TAPUSQANKUMANTA | MASSIMO TISTARELLI
Robot ruwaq runam iñiyninmanta willakun
Massimo Tistarelli sutiyoq profesormi, Sassari Universidadpi (Italiapi) llamkan, llamkayninmantam qellqan huklaw nacionkunapaq kimsa revistakunapi hinaspapas pachak masnin yachachikuykunatam hukkunatapas qellqaysirqa. Paymi estudiachkan hukkunapa rikchayninta imayna yuyarisqanchikmanta hinaspa imatapas ruway atisqanchikmanta, chayqa kanmanmi imayna pelotata hapiy atisqanchik. Chaymantapas runapa qawasqanman rikchakuqtam robotkunapaq ruwan. ¡Rikchariy! qellqapaqmi tapurqaku iñiyninmantawan llamkayninmanta.
¿Religionniyoqchu familiayki karqa?
Tayta-mamayqa catolicom karqaku. Mozo kaspaymi Diospi mana creespay allinpaq hapirqani imapas kikillanmanta rikurimun niq yachachikuyta. Ichaqa Unanchawaqninchikmanta mana reqsikuspaypas, piensarqanim ñoqanchikmanta aswan atiyniyoq imapas kasqanpi. Imam chay kasqanta yachanaypaqmi budismo, hinduismo hinaspa taoísmo religionkunata estudiarqani, chaypas manamá yanapawarqachu.
¿Imanasqataq yachaysapa kanaykipaq estudiayta munarqanki?
Warma kasqaymantam maquinakuna admirachiwaq. Pilayoq pukllanaykunapa tukuy imankunatapas horqoruspaymi kaqmanta churaq kani. Hinaspapas taytaymi llamkaq huk empresapi, chaymi sapa kuti tapupayaq kani telefonokuna hinaspa radiokuna imayna funcionasqanmanta.
¿Imakunamantawanmi llamkanaykipaq estudiarqanki?
Electrónica nisqapi ingeniero kanaypaqmi estudiarqani Génova Universidadpi hinaspam estudiarqani robotkunamanta. Ichaqa astawanraqmi estudiarqani runakuna imayna qawakusqanchikmanta, chayman hina robotpa ñawinta ruwanaypaq.
¿Imanasqataq runapa imayna qawakusqanchikmanta yachayta munarqanki?
Kayqa admirakuypaqmi, imataña qawanapaqpas manam
ñawillanchikmantachu aswanqa umanchikpi huk partekunapas llamkankum. Piensariy pelotata haypay munasqaykipi. Pelotapa kasqanman kallpachkaptikim pelotapa rikchayninqa ñawi ruruykipi espejopi hina rikukun. Chay rikchayninqa ñawi ruruykipim wakman-kayman kuyunqa, ñawikipa hinaspa pelotapa imayna kuyusqanman hina. Pelotallata qawaptikiqa rikchayninmi mana kuyuriq hina ñawikipi kanqa, pelotapa qepanpi kaqkunañataqmi kuyuq hina kanqa.Chay ratollam qawaspa musyanchik hayka tiempopi hinaspa mayman pelota risqanta. Admirakuypaqmá chaykunaqa pasan ñawi rurunchikpipuni. Hinaptinmi ñawinchikpa sapintakama ñutqonchikkama pasan pelotapa rikchayninqa, chaynapim ñutqonchikqa niwanchik pelotata haypananchikpaq. Tukuy chaykuna pasasqanqa admirakuypaqmá.
¿Imaynanpitaq Unanchawaqninchik kasqantaqa yacharqanki?
Dublín (Irlanda) lawpim 1990 watapi Trinity College universidadpi llamkarqani. Chaymanta kutimuspaymi señoray Barbarawan rimanakurqaniku hamuq tiempokunapi warmayku imayna kanankumanta. Chaymantapas paniy watukuqmi rirqaniku. Payqa Jehova Diospa testigonmi karqa hinaspam qoykuwarqaku La vida... ¿cómo se presentó aquí? ¿Por evolución, o por creación? niq librota. Admirakurqanim chay libropa sumaq yuyaymanaspa ruwasqa kasqanwan. Musyakururqanim imapas kikillanmanta rikurisqanta mana allinta averiguaspay creesqayta. Piensarqanim, runaqa animalmanta rikurimusqan yachachikuy allin kasqanta, ichaqa manamá chaynachu kasqa. Paniypa qowasqan librota astawan leespaymi allinta yacharurqani kikillanmanta imapas rikurimuq yachachikuyqa yanqa kasqanta.
Piensarqanim ruwasqay robotkunapi. ¿Pitaq tukuy imata ruwarqa qatipakunaypaq?
Chaymantam piensarqani ruwasqay robotkunapi. ¿Pitaq tukuy imata ruwarqa qatipakunaypaq? Ñoqaqa manam ruwayta atiymanchu runakuna hina pelotata haypaq robottaqa. Pelotata haypaq robottaqa ruwaymanmi, ichaqa manam kikillanmantaqa haypayta atinmanchu imapas sasachaptinqa. Robotkunataqa pipas ruwarqam, hinaptinqa ¿manachu runakunapapas ruwaqnin kanman? Runapa yachay atisqanqa mana igualay atinam. Kaykunam qawachin runakuna unanchasqa kasqanchikta.
¿Imanasqataq Jehova Diospa testigon karurqanki?
Señoraytawan ñoqatam gustawarqaku allinta estudiaspa yachachisqanku. Allinta maskarispankum qellqakunata ruwamunku. Chayna ruwasqankumantam ñoqa hina wakin runakunapas yachayta munanku, imanasqa hinaspa imayna kasqanmanta. Chaymi Bibliapi willakuykuna hinaspa hamuq tiempopi ima pasakunanmanta yachayta munarqani. Estudiasqayman hinam seguro karqani Bibliaqa Diospa Palabran kasqanmanta. Hinaspaykum 1992 watapi señoraywan kuska bautizakurqaniku Jehova Diospa testigon kanaykupaq.
¿Yanqacharurqachu iñiynikita yachaysapa kasqayki?
Manam, aswanmi iñiyniyta kallpancharqa. Yachanallaykipaq piensay, hukkunapa rikchayninta imayna yuyarisqanchikpi. Naceruspallam pitapas reqsiyta qallarinchik. Chaymantapas wiñaspaqa chayllam reqsichwan amistadninchiktaqa achka runapa chawpinpi kaptinpas. Rikchayllanpim musyaruchwan llakisqa otaq kusisqa kasqantapas. Ichaqa manam musyanchikchu chaykuna ruwanapaq imakuna ñawinchikpiwan umanchikpi pasasqantaqa.
Imayna rikuy atisqanchikqa Jehova Diospa sumaq regalonmi. Palabranpas paypa regalonmi, chaymi lliw regalonkuna kallpanchawan Diosta agradecekunaypaq hinaspa paymanta willakunaypaq. Imayna kaptinpas allin kaqta ruway munasqaymi kallpanchawan tukuy ima Unanchaqta hatunchanaypaq.