Mana huchallikuqkunam “inti hina kancharinqaku”

“Mana huchallikuqkunam ichaqa Dios Taytankupa munaychakusqanpi inti hina kancharinqaku.” (MAT. 13:43.)

1. ¿Imakunatam Diospa Gobiernonmanta Jesus willakurqa wakin rikchanachiykunapi?

JESUCRISTOQA achka rikchanachiykunawanmi Diospa Gobiernonmanta yachachirqa. Bibliapa nisqanman hinaqa “mana rikchanachispaqa manam imatapas rimarqachu” otaq yachachirqachu (Mat. 13:34). Diospa Gobiernonmanta predicayta muhuwan rikchanachisqanpim, qawachin runakuna uyarinanpaqqa paykunapa sonqonkumanta kasqanta, iñiyninkupi ñawparinankupaqñataq Jehová Diosmanta kasqanta (Mar. 4:3-9, 26-29). Huk rikchanachiykunapim qawachirqa, Diospa Munaychakusqanpaq kaq runakunapa yapakusqanta hinaspam willarqa Diosmanta yachasqanku qallariypi imayna yanapasqanqa mana rikuy atina kasqanta (Mat. 13:31-33). Huk rikchanachiywanñataq qawachirqa, Diospa willakuyninta uyariqkunamanta Gobiernonpi wakillan kamachisqa kanankumanta (Mat. 13:47-50). *

2. ¿Imawantaq tupan trigomantawan mana allin qoramanta rikchanachiypi muhuqa?

² Mateo 13 capitulonpim tarinchik trigomantawan mana allin qoramanta reqsisqa rikchanachiyta. Chaypim Jesus willarqa Diospa Gobiernonpi kamachiqkuna imayna huñusqa kanankumanta. Huk rikchanachiypim muhuta tupachirqa ‘Diospa munaychakusqanmanta willakuywan’, kaypim ichaqa tupachin ‘Diospa munaychakusqanpa churinkunawan’ (Mat. 13:19, 38, NM). Manam rimachkanchu Diospa Gobiernonpa kamachisqan kaqkunamantachu aswanqa ‘Diospa munaychakusqanpa churinkunamanta’ otaq chay Gobiernopi kamachikuqkunamantam (Rom. 8:14-17; leey Galatas 4:6, 7).

Trigomantawan mana allin qoramanta rikchanachiy

3. ¿Ima sasachakuypim tarikun rikchanachiypi runa, hinaspa imayna allichananpaqmi tantean?

³ Rikchanachiymi nin: ‘Diospa munaychakusqanqa rikchakun chakranpi allin muhu tarpuqmanmi. Ichaqa puñuchkaptinkum trigo tarpusqanman enemigon chaqchuykurqa cebadillata [otaq mana allin qorata] hinaspam pasakurqa. Trigo wiñaramuspan ruruyta qallariptinmi cebadillapas rikurirurqa. Hinaptinmi runakuna patronninman willamurqaku: “Señorllayku, chakrapiqariki tarpuchirqanki allin muhutam ¿maymantamá wiñaramun kay cebadillaqa?” nispa. Chaymi payñataq nirqa: “Enemigoymi kaytaqa rurarun” nispa. Hinaptinmi runankunañataq tapurqaku: “¿Munankichu cebadilla qoraramunaykuta?” nispa. Chaymi payñataq nirqa: “Ama, yanqañataqmi trigontinta chutaramuwaqchik. Kuskayá wiñachun cosechakama, chaypiñam Ilamkaqkunata kamachisaq cebadillata puntata ruturuspa watasqata ramillan-ramillan kañanankupaq hinaspa trigotañataq taqeyman waqaychanankupaq”’, nispa (Mat. 13:24-30).

4. a) ¿Pitaq rikchanachiypi allin muhuta tarpuqqa? b) ¿Haykapim hinaspa imaynatam Jesusqa muhu tarpuyta qallarirqa?

⁴ ¿Pitaq allin muhuta tarpun? Kikin Jesusmi chay tapukuyta qatiqninkunaman  kutichispa nirqa: “Chay allin muhu tarpuqqa Diosmanta Hamuq Runam”, nispa (Mat. 13:37). Kimsa wata partenta predicaspanmi ‘Diosmanta Hamuq Runaqa’ otaq Jesusqa allpata prepararqa (Mat. 8:20; 25:31; 26:64). Hinaspanmi Pentecostes 33 watapi allin muhuta otaq ‘Diospa munaychakusqanpa churinkunata’ tarpuyta qallaykurqa. ¿Imaynatam tarpurqa? Taytanpa rantinpi punta qatiqninkunaman chuya espirituta qospanmi tarpuyta qallaykurqa, chaynatam akllarqa Diospa churin kanankupaq (Hech. 2:33). * Hinaptinmi muhuqa wiñarqa poqosqa trigo kanankama. Muhum tarpusqa karqa Jesuswan kuska hanaq pachamanta gobiernamuqkuna llapanku huñusqa kanankupaq.

5. ¿Pitaq enemigoqa, hinaspa pikunawanmi tupachisqa mana allin qoraqa?

⁵ ¿Pitaq enemigoqa? Jesuspa nisqanman hinaqa ‘Diablom’ (Mat. 13:25, 39). ¿Pikunawanmi tupachisqa kanku mana allin qoraqa? ‘Mana allin ruraqpa churinkunawanmi’ (Mat. 13:38, NM). Mana allin qoramanta Jesus willaspanqa rimarqapaschá cebadilla kaqlla qoramanta (cizaña), kayqa venenoyoq qoram, wiñaspanqa trigoman rikchakuqllañam. Kayna rikchanachisqanqa allinmi, wakin runakunam ninku Diospa Munaychakusqanpa churinkuna kasqankuta ichaqa cristianokunaman rikchakuqllam kanku, chaymi mana allintaqa rurunkuchu. Kay iskay uya runakunaqa Satanaspa “muhu” tarpusqanpa otaq ‘mirayninpa’ partenmi kanku (Gen. 3:15).

6. ¿Haykapim rikurirurqa mana allin qoraman rikchakuqkuna? ¿Imatam Jesus niyta munarqa runakuna “puñuchkaptinkum” nispaqa?

 ⁶ ¿Haykapim rikurirurqa mana allin qoraman rikchakuqkunaqa? Jesuspa nisqanman hinaqa runakuna “puñuchkaptinkum” (Mat. 13:25). ¿Haykapitaq chayqa karqa? Pablom Efeso llaqtapi ancianokunaman nirqa: “Ñoqa pasakuptiymi pantachikuqkuna hamunqa, paykunam iñiqkuna tukuruyta munanqaku [. . .]. Qamkuna ukumantam wakinkuna hatarinqa llullakunata yachachispanku chaynapi iñiqkuna qatinankuta munaspanku”, nispa (Hech. 20:29, 30). Nirqataqmi Dios servisqankupi rikchan-rikchanlla kanankupaq. Ichaqa mana allin yachachikuykunamanta ‘harkaqnin’ apostolkuna puñuruptinkum otaq wañukuptinkum, achka cristianokunapas puñururqaku otaq manaña puntata hinachu Diosta servirqaku (leey 2 Tesalonicenses 2:3, 6-8). Chaynapim qallarirqa Diospa llaqtanmanta lloqsiruspa cheqap yachachikuypa contranpi kaqkuna.

7. ¿Mana allin qoramanchu wakin trigo tikrakurqa? Explicay.

⁷ Jesusqa manam nirqachu mana allin qorapi trigo tikrakunanmantachu, aswanqa nirqam trigopa chawpinpi mana allin qora tarpusqa kasqanta. Hinaptinqa, kay rikchanachiyqa manam rimachkanchu cheqap cristianokuna Diospa llaqtanmanta karunchakunankumantachu. Aswanqa nichkanmi congregacion mana allin tarikunanpaq Satanaspa mana allin runakunata yaykuchisqanmanta. Apostol Juan manaraq wañukuchkaptinpas karqañam Diospa llaqtanmanta lloqsiruspa cheqap yachachikuypa contranpi kaqkunaqa (2 Ped. 2:1-3; 1 Juan 2:18).

“Kuskayá wiñachun cosechakama”

8, 9. a) ¿Imanasqataq Jesusta uyariqkunapaqqa mana sasa entiendeychu karqa patronpa nisqanmanta willasqanqa? b) ¿Imaynatam trigowan mana allin qoraqa pachaknintin watakunapi kuska wiñarqaku?

⁸ Runakunam rirqaku mana allin qoramanta patronninman willaq, hinaspam tapurqaku: “¿Munankichu cebadilla qoraramunaykuta?”, nispa (Mat. 13:27, 28). Paymi nirqa trigowan kuska wiñananta hinaspa cosechakama saqenankupaq. Chayna nisqanqa ichapas ñoqanchikpaqqa sasa entiendey kanman Jesusta uyariqkunapaqmi ichaqa mana, yacharqakum trigowan mana allin qora wiñaspanku yaqa chaynalla kasqanta. Chakrapi tarpuqkunaqa yacharqakutaqmi mana allin qorapa sapinqa trigopa sapinwan arwikusqanta. * ¡Mayna allinmi karqa patronpa kamachisqanqa!

⁹ Pachaknintin watakuna pasaptinmi, Jesuspa nisqanman hina cristiano tukuq religionkunapi mana allin yachachikuykuna rikurirurqa mana allin qora hina, puntataqa Iglesia Católica Romana hinaspa Ortodoxa sutiyoq religionkunapi, chaymantañataq huk religionkunapipas. Ichaqa chay tiempopim, “chakrapi” otaq runakunapi huk-iskaylla trigopas tarpusqa karqa. Muhu tarpuchiqqa unaytam suyarqa trigowan mana allin qora wiñaspa poqonanta, cosecham ichaqa mana unay tiempochu kanan karqa.

Suyasqa cosecham chayamun

10, 11. a) ¿Haykapim cosecha tiempo qallarirqa? b) ¿Imaynatam Jehová Diosqa taqenman huñurqa trigota?

¹⁰ Jesusmi kaynatawan nirqa: “Cosechaqa kay pachapa puchukayninmi, cosechaqkunañataqmi angelkuna”, nispa (Mat. 13:39). Mana allin ruraqkunapa kasqan kay tukupay tiempopim: Diospa Gobiernonpa churinkuna huñusqa hinaspa mana allin qorawan tupachisqa cristiano tukuqkunamanta sapaq churasqa kananku karqa. Chaymantam apostol Pedro kaynata nirqa: “Tiempom chayaramunña churinkunamanta qallarispa Dios juzgananpaq, ñoqanchikwan juicio qallariptinqa ¿imaynaraq kanqa Diospa allin notician mana kasukuqkunaqa?”, nispa (1 Ped. 4:17).

 ¹¹ Tukupay tiempopa qallarisqan qepallatam cosecha otaq cheqap cristiano kaniku niqkunata juzgay qallarirqa, chayna niqkuna ukupim tarikurqaku ‘Diospa munaychakusqanpa churinkunawan’ ‘mana allin ruraqpa churinkunapas’. Rikchanachiypi nisqanman hina, ¿imataq pasarqa cosecha tiempo qallaykuptin? ‘Puntataqa’ Hatun Babilonia wichirqa, ‘hinaptinñam’ Diospa Gobiernonpa churinkuna huñusqa karqaku (Mat. 13:30). ¿Imaynatam Diosqa taqenman huñun trigowan tupachisqa cristianokunata? Congregacionpi chaskisqa kaspankum Diospa favorecesqan hinaspa amparasqan kanku otaq chaskinku hanaq pachaman riy suyasqankuta.

12. ¿Hayka tiempotaq cosechaqa?

¹² ¿Hayka tiempotaq chay juicioqa? Jesusmi rimarqa ‘cosecha’ tiempomanta, chayqa manam iskay-kimsa punchawllachu (Apo. 14:15, 16). Hanaq pachaman riy suyaqkunaqa hinallam juzgasqa kachkanku kay tukupay tiempopi, chayqa tukunqa llapallanku sellosqa otaq chaskisqa kaptinkuñam (Apo. 7:1-4).

13. ¿Imaynatam cristiano tukuqkunaqa runakunata pantachinku, hinaspa imakunatam Bibliapa nisqanpa contranpi ruranku?

¹³ Rikchanachiypiqa nintaqmi pantachiqkuna hinaspa Bibliapa nisqanta mana kasukuqkuna Diospa Gobiernonmanta horqosqa kanankuta (Mat. 13:41). ¿Pikunamantam rimachkan? Mana allin qorawan tupachisqam puntataqa kachkan cristiano tukuqkunapi punta apaqkuna. Paykunam Diosninchikta mana allin qawachiq yachachikuykunawan pachaknintin watakunaña millonnintin runakunata ‘pantachinku’, ejemplopaq: ninkum Taytapas, Churipas, chuya espiritupas huk Dioslla kasqanta hinaspa runakuna wiñaypaq kañasqa kasqantapas. Chaynataq, religionkunapi kamachiqkunamanta achkam kay pachapi kaqkunawan chaqrukuspanku religionninpi kaqkunaman mana allin ejemplota qonku, wakinpim millakuypaq huchapakuyta rurarunku (Sant. 4:4). Chaymantapas, cristiano tukuq religionpiqa astawanmi saqenku huchapakunankuta (leey Judas 4). Chaynata ruraspankupas, tukuy sonqonkumanta Diosta serviqpaqmi hapikunku. Diospa munaychakusqanpa churinkunaqa kusisqam tarikunku mana allin qoramanta hinaspa pantasqa yachachikuykunamanta sapaqchasqa kasqankuwan.

14. ¿Imanasqataq mana allin ruraqpa churinkunaqa waqayllawanña kirunkutapas kirichichinku?

¹⁴ Mana allin qorawan tupachisqa mana allin ruraqpa churinkunaqa waqayllawanña kirunkutapas kirichichinku (Mat. 13:42). ¿Imanasqa? Daño ruraq kasqankumanta Diospa munaychakusqanpa churinkuna qawachiptinkum. Chaynataq, paykunawan kaqkuna sapa kuti pisiyaptin hinaspa paykunata manaña munaychakuyta atispanku (leey Isaias 65:13, 14).

15. ¿Ima ninantaq cristiano tukuqkunapa huñusqa chaynataq kañasqa kasqanqa?

¹⁵ ¿Ima ninantaq mana allin qorapa huñusqa chaynataq kañasqa kasqanqa? (Mat. 13:40.) Cristiano tukuqkunapa ima pasanan suyasqankum. Rupachkaq hornoman wischusqa kanankumanta nisqanmi, qawachin wiñaypaq puchukachisqa kanankuta (Apo. 20:14; 21:8). Paykunaqa chinkachisqam kanqaku  ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawpi’ (Mat. 24:21).

‘Inti hinam kancharinqaku’

16, 17. Diospa templonpi, ¿ima pasananmantam Malaquias willarqa, hinaspa imaynatam cumplikuyta qallarirqa?

¹⁶ ¿Haykapim trigowan tupachisqa allin ruraqkunaqa inti hina kancharinku? (Mat. 13:43.) Yachanapaqmi Diospa templon chuyanchasqa kasqanmanta Malaquiaspa willasqan yanapawasun, nirqam: ‘Qamkunapa maskasqaykichik Señorqa [otaq Diosqa] qonqayllamantam temployman chayaramusaq. Ñam chayamuchkanña munayllawanña suyasqaykichik contratomanta willakuq. ¿Pitaq atinman aguantayta paypa hamunan punchawpiqa? ¿Pitaq sayayta atinman paypa rikurimunan punchawpiqa? Payqariki chayaramunqa metal chulluchiq nina hina chuyanchananpaqmi chaynataq taqsana jabon hina yuraqyachinanpaqmi. Señorqa tiyaykunqa qori-qollqe chulluchichkaq hina Leviy castakunata chuyanchananpaqmi. Chaymantañam paykunaqa imaynam ruranankuman hina Tayta Diosman ofrendankuta apamunqaku’, nispa (Mal. 3:1-3).

¹⁷ Lliwmi qawachin chay willakuyqa 1918 watamanta cumplikusqanta. Chay watapim Diosqa ‘contratomanta willakuq’ Jesuswan templonta otaq Payta yupaychanapaq tukuy ima rurasqanta qawaq hinaspa chuyanchaq rirqa. Qatiqninpi ima pasanantam Malaquiasqa nirqa: ‘Huktawanmi cuentata qokunkichik pim allin ruraq kasqanta, pim mana allin ruraq kasqantapas, pim Dios adoraq kasqanta chaynataq pim mana adoraq kasqantapas’, nispa (Mal. 3:18). Allin kallpanchasqam cheqap cristianokunaqa rurasqankuta yaparqaku, chaymi qawachirqa chay tiempopi cosecha qallarisqanta.

18. Kunan tiemponchikpi, ¿ima pasananmantam Danielqa willarqaña?

¹⁸ Danielmi willarqaña kunan tiemponchikmanta kaynata: “Yachayniyoq runakunaqa mana puyuyoq cielokuna hinam kancharinqaku. Achkallaña runakunata allin ruraymanña pusaqkunaqa lucerokuna hinam wiñaypaqña kancharinqaku”, nispa (Dan. 12:3). ¿Pikunataq lucerokuna hina kanchariqkunaqa? Hanaq pachaman riy suyaqkunam, paykunatam Jesus tupachirqa trigowan. Kay Pachapi kawsakuy suyaq achkallaña runakunapas cuentata qokurunku mana allin qorapa otaq cristiano tukuqkunapa horqosqa kasqankuta, hinaspam hanaq pachaman riy suyaqkunamanta puchuqkunata yanapachkanku. Chaynataq paykunawan kuska kancharichkanku kay tutayay tiempopi (Zac. 8:23; Mat. 5:14-16; Fili. 2:15).

19, 20. ¿Imatam kusikuywan suyachkanku Diospa munaychakusqanpa churinkuna, hinaspa imamantam yachasun qatiqnin estudiopi?

¹⁹ Diospa munaychakusqanpa churinkunaqa kusikuywanmi suyachkanku hanaq pachaman riy suyasqanku chaskiyta (Rom. 8:18, 19; 1 Cor. 15:53; Fili. 1:21-24). Chaykamaqa Diostam kasukunanku, lucero hina kancharinanku hinaspa manam chaynallaqa kanankuchu ‘mana allin ruraqpa churinkunawanqa’ (Mat. 13:38, NM; Apo. 2:10). Favorecesqam kanchik, Diospa llaqtanmanta mana allin qorapa rakisqa kasqan tiempopi kawsaspanchik.

²⁰ Ichaqa, ¿imapitaq tupan Diospa munaychakusqanpa churinkunawan Dios Gobiernaptin kay Pachapi wiñaypaq kawsakuy suyaq achkallaña runakuna? Chaymantam yachasun qatiqnin estudiopi.

[Willakuykuna]

¿Yuyachkankichu?

Trigomantawan mana allin qoramanta rikchanachiypi, ¿imawanmi tupan . . .

• . . . allin muhuqa?

• . . . muhuta tarpuq runaqa?

• . . . muhu tarpuyqa?

• . . . enemigoqa?

• . . . mana allin qoraqa (cizaña)?

• . . . cosechaqa?

• . . . taqeqa?

• . . . waqayllawanña kirunku kirichichisqankuqa?

• . . . rupachkaq hornoqa?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[20 kaq paginapi dibujokuna]

Allin muhu tarpuyqa Pentecostes 33 watapim qallarirqa

[23 kaq paginapi dibujo]

Trigowan tupachisqa cristianokunam Diospa taqenpi huñusqa kachkanku

[Reqsikunchikmi]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.