lloqsispa qocha patapi tiyaykurqan,
2 jinan ancha askha runakuna payman juñukamurqanku, chaymi payqa boteman seqaspa chaypi tiyaykurqan, llapa runakunataq qocha patapi sayaykurqanku.+
3 Jinan Jesusqa askha rijch’anachiykunata willaspa*+ imaymanakunata yachachirqan, nirqanmi: “Muju t’akaq runan t’akaq rirqan.+
4 T’akasqanman jinan wakin mujuqa ñan pataman chayarqan, phalaq animalkunataq jamuspa chaykunata pallapurqan.+
5 Wakin mujutaq pisi jallp’ayoq qaqaman chayarqan, jinan pisi jallp’a kasqanrayku ratulla lloqsimurqan.+
6 Inti lloqsimuqtintaq naq’epurqan, jinaspa ch’akipurqan jawallapi saphin kasqanrayku.
7 Wakintaq kiska-kiska ukhuman chayarqan, kiskakunataq wiñamuspa p’ampapurqan.+
8 Wakinñataq ancha allin jallp’aman chayarqan, jinan rururqan: wakin pachajta, wakin soqta chunkata, wakintaq kinsa chunkata.+
9 Uyarinanpaq ninriyoqqa uyarichun”,+ nispa.
10 Jinaqtinmi discipulonkunaqa payman qayllaykuspa nirqanku: “¿Imaraykutaq runakunamanri chhayna rijch’anachiykunata willaspa yachachinki?”,+ nispa.
11 Jesustaq paykunata nirqan: “Qankunaqqa kanmi yanapaqniykichis janaq pacha gobiernomanta pakasqa ch’uya yachaykunata entiendenaykichispaq,+ chay runakunaqmi ichaqa mana kanchu yanapaqninku.
12 Pipas entiendeqqa astawanmi entiendenqa, pipas mana entiendeqmantan ichaqa ima yachasqanpas qechusqa kanqa.+
13 Chaymi paykunataqa imaymana rijch’anachiykunata willaspa yachachini; paykunaqa qhawashaspapas yanqapaqmi qhawanku, uyarishaspapas yanqapaqmi uyarinku, manataqmi imatapas entiendenkuchu.+
14 Paykunapin junt’akun profeta Isaiaspa nisqan, paymi nirqan: Uyarishaspapas manapunin entiendenkichischu, qhawashaspapas manapunin rikunkichischu.+
15 Kay runakunaq sonqonqa rumiyapunmi; uyarishaspapas manan kasukunkuchu, ñawinkutan ch’illminku mana rikunankupaq, ninrinkutan roqt’uyachinku mana uyarinankupaq, chaymi mana imatapas sonqonkupi entiendenkuchu nitaqmi kutirikamuwankuchu, chhaynapi paykunata ama qhaliyachinaypaq,+ nispa.
16 ”Qankunan ichaqa kusisqa kankichis ñawiykichis rikusqanrayku ninriykichispas uyarisqanrayku.+
17 Cheqaqtan niykichis: Askha profetakuna chanin runakuna iman imakunachus rikusqaykichista rikuyta munarqanku, ichaqa manan rikurqankuchu;+ imakunachus uyarisqaykichistapas uyariytan munarqanku, ichaqa manan uyarirqankuchu.
18 ”Uyariychis t’akaq runamanta willasqay imaninanchus chayta.+
19 Pipas Diospa gobiernonmanta willakuyta uyarispa mana entiendeqtinmi Satanasqa*+ jamuspa sonqonpi t’akasqa mujuta apapun; chaymi ñan pataman chayaq mujuqa.+
20 Pisi jallp’ayoq qaqaman chayaq mujutaq Diospa siminta uyarispa jina kusisqa chaskikuq runa.+
21 Ichaqa sonqonpi mana allin saphichasqa kasqanraykun juj tiempolla allin kan, Diospa siminrayku ñak’ariy qatikachay kaqtintaq qhepaman kutipun.*
22 Kiska-kiska ukhuman chayaq mujutaq Diospa siminta uyarikuq runa, ichaqa kay tiempopi* llakipakuy+ qhapaq kaykunata munapayay* iman Diospa simintaqa p’ampapun, chhaynapitaq mana ruruqman tukupun.+
23 Allin jallp’api t’akasqa mujutaqmi Diospa siminta uyarispa allinta entiendeq runa, chaymi allinta rurun: jujnin pachajta, jujnin soqta chunkata, jujnintaq kinsa chunkata”,+ nispa.
24 Juj willakuytan Jesusqa willallarqantaq, nirqanmi: “Janaq pacha gobiernoqa kaymanmi rijch’akun: Juj runan chajranpi allin mujuta t’akarqan.
25 Ichaqa runakuna puñushanankaman paypa enemigon jamuspa mana allin qora* mujuta trigo t’akasqa pataman t’akarqan, jinaspa pasapurqan.
26 Trigo wiñamuspa espigamuqtintaq mana allin qorapas rijurimullarqantaq.
27 Jinan dueñoq kamachinkunaqa jamuspa nirqanku: Patrón, ¿manachu allin mujuta chajraykipi t’akamurqanki? Chhaynaqa, ¿imaynapitaq mana allin qorari chaypi wiñashan?, nispa.
28 Dueñotaq nirqan: Enemigoypunin chaytaqa ruwarun,+ nispa. Kamachinkunataq nirqanku: ¿Munawaqchu rispa t’iraramunaykuta?, nispa.
29 Dueñotaq nirqan: Ama; mana allin qorata t’iraspaqa trigotawanpas t’iraruwaqchis.
30 Aswanpas jinalla kuska wiñachunku cosecha tiempokama, chaypiña rutuqkunata nisaq: Ñaupaqtaqa mana allin qorataraq juñuramuychis jinaspa marq’a-marq’ata wataramuychis kanapunapaq; chaymantaña trigotaqa taqena wasiyman* juñumunkichis,+ nispa”.
31 Chaymantapas juj rijch’anachiytan* Jesusqa willallarqantaq: “Janaq pacha gobiernoqa mostaza mujumanmi rijch’akun, chaytan juj runa chajranpi tarpurqan.+
32 Chay mujuqa llapan mujukunamantapas aswan juch’uychallan, wiñaruspanmi ichaqa huertapi llapan plantakunamantapas* aswan jatun, jinaspa sach’a jinaraq kapun, chaymanmi phalaq animalkunapas jamunku k’allmankunapi q’esachakunankupaq”, nispa.
33 Juj rijch’anachiytawanmi Jesusqa willallarqantaq: “Janaq pacha gobiernoqa levaduramanmi* rijch’akun, chaytan juj warmi kinsa balde* jak’uman tupachin, jinan llapa masaqa poqon”,+ nispa.
34 Chhaynatan Jesusqa imaymana rijch’anachiykunata willaspa runakunata rimapayarqan. Mana rijch’anachiykunawanqa manapunin rimaqchu.+
35 Chhaynapin profetaq nisqan junt’akurqan, paymi nirqan: “Rijch’anachiy simikunawanmi rimarisaq; qallariymantapacha* pakasqa kaqkunatan willasaq”,+ nispa.
36 Chaymantataq llapa runakunata kachapuspa wasiman jaykurqan. Discipulonkunataq payman qayllaykuspa nirqanku: “Chajrapi mana allin qoramanta willasqaykita entiendechiwayku”, nispa.
37 Jesustaq nirqan: “Allin muju t’akaqqa runaq Churinmi.
38 Chajrataq kay pacha.+ Allin mujutaq janaq pacha gobiernoq wawankuna. Mana allin qorataq Satanaspa wawankuna,+
39 chay qora mujuta t’akaq enemigotaq Saqra. Cosecha tiempotaq tukukuy tiempo,* cosechaqkunataq angelkuna.
40 Imaynan mana allin qorata juñuspa ninapi kanapunku, chhaynallataqmi kay tiempoq* tukukuyninpipas kanqa.+
41 Runaq Churinmi angelninkunata kachamunqa, paykunataq juñunqaku gobiernonpi llapa juchaman apaqkunata* mana allin ruwaq runakunatawan,
42 jinaspan raurashaq hornoman wijch’uykunqaku.+ Chaypin paykunaqa waqanqaku, mana imanakuyta atispan kirunkutaraq k’achachachinqaku.
43 Chay tiempopiqa chanin runakunan inti jinaraq k’ancharinqaku+ janaq pacha Taytankuq gobiernonpi. Uyarinanpaq ninriyoqqa uyarichun.
44 ”Janaq pacha gobiernoqa chajrapi pakasqa qorimanmi rijch’akun, chayta tarispan juj runaqa astawan pakaykun, anchata kusikuspataq ripuspa llapan kaqninkunata vendemun, jinaspa chay chajrata rantikapun.+
45 ”Janaq pacha gobiernoqa viajaq comerciante runamanmi rijch’akullantaq, paymi ancha allin perlakunata* maskhan.
46 Ancha valorniyoq perlata tarispataq ripuspa usqhaylla llapa imaymanankunata vendemun, jinaspa chay perlata rantikapun.+
47 ”Janaq pacha gobiernoqa challwa jap’ina mallamanmi rijch’akullantaq, chay mallata lamar-qochaman wijch’uykuqtinkun mallaqa imaymana clase challwakunata jap’in.
48 Junt’aruqtintaq qocha pataman orqonku, chaypi tiyaykuspan allin kaqkunata+ canastakunaman juñunku, mana allin kaqkunatataq+ wijch’upunku.
49 Chhaynallataqmi kanqa kay tiempoq* tukukuyninpipas: Angelkunan jamuspa chanin runakuna ukhumanta millay runakunata t’aqanqaku,
50 jinaspa raurashaq hornoman wijch’uykunqaku. Chaypin paykunaqa waqanqaku, mana imanakuyta atispataq kirunkutaraq k’achachachinqaku”, nispa.
51 Chaymantataq Jesusqa discipulonkunata tapurqan: “¿Entiendenkichischu llapa chaykunata?”, nispa. Paykunataq nirqanku: “Arí, Señor”, nispa.
52 Jesustaq nirqan: “Chhayna kaqtinqa kayta nisaykichis: Mayqen yachachiqpas janaq pacha gobiernomanta yachachisqa kaqqa wasiyoq runamanmi rijch’akun, paymi allin kaqkuna waqaychasqanmanta orqomun mosoq kaqkunata mauk’a kaqkunatawan”, nispa.
53 Chaykunata rimayta tukuspan Jesusqa chaymanta ripurqan.
54 Llaqtanman chayaspataq+ sinagogankupi runakunata yachachiyta qallarirqan, chaymi paykunaqa ancha admirasqa nirqanku: “¿Maypitaq kay runari khayna yachayta tariramun? ¿Imaynapin yachan milagrokuna* ruwaytapas?+
55 ¿Manachu kay runaqa carpinteroq wawan kashan?+ ¿Manachu mamanpas María kashan? ¿Manachu wayqenkunapas Santiago, José, Simón, Judas ima kashan?+
56 ¿Manachu panankunapas llapanku kaypi tiyanku? Chhaynaqa, ¿maypitaq kay runari llapa kaykunata yacharamun?”,+ nispa.
57 Chayraykun paykunaqa mana munarqankuchu Jesuspi iñiyta.+ Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: “Profetaqa maypipas allin respetasqan, kikin llaqtanpi kikin wasinpi imallan manaqa”,+ nispa.
58 Paypi mana iñisqankuraykun Jesusqa pisi milagrokunallata chay llaqtapi ruwarqan.
Uraypi willakuykuna
^ Chaypiqa “ejemplokunawan” otaq “tupanachiykunawan” nillanmantaqmi.
^ Griego rimaypiqa “millay kaqqa” ninmi.
^ Chaypiqa “iñiyta saqepun” nillanmantaqmi.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiempo, pacha” nisqata.
^ Chaypiqa “qhapaq kaypa engañon” nillanmantaqmi.
^ Griego rimaypiqa trigoman rijch’akuq venenoyoq qoramantan rimashan, chay qoraqa Israel llaqta ladopin wiñan.
^ Taqena wasitaqa “despensa” nillankutaqmi.
^ Chaypiqa “ejemplotan” otaq “tupanachiytan” nillanmantaqmi.
^ Chay plantakunaqa asnapakuna verdurakuna iman.
^ Griego rimaypiqa “kinsa sea” ninmi. Juj sea tupunamanqa qanchis litro masmi jaykuq (7,33 L). Qhaway “Astawan yachanapaq B14” nisqata.
^ Chaypiqa yaqapaschá “runakunaq qallariyninmantapacha” nillanmantaq. Chaypiqa Adán Evaq wawankunamantan rimashan.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiempo, pacha” nisqata.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiempo, pacha” nisqata.
^ Chaypiqa “urmachiqkunata” nillanmantaqmi.
^ Perlaqa ancha valorniyoqmi, qespi rumi jinan, chayqa tarikun lamar-qochapi kaq wakin animalkunaq ukhunpin.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Tiempo, pacha” nisqata.
^ Chaypiqa “atiywan ruwaykuna” nillanmantaqmi.
