Siohwa ketikihong aramas akan sampah pwe en wia arail wasahn kousoan. Ihme kahrehda, tepin pwopwoud, Adam oh Ihp, sohte kapikipikda pwe ira en kousoan nanleng. Koht ketin kapikadahier tohnleng kan ren kousoan nanleng. (Sohp 38:4, 7) Koht ketikihdiong tepin aramas nan paradais kaselel ehu me adaneki mwetuwel en Ihden. (Senesis 2:15-17) Siohwa ketikihong Adam oh kadaudoke kan koapworopwor en mour kohkohlahte nin sampah.​—Wadek Melkahka 37:29; 115:16.

Nin tapio, ihte mwetuwel en Ihden me wia paradais. Tepin pwopwoudo pahn kadirehkihla sampah kadaudokara kan. Irail pahn kaunda mehkoaros oh kaparadaisihala sampah. (Senesis 1:28) Sampah sohte pahn ohla. E pahn wia wasahn kousoan ong aramas kohkohlahte.​—Wadek Melkahka 104:5.

Kilang kisin kasdo Dahme Kahrehda Koht Ketin Kapikada Sampah?

Adam Adam oh Ihp sapeikiong Koht, kahrehda Siohwa ketin kausasang ira nan mwetuwelo. Paradais solahr mie oh sohte aramas men me kak kapwurehdo. Sang ahnsowo kohdo, aramas suwed akan kin kipehdi sampah.​—Wadek Senesis 3:23, 24.

Ia duwe, Siohwa ketin kesehlahr dahme e ketin koasoanehdiong aramas nin tapio? Uhdahn soh! Ih me wasa lapalahpie. E pahn ketin kapwaiada kupwure. (Aiseia 45:18) E pahn ketin kasapahldohng aramas akan dahme e ketin kupwurki ong irail nin tapio.​—Wadek Melkahka 37:11, 34.

Paradais pahn pwurehng miehla nin sampah erein Sises pahn ketin kakaun nin duwen sapwellimen Koht Nanmwarki. Nan mahwen en Armakedon, Sises pahn ketin kahluwa sapwellimen Koht tohnleng kan oh kasohrehla koaros me kin uhwong Koht. Eri, Sises pahn ketin salihedi Sehdan erein sounpar 1,000. Sapwellimen  Koht aramas akan pahn pitsang kasohrala wet pwehki Sises pahn ketin kahluwa oh pere irail. Irail pahn ahneki mour soutuk nan Paradais nin sampah.​—Wadek Kaudiahl 20:1-3; 21:3, 4.

Iahd me Koht pahn ketin kaimwisekala me suwed nin sampah? Sises ketikihda “kilel” me kin kasalehda me imwio kerendohr. Irair en sampah ahnsou wet pahn kak kasohrehla tohnsampah oh met kin kasalehda me kitail momour ni kaimwiseklahn koasoandi suwed wet.​—Wadek Madiu 24:3, 7-14, 21, 22.

Erein kaundahn Sises sounpar 1,000 sang nanleng ong sampah, e pahn ketikihsang lokolok koaros. (Aiseia 9:6, 7; 11:9) Likin Sises eh pahn ketin wia Nanmwarki, e pahn ketin wia Samworo Lapalap oh pahn ketikihsang dipen irail kan me kin poakohng Koht. Eri, Koht pahn ketikihsang soumwahu, mahla, oh mehla sang ni eh pahn ketin doadoahngki Sises.​—Wadek Aiseia 25:8; 33:24.

Aramas me kin peikiong Koht me pahn mour nan Paradais. (1 Sohn 2:17) Sises ketin poaronehla sapwellime tohnpadahk ko pwe ren rapahki aramas mpahi oh padahkihong irail ia duwen arail pahn pwungla rehn Koht. Rahnwet, Siohwa kin ketin kaukaunop aramas rar kei pwe ren mour nan Paradais nin sampah ahnsou kohkohdo. (Sepanaia 2:3) Nan Wasahn Kaudok en Sounkadehdehn Siohwa kan, aramas akan kin sukuhlki duwen arail pahn wiahla ohl pwopwoud mwahu oh pahpa mwahu oh wiahla lih pwopwoud mwahu oh nohno mwahu. Seri kan oh pahpa oh nohno kan kin wiahki ehu kaudokiong Koht oh sukuhlki ia duwen rohng mwahwo eh kak kamwahwihala arail mour.​—Wadek Maika 4:1-4.