Imaynatam atipachwan sasachakuykunata
Imaynatam atipachwan sasachakuykunata
BIBLIAM nin casado vidapi sasachakuy kananmanta. Apostol Pablom nirqa: “Casarakuqkunam [. . .] sasachakuypi kanqaku”, nispa (1 Corintios 7:28). Chayna kaptinpas iskayninku kallpanchakuspaqa manam llumpaytachu sasachakunqaku hinaspam kusisqa kawsakunqaku. Qatiqninpiyá qawasun casado vidapi soqta sasachakuymanta hinaspa Bibliapa consejasqankuna imayna yanapasqanmanta.
1
SASACHAQ:
“Casado vidaykum yanqachakuchkan”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
‘Allin kaqkunata reqsikuychik.’ (FILIPENSES 1:10)
Casado vidaqa chaninchanapaqmi, chaymi casarasqakunaqa chaynata qawananku. Chaynaqa tapukuy: “¿Sapa punchaw sapakama imapas rurasqaykuchu astawan sasachawachkanku?”, nispa. Ichapas kuska kaynikichikta sasachasunkichik llamkanaykichikpaq otaq ima ruranaykichikpaqpas tiempochakusqaykichik. Ichaqa ¿ima niwaqtaq amistadnikikunawan paseanaykipaq otaq mana importante ruraykunapaq tiempochakusqaykimantaqa?
Chaymantapas qosanwan otaq warminwan kuska mana kanankuraykum wakinqa astawan llamkanku otaq imatapas ruranku. Chaynata tanteaspaqa astawanmi qosanmanta otaq warminmanta karunchakuchkan. Chayna tarikuspaqa allinmi kanman imawan sasachakusqankuta reqsikuspa atipayninku. Allinta kawsanankupaqqa tiempochakunankum kuska kanankupaq, chaynata kawsaspallam “iskayninku huk runa hinallaña kanqaku” (Paykunam kasukurqaku: Australiamanta Andreswan Taniam 10 wataña casarasqa kanku. * Qosam nin: “Llamkayniypaq chaynataq amistadniykunapaq astawan tiempochakusqay familiaywan sasachawasqanmantam cuentata qokuruni. Kunanqa kikiypas chaynataq señoraypas tiempochakunikum parlarinaykupaq”, nispa.
Estados Unidosmanta Davidwan Janetmi 20 wataña casarasqa kanku. Paykunaqa sapa punchawmi 30 minutota tiempochakunku imayna kasqankumanta parlarinankupaq. Janetmi nin: “Parlarinaykupaq tiempochakuyniykutaqa manam imawanpas harkachikunikuchu”, nispa.
2
SASACHAQ:
“Vidapasaqmasiyqa manañam ñoqapi interesakunchu”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
“Wakinkunapa allinnintam maskananchik, manam kikillanchikpa allinninchiktachu.” (1 CORINTIOS 10:24)
Casado vidapi kikillanpi piensaqqa manam kusisqachu kawsanqa piwan otaq hayka kutita casarakuspapas. Kusisqa kawsanankupaqqa sapakamam interesakunanku kikinkumantaqa astawanraq. ¿Imanasqa? Jesusmi nirqa: “Ima chaskiqmantapas aswan kusisqaqa imapas qoqmi”, nispa (Hechos 20:35).
Paykunam kasukurqaku: Mexicomanta Mariawan Martinmi 39 wataña casarasqa kanku.
Manam ichaqa tukuy tiempochu kusisqa kawsarqaku. Mariam yuyarin huk kutipi sasachakusqankumanta: “Llumpaytam piñanakurqaniku chaymi qosayta nirurqani sientekunanpaq kaqta. Chay rimasqaymanta disculpakuspaymi nirqani mana piensarispa rimasqaymanta, qosayqa llumpay piñasqa kaspanmi uyariwayta mana munarqachu”, nispa. Martinñataqmi nin: “Piñanakusqayku horam piensarqani kuska kanaykupaq kallpanchakusqaykuqa yanqapaqña kasqanta”, nispa.Martinqa respetasqa kayta munarqa, Mariañataq entiendenanta. Manam mayqenninpas kusisqachu karqaku.
¿Imaynatam sasachakuyninkuta allicharqaku? Martinmi nin: “Sientikusqay pasaruptinmi Bibliapa nisqanman hina kuyakuywan respetowan kawsanaykupaq tantearqaniku. Cuentatam qokurqaniku Diospa yanapayninta mañakuspa, kamachisqanta kasukuspa ima sasachakuypas atipanapaq kasqanmanta”, nispa (Isaias 48:17, 18; Efesios 4:31, 32).
3
SASACHAQ:
“Vidapasaqmasiyqa manam rurayninkunawan cumplinchu”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
“Sapakamam Diosninchikman cuentata qosunchik.” (ROMANOS 14:12)
Casado vidapiqa manam kusisqaqa kawsachwanchu huknillanchik Diospa munasqanman hina ruraptinqa. Astawanraqmi sasachakunmanku mayqenninkupas Diosta mana kasukuspa huchachanakuspankuqa.
Huknikipa mana cumplisqanpi sapa kuti reparaspaykiqa hukmanyasqam tarikunki. Astawanraqmi sasachakuwaqchik hukniki mana cumpliptin kikikipa ruraynikita mana ruraspaqa. Ima ruraynikitapas cumplinaykipaq kallpanchakuptikiqa casado vidaykim allinyanqa (1 Pedro 3:1-3). Chayna kallpanchakusqaykiqa Jehová Diospa agradonpaqmi chaymantapas qawachinkitaqmi casado vida qallarichisqan respetasqaykita (1 Pedro 2:19).
Paykunam kasukurqaku: Coreamanta Kim sutiyoq warmim qosanwan 38 wataña casarasqa kanku. Paymi willakun: “Wakinpiqa qosaymi ñoqawan piñakuruspan imatapas rimapayawanchu ñoqaqa manam yachanichu imawan piñachisqaymantaqa. Chaywanmi piensani manaña kuyawasqanpaq. Wakinpiqa piensapakunim: ‘¿Imaynatam entiendeyman pay mana entiendewaptinqa?’”, nispay.
Kimqa razonninpim piñakunman casado vidan mana allin kasqanmanta. Ichaqa manam chaytachu ruran. Chaymi nin: “Qosaywan allinyanakunaypaqmi kallpanchakuni chaymi aswan allinqa. Hinaptinmi hawka kanaykupaq yanapawanku, chaymi ima sasachakuytapas sumaqllata allichaniku”, nispa (Santiago 3:18).
4
SASACHAQ:
“Señorayqa manam respetawanchu”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
“Cristoqa llapa qaripa umanmi.” (1 CORINTIOS 11:3)
Qawasqanchikman hinam lliw qarikuna Cristopa kamachisqanta kasukunanku. Chaymi sichum señoranku respetananta munaspaqa tapukunankum: “¿Respetanichu Jesusta imayna kamachisqanta qatipakuspay?”.
Pablom qellqarqa: “Cristom iñiqkunata kuyaspan paykunapaq entregakurqa, chaynayá qosakunapas warmikichikta kuyaychik”, nispa (Efesios 5:25). Jesusqa manam patron hinachu mandakacharqa (Marcos 10:42-44). Kamachiq kasqantam discipulonkuna pantaptin corregispan qawachirqa ichaqa manam piñakuspachu corregirqa. Llampu simiwanmi rimapayaq manataqmi suyaqchu mana ruray atisqankuta ruranankutaqa (Mateo 11:29, 30; Marcos 6:30, 31; 14:37, 38). Chaymantapas qatiqninkunapim interesakurqa manam kikillanpichu (Mateo 20:25-28).
Chaymi casarasqa qarikunaqa tapukunanku: “¿Imatam piensani familiapi imayna nanachikuymanta hinaspa warmita imayna kamachiymanta? ¿Diospa kamachisqantachu kasukuni icha llaqtay lawpi costumbrekunatachu? ¿Manachu allinpaq hapiyman sichum huk warmi qosanpa nisqanwan acuerdopi mana kasqanta respetowan niptinqa?”. Allinmi kanman Abrahampa señoran Saramanta yuyariyqa. Segurom kachkanchik payqa tukuy sonqonmanta qosan respetasqanta (1 Pedro 3:1, 6). Ichaqa huk kutim familianta ima sasachasqanmanta qosan cuentata mana qokuptin Saraqa imam piensasqanta nirqa (Genesis 16:5; 21:9-12).
Abrahamqa llampu sonqom karqa chaymi Saraqa mana manchakuspan imam piensasqanmanta nirqa. Chaynataqmi cristianoqa warmintaqa manam manchachinchu nitaq hikutanchu munasqallanta rurananpaqqa. Aswanqa respetachikunmi llampu sonqo kaspan hinaspa sumaqllata kamachispan.
Paykunam kasukurqaku: Inglaterramanta 8 wataña casarasqa Davidmi nin: “Kallpanchakuchkanim importante kaqpaq tanteanay kaptinqa señorayta tapuspay tanteanaypaq. Kikillaypi piensanaymantaqa puntatam piensani señoray ima munasqanpi otaq necesitasqanpi”, nispa.
Estados Unidosmanta 59 wataña casarasqa Jorgem nin: “Manam haykapipas señoraytaqa mana yuyayniyoqta hinaqa qawanichu, payqa allin tanteoyoqmi ima ruraytapas yachanmi, chaynatam paytaqa qawani”, nispa (Proverbios 31:10).
5
SASACHAQ:
“Qosayqa manam imapaqpas tanteanchu”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
“Familianmantam nanachikun yachayniyoq warmiqa. Familiantam pierdechin mana yuyayniyoq warmiqa.” (PROVERBIOS 14:1)
Tanteananpaq qosayki sasachakuptinqa, ¿imatataq rurawaq? Chayna kasqanmanta sapa kuti rimanaykipaq otaq familiaykipi kamachinaykipaq ichapas tanteawaq. Ichaqa ¿imatataq chaywan conseguiwaq? Kamachinanpaq derechontam yanqacharuwaq. Proverbios libropa nisqanman hinam familiaykita pierderachiwaq otaq yanqacharuwaq. Kusisqa kawsakuyta munaspaqa ¿manachu allin kanman allin rurasqanmanta alabayniki hinaspa agradecekuyniki?
Qarikunaqa respetasqa kaytam munanku kuyasqa kaymantaqa. Qosayki respetasqaykimanta cuentata qokuspanqa astawanmi kallpanchakunqa familiaykimanta allinta nanachikunanpaq. Ichaqa manam lliwpichu igualta tanteankichik. Chaymi kuska imamantapas tanteanaykichik (Proverbios 18:13). Casado vidaykita mana yanqacharunaykipaqmi tanteanayki imaynata hinaspa ima palabrawan rimanaykipaq (Proverbios 21:9; 27:15). Qosaykita respetaptikiqa allin tanteaq kananpaqmi kallpanchakunqa.
Paykunam kasukurqaku: Estados Unidosmanta 30 wataña casarasqa Micaelam nin: “Mamaymi ñañaykunatawan sapallan uywawarqaku. Mamayqa valorchakuq hinaspa kikin tanteakuqmi karqa, ñoqapas pay hinam kani. Chaymi kallpanchakuni qosayta respetanaypaq. Ejemplopaq, ñoqalla imamantapas tanteanaymantaqa puntatam qosayta tapuni”, nispa.
Australiamanta Raquelwan Marcosmi 21 wataña casarasqa kanku. Señoranmi nin: “Mamayqa taytaytam mana respetaqchu. Sapa kutim liryanakuqku. Ñoqapas casarakuruspaymi mamay hina portakuq kani. Ichaqa tiempopa risqanman hinam yacharuni Bibliapa nisqan kasukuyqa allin kasqanmanta chaymi qosayta respetanaypaq astawan kallpanchakuni. Hinaptinmi kunanqa ancha kusisqa kawsakuniku”, nispa.
6
SASACHAQ:
“Manam aguantanichu imayna kayninta otaq rurayninta”
BIBLIAPA CONSEJASQAN:
“Pipapas quejan kaptinqa aguantanakuspayá pampachanakuykuychik.” (COLOSENSES 3:13)
Casarakunankupaq reqsinakuspankuqa manam reparankuchu imapi pantasqankuta aswanqa allin rurasqallankupim. ¿Imanasqataq chayta mana rurankichu casarakusqayki qepata? Huknikipa pantasqallanpi reparaspaqa
manachá contentochu kanki. ¿Imapitaq astawan reparanayki pantasqanpichu icha allin rurasqanpichu?Jesusmi yachachiwarqanchik pipas pantasqanta aguantanapaq. Nirqam: “Wawqekipa ñawinpi qopata rikuruchkaspaqa ¿imanasqamá manaqa rikunkichu ñawikipi kaspitaqa?”, nispa (Mateo 7:3). Manamá iguallachu qopawan kaspiqa. ¿Imatam yachachiwanchik? Jesusmi nirqa: “Puntataqa ñawikipi kaspitaraqyá horqokuruy chaynapi allinta qawaspa runamasikipa ñawinmanta qopata horqonaykipaq”, nispa (Mateo 7:5).
Kay ejemplomanta manaraq rimachkaspanmi consejarqa: “Amayá runamasikichiktaqa kamiychikchu chaynapi Dios mana juzgasunaykichikpaq. Mana allin rimasqaykichikman hinam Diospas juzgasunkichik”, nispa (Mateo 7:1, 2). Pantasqanchikmanta Dios pampachawananchikta munaspaqa ñoqanchikpas vidapasaqmasinchiktam pampachananchik (Mateo 6:14, 15).
Paykunam kasukurqaku: Inglaterramanta Jennywan Simonmi 9 wataña casarasqa kanku. Señoranmi nin: “Anchatam rabiachiwan imatapas mana tanteaspa rurasqan: payqa imapas pasasqanman hinam chayraq ruran. Asikunapaq hinam, reqsinakusqayku tiempopiqa chayna kasqanmi gustawaq. Ichaqa reqsikunim ñoqapas pantaq kasqayta. Ejemplopaq tukuy rurasqantam controlani. Ichaqa kallpanchakuchkanikum imachapipas pantasqaykuta llumpayta mana reparanaykupaq”, nispa.
Rimamusqanchik Micaelapa qosan Johnmi nin: “Vidapasaqmasinchikpa aqo hina uchuychalla pantasqankunapi llumpayta reparaptinchikqa hatun orqo hinam rikurirun. Aswanqa, anchatam kallpanchakuni señoraypa sumaq kayninkunapi hinaspa imarayku paywan casarakusqaypi reparanaypaq”, nispa.
Imataq yanapan kusisqa kanankupaq
Casado vidapiqa kanqapunim sasachakuykuna. Ichaqa kay yachachikuypi ejemplokunam yachachiwanchik ima sasachakuypas atipanapaq kasqanta. ¿Imataq yanapan kusisqa kanankupaq? Diosta kuyasqankuwan kamachisqanta kasukunankupaq kallpanchakusqankum.
Nigeriamanta 20 wataña casarasqa Alexwan Itohanmi chaynata ruranku. Alexmi nin: “Cuentatam qokuni Bibliapa nisqanqa yanapanmi ima sasachakuytapas allichanapaq”, nispa. Señoranmi nin: “Ñoqaykupaqqa ancha importantem sapa punchaw kuska orakuyniyku, kuyakuywan rimapayanakuyniyku hinaspa Bibliapa nisqanman hina paciencianakuyniyku. Chaymi chayraq casarakusqayku tiempomantaqa aswan kusisqa kawsakuniku”, nispa.
¿Munawaqchu familiaykipi kusisqa kawsakunaykipaq Bibliapi wakin consejokunamanta yachayta? Chayna kaptinqa, Jehová Diospa testigonta niy ¿Imatapunim Bibliaqa yachachin? * niq libropa 14 kaq yachachikuyninta estudianaykichikpaq.
[Willakuykuna]
^ par. 10 Wakin sutikunaqa cambiasqam kachkan.
^ par. 63 Jehová Diospa testigonkunapa rurasqan.
[4 kaq paginapi dibujo]
¿Kuska kanaykupaqchu tiempochakuniku?
[5 kaq paginapi dibujo]
¿Qoytachu munani icha chaskiyllatachu?
[6 kaq paginapi dibujo]
¿Kallpanchakunichu ima sasachakuytapas allichanaykupaq?
[7 kaq paginapi dibujo]
¿Imapaqpas tapunichu señorayta?
[9 kaq paginapi dibujo]
¿Pantasqanpichu reparani icha allin rurasqanpichu?