„Bój się prawdziwego Boga i przestrzegaj jego przykazań” (KAZN. 12:13).

1, 2. Jaki pożytek możemy odnieść z przeanalizowania Księgi Kaznodziei?

WYOBRAŹ sobie człowieka, który zdaje się mieć wszystko. Jest sławnym mężem stanu, jednym z najbogatszych ludzi na ziemi i przewyższa mądrością swoje pokolenie. Ale mimo tych osiągnięć wciąż zastanawia się, co w życiu ma rzeczywistą wartość.

² Taki człowiek faktycznie istniał — jakieś trzy tysiące lat temu. Nazywał się Salomon. W Księdze Kaznodziei zawarł opis tego, jak poszukiwał prawdziwego zadowolenia (Kazn. 1:13). Jego osobiste doświadczenia są dla nas bardzo pouczające. Mądrość utrwalona w Księdze Kaznodziei może nam pomóc obrać cele, które nadadzą naszemu życiu głęboki sens.

„Pogoń za wiatrem”

3. O jakiej trzeźwiącej prawdzie wszyscy musimy pamiętać?

³ Salomon wspomniał, że Bóg stworzył na ziemi mnóstwo pięknych i zdumiewających rzeczy, które nas ciekawią, zachwycają i cieszą. Niestety, żyjemy zbyt krótko, by poznać ich niezmierzoną różnorodność (Kazn. 3:11; 8:17). Jak powiedziano w Biblii, szybko przemijamy (Hioba 14:1, 2; Kazn. 6:12). Ta trzeźwiąca prawda powinna skłaniać do mądrego kierowania swoim życiem. A nie jest to łatwe, ponieważ świat Szatana może nas popychać w niewłaściwą stronę.

4. (a) Jaki sens kryje w sobie słowo „marność”? (b) Jakie dążenia ludzkie przeanalizujemy w tym artykule?

⁴ Aby uwypuklić niebezpieczeństwo zmarnowania życia, Salomon w Księdze Kaznodziei ponad 30 razy używa słowa „marność”. Hebrajski wyraz tłumaczony na „marność” może oznaczać coś pustego, jałowego, daremnego, bez treści lub bez trwałej wartości (Kazn. 1:2, 3). Niekiedy Salomon używa słowa „marność” obok wyrażenia „pogoń za wiatrem” (Kazn. 1:14; 2:11). Rzecz jasna próba chwycenia wiatru jest daremna. Goniący za wiatrem niczego nie złapie. Podobnie frustrujące okazuje się zmierzanie do nierozsądnych celów. Życie w obecnym systemie rzeczy jest zbyt krótkie, by roztrwonić je na przedsięwzięcia, które zostawią nas z pustymi rękami. Chcąc uniknąć takich błędów, przyjrzyjmy się niektórym typowym dążeniom ludzkim wymienionym przez Salomona. Najpierw przeanalizujemy zabieganie o przyjemności i dobra materialne. Potem omówimy kwestię wartościowej pracy.

Czy zabieganie o przyjemności uszczęśliwia?

5. W czym Salomon poszukiwał zadowolenia?

⁵ Podobnie jak wielu żyjących dziś ludzi, Salomon szukał zadowolenia w różnych przyjemnościach. Napisał: „Nie odmawiałem swemu sercu żadnej radości” (Kazn. 2:10).  A co należało do tych przyjemnych rzeczy? Jak podaje 2 rozdział Księgi Kaznodziei, ‛rozweselał swe ciało winem’, oczywiście zachowując umiar, a ponadto zakładał ogrody, projektował pałace, słuchał muzyki i delektował się wybornymi potrawami.

6. (a) Dlaczego nie ma nic złego w korzystaniu z niektórych przyjemności? (b) Jaki należy mieć stosunek do rozrywki?

⁶ Czy Biblia potępia miłe spędzanie czasu z przyjaciółmi? Ależ skąd! Na przykład Salomon wspomniał, że smaczny posiłek w miłej atmosferze, spożywany po ciężkim dniu pracy, jest darem Bożym (odczytaj Kaznodziei 2:24; 3:12, 13). Co więcej, sam Jehowa zachęca młodych ludzi: „Znajduj radość, młodzieńcze, w swojej młodości i niech twoje serce wyświadcza ci dobro” (Kazn. 11:9). Wypoczynek i zdrowa rozrywka są nam potrzebne (por. Marka 6:31). Niemniej rozrywka nie powinna stać się naszym życiowym celem. Ma raczej przypominać deser kończący posiłek, nie zaś danie główne. Chociaż możemy bardzo lubić słodkie desery, to gdybyśmy nie jedli nic innego, szybko by się nam znudziły, a poza tym nie bylibyśmy dobrze odżywieni. Podobnie Salomon uświadomił sobie, że zabieganie w życiu przede wszystkim o przyjemności to „pogoń za wiatrem” (Kazn. 2:10, 11).

7. Dlaczego musimy rozważnie dobierać formę rozrywki?

⁷ Nie każdy rodzaj rozrywki jest pożyteczny. A niektóre są wręcz szkodliwe — zarówno pod względem duchowym, jak i moralnym. Iluż to ludzi zrujnowało sobie życie, bo chciało się po prostu zabawić, a wpadło w sidła narkomanii, pijaństwa lub hazardu! Jehowa życzliwie nas ostrzega, że jeśli nasze serce i oczy zapragną tego, co szkodliwe, to nie unikniemy bolesnych konsekwencji (Gal. 6:7).

8. Dlaczego warto analizować swoje życie?

⁸ Dawanie pierwszeństwa przyjemnościom może też odwracać naszą uwagę od spraw istotniejszych. Pamiętajmy: Życie upływa szybko i nie mamy żadnej gwarancji, że wciąż będziemy cieszyć się dobrym zdrowiem oraz unikać różnych problemów. Dlatego jak zaznaczył Salomon, lepiej udać się na pogrzeb — zwłaszcza lojalnego brata lub siostry — niż pójść do „domu wesela” (odczytaj Kaznodziei 7:2, 4). Co Salomon miał na myśli? Kiedy słuchamy przemówienia pogrzebowego i rozmyślamy nad życiem zmarłej osoby, która dochowała wierności, możemy przeanalizować też własne postępowanie. Być może dojdziemy do wniosku, że powinniśmy zrewidować swoje dążenia i mądrzej wykorzystać resztę swych dni (Kazn. 12:1).

Czy dobra materialne są źródłem zadowolenia?

9. Jak Salomon ocenił wartość dóbr materialnych?

⁹ Gdy Salomon pisał Księgę Kaznodziei, należał do najzamożniejszych ludzi na ziemi (2 Kron. 9:22). Mógł kupić, cokolwiek zechciał. Napisał: „Niczego też, czego pragnęły moje oczy, nie wzbraniałem im” (Kazn. 2:10). Zauważył jednak, że majętności same w sobie nie przynoszą zadowolenia. Wyciągnął więc następujący wniosek: „Kto miłuje srebro, nie nasyci się srebrem, a kto miłuje bogactwo — dochodem” (Kazn. 5:10).

10. Jak osiągnąć rzeczywiste zadowolenie i prawdziwe bogactwa?

¹⁰ Chociaż dobra materialne mają przemijającą wartość, mogą się wydawać bardzo atrakcyjne. W sondażu niedawno przeprowadzonym w Stanach Zjednoczonych aż 75 procent studentów pierwszego roku przyznało, że głównym celem ich życia jest „dorobienie się majątku”. Nawet jeśli osiągną ten cel, czy rzeczywiście będą szczęśliwi? Niekoniecznie. Badacze stwierdzili, że nadmierne skupianie się na zdobywaniu środków materialnych w istocie utrudnia osiągnięcie szczęścia i zadowolenia. Całe wieki temu do podobnego  wniosku doszedł Salomon. Napisał: „Nagromadziłem sobie srebra i złota oraz mienia właściwego królom (...), a oto wszystko było marnością i pogonią za wiatrem” (Kazn. 2:8, 11). * Jeśli jednak z całego serca służymy Jehowie i zaskarbiamy sobie Jego błogosławieństwo, gromadzimy prawdziwe bogactwa (odczytaj Przysłów 10:22).

Jaka praca jest źródłem niekłamanej satysfakcji?

11. Co Pismo Święte mówi o wartościowej pracy?

¹¹ Jezus oświadczył: „Ojciec mój działa aż dotąd i ja działam” (Jana 5:17). To oczywiste, że Jehowa i Jezus czerpią z pracy satysfakcję. Na temat zadowolenia Jehowy z działalności stwórczej Biblia mówi: „Bóg widział wszystko, co uczynił, i oto było to bardzo dobre” (Rodz. 1:31). A gdy aniołowie ujrzeli Jego dzieła, „zaczęli z uznaniem wykrzykiwać” (Hioba 38:4-7). Podobnie Salomon cenił wartość sensownej pracy (Kazn. 3:13).

12, 13. (a) Co niektórzy mówią o zadowoleniu wynikającym z uczciwej pracy? (b) Dlaczego praca zarobkowa bywa frustrująca?

¹² Wielu ludzi rozumie znaczenie rzetelnej pracy. Na przykład José, utalentowany artysta, przyznaje: „Kiedy namaluję na płótnie coś, co powstało w mojej wyobraźni, czuję się, jakbym zdobył wysoki szczyt”. A biznesmen imieniem Michał * zauważa: „Praca przynosi zadowolenie, ponieważ pozwala utrzymać rodzinę. Daje też uczucie spełnienia”.

¹³ Z drugiej strony praca wielu ludzi jest monotonna i nie pozwala im rozwinąć skrzydeł. Niektórzy w miejscu zatrudnienia czują się sfrustrowani albo traktowani niesprawiedliwie. Jak zaznaczył Salomon, leniwy — wykorzystując być może koneksje ze zwierzchnikami — zagarnia nieraz to, co sumiennie wypracował ktoś inny (Kazn. 2:21). Bywają jeszcze inne przyczyny rozczarowania. Wskutek pogarszającej się sytuacji gospodarczej albo nieprzewidzianego zdarzenia świetnie zapowiadający się interes kończy się porażką (odczytaj Kaznodziei 9:11). Nierzadko ktoś, kto gonił za sukcesem, popada w zgorzknienie, gdyż dostrzega, że ‛trudził się na wiatr’ (Kazn. 5:16).

14. Jaka działalność zawsze przynosi prawdziwą satysfakcję?

¹⁴ Czy w ogóle istnieje jakaś praca, która nigdy nie rozczarowuje? Wspomniany wcześniej José mówi: „Obrazy mogą z upływem lat zaginąć lub ulec zniszczeniu. Zupełnie inaczej jest z naszymi osiągnięciami duchowymi. Gdy zgodnie z nakazem Jehowy głoszę dobrą nowinę, robię coś o nieprzemijającej wartości — pomagam ludziom stać się wspaniałymi, bogobojnymi  chrześcijanami. A to jest bezcenne!” (1 Kor. 3:9-11). Tak samo Michałowi głoszenie dobrej nowiny o Królestwie przynosi znacznie więcej satysfakcji niż praca zarobkowa: „Nic nie daje głębszej radości niż dzielenie się z kimś prawdą biblijną i obserwowanie, jak porusza ona jego serce”.

„Puść swój chleb”

15. Co w życiu ma rzeczywistą wartość?

¹⁵ Co zatem ma w życiu prawdziwą wartość i jest źródłem niekłamanej radości? W krótkim czasie, jaki pozostał obecnemu systemowi rzeczy, wyświadczajmy dobro innym i zabiegajmy o uznanie Jehowy. Zacieśniajmy więź z Nim, zaszczepiajmy zasady biblijne naszym dzieciom, pomagajmy bliźnim poznawać Boga oraz zawiązujmy trwałe przyjaźnie z braćmi i siostrami (Gal. 6:10). Wszystkie te wysiłki mają nieprzemijającą wartość i przynoszą błogosławieństwa. Chcąc uwypuklić znaczenie czynienia dobra, Salomon posłużył się ciekawym przykładem. Napisał: „Puść swój chleb na powierzchnię wód, bo po wielu dniach znowu go znajdziesz” (Kazn. 11:1). Jezus usilnie zachęcał swoich uczniów: „Dawajcie, a ludzie wam dadzą” (Łuk. 6:38). Również Jehowa obiecuje nagrodę tym, którzy czynią dobro (Prz. 19:17; odczytaj Hebrajczyków 6:10).

16. Kiedy człowiek powinien podejmować ważne decyzje życiowe?

¹⁶ Biblia zachęca, by już w młodości podejmować mądre decyzje i właściwie pokierować swoim życiem. Dzięki temu można w przyszłości uniknąć frustracji (Kazn. 12:1). Jakież byłoby to smutne, gdybyśmy swe najlepsze lata zmarnowali na uganianie się za atrakcjami oferowanymi przez świat, a w końcu uświadomili sobie, że goniliśmy za wiatrem!

17. Co może ci pomóc wybrać najlepszą drogę życiową?

¹⁷ Jehowa tak jak każdy kochający ojciec chce, byś cieszył się życiem, czynił dobro i uniknął rozczarowania (Kazn. 11:9, 10). Co może ci w tym pomóc? Wytknij sobie cele duchowe i pilnie staraj się je osiągnąć. Jakieś 20 lat temu Javier stanął przed wyborem: obiecująca kariera lekarza albo służba pełnoczasowa. Opowiada: „Chociaż praca lekarza może być satysfakcjonująca, to niczego nie da się porównać z radością, jaką czerpię z pomagania wielu ludziom w poznawaniu prawdy. Służba pełnoczasowa pozwala mi cieszyć się pełnią życia. Żałuję tylko jednego — że nie rozpocząłem jej wcześniej”.

18. Dlaczego ziemskie życie Jezusa okazało się tak wartościowe?

 ¹⁸ Co więc jest najcenniejszym dobrem, o które powinniśmy zabiegać? W Księdze Kaznodziei czytamy: „Lepsze jest imię niż wyborny olejek, a dzień śmierci niż dzień narodzin” (Kazn. 7:1). Najlepszym tego dowodem jest życie Jezusa. Niewątpliwie zdobył on wyjątkowe imię u Jehowy. Dochował wierności do śmierci, dzięki czemu usprawiedliwił zwierzchnictwo Boga oraz dostarczył okup, który otworzył nam drogę do wybawienia (Mat. 20:28). Podczas krótkiego życia na ziemi ustanowił doskonały, godny naśladowania wzór życia, które ma prawdziwą wartość (1 Kor. 11:1; 1 Piotra 2:21).

19. Jakiej mądrej rady udzielił Salomon?

¹⁹ My również możemy zdobyć dobre imię u Boga. Jest ono o wiele cenniejsze niż bogactwa materialne (odczytaj Mateusza 6:19-21). Codziennie mamy różne okazje, by czynić to, co się podoba Jehowie i co uszlachetnia nasze życie. Możemy głosić dobrą nowinę, umacniać swe małżeństwa i rodziny oraz dzięki osobistemu studium i zebraniom wzrastać pod względem duchowym (Kazn. 11:6; Hebr. 13:16). Czy chcesz zatem cieszyć się życiem mającym rzeczywistą wartość? W takim razie postępuj zgodnie z radą Salomona: „Bój się prawdziwego Boga i przestrzegaj jego przykazań. Na tym bowiem polega cała powinność człowieka” (Kazn. 12:13).

[Przypisy]

Jak byś odpowiedział?

• Co powinno nas skłaniać do poważnego przemyślenia swoich celów życiowych?

• Jak się zapatrywać na zabieganie o przyjemności i dobra materialne?

• Jaka praca przynosi trwałe zadowolenie?

• O jakie cenne dobro należy zabiegać?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 23]

Jakie miejsce w naszym życiu powinna zajmować rozrywka?

[Ilustracja na stronie 24]

Dlaczego głoszenie sprawia ogromną satysfakcję?