1. ¿Ima ruwaytam atinchik Diosman rikchakusqanchikrayku?

“TAYTAN kaqllañam”. Runakunapa kayna nisqankum qawachin churi-wawakuna tayta-mamankuman rikchakusqankuta. Arí, churi-wawakunaqa tayta-mamanku hinamá lloqsinku. Chayna kaptinpas, Taytanchik Jehova Diosmantam kawsakuyqa hamun (Sal. 36:9). Chaymi ñoqanchik churinkunaqa payman rikchakunchik. Diosqa payman rikchakuqtamá unanchawarqanchik, chayraykum piensayta hinaspa amistadniyoq kaytapas atinchik (Gen. 1:26).

2. ¿Imanasqam Jehova Diosqa amistadninchik kayta atinman?

² Jehova Diosqa aswan allin amistadninchik kaytam atinman. Chayna amistadnin kaytam atichwan pay kuyawasqanchikrayku hinaspa paypi chaynataq Churinpi iñisqanchikrayku. Jesusmi nirqa: “Diosqa ancha-anchatam kuyarqa runakunata, chaymi sapallan Churinta qomurqa pipas paypi iñiqqa manaña puchukaspa wiñaypaqña kawsananpaq”, nispa (Juan 3:16). Achka runakunam Jehova Dioswan allin amistad karqaku. Rimarisun iskaymanta.

3, 4. ¿Imaynam Abrahampa chaynataq Israel runakunapa Jehova Dioswan amistadnin karqa?

³ Israel runakunapa abuelonku Abrahamtam, Jehova Diosqa nirqa “amistadniy” nispa (Is. 41:8). Chaymantapas, 2 Cronicas 20:7 versiculonpim nin Abrahamqa Diospa amistadnin kasqanmanta.  ¿Imanasqataq Abrahamqa wañukunankama Diospa amistadnin kayta atirqa? Chaynaqa karqa iñisqanraykum (Gen. 15:6; leey Santiago 2:21-23).

⁴ Abrahampa miraynin Israel runakunaqa, qallariypiqa Taytanta hinaspa Amistadninta hinam Jehova Diosta qawarqaku. Ichaqa, tiempopa risqanman hinam Dioswan amistadninkuta chinkarachirqaku. ¿Imanasqa? Paykunaqa Diospa tukuy nisqankunapim manaña iñirqakuñachu.

5, 6. a) ¿Imaynatam qamqa Jehova Diospa Amistadnin kayta qallaykurqanki? b) ¿Ima tapukuykunatam ruwakunanchik?

⁵ Jehova Diosmanta astawan yachaspaykiqa, astawanmi paypi iñinki hinaspapas astawanmi kuyanki. Yuyariy haykapi Jehova Diosta astawan kuyayta qallaykusqaykita. Bibliata estudiaspaykim yacharqanki Adan mana kasukusqanrayku huchayoq kasqanchikmanta. Yacharqankitaqmi lliw runakuna Diosmanta karunchasqa kasqankuta (Col. 1:21). Tiempopa risqanman hinataqmi musyakurqanki Jehova Diosqa ñoqanchikmanta mana karupi kasqanta hinaspa ñoqanchikpi reparasqanta. Hinaspapas Churinta ñoqanchikrayku wañunanpaq kachamusqanta yachaspaykim hinaspa chay wañukusqanpi iñispaykim, Jehova Dioswan amistad kayta qallaykurqanki.

⁶ Tukuy chaykunamanta yuyarispam kaynata tapukunanchik: “¿Astawanchu Dioswan amistadniy wiñachkan? ¿Tukuy sonqoywanchu paypi hapipakuni? ¿Sapa punchawchu astawan kuyani?”, nispa. Diospa serviqnin Gedeonpas allin amistadmi Jehova Dioswanqa karqa. Qatiqninpi paymanta astawan rimarisun chaynapi qatipakunapaq.

7-9. a) ¿Ima admirakuypaq kaqmi Gedeonta pasarqa, hinaspa imaynam chaymanta tarikurqa? (Qaway 21 kaq paginapi dibujota.) b) ¿Imaynatam Jehova Diospa Amistadnin kayta atichwan?

⁷ Israel runakuna llumpay sasachakusqanku tiempopim Gedeonqa Jehova Diosta servirqa, chayqa karqa Israel runakuna Prometesqa Allpapiña kachkaptinkum. Bibliapi Jueces libropa 6 capitulonmi willakun Gedeonta Diospa angelnin Ofra llaqtapi watukusqanmanta. Chay tiempopiqa, Madian casta runakunam Israel nacionpa contranpi sapa kuti hoqarikamurqaku. Chaymi Gedeonqa trigotaqa mana era patapichu wayrachichkarqa, aswanqa uvas saruna pozopim. Chaynataqa ruwarqa trigota chaylla pakarunanpaqmi. Gedeonqa admirakurqam Diospa angelnin rikuriykuspan “kallpasapa [otaq mana manchakuq] qari” nisqanwan. Hinaptinmi payqa tapurqa sichu cheqaptapuni Israel nacionta Jehova Dios yanapananmanta. Diospa rantinpi rimaspanmi chay angelqa nirqa Jehova Dios yanapananmanta.

⁸ Gedeonqa sonqonpim tapukurqa “Israel casta runakunata Madian casta runakunamanta” imayna librananta. Chaymi Jehova Diosqa nirqa: “Qamta yanapaptiymi Madian casta runakunataqa vencerunki chulla runata hinalla”, nispa (Juec. 6:11-16). Chaywanpas Gedeonqa hinallaraqmi tapukurqa imayna librananmanta, chaymi huk señalta mañakurqa. Qawasqanchikman hinaqa, Jehova Dioswan Gedeonpa rimasqanqa sutillatam qawachin Diosmanta pay mana iskayrayasqanta.

⁹ Chaymanta qepaman pasasqanmi Gedeonpa iñiyninta kallpancharqa hinaspa Diosman astawan asuykachirqa. ¿Imataq pasarqa? Gedeonmi mikuyta ruwaruspan chay angelman qaraykurqa. Hinaptinmi angelqa tawnanta haywarispan chay mikuyman tupaykachiptin nina rataramuspan chay mikuyta ruparurqa. Chay pasakusqanwanmi Gedeonqa mana iskayrayarqachu Jehova Diosmanta chay angel hamusqanta. Chaymi manchakuywan qaparirqa: “¡Ay Señor Diosnilláy, angelnikipa uyantam rikurullani!”, nispa (Juec. 6:17-22). ¿Chaywanchu Gedeonqa manchapakuspan Diosmanta karunchakururqa? Manamá. Gedeonqa astawanmi Jehova Diosman asuykurqa. Imayna kasqanta yacharuspanmi hawkalla tarikurqa. Chayraykum Gedeonqa altar ruwasqanta suticharqa: “Tayta Diosmi Hawkayayqa”, nispa  (leey Jueces 6:23, 24). Jehova Dios ñoqanchikpaq sapa punchaw tukuy ruwasqanmanta yuyaymanaspaqa, musyakusunmi cheqap Amistadninchik kasqanmanta. Payta astawan mañakuspanchikqa astawanmi hawkayaypi tarikusun, astawantaqmi paywan amistadninchikpas kallpanchakunqa.

10. Salmos 15:3, 5 nisqanman hinaqa, ¿imaynam kananchik Diospa amistadnin kanapaqqa?

¹⁰ Ichaqa Jehova Dios amistadninchik kananpaqqa, Diospa niwasqanchiktam kasukunanchik. Salmo 15 capitulonpim, rey David nirqa Diospa ‘yachanan karpapi’ kanapaq otaq Diospa amistadnin kanapaq ima ruwananchikmanta (Sal. 15:1). Rimarisun iskaymanta: puntataqa manam pimantapas qepanpiqa rimanachu. Chaymantapas tukuy imapim allin ruwaq kananchik. Davidpa qellqasqanman hinaqa, Diospa amistadnin kanapaqqa ‘manam pimantapas qepanpiqa rimanachu’ hinaspapas ‘mana huchayoqpa contranpiqa manam [qollqetaqa] chaskikunachu’ (Sal. 15:3, 5).

11. ¿Imanasqam pimantapas qepanpiqa mana rimanachu?

¹¹ Davidqa nirqataqmi: “Mana allinta ama rimaychu”, nispa (Sal. 34:13). Kay niwasqanchikta mana kasukuspaqa chaynataq pimantapas qepanpi rimaspaqa, manamá Jehova Dioswan amistad kaytaqa atichwanchu. Jehova Diosta cheqniq Diablom pimantapas yanqakunata rimaqqa. Hebreo rimaypi diablo ninanqa “llulla rimaq” ninanmi. Chaynaqa, Jehova Dioswan hinalla amistad kanapaqqa manam pimantapas yanqakunata rimanachu. Astawanraqmi mana rimapakunanchikchu congregacionpi ancianokunamantaqa (leey Hebreos 13:17; Judas 8).

12, 13. a) ¿Imanasqam tukuy imapi allin ruwaq kananchik? b) ¿Imatam wakin runakuna ninku tukuy imapi allin ruwaq kasqanchikmanta?

¹² Jehova Diospa serviqninkunaqa reqsichikunkutaqmi tukuy imapi allin ruwasqankuwan. Apostol Pablom kaynata qellqarqa: “Ñoqaykupaqyá Diosta mañakuychik. Tukuy imapi allinta portakuyta munaspaykuqa allin concienciayoqmi kachkaniku”, nispa (Heb. 13:18). Llapanchik ‘tukuy imapi allinta portakunapaq’ kallpanchakusqanchikraykum, iñiqmasinchikkunataqa mana engañanchikchu. Pi iñiqmasinchikpas ñoqanchikpaq llamkaptinqa, kuyakuywanmi qawanchik hinaspapas rimanakusqanchikman hinam llamkasqanmanta imam kaqta pagapunchik. Cristianokunaqa lliw runakunawanmi rimasqanchikman hina imam kaqta ruwanchik. Sichu mayqanninchikpas iñiqmasinchikpaq llamkanchik hinaspaqa, manamá hukkunamanta aswan allinpaq hapiwananchikpaqqa hikutanchikchu.

¹³ Achka kutipim uyarinchik mana Testigo kaqkuna ñoqanchikwan llamkaspanku kusisqa kasqankumanta. Wasikuna ruwaypi llamkaqkunapa patronninmi nirqa Testigokunaqa rimasqankuman hina imatapas ruwasqankuta. Nirqam: “Qamkunaqa rimasqaykichikman hinam ruwankichik”, nispa (Sal. 15:4). Chayna kasqanchik Jehova Dioswan hinalla allin amistad kanapaq yanapawaspanchikpas Diosninchiktam hatunchan.

14, 15. ¿Imaynatam Diosmanta willakusqanchikpi tarisqanchik runakunata yanapachwan Dioswan amistad kanankupaq?

¹⁴ Diosmanta willakusqanchikpim tarinchik Diospi iñiq achka runakunata, chayna kaptinpas paykunaqa manam amistadninkupaq hinatachu hapinku. ¿Imaynatam paykunata yanapachwan? Rimarisun Diosmanta willakunankupaq 70 qatiqninkunata iska-iskayta Jesus kamachispan ima nisqanmanta. Paymi nirqa: “Chayasqaykichik wasiman yaykuspaqa: ‘Hawkayay kachun kay wasipi’ nispam rimakuykunkichik. Wasipi kaqkuna allin runa kaptinqa chay rimaykusqaykichikmi takyanqa, mana chayna kaptinmi ichaqa rimaykusqaykichikpas  mana takyanqachu”, nispa (Luc. 10:5, 6). * Kuyakuyllawan runamasinchikta rimapayayqa ancha allinmi kanman Jehova Diosmanta yachayta munanankupaq. Mana allinta chaskiwaqninchikkunatapas yanapanmanmi ñoqanchikwan llumpayta mana piñakunankupaq otaq yapa watukusqanchikpi aswan allintaña chaskiwananchikpaq.

¹⁵ Kuyakuyllawantaqmi Diosmanta rimapayanchik religionninkuman otaq costumbrenkuman hapipakuq runakunamanpas. Huñunakuyninchikpipas allintam chaskiykunchik Jehova Diosmanta yachay munaq lliw runakunata, paykunaqa hamunku kay Pachapi mana allinkuna kasqanwan hukmanyaspankum. Chayna runakunamantam “Bibliam vidankuta cambiarurqa” niq yachachikuypi lloqsimun.

16. ¿Imaynatam Diospa amistadnin hinaspa ‘llamkaqmasin’ kayta atichwan?

¹⁶ Yaqa llapanpim runakunaqa llamkaqmasin kaqkunawan allin amistadta armanku. Anchatam Jehova Diospa serviqninkunaqa kusikunchik amistadnin hinaspa ‘llamkaqmasin’ kasqanchikmanta (leey 1 Corintios 3:9). Runakunaman Diosmanta willaspanchik hinaspa yachachispanchikmi, aswan allinta entiendenchik Diospa sumaq kayninkunamanta. Allintataqmi musyakunchik Diospa chuya espiritun chay llamkayta ruwanapaq imayna yanapawasqanchikmanta.

17. ¿Imaynatam asambleakunapi yachachikuykunaqa qawachiwanchik Jehova Dios Amistadninchik kasqanta?

¹⁷ Diosmanta astawan willakuspanchikmi payman astawan asuykunchik. Sutillatam qawanchik Jehova Dios imayna yanapawasqanchikta hinaspa hinalla willakunapaq contranchikpi kaqkunamanta waqaychawasqanchiktapas. Chaymantapas, Diosman asuykunapaqmi yanapawanchik iñiyninchikpi allin kananchikpaq llaqtanwan sapa kuti yachachikuykuna qowasqanchik. Arí, asambleakunapi tukuy yachachikuykunam qawachiwanchik ancha kuyawasqanchikta hinaspa imayna tarikusqanchikpi reparasqantapas. Kimsa punchaw asambleamanta anchata agradecekuspankum huk familia kaynata qellqarqa: “Asambleapi yachachikuykunaqa sonqoykumanmi chayarqa. Musyakunikum sapakamata Jehova Dios ancha kuyawasqankuta hinaspa allin kawsakunaykuta munasqanta”, nispa. Alemania nacionniyoq casarasqa cristianokunapas, Irlanda nacionpi huk asambleapi kaptinku iñiqmasinkuna kuyakuywan chaskiykusqankumanta hinaspa atiendesqankumantam anchata agradecekurqaku. Nirqakutaqmi: “Astawanmi Jehova Diosta hinaspa Rey Jesucristota agradecekuniku. Paykunam kay sumaqllaña llaqtanman pusamuwarqaku. Manamá rimayllachu-rimanku huk sonqolla kasqankumantaqa, aswanqa chayna kasqankutam sapa punchaw qawachinku.  Dublín llaqtapi asambleaman risqaykuqa allintam yuyarichiwanqaku qamkunawan huk sonqolla kuyakuq Diosninchikta servisqanchikmanta”, nispa.

18. ¿Ima tapukuykunatam ruwakuchwan?

¹⁸ Piwanpas sapa kuti rimaspaqa aswan allin amistadmi kanchik. Kunan tiempopiqa sapa kutim runakunaqa Internet nisqata hinaspa celularta servichikunku qellqanakunankupaq. Ichaqa, ¿imaynataq Jehova Dioswan rimayninchik kachkan? Yachasqanchikman hinaqa, Diosqa “pipapas mañakusqanta uyariykuqmi” (Sal. 65:2). Chaynaqa, ¿sapa kutichu paywan rimanchik?

19. ¿Imatam ruwachwan imayna tarikusqanchikmanta Diosman willanapaq sasachakuspaqa?

¹⁹ Wakin cristianokunaqa llumpaytam sasachakunku sonqonkuta Diosman kichaykuspanku imayna tarikusqankumanta willayta. Jehova Diosmi ichaqa munan tukuy sonqonchikmanta payta mañakunanchikta (Sal. 119:145; Lam. 3:41). Imayna tarikusqanchikmanta mana ima niyta atispanchikqa ama hukmanyasunchu. Pablom Roma cristianokunaman kaynata qellqarqa: “Ñakariyninchikpi Diosta imapas mañakuy munasqanchikmanta mana atiptinchikqa, espiritum yanapawanchik. Ichaqa, sonqonchikta qawaq Diosmi yachan chay espiritu ima niy munasqanta, chay espirituqa Diospa munayninman hinam paypa runankunata yanapan”, nispa (Rom. 8:26, 27, NM). Chaynaqa, imayna tarikusqanchikmanta Diosman imayna willakunapaqmi allinta yanapawasun Bibliapi kaq Job, Salmos hinaspa Proverbios qellqakunapa nisqankunapi yuyaymanay.

20, 21. Filipenses 4:6, 7 nisqanpi Pablopa rimasqan, ¿imaynatam kallpanchawanchik?

²⁰ Llumpay sasachakuypi tarikuspaqa, Filipos llaqtapi cristianokunaman Pablopa nisqanta kasukusun, paymi nirqa: “Amayá imamantapas afanakuychikchu, aswanqa orakuspaykichikyá lliwta Diosman willaychik hinaspayá payman graciasta qoychik”, nispa. Chayna mañakusqanchikwanmi kallpanchasqa tarikusunchik. Pabloqa nirqataqmi: “Hinaptinqa Diosninchikmi hawkayachisunkichik runakunapa mana entiendey atinan hawkayaywan. Chaynapim imamantapas mana preocupakunkichikchu nitaq llakikunkichikchu Jesucristowan huklla kasqaykichikrayku”, nispa (Filip. 4:6, 7). Chaynaqa chaninchasunyá Diospa hawkayay qowasqanchikta, chay hawkayaymi yuyayninchiktawan sonqonchikta waqaychan.

²¹ Diosta mañakuyninchikqa paywan allin amistad kananchikpaqmi yanapawanchik. Hinaptinqa, ‘tukuy tiempoyá Diosta mañakusun’ (1 Tes. 5:17). Hinallayá Dioswan amistadninchikta kallpanchasun hinaspa tukuy kamachiwasqanchiktapas kasukusun. Yuyaymanasuntaqyá Jehova Dios: Taytanchik, Diosninchik hinaspa Amistadninchik kasqan mayna allinninchikpaq kasqanmantapas.