TAYTA-MAMAYMI Biblia Estudiaqkunapa 1919 watapi apakuq asambleankupi reqsinakurqaku, chayqa karqa Cedar Point (Ohio, Estados Unidos) llaqtapim, chay watallapitaqmi casarakurqaku. 1922 watapim ñoqaqa nacerqani, Paul sutiyoq sullkayñataqmi iskay wata pasayta. Señorayñataqmi 1930 watapi, paypa sutinmi Grace. Payqa Diosta serviq tayta-mamanwanmi taksachanmanta uywasqa karqa. Paykunapa sutinmi Roy hinaspa Ruth Howell. Arí, Gracepa abuelonkunaqa karqaku Charles T. Russell iñiqmasinchikpa amistadninkunam.

Gracewanqa reqsinakurqaniku 1947 watapim, casarakurqanikuñataqmi 1949 watapa 16 julio killanpi. Reqsinakusqayku tiempopim allinta rimarqaniku Dios serviyniykupi imakuna haypay munasqaykumanta. Chaymantapas, mana churi-wawayoq kaspayku tukuy tiempoykuwan Diosta servinaykupaqmi tantearurqaniku. 1950 watapa 1 punchaw octubre killanpim precursor kayta qallaykurqaniku, 1952 watapiñataqmi congregacionkunata watukuq anciano kanaypaq niwarqaku.

Manam mayqenniykupas chay llamkaypaq hina kasqaykutaqa piensarqanikuchu. Unay wataña serviq iñiqmasinchikkunamanta yachanaypaqmi kallpanchakuq kani, chayna yanapakuyta chaskinanpaqmi señoraytapas yanaparqani. Chaypaqmi congregacionkunata watukuypi unay wataña llamkaq Marvin Holien sutiyoq amistadniywan rimanaypaq tantearurqani. Paytam nirqani: “Señorayqa manaraq allinta yachaq sipasmi. ¿Manachu pipas kanman yachaykachinanpaq?”, nispa. Payñataqmi niwarqa: “Arí, kachkanmi unay wataña Edna Winkle sutiyoq precursora iñiqmasinchik, payqa allintam yanapanqa”, nispa. Chaynamá karqa. Chaymantam Grace niwarqa: “Ednaqa Diosmanta willakusqaykupim hawkallata tarichiwaq. Payqa yacharqam runakuna imata niptinkupas imayna niyta. Yachachiwarqataqmi ima nisqankuta uyarinaypaqpas, chaynapi ima niyta yachanaypaq. Payqa allintamá yachachiwarqa”, nispa.

Iowa sutiyoq llaqtapim achka congregacionkunata watukuq kaniku. Watukuqtaqmi kaniku Minnesota hinaspa Dakota del Sur nisqa sutiyoq  llaqtakunapi wakin congregacionkunatapas. Chaymantañataqmi niwarqaku Nueva York llaqtapi kaq wakin congregacionkunata watukunaykupaq, watukunaykutaqmi karqa Brooklyn hinaspa Queens lawpi kaq congregacionkunatapas. Manam haykapipas qonqasaqkuchu mana ruway atiqpaq hapikusqaykutaqa. Betelpi kaq Salonpi huñunakuq Brooklyn Heights sutiyoq congregaciontam watukunayku karqa, chaymanmi riqku Betelpi unay wata llamkaqkuna. Chaypi discursoyta tukuruptiymi Nathan Knorr sutiyoq iñiqmasinchik asuykamuwaspan niwarqa: “Malcolm, ñawparinaykupaq kaqkunamantam niykuwankiku, chayqa ancha allinmi. Ama qonqaychu, chayna nisqaykikunawan mana yanapawaspaykikuqa Jehova Diospa llaqtanpaqmi mana ancha allinchu kanki. Allintam ruwachkanki. Hinallayá chaynata ruway”, nispa. Huñunakuy tukuruptinmi Graceman willarqani. Llumpay manchapakuywan kasqaykuraykum samasqayku Betel wasiman kutiruspayku waqakurqaniku.

Killakuna pasaytam huk cartata chaskirqaniku. Chay cartaqa karqa 24 kaq Galaad Escuelaman rinaykupaqmi, chayqa 1955 watapa febrero killanpim tukunan karqa. Manaraq chayman richkaptiykum willawarqaku mana misionerokuna kanallapaqchu chaypi yachachiwanankumanta, aswanqa Dios serviyniykupi imatapas allinta cumplinaykupaqmi yachachiwananku karqa. Ancha kusikunapaqmi chayman risqaykuqa karqa, humilde kanaykupaqtaqmi yachachiwarqaku.

Chay escuela tukuruptinmi Congregacionkuna Watukuqta Watukuq Anciano kanaypaq niwarqaku. Chaymi watukunayku karqa Indiana, Michigan hinaspa Ohio llaqtakunata. 1955 watapa diciembre killanpim ichaqa Knorr sutiyoq iñiqmasinchikmanta huk cartata chaskirqaniku, chaypim nirqa: “Cheqaptapuni hinaspa ama iskayrayaspa niykuwaychik, yaqachu munawaqchik Betel wasipi serviyta [. . .], icha kay Betelpi huk tiempolla servispachu huk nacionpi serviyta munankichik, icha hinallachu congregacionkunata watukuspa serviyta munankichik”, nispa. Ñoqaykuñataqmi nirqaniku maypipas serviy munasqaykumanta. Pisi tiempollamantam niykuwarqaku Betelpi servinaykupaq.

Betelpi servispaykuqa achka congregacionkunapi hinaspa asambleakunapim discursokunata qorqani. Yanaparqanitaqmi achka mozokunatapas, chaynapim paykunaqa tiempopa risqanman hina Diospa llaqtanpi achka llamkaykunata chaskirqaku. Chaymantañataqmi iñiqmasinchik Knorrpa oficinanpi secretarion karqani, paymi enteron Pachapi Diosmanta willakuy apakunanpaq qawaq karqa.

Kusikuywanmi yuyarini Predicacionmanta Encargakuq Oficinapi llamkasqaymanta. Chaypim llamkarqani  Thomas “Bud” Sullivan sutiyoq iñiqmasinchikwan, paymi chaypi unay wataña encargakuq karqa. Anchatataqmi yacharqani yachachiwaqniy Fred Rusk sutiyoq iñiqmasinchikmantapas. Yuyachkaniraqmi kayna nisqayta: “Fred, ¿imanasqataq qellqasqaykunata llumpayta correginki?”, nispa. Payñataqmi asirispan kaynata niwarqa: “Malcolm, piwanpas rimaspaqa imapas nirusqanchikta entiendechinapaqqa huk rimaykunawanpas nichwanmi, qellqasqa kaqkunapim ichaqa imam kaqta hinaspa allin entiendekuqta qellqana”, nispa. Hinaspanmi kuyakuywan niwarqa: “¡Ama hukmanyaychu! Allintam ruwachkanki, tiempopa risqanman hinaqa aswan allintaraqmi ruwanki”, nispa.

Betelpi kasqayku watakunapim Graceqa ancha kusisqa llamkarqa Betelpi cuartokuna pichaypi chaynataq huk llamkaykunapipas. Chay tiempopi mozokunallataraq reqsisqayku iñiqmasiykunawan tupaptiykum asirispanku señorayta kaynata ninku: “Qanmi yachachiwarqanki camay mastakuyta, chayta mamay yachaspanmi anchata kusikurqa”, nispa. Graceqa llamkarqataqmi cartakunata apachiypiwan chaskiypi, revistakuna ruwaypi chaynataq casetekuna ruwaypipas. Chayna tukuypi llamkasqanmi yanaparqa Diospa llaqtanpi maypipas otaq imapipas llamkayqa ancha kusikunapaq kasqanta musyakunanpaq. Kunankamapas hina chaynallatam qawan.

Yaqa 1975 watapaqqa tayta-mamaykum yuyaqyasqankurayku yanapanataña necesitarqaku. Chaymi llumpay sasachakuypi tarikurqaniku. Betelmanta lloqsiytaqa manam munarqanikuchu nitaqmi amistadniykuta saqeytapas. Ichaqa tayta-mamaykutam cuidanayku karqa, chaymi pasakunayku karqa haykapipas kutimuyta piensaspayku.

Seguro nisqatam wasin-wasin rantikuyta qallaykurqani. Manam haykapipas qonqasaqchu chay llamkayta qallaykuptiy patronniy kayna niwasqanta: “Kay negocioqa chisinkuyta runakuna watukuymantam penden. Chay horatam runakunata tarinchik. Manam imapas harkasunaykichu chay horapi runakunapa wasinta takanaykitaqa”, nispa. Ñoqañataqmi nirqani: “Yachasqaykiraykuchá chaynataqa ninki, chaytaqa respetanitaqmi. Ichaqa Dios serviyniypim achka llamkayniyoq kani, chaytaqa manam haykapipas saqerqanichu nitaqmi piensanichu saqeytapas. Wakin tutakunapi llamkanay kaptinpas, martestawan juevestaqa huñunakuyniymanmi rinay”, nispa. Jehova Diosqa bendeciwarqam chay llamkayrayku huñunakuyniyman riyta mana saqesqaymanta.

Mamaymi 1987 watapa julio killanpi yuyaqkunata cuidananku wasipi wañukurqa, ñoqaykuqa chaypim kachkarqaniku. Chaypi encargakuqmi Graceman asuykuspan nirqa: “Señora, wasikiman rispaykiyá samariykamuy. Llapaykum yachaniku tukuy tiempo suegraykipa waqtanpi kasqaykimanta. Hawkalla kay, tukuy atisqaykitamá ruwarqanki”, nispa.

Chay watapa diciembre killanpim kaqmanta papelta huntachirqaniku ancha kuyasqayku Betelman  kutinaykupaq. Ichaqa huk-iskay punchawllamantam señorayman doctorkuna niykurqaku raku chunchulninpi cancer onqoywan kasqanmanta. Chaymi operarurqaku, operasqankumanta allinyaruptinmi niwarqaku manaña cancerwan kasqanmanta. Chay punchawkunapim Betel wasimanta huk cartata chaskirqaniku, chaypim niwarqaku congregacionniykupi hinalla servinaykupaq. Kallpanchasqamá tarikurqaniku Diosmanta willakuypi tukuy atisqaykuta ruwanaykupaq.

Chaymanta qepamanmi Texas sutiyoq llaqtapi huk llamkayta tarirurqani. Chay llaqtaqa qonim karqa, chayraykum chayman astakunaykupaq tantearurqaniku aswan allin kanaykuta piensaspayku, chaynamá karqa. Yaqa iskay chunka pichqayoq watañam Diosta kaypi servichkaniku. Kaypi iñiqkunaqa kuyakuqllañam kanku hinaspapas allin amistadtam paykunawan armaruniku.

Señorayqa raku chunchulninpi, kunkanpi hinaspa qasqonpi cancer onqoywanmi llumpayta sasachakurqa. Ichaqa manam chayraykuchu ñakakurqa. Payqa qatipakunapaqmi karqa, tukuypitaqmi yanapawaq. Achka kutipim tapurqaku imanasqa kusisqa hinaspa hawka kawsakusqaykumanta. Paymi kaynata nin: “Qosayqa allin amistadniymi, sapa kutim rimanakuniku, maypipas kuskayku kaytam munaniku, manataqmi haykapipas sientirachinakuspaykuqa puñunikuchu”, nispa. Arí, wakinpiqa piñachinakunikum, ichaqa pampachanakuspayku qonqanaykupaqmi kallpanchakuniku, chayqa allintam yanapakun.

Tukuy sasachakuykunapi tarikusqaykumanta wakin yachasqaykum kaykuna:

1.  Jehova Diospim haykapipas hapipakunanchik manam kikillanchikpichu, manataqmi ñakakunachu imapas pasawasqanchikmantaqa (Prov. 3:5, 6; Jer. 17:7).

2.  Imaynaña tarikuspanchikpas ancha allinmi Bibliapa nisqankunata qatikuyqa chaynataq Jehova Diospa kamachikuyninkunata kasukuypas. Hukllatam akllakunanchik: kasukunapaq otaq mana kasukunapaqpas (Rom. 6:16; Heb. 4:12).

3.  Imamantapas aswan allinqa Jehova Diospa qayllanpi allin kayninchikmi. Diospa munaynintam imamantapas puntapi churananchik (Prov. 28:20; Ecl. 7:1; Mat. 6:33, 34).

4.  Diostam mañakunanchik munayninta ruwaypi afanakunapaq. Amayá mana ruway atisqanchikpiqa piensasunchu aswanqa ruway atisqanchikkunapiyá (Mat. 22:37; 2 Tim. 4:2).

5.  Jehova Diosqa llaqtallantam chaskin, paykunallatataqmi bendecinpas (Juan 6:68).

Señoraywan ñoqaqa 75 wata masninñam Jehova Diosta servichkaniku, casado kasqaykumantam yaqa 65 wataña. ¡Ancha kusikunapaqmá karqa! Enteron pachapi iñiqmasinchikkunapas Jehova Diosta servispa achka bendicionkunata chaskinankupaqmi mañakuniku.