Dnia 23 maja 2024 roku w Kazachstanie uprawomocniło się postanowienie sądu związane z odmową służby wojskowej ze względu na osobiste przekonania religijne. Sprawa dotyczyła 20-letniego brata Daniiła Smala, a sędzia określił ją jako „nadzwyczajną”.

Jakiś rok wcześniej, 17 maja 2023 roku, Daniił otrzymał wezwanie do stawienia się przed komisją wojskową. Z szacunkiem wyjaśnił swoje neutralne stanowisko wynikające z przekonań religijnych. Przedstawił oficjalne zaświadczenie potwierdzające, że ma prawo do zwolnienia z odbycia służby wojskowej. Mimo to jego wniosek został odrzucony. Następnego dnia został wbrew swojej woli przewieziony pociągiem do jednostki wojskowej oddalonej o jakieś 2000 kilometrów od jego rodzinnego miasta Rudnyj. W tym trudnym czasie niezłomnie zachowywał on neutralną postawę, z szacunkiem odmawiając złożenia przysięgi wojskowej, noszenia munduru i uczestniczenia w ćwiczeniach wojskowych. Po tym, jak kilka oficjalnych skarg Daniiła zostało odrzuconych, w nadziei na rozwiązanie problemu skierował on sprawę do sądu. W rezultacie rozpoczął się trwający trzy miesiące przewód sądowy.

Dnia 9 listopada 2023 roku Wojskowy Sąd Garnizonowy w Ałmatach uznał, że wcielenie Daniiła do wojska było niezgodny z prawem. W swoim orzeczeniu oświadczył: „Zmuszenie [Daniiła] do odbycia obowiązkowej służby wojskowej wbrew jego otwarcie wyrażanym przekonaniom religijnym, które nie pozwalają mu pełnić służby wojskowej, naruszyło jego prawo do wolności sumienia i wyznania”. Sąd nakazał też wypuścić Daniiła z jednostki wojskowej, w której był przetrzymywany przez sześć miesięcy.

Władze wojskowe odwołały się od tej decyzji sądu. Jednak 16 kwietnia 2024 roku Najwyższy Sąd Wojskowy Republiki Kazachstanu odrzucił te apelację. W swoim przełomowym postanowieniu powołał się na prawo międzynarodowe i konstytucję Kazachstanu gwarantujące obywatelom wolność sumienia. Sąd stanowczo zaznaczył: „W żadnym wypadku państwo nie ma prawa nikogo zmuszać do działania wbrew własnemu sumieniu”.

Po raz pierwszy w historii sąd w Kazachstanie jednoznacznie uznał prawo do odmowy służby wojskowej ze względu na przekonania religijne. Brat Lew Gładyszew, rzecznik Świadków Jehowy w Kazachstanie, mówi: „Jesteśmy wdzięczni, że sądy uszanowały prawo Daniiła do odmowy służby wojskowej ze względu na sumienie. Ten ważny precedens przysłuży się obronie podstawowych praw człowieka w Kazachstanie i Azji Środkowej” (1 Tymoteusza 2:1, 2).