Familiapaq Consejokuna

Warmanchikta yanapasun vidanta pasananpaq

Raulmi nin: “Ñawpaqtaqa churiykunawanmi hawkalla rimaq kaniku, uyariwaspankum upallalla kasukuqkupas. Kunanmi ichaqa mozo-sipasyaspanku kutipakunkuña. Predicacionman rinankupaq niptiykupas qellapakunkuñam. Ninkum: ‘¿Huktawanchu predicaq lloqsinay?’, nispa. Chayna rimaq warmataqa uyariqmi kani, ichaqa manam piensarqanichu warmaykuna chayna kanantaqa”, nispa. *

YAQA lliw tayta-mamakunam ninku warmakunapa mozo-sipasyasqankuqa kusikunapaqwan sasachakunapaq tiempo kasqanta. ¿Ima niwaqtaq kay qatiqninpi rimaykunamanta?

▪ Warmayki uchuychallaraq kaspanqa uywa chitacha kaqllam qatikachasurqanki. Kunan mozoyaruspanñataqmi purun misi kaqlla munasqallanpiña purikuyta munan.

▪ Warmayki manaraq sipasyaspanqa imapas pasasqankunatam willakuq. Kunanmi ichaqa amistadninkunata akllakuruspan qamkunapiqa manaña confianñachu.

Qamta kaykuna pasasuptikiqa ama hukmanyaychu, nitaq mana yanapay atinaykitaqa piensaychu. Mozo-sipasyaq warmaykita ima pasasqanta entiendenaykipaqyá, qawasunchik wiñasqan tiempo imayna kasqanta.

Yachachina tiempo

Tayta-mamakunaqa anchatam kusikunku churi-wawankupa chayllaraq rimasqanta, purisqanta qawaspanku hinaspa chayllaraq escuelaman risqanta otaq ima rurasqantapas qawaspanku, chaykunam qawachin wawa-churinku wiñasqankuta.

Chaymantapas warmapa mozo-sipasyasqanmi qawachin chayllaraq yuyayta hapinankupaq wiñasqankuta. Arí, wakin tayta-mamakunataqa manam anchatachu kusichin warmankupa mozo-sipasyasqankuqa, chayqa manam hukmanyanapaqchu. Manamá pi taytapas munanchu kasukuq uchuy warmachan mozo-sipasyaruspan piñakuqllaña kanantaqa. Chayna kaptinpas mozo-sipasyay tiempoqa ancha allinmi yuyayta haypanankupaq. Qawasunchikyá imanasqa chayna kasqanmanta.

Bibliaqa ninmi, tiempopa risqanman hina wawa-churikuna wiñaruspanku ‘tayta-mamanta saqenankumanta’ (Genesis 2:24). Mozo-sipasyay tiempoqa ancha allinmi warmata yanapanapaq, chaynapi vidanta pasananpaq. Tayta-mamakunaqa munankumá warmankuna yuyayta hayparuspanku apostol Pablo hina ninankuta, paymi nirqa: “Taksallaraq kaspayqa warma hinam rimarqani, piensarqani, yuyaymanarqani, hatunyaruspaymi ichaqa manaña warma hinañachu rurani”, nispa (1 Corintios 13:11).

Arí chaynam, mozo-sipasyaq warmaqa saqechkanmi warma kasqanta hinaspam preparakuchkan hatunyaruspan manaña warma  hina kaspan kikinña vidanta pasananpaq. Chaymi huk libro nin, “mana saqey atina tiempo” kasqanmanta.

Kunanqa manachá piensayllapas-piensankichu warmallaraq wawa-churiki vidanta kikinña pasanantaqa. Ninkipaschá:

▪ “Manaraqtaq cuarton allichaytapas yachanraqchu. ¿Chaychus vidanta pasanman?”

▪ “Manataq wasimanpas horallanpiqa kutimunchu, ¿chaychus llamkayninpipas allin kanman?”, nispa.

Kay sasachakuykuna hukmanyachisuptikiqa, yuyarisunchik kayta: kikillanchikmanta vida pasaytaqa manam huk-iskay punchawllapichu yachanchik. Aswanmi unay watakunapi. Chaykamaqa achka kutipim warmaykichik ‘yanqakunallapi piensaq’ kasqanta qawankichik (Proverbios 22:15).

Chayna kaptinpas, warmaykita allinta yanapaptikiqa, allin yuyayniyoq runam kanqa, chaymi ‘entiendeq kaspan allin kaqtapas hinaspa mana allin kaqtapas reqsinqa’ (Hebreos 5:14).

Sumaq yanapakuykuna

Allinpunim kanqa wawa-churikita wiñasqanman hina allin piensaq kananpaq yanapayqa, chaynapi kikinmanta imatapas allinta tanteananpaq (Romanos 12:1, 2). ¿Imaynatam yanapawaq chayna kananpaq? Qawasunchikyá Bibliapa sumaq yanapakuyninkunata.

Filipenses 4:5, nin: “Runakunawanyá reqsichikuychik kuyakuq sonqo [“entiendeq”, NM] kasqaykichikta”, nispa. Piensariy kaypi: warmayki munasqan horapi wasiman kutimunanpaq permisakunman. Qamñataq chaylla mana munawaqchu, hinaptin payñataq nisunkiman “¿haykapikamataq uña warmata hina qawawankichik?”, nispa. Hinaptinqa amayá niychu: “Imatapas allinta ruraptikiñam”, nispaqa. Arí, mozo-sipaskunaqa gustonkupi purikuytam munanku, ichaqa kantaqmi wakin tayta-mamakunapas qalaypaq permisayta mana munaqkuna. Sichum qamkuna mozo-sipaskunapa imayna kasqanta entiendespaykichikqa yaqapaschá wakin kutipiqa permisawaqchik.

KAYTAPAS RURAWAQMI. Piensariy imakunapaq warmaykita permisanaykipaq. Ichaqa manaraq permisachkaspayki entiendechiy kasukuq kasqanta yachanallaykipaq permisasqaykita. Niytaq kasukuptinqa hukkunapipas permisanaykimanta (Mateo 25:21).

Colosenses 3:21, nin: “Tayta-mamakuna, ama piñachiychikchu wawa-churikichikta chaynapi ama hukmanyarunankupaq”, nispa. Wakin tayta-mamakunam llumpayta controlanku warmankuta. Manam wasimanta lloqsirinankutapas munankuchu, permisaruspankupas wateqankum, amistadninkutapas paykunam akllapuyta munanku hinaspam telefonowan rimasqankutapas uyariyta munanku. Chayna rurayninkuqa manamá allinpichu tukunman. Wichqaruptinkuqa imaynatapas lluptikuytachá munanqaku, amistadninkunamantapas mana allinta rimaptinkuqa paykunawanchá aswan kuskanchakunqaku, telefonowan rimasqankutapas uyariyta munaptinkuqa pakakuspallachá aswan rimanqaku. Llumpaytapuni controlaptinkuqa tukuyta ruraspam tayta-mamanmanta lluptikuyta munanqa. Piensariy: warmayki qamkunawan kachkaspa imatapas kikin mana tanteayta atispanqa, ¿imaynataq sapanpiqa imatapas tanteanman?

KAYTAPAS RURAWAQMI. Huk kutikunapi warmaykiwan imamantapas mana acuerdopi kaspaykiqa, parlariy chay ruray munasqanmanta imakuna pasananta. Amistadninmanta hukmankunata rimanaykimantaqa tapuy: “¿Imataq pasanman chay amistadnikita carcelman aparuptinku? ¿Imatam qanmanta runakuna piensanmanku?” Piensarichiy imapas rurasqanqa runakunatam allinta otaq mana allintapas piensachinman (Proverbios 11:17, 22; 20:11).

 Efesios 6:4, nin: “Wawa-churikichiktaqa amayá piñachiychikchu, aswanqa kasukuqtayá uywaychik [Diosninchikpa] yachachikuyninman hina”, nispa. ‘Yachachiy’ nispanqa manam nichkanchu Diospa kamachikuyninkunata yachachinallamantachu. Aswanqa concienciantawan yachachinamantam, chaynapi imapas rurasqan allin kananpaq. Mozo-sipasyasqan tiempopi chaynata yachachiyqa ancha allinmi. Andre sutiyoq taytam nin: “Wiñasqanman hinam warmakunataqa mana kamachiyllachu kamachinanchik, aswanqa rimapayanam imanasqa rurananmanta otaq mana rurananmantapas”, nispa (2 Timoteo 3:14).

KAYTAPAS RURAWAQMI. Warmaykiwan sasachakuy kaptinqa, payta niy imatam ninman pay tayta kaspan. Niytaq, qellqakunapi maskaspa consejananpaq. Hinaspa rimaychik iskay-kimsa punchaw pasaruptillan.

Galatas 6:7, nin: “Runaqa imapas tarpusqantam cosechanqa”, nispa. Uchuy warmachataqa corregichwanmi imapas munasqanta mana qospa, otaq tempranolla puñunanpaq kamachispapas. Mozo-sipasyaqkunatam ichaqa corregichwan sasachakuypi tarikunanmanta allinta qawachispa (Proverbios 6:27).

KAYTAPAS RURAWAQMI. Saqey imapas rurasqanwan kikin cuentata qokunanpaq. Manukuruspanqa kikin pagachun. Imatapas prometekuspan mana cumplispanqa, kikin pampachakuchun. Chaynapim, chaykuna pasasqanwan allinta yachanqa.

Pi tayta-mamapas munanmanchá warmankupa mozo-sipasyasqan tiempo sumaqllaña kaspan, yuyayniyoq kananpaq allinta yanapananta. Ichaqa manamá wakinpiqa chaynachu. Chayna kaptinpas, warmakunapa mozo-sipasyasqan tiempoqa tayta-mamakunatam allinta yanapanman warmankuna ‘imayna kawsanankupaq’ yanapayta (Proverbios 22:6). Jehová Diospa yachachisqankunata kasukuspaqa lliw familiam kusisqa kawsakunqaku.

[Willakuy]

KAYTA TAPUKUY:

Warmay sapaqpiña kawsaspan,

▪ ¿hinallachu Diosmanta yachayninpi ñawparinqa?

▪ ¿atinqachu allin tanteakuyta?

▪ ¿yacharunñachu runakunawan vida pasayta?

▪ ¿allintachu cuidakunqa?

▪ ¿allintachu qollqeta servichikunqa?

▪ ¿yachanñachu wasipi imapas ruraykunata?

▪ ¿kikillanmantachu imatapas ruran?

[26 kaq paginapi dibujo]

Warmayki kamachisqaykita ruraptinqa, ¿saqewaqchu hukkunatapas rurananpaq?