Ir al contenido

JOVENESPA TAPUKUYNINKU

Imayna vistisqachus kasqanchejta rikuspa, ¿imatá runas yuyankuman?

Imayna vistisqachus kasqanchejta rikuspa, ¿imatá runas yuyankuman?

 ¿Imaraykutaj ima ropatachus churakushasqanchejta allinta qhawarikunanchej tiyan? Imaraykuchus ropanchejqa imayna runachus kasqanchejta rikuchin. Qanmantarí, ¿imatá runas yuyankuman imayna vistisqachus kasqaykita rikuspa?

 Imaynatachus vistikunamanta kinsa pantasqa yuyaykuna. ¿Imatá ruwasunman mana pantasqata yuyanapaj?

Pantasqa yuyay: Ropamanta propagandasta rikusqanchejman jina vistikuna tiyan.

 Theresa sutiyoj sipas nin: “Telepeqa imayna ropatachus churakunamanta ashkha propagandasta rikunchej. Chantapis rikullanchejtaj sipaskunapis, jovenespis recién rikhurimoj ropasta churakuyta qallarisqankuta. Chayta qhawaspallapuneqa noqanchejpis paykuna jina vistikuyta munanchej”, nispa.

 Ima ropatachus churakuna kasqanmanta propagandasqa mana sipaskunallamanchu gustan, manaqa jovenesmanpis. Chayrayku Una guía completa para criar chicos adolescentes nisqa libro nin: “Jovencitospis recién rikhurimoj ropasta churakuyta munanku [...]. Chayrayku juchʼuysitumantapacha imayna ropatachus churakunamanta propagandasta rikuspaqa, chayman jina vistikuyta munanku”, nispa.

 Allinta piensariy. Bibliapi nin: “Mana yachayniyoj runaqa ima nisqankutapis creellan. Allin yachayniyoj runataj allintaraj tanteakun imatachus ruwananta”, nispa (Proverbios 14:15). Kay versiculopi nisqanman jina, ropamanta propagandas, imata ruwanapajchus tanqawasqanchejpi piensarina. Wakin propagandasqa tanqawanchej wajkunaj sajra munayninkuta rijchʼarichinapaj jina vistikunapaj, matʼi ropasta churakunapaj ima. Jina kajtin kay tapuykunapi piensarina:

  •  “Kay ropasta churakuyta ajllajtiy, ¿pikunataj astawan gananqanku?”

  •  “Kay ropasta churakojtiy, ¿imayna kausayniyoj kasqaytataj runas yuyanqanku?”

  •  “Kay ropasta churakojtiy, ¿imayna runachus kasqayta, imapichus creesqaytapis sutʼita rikuchenqachu?”

 Yuyaychay. Semanapi ropamanta propagandasta qhawashaspaqa, kay tapuykunapi piensariy: Chay propagandas, ¿imaynata vistikunaypajtaj tanqashawan? ¿Mana reparanallaytachu recién rikhurimoj ropasta churakunaypaj tanqashawan? Keren sutiyoj sipas nin: “Tukuy sipaskunaqa kʼachitas, allin vistisqas, sumaj cuerpoyoj kayta munanchej, sumaj ropatataj churakuyta munanchej. Chayrayku ropasmanta propagandasta ruwajkunaqa, jovenesta, sipaskunata ima facilta engañanku chayri creechinku”, nispa.

Pantasqa yuyay: Amigosninchej allinpaj qhawanawanchejpajqa, paykuna jina vistikunanchej tiyan.

 Manuel nin: “Recién rikhurimoj ropastaqa tukuy jóvenes churakunku, qan mana churakojtiykitaj qhawarasunkupacha”, nispa. Annapis nillantaj: “Mana recién rikhurimoj ropasllatachu churakuyta munanchej, manaqa munallanchejtaj amigosninchej allinpaj qhawanawanchejta”, nispa.

 Allinta piensariy. Biblia nin: “Amaña kay tiempo runas kausasqankuman jinaqa kausaychejchu”, nispa (Romanos 12:2). Kay versiculoj nisqanpi allinta tʼukuriy. Ropasniykita qhawaykurispataj kay tapuykunapi piensariy:

  •  “Ima clase ropatachus churakunayta ajllashaspa, ¿imapitaj piensarini?”

  •  “¿Sumaj ropatapunichu churakuyta munani?”

  •  “¿Wajkuna tʼukuspa qhawanawankupajchu kay ropata churakuyta munani?”

 Yuyaychay. Sumaj ropata churakojtiyki amigosniyki allinpaj qhawasunankupi, chayri mana sumaj ropata churakojtiyki qhesachasunankupi yuyanaykimantaqa, imaynachus kasqaykipi piensariy. Imayna ropatachus churakusqaykiwan kusisqa kashanki chayqa, ama wajkuna imatachus nisunankumanta llakikuychu.

Pantasqa yuyay: Matʼi ropasta churakuspaqa aswan simpáticas, simpáticos kanchej.

 Jennifer sutiyoj sipas nin: “Wakin kutisqa matʼi ropasta, chutu ropasta, llikha chayri seda ropasta ima churakuyta munarinipuni”, nispa.

 Allinta piensariy. Biblia nin: “Kʼachanchakusqaykichejqa ama jawallamantachu kachun [...] Astawanpis kʼachita kasqaykichejqa rikukuchun sonqoykichejpi imaynachus kasqaykichejpi”, nispa (1 Pedro 3:3, 4). Kay yuyaychayman jina, ¿imataj aswan sumaj? ¿K’acha runa kaychu chayri allinpaj qhawanawanchejpaj jina vistikuychu?

 Yuyaychay. Maychus kajllata vistikoyqa aswan sumaj. Ashkha runastaj mana chaytachu ruwanku. Jinapis kaypi piensarina:

 ¿Imataj kanman amigosninchejman noqallanchejmantapuni parlajtinchej chayri ropallanchejmantapuni parlajtinchej? Chayta ruwajtinchejqa noqanchejmanta karunchakunkuman.

Noqallanchejmanta parlajtinchej, amigosninchejqa karunchakunman. Ajinallataj kanman ima ropatachus churakusqanchejwanpis.

 Matʼi ropasta churakusqayki chayri wajkunaj sajra munayninkuta rijchʼarichinaykipaj jina vistikusqaykeqa, “qhawariwaychej” nishanmanpis jina kanman. Chayta rikuspataj amigosniykipis qanmanta karunchakunkuman. Waj runaspis qanmanta mana allintachu yuyankuman, runaykachaj runata jinataj qhawasunkuman.

 Imaynatachus vistikusqayki wajkunata mana allintachu yuyachishan chayqa, maychus kajllata vistikuy. Monica sutiyoj sipas nin: “Maychus kajllata vistikoyqa mana ninayanchu awelitasninchej jina vistikuna kasqanta. Astawanpis niyta munan noqanchej kikin jatunpaj qhawakusqanchejrayku, wajkunatapis respetasqanchejrayku maychus kajllata vistikuna kasqanta”, nispa.