1. ¿Imanasqam angelkunamanta yachananchik?

ANGELKUNAPAS Jehova Diospa ayllunmi kanku. Diosqa munanmi paykunamanta yachananchikta. ¿Imatam angelkunaqa ruwanku? ¿Imaynatam ñawpaq tiempopi runakunata yanaparqaku? ¿Kunanpas yanapawanchikmanchu? (Qaway 8 kaq willakuyta).

2. (1) ¿Pitaq angelkunata unancharqa? (2) ¿Hayka angelkunam kan?

² ¿Pitaq angelkunataqa unancharqa? Colosenses 1:16 nin Jesusta puntata Jehova Dios unanchasqanmanta, chaymantañam “tukuy imakunapas [...] unanchasqa karqa hanaq pachapipas chaynataq kay pachapipas”. “Tukuy imakunapas” nispanqa angelkunapas unanchasqa kasqanmantam rimachkan. ¿Hayka angelkunatam Diosqa unancharqa? Bibliam nin pachak wara-waranqantin angelkuna kasqanmanta (Salmo 103:20; Apocalipsis 5:11).

3. ¿Imatam Job 38:4-7 nin angelkunamanta?

³ Bibliapas ninmi manaraq kay pachata Dios unanchachkaspan angelkunata puntata unanchasqanmanta. ¿Imaynataq angelkunaqa tarikurqaku kay pachata Jehova Dios unanchaptin? Job sutiyuq qillqam nin paykuna anchata kusikusqankumanta. Angelkunaqa llapallankum ayllu hina Jehova Diosta huk sunqulla yupaychanku (Job 38:4-7).

4. ¿Angelkunaqa runakunata kuyankuchu? ¿Imanasqam chayta ninki?

⁴ Angelkunaqa runakuna yanapaytam munanku hinaspapas yachaytam munanku runakunapaq hinaspa kay allpa pachapaq Dios imakunata ruwananmanta (Proverbios 8:30, 31; 1 Pedro 1:11, 12). Angelkunaqa llakisqachá tarikurqaku Adanwan Eva Diosta qipancharuptinkuqa. Kunanqa aswan llakisqaraqchá tarikunku yaqa llapallan runakuna Diosta mana kasukuptinku. Ichaqa pipas huchanmanta wanakuspan Diosman kutirikuptinqa kusisqam tarikunku (Lucas 15:10). Angelkunaqa anchatam kuyanku Diosta yupaychaqkunataqa, Diosñataqmi angelkunata servichikun yupaychaqninkunata yanapananpaq hinaspa waqaychananpaq (Hebreos 1:7, 14). Yachasun wakinkuta imayna yanapasqanmanta.

5. Ñawpaq tiempopi Diosta yupaychaqkunata, ¿imaynatam angelkunaqa yanaparqaku?

⁵ Sodoma hinaspa Gomorra llaqtakuna puchukachisqa kaptinmi, Jehova Diosqa iskay angelkunata kamachirqa Lottawan ayllunta chay llaqtamanta hurqumunankupaq (Genesis 19:15, 16). Chaymanta qipatam, Diosmanta willakuq Danielpas leonkunapa kasqan uchkuman wischusqa karqa. Ichaqa leonkunaqa manam imanarqachu, Danielmi nin: “Diosniymi angelninta kachamuspan mana imanawananpaq leonkunapa siminta wichqarachirqa”, nispa (Daniel 6:22). Jesuspa tiemponpipas carcelmanta Pedrota hurqunanpaqmi Diosqa angelninta kamachirqa (Hechos 12:6-11). Angelkunaqa Jesustapas yanaparqakum kay pachapi kachkaptin. Chaynataq bautizakusqan qipatapas  (Marcos 1:13). Manaraq wañuchkaptinpas huk angelmi “kallpanchaykurqa” (Lucas 22:43).

6. (1) ¿Imaynatam yachanchik Diospa yupaychaqninkunata angelkuna yanapasqanta? (2) ¿Ima tapukuykunamantam yachasunchik?

⁶ Kunanqa manañam angelkunaqa runakunamanqa rikuriwanchikñachu. Ichaqa hinallam Diosqa angelkunata servichikun yupaychaqninkunata yanapananpaq. ¿Imaynatam chayta yachanchik? Bibliam nin yupaychaqninkunata angelninwan Dios waqaychasqanmanta  (Salmo 34:7). Mana allin espiritukuna atiyniyuq kasqankuraykum Dios waqaychawananchikta munanchik. ¿Pikunataq chay chiqniwaqninchikkunaqa? ¿Imaynatam rikurirurqaku? ¿Imaynatam ñakarichiwanchik? Chayta yachananchikpaq qawasunchik imam pasakurqa Adanwan Eva unanchasqa kasqanku qipata.

7. ¿Imatam satanasqa achka runakunata ruwarqa?

⁷ Kimsa kaq yachachikuypim yachamurqanchik huk angel Diosta qipancharusqanmanta hinaspa hukkunata kamachiyta munasqanmanta. Bibliam sutichan “diablowan hinaspa satanaswan” (Apocalipsis 12:9). Satanasqa munarqam runakunapas Diosta qipanchanankuta. Chaymi Evata pantarachirqa, chaymantapacham achka runakunatapas pantarachirqa. Ichaqa wakin runakunam Abel, Enoc hinaspa Noey hina Diosman sunqu karqaku (Hebreos 11:4, 5, 7).

8. (1) Wakin angelkunaqa, ¿imata ruwaspankum demonioña rikurirurqaku? (2) Sinchi parapi mana wañunankupaq, ¿imatam demoniokunaqa ruwarqaku?

⁸ Noeypa tiemponpipas wakin angelkunam Diosta mana kasukuspanku, hanaq pachamanta kay pachaman hamurqaku runa hina kawsanankupaq. ¿Imanasqam hamurqaku? Bibliam nin angelkunaqa warmiyuq kayta munaspanku hamusqankumanta (qaway Genesis 6:2). Angelkunaqa manam chaytaqa ruwanankuchu karqa (Judas 6). Chay angelkuna hinam, chay tiempopi runakunaqa mana allin ruwaqllaña karqaku. Jehova Diosqa chay mana allin runakunatam sinchi parawan chinkarachirqa. Ichaqa manam chinkachirqachu  kasukuq runakunataqa (Genesis 7:17, 23). Sinchi parapi mana wañunankupaqmi chay mana allin angelkunaqa hanaq pachaman kutikurqaku. Chay mana allin angelkunatam bibliaqa sutichan ‘demoniokuna’ nispan. Paykunaqa mana kasukuq kasqankuraykum kamachiqninku satanaswanña hukllawakurqaku (Mateo 9:34).

9. (1) Demoniokuna hanaq pachaman kutiptinku, ¿imam pasarqa? (2) ¿Imamantam qatiqninpi yachasunchik?

⁹ Demoniokuna hanaq pachaman kutiptinkuqa, Jehova Diosqa manañam chaskirqachu (2 Pedro 2:4). Demoniokunaqa manañam kunanqa atinkuñachu runayaytaqa, ichaqa hinallam “kay pachapi llapallan runakunata pantachichkan” (Apocalipsis 12:9; 1 Juan 5:19). Qatiqninpim yachasun runakunata demoniokuna imayna pantachisqanmanta (qaway 2 Corintios 2:11).

10. ¿Imaynatam demoniokunaqa runakunata pantachichkanku?

¹⁰ Demoniokunaqa tukuywanmi runakunataqa pantachichkanku. Wakin runakunam kikinku utaq brujokuna yanapaptinku demoniokunawan rimanku. Demoniokunawan rimaq runakunatam sutichanku “layqa ruwaqkuna” nispanku. Diosqa kamachiwanchikmi tukuy chaykunamanta karunchakunanchikpaq (Galatas 5:19-21). Imaynam runakuna tuqllata servichikunku animalkunata hapinankupaq, chaynam demoniokunapas tuqllata hina servichikunku imawanpas runakunata pantarachinanpaq (qaway 26 kaq willakuyta).

11. (1) ¿Imataq layqa ruwayqa? (2) ¿Imatam biblia nin chay ruwaymanta?

¹¹ Demoniokunaqa runakunatam pantachinku layqa ruwaykunawan. Demoniokunapa atiyninwanmi tukuy  rikchaq unquykunata hampinku hinaspa imapas mana allinkunata ruwanku. Chaypaqmi servichikunku tukuy rikchaq waytakunata. Wakinpiqa pitapas mana allinta ruwananpaqmi mañakunku chay runapa pachanta, fotonta, chukchanta utaq imantapas. Achka runakunam piensanku chaykuna ruwayqa allin kasqanta, ichaqa manam chaynachu. Layqa ruwaqkunaqa manaraq hampita quchkaspankum, velakunata ratachinku taytachankupaq hinaspam ñawpaqninkupi hampita churaykuspanku diosninkuta mañakunku. Bibliaqa ninmi tukuy chay ruwaykunataqa Jehova Dios chiqnisqanmanta (Deuteronomio 18:10-12).

12. (1) ¿Imanasqam mana allinchu wañuqkunawan rimayqa? (2) Diosta yupaychaqkunaqa, ¿imatam mana ruwananchikchu?

¹² Demoniokunaqa pantachiwanchiktaqmi wañuqkunawan rimay atisqanchikta piensachiwaspanchik. Demoniokunaqa munankum kaynata piensananchikta: Wañuqkuna maypipas hinalla kawsasqankuta, ñuqanchikwan rimay atisqankuta, yanapawasqanchikta hinaspa ñakarichiwasqanchiktapas. Pipapas amistadnin utaq ayllun wañukuptinqa, ichapas wañuqkunawan rimaq runapa yanapakuyninta maskanman. Chay runaqa ichapas wañuqkunamanta sumaqta willakunman utaq econman hina rimanman. Yanapakuyta maskaq runaqa, ichapas piensanman wañuqkunawan chay runa rimasqanta, ichaqa demoniokunawanmi rimachkan (1 Samuel 28:3-19). Chaymantapas, pipas wañukuptinqa tukuytam ruwanku wañukuq runapaq: Cuerpontam velanku, lutokunku, wañukuqpa pachanta taqsanku, misachinku, wañuqkunapa punchawninpi mikuykunata churanku hinaspapas kantaqmi huk  ruwaykunapas (Salmo 115:17). Chaymi chay ruwaykunataqa mana ruwananchikchu. Chaymantapas manam piensayllapas-piensananchikchu layqa ruwaqkunaman riytaqa (qaway Deuteronomio 18:10, 11; Isaias 8:19).

13. Demoniokunata manchakuq runakunaqa, ¿imaynañam kunanqa kanku?

¹³ Demoniokunaqa manam runakunataqa pantachiyllachu-pantachin, aswanqa manchachintaqmi. Satanaswan demoniokunaqa yachankum kay pachapi mana allinkunata ruwanankupaq “pisi tiempoyuqllaña” kasqankumanta. Diosqa manam saqinqañachu chayta ruwanankutaqa. Chaymi llumpay piñasqallaña kachkanku hinaspa mana allinkunata ruwachkanku (Apocalipsis 12:12, 17). Ichaqa demoniokunata manchakuq waranqantin runakunaqa, manañam kunanqa manchakunkuñachu. ¿Imataq chaypaq yanaparqa?

14. ¿Imatam Jesuspa qatiqninkunaqa ruwarqaku demoniokunamanta librakunankupaq? ¿Imatam ñuqanchikpas ruwananchik?

¹⁴ Bibliam nin imata ruwaspa demoniokunamanta waqaychasqa kananchikpaq hinaspa librakunanchikpaqpas. Ñawpaq tiempopim Efeso llaqtapi iñiqkuna manaraq Jesuspa qatiqnin kachkaspanku demoniokunawan rimaqku. ¿Imaynatam demoniokunamanta librakurqaku? Bibliam nin: “Layqakunapas achkallañam libronkuta huñuruspanku llapankupa qayllanpi kañarurqaku”, nispa (Hechos 19:19). Jesuspa qatiqnin kayta munasqankuraykum layqakunamanta libronkuta kañarurqaku. Kunanpas yaqa chaynatam ruwananchik. Jehova Diosta yupaychanapaqqa, chinkachinanchikmi  demoniokunamanta rimaq tukuy rikchaq qillqakunata, videokunata, takikunata, pukllaykunata hinaspa imapas layqa ruwaykunawan tupaqta. Chaykunata qaway utaq uyariy allin rikchakuptinpas chaykunaqa demoniokunapam, chaymi tukuy chaykunataqa chinkachinanchik. Runakunaqa tukuy mana allinkunatapas servichikunkum waqaychasqa kanankupaq, chaykunatapas chinkachinanchikmi (1 Corintios 10:21).

15. Satanasmantawan demoniokunamanta waqaychasqa kananchikpaqqa, ¿imatawanmi ruwananchik?

¹⁵ Efeso llaqtayuq runakuna layqamanta libronkuta kañaruptinkum, iskay kimsa watamanta apostol Pablo qillqarqa “mana allin espiritukunapa contranpi” hinalla peleasqankumanta (Efesios 6:12). Libronkuta kañaruptinkupas demoniokunaqa hinallam ñakarichiyta munarqaku. Hinaptinqa, ¿imatawanmi ruwananku karqa? Pablom kaynata nirqa: “Iñiynikichikyá harkachikuna hina kachun”, nispa (Efesios 6:16). Imaynam soldadokuna peleananku harkachikunankuta apaqku, chaynam iñiyninchikpas demoniokunamanta harkawanchik. Jehova Dios waqaychawananchikmanta mana iskayrayaspaqa, atisunmi satanastawan demoniokunata atipaytaqa (Mateo 17:20).

16. ¿Imatam ruwananchik Jehova Diospi astawan hapipakunapaq?

¹⁶ ¿Imatam ruwachwan Jehova Diospi astawan hapipakunapaq? Sapa punchawmi bibliata ñawinchananchik hinaspa Diospi hapipakuyta yachananchik. Jehova Diospi astawan hapipakuptinchikqa, satanaswan demoniokunaqa manam imanawasunchu (1 Juan 5:5).

17. ¿Imatawanmi ruwananchik demoniokunamanta waqaychasqa kananchikpaq?

¹⁷ ¿Imatawanmi Efeso llaqtapi Jesuspa qatiqninkunaqa  ruwananku karqa? Paykunaqa layqakuna ruwaq runakunapa chawpinpim yacharqaku. Chaymi Pablo nirqa “tukuy tiempo” Diosta mañakunankupaq (Efesios 6:18). Waqaychasqa kanankupaqmi haykapipas Jehova Diosta mañakunanku karqa. Ñuqanchikpas layqakuna ruwaq runakunapa chawpinpim kawsanchik. Chaymi sutinmanta Diosta mañakunanchik waqaychawananchikpaq (qaway Proverbios 18:10). Satanasmanta librawananchikpaq sapa kuti Diosta mañakuptinchikqa, payqa uyariykuwasunmi (Salmo 145:19; Mateo 6:13).

18, 19. (1) ¿Imaynatam satanastawan demoniokunata atipayta atichwan? (2) ¿Ima tapukuymantam qatiqninpi yachasunchik?

¹⁸ Demoniokunamanta rimaq tukuy imapas kaqkunata chinkachiptinchikqa hinaspa Jehova Dios waqaychawananchikmanta mana iskayrayaptinchikqa, manam satanaswan demoniokunaqa imanawasunchu. Manam manchakunanchikñachu (qaway Santiago 4:7, 8). Jehova Diosqa aswan atiyniyuqmi demoniokunamantaqa. Yachanchikmi Noeypa tiemponpi demoniokunata castigarusqanmanta hinaspa hamuq tiempopipas chinkachinanmanta (Judas 6). Manam sapallanchikchu kachkanchik, Jehova Diosqa angelninkunawanmi waqaychawasunchik (2 Reyes 6:15-17). Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atisunmi satanastawan demoniokunata atipaytaqa (1 Pedro 5:6, 7; 2 Pedro 2:9).

¹⁹ Yacharunchikmi satanaswan demoniokunaqa runakunata ñakarichisqankumanta. Chayrayku ichapas tapukunchik: “¿Imanasqataq Diosqa manaraq chinkachinchu?”, nispa. Kay tapukuymantam qatiqninpi yachasunchik.