Familiapaq consejokuna

Imaynatam kaqmanta confiachwan

Esteban: * “Manam haykapipas piensarqanichu Julia hukwan engañawanantaqa. Manañam paypiqa confiakurqaniñachu. Llumpaytataqmi sasachakurqani pampachanaypaqpas”.

Julia: “Entiendenim Esteban manaña confiakuwasqantaqa. Unay watakunapim Estebanqa cuentata qokurqa sonqomanta wanakusqaytaqa”.

BIBLIAQA ninmi casarasqakunamanta mayqanninpas hukwan pierdekuruptillan divorciakuy atinankumanta (Mateo 19:9). * Estebanqa mana divorciakunanpaqmi tantearurqa. Paywan Juliaqa munarqaku casado vidanku salvaytam. Ichaqa, chayllam cuentata qokururqaku mana rakinakunankupaq tanteaspankupas huk ruraykunapi astawanraq kallpanchakunankumanta. ¿Imanasqa? Paykunapa nisqanman hinaqa Julia engañarusqanmantapacham Estebanqa manaña confiakurqañachu. Familiapi kusisqa kanapaqqa confianakuymi ancha allin, chayraykum iskayninku kallpanchakunanku karqa kaqmanta confianakunankupaq.

Vida pasaqmasiki pierdekusqanrayku casado vidaykichik mana tukurunanpaq kallpanchakuspapas anchatachá sasachakunkichik. Engañasusqaykimanta yacharusqayki punta killakunaqa ichapas aswan sasa kanqa. Chayna kaptinpas atipawaqchikmi. Bibliam qon yanapaq consejokunata kaqmanta confianakunaykichikpaq. Kay tawa yanapakuykunata qawaychik.

1 Cheqapta rimaychik. Apostol Pablom kaynata nirqa: “Amaña llullakuspayá cheqaptapuni rimaychik” (Efesios 4:25). Llullakuptikiqa, mana imam kaqta rimaptikiqa chaynataq upallalla kaptikiqa manam confiakusunkichu. Chayraykum cheqapta rimanaykichik.

Yaqapaschá qallariypiqa sasachakunkichik chay pasakusqanmanta rimanaykichikpaqqa.  Chayna kaptinpas, haykapipas chaymantam rimanaykichik kanqa. Ima pasakusqanmantaqa manapaschá llapantachu rimankichik, chaymanta mana rimaspam ichaqa aswan sasachakuypi tarikunkichik. Ñaqa rimamusqanchik Juliam nin: “Qallariypiqa llumpay penqakuypaq hinam karqa ima rurarusqaymanta rimayniyqa. Tukuy chaykuna pasakusqanmantam pesapakurqani. Tukuyta qonqaruspay hawka kawsakuytam munarqani”, nispa. Aswanqa, mana rimanakusqankuraykum astawan sasachakuyman yaykururqaku. Estebanmi nin: “Warmiy mana rimayta munasqanraykum ñoqaqa mana paypi confiayta atirqanichu”, nispa. Yuyarispanmi Juliapas kaynata nin: “Chay pasakusqanmanta mana rimasqaykuraykum astawanraq sasachakuyman yaykururqaniku”, nispa.

Sasapaschá kanqa chay engañomanta rimayqa. Mariom secretarianwan pierdekururqa, chay pasakusqanmantam warmin Dora nin: “Kaykunatam tapukuq kani: ¿imaynataq chayqa pasakururqa?, ¿imanasqa?, ¿imamantataq rimaqku?... Hukmanyasqam tarikurqani, chayllapitaqmi piensaq kani. Semanakuna pasasqanman hinataqmi astawanraq tapukuq kani”, nispa. Marioñataqmi nin: “Chay pasakusqanmanta rimaspaykum wakinpiqa piñanakuruyta munaq kaniku. Ichaqa pampachanakuqmi kaniku. Mana llullakuspa rimasqaykuraykum kaqmanta confianakuyta qallaykurqaniku”, nispa.

¿Imaynatataq hukmanyasqa kasqaykichikta atipawaqchik? Rimaspaqa manam hukmanyachinakunaykichikchu, aswanqa chay pasakusqanmantam allinta yachanaykichik chaynapi casado vidaykichik allin kananpaq. Rubenmantawan warmin Pilarmanta rimasun. Paykunam rimarqaku imanasqa Ruben pierdekurusqanmanta. Rubenmi nin: “Cuentatam qokururqani kikillaypi piensasqaymantawan hukkunapa agradonpaq rurayllapi llumpayta preocupakusqaymanta. Hukkunata yanapanallaypaqmi tiempoytapas servichikuq kani, chayna rurasqayraykum warmiypaqpas manaña tiempochakurqaniñachu”. Ima sasachasqanmanta allinta entienderuspankum kallpanchakurqaku kaqmanta confianakunankupaq.

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Sichu qam vida pasaqmasikita haykapipas engañarurqanki hinaspaqa amayá paymanqa tumpaychu. Aswanqa, mana allin rurasqaykimanta huchayoq kasqaykitayá reqsikuy. Qam engañasqa kaspaqa pierdekusqanmanta mana llullakuspa hinalla willakusunaykipaqyá ama nanay simiwanqa qaqchaychu nitaq sientichiychu (Efesios 4:32).

2 Kuska kallpanchakuychik. Bibliam nin: “Chulla runalla kanamantaqa iskay runam aswan allinqa. Iskayninkum llamkasqankumanta chaskinqaku. Aswan mastam pagonkuta chaskinqaku. Iskayninkumanta huknin wichiykuptinqa hukninmi wichiqta hatarichinqa”, nispa (Eclesiastes 4:9, 10). Kayqa kaqmanta confianakunaykichikpaqmi yanapasunkichik.

Iskaynikichikmi kallpanchakuwaqchik kaqmanta confianakunaykichikpaq. Chaypaqqa casado vidaykichikta salvanaykichikpaqmi tanteanaykichik. Sichu sapakama sientesqaykichikpi hapipakuspaqa ichapas astawan sasachakuyman yaykurunkichik. Allin amistadkuna hinam yanapanakunaykichik.

Chaynatam rurarqaku Estebanwan Juliaqa. Juliam nin: “Manam imayna kasqaykuqa chayllachu allichakururqa. Iskayniykum kallpanchakunayku karqa chay allichakunanpaqqa. Manañam Estebanta hukmanyachiyta munarqaniñachu, paypas sientisqa kachkaspanpas manam munarqachu casado vidayku tukurunantaqa. Sapa punchawmi kallpanchakurqani wanakusqayta qawachinaypaq. Qosaytaqa haykapipas anchatachá agradecekusaq sapa kuti kuyakuynin qawachiwasqanmanta”, nispa.

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Kuska kallpanchakuspa tanteaychik casado vidaykichikpi kaqmanta confianakunaykichikpaq.

3 Kallpanchakuychik cambianaykichikpaq. Uyariqninkuna huchapakuyman mana  wichiykunankupaq rimaspanmi Jesusqa kaynata nirqa: “Sichu alleq ñawiki huchallichisuptikiqa horqoruspayá wischuruy”, nispa (Mateo 5:27-29). Sichu pierdekurusqaykirayku casado vidayki salvayta munachkanki hinaspaqa, ¿piensarqankichu imayna kaynikita horqoruspa wischuruq hina saqenaykipaq?

Huchapakurusqayki kaqwanqa manañam rimayllapas-rimanaykiñachu (Proverbios 6:32; 1 Corintios 15:33). * Ñaqa rimamusqanchik Marioqa cambiarurqa llamkaynintam huk punchawmanña, cambiarurqataqmi celularninpa numerontapas, chaynapi huchallikusqan warmiwan manaña rimananpaq. Ichaqa manam chayllatachu rurarqa. Warmin paypi kaqmanta confiakunanpaqmi llamkayninta saqerurqa. Chaymantapas, celularninta chinkarachispanmi warminpataña servichikurqa. ¿Imapim tukurqa chayna rurasqankuna? Warmin Doram nin: “Soqta wataña pasaruptinpas manchakuniraqmi chay warmi qosaywan parlarunanmanta. Ichaqa seguroñam kachkani qosay kaqmanta chayman mana wichiykunanmantaqa”.

Yaqapaschá imayna kaynikita cambianayki kanqa. Ichapas sonqo suwa kanki otaq chayna kasqaykita qawachinki. Chayna kaptinqa, ‘saqenaykim ñawpa vidaykita hinaspa tukuy mana allin rurasqaykitapas’, huk rimaypiqa, mana allin kaqkunata saqespaykim kallpanchakunayki casado vidaykichikpi kaqmanta confianakunaykichikpaq (Colosenses 3:9, 10). ¿Imayna uywasqa kasqaykiraykuchu sasachakunki kuyasqaykita qawachinaykipaq? Qallariypi sasa kaptinpas sapa kutilla chayta qawachiy. Estebanmi yuyarispan kaynata nin: “Juliaqa kuyakuynintam qawachiwaq sapa kuti: ‘Kuyaykim’ niwaspan”.

Allinmi kanman warmikiman otaq qosaykiman sapa punchaw ima rurasqaykimanta willaynikiqa. Pilarmi nin: “Qosayqa willawaqmi sapa punchaw imapas pasasqanmanta. Chaywanmi qawachiwaq mana imapas pakawasqanta”.

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Tapunakuychik imakunatam rurawaqchik casado vidaykichikpi yapamanta confianakunaykichikpaq. Chayta listapi qellqaychik hinaspa chayman hina ruraychik. Qellqaychiktaq imakunata ruraspa kusirikunaykichikmantapas.

4 Tiempochakuychik qonqanaykichikpaq. Ama piensaychikchu llapallanña imapas allin kasqantaqa. Proverbios 21:5 nin: “Mana tanteaq runapa chaylla rurasqanqa wakchayachinqam”, nispa. Kaqmanta confiakusunaykipaqqa unay watakunachá pasanqa.

Sichu qam engañasqa kaspaqa tiempochakuy qalayta pampachanaykipaq. Pilarpa nisqanpi yuyaymanay, paymi nirqa: “Hukmanmi rikchakuwaq qosanku engañasqankumanta warmikuna pampachayta mana munasqankuqa. Manam entienderqanichu imanasqa sapa kuti piñasqallaña kasqankutaqa. Ñoqata chayna pasaruwaptinmi ichaqa chayraq entienderurqani pampachayqa sasa kasqanta”, nispa. Yaqa llapanpim mana pipas chayllaqa confiakunchu nitaq pampachanchu. Pisi-pisimantam chayna ruraytaqa atinku.

Bibliapa nisqanman hinaqa chayamunqam “hatarichinapaq tiempo” (Eclesiastes 3:1-3). Qallariypiqa ichapas piensawaq mana hukmanyanaykipaqqa rumi sonqo kay allin kasqanta. Chayna piensayqa manam yanapasunkichu kaqmasikiwan confianakunaykipaqqa. Casado vidaykichik allin kananpaqqa sonqomantam pampachanakunaykichik. Willanakuychiktaq imakunawan kusikusqaykichikta chaynataq llakikusqaykichiktapas.

Ama piñakunaykipaqyá kallpanchakuy. Amayá mana allinkunapiqa piensaytaqchu (Efesios 4:32). Diosta ima pasasqanpi yuyaymanaychik. Ñawpaq tiempopi Israel llaqtan saqeruptinmi llumpayta llakikuspan paykunata tupachirqa “traicionaq warmiman” (Jeremias 3:8, 9; 9:2). Chayna kaptinpas, kaynatam nirqa: “Kuyapayakuq kasqayraykum manaña wiñaypaqchu piñakusqaykichik”, nispa (Jeremias 3:12). Chaynaqa,  llaqtan wanakuspan payman asuykuyta munaptinkum pampachaykurqa.

Cambiasqaykichikmanta seguro kaspaqa manañam iskayrayankichikñachu. Chayna kaspaqa manañam casado vidaykichik salvayllapiñachu kallpanchakunkichik. Tukuy ima pasakusqankunata qonqaspaykichikmi vidaykichikpi tanteawaqchik imakunata ruraspa aswan kusisqa kawsanaykichikpaq. Chayna kaptinpas, tiempochakuychik ñawparisqaykichikta qawanaykichikpaq. Hinallayá cuidakuychik, ima sasachakuypas rikuriruptinqa kallpanchakuychikyá chaylla allichanaykichikpaq (Galatas 6:9).

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Ñawpaqta hina casado vidaykichik kananpaq kallpanchakunaykichikmantaqa aswan allin takyasqa kananpaqyá kallpanchakuychik.

Kallpanchakuyqa allinpim tukun

Sichu imapas mana allinpi tukunanmanta piensaspaykichikqa yuyariychik casado vida qallarichiqqa Jehová Dios kasqanmanta (Mateo 19:4-6). Paypa yanapakuyninwanmi kallpanchakusqaykichikqa allinpi tukunqa. Kaypi rimamusqanchik casarasqakunaqa llapallankum Bibliapi consejokunata kasukuspanku casado vidankuta salvarqaku.

Iskay chunka wata masnin ñawpaqtaraqmi Estebanwan Juliaqa casado vidankupi sasachakurqaku. Casado vidanku allinyarusqanmantam Esteban kaynata nin: “Jehová Diospa testigonkunawan Biblia estudiayta qallaykuspaykum astawanqa tukuy imakunatapas cambiayta qallaykurqaniku. Kay sasachakuy atipasqaykumanta agradecekunaypaqqa manam ima niytapas atinichu”. Juliapas kaynatam nin: “Ancha kusisqam kachkani chay llumpay sasachakuy atipasqaykumantaqa. Iskayniyku Bibliata estudiasqaykurayku chaynataq kallpanchakusqaykuraykum kunanqa hawka hinaspa kusisqa casado vidaykupi kawsakuchkaniku”.

[Willakuykuna]

YUYAYMANANAPAQ TAPUKUYKUNA

▪ ¿Imakunam kallpanchawarqa vida pasaqmasiy engañaruwaptin casado vidaypi hinalla kallpanchakunaypaq?

▪ ¿Qosaypa otaq señoraypa imayna kayninkunatataq chaninchani?

▪ Reqsinakusqayku tiempopi, ¿imachakunawantaq qawachiq kani pay kuyasqayta? ¿Imaynatam kaqllamanta chayta rurayman?