„Namiot prostolinijnych rozkwitnie”

GDY rozpęta się nawałnica Armagedonu, która położy kres zdeprawowanemu szatańskiemu systemowi rzeczy, „dom niegodziwych będzie unicestwiony”. A jaki los czeka prostolinijnych? W ustanowionym przez Boga nowym świecie „namiot prostolinijnych rozkwitnie” (Przysłów 14:11).

Jednak zanim ‛niegodziwi zostaną z ziemi wytraceni, a postępujący zdradziecko zostaną z niej wyrwani’, osoby nienaganne są zmuszone żyć z nimi we wspólnym ziemskim domu (Przysłów 2:21, 22). Czy w takich warunkach prostolinijni mogą rozkwitać? Jak wykazano w pierwszych jedenastu wersetach 14 rozdziału biblijnej Księgi Przysłów, jeśli pozwalamy, by mądrość kierowała naszymi słowami i czynami, to już teraz możemy się cieszyć pewną miarą szczęścia i pokoju.

Kiedy mądrość buduje dom

Salomon, król starożytnego Izraela, napisał, jaki wpływ na życie rodzinne może wywierać żona: „Niewiasta naprawdę mądra buduje swój dom, lecz głupia własnoręcznie go burzy” (Przysłów 14:1). Jak kobieta obdarzona mądrością buduje dom? Otóż szanuje Bożą zasadę zwierzchnictwa (1 Koryntian 11:3). Nie przejawia ducha niezależności, którym jest przesiąknięty szatański świat (Efezjan 2:2). Podporządkowuje się mężowi i zawsze mówi o nim dobrze, dbając o jego reputację. Mądra matka angażuje się w wychowywanie dzieci — szkoli je pod względem duchowym i uczy, jak radzić sobie w życiu. Ciężko pracuje dla dobra rodziny, aby w domu było miło i przytulnie. Jest roztropna i oszczędna. Mądra niewiasta w dużej mierze przyczynia się do pomyślności i poczucia bezpieczeństwa swoich najbliższych.

Natomiast kobieta głupia lekceważy Bożą zasadę zwierzchnictwa. Nie waha się źle wypowiadać o mężu. Rozrzutnie trwoni ciężko zarobione pieniądze. Marnuje też czas. Nie dba o porządek w mieszkaniu ani o fizyczne i duchowe potrzeby dzieci. Taka kobieta po prostu burzy własny dom.

A co decyduje o tym, czy można uznać kogoś za mądrego, czy za głupiego? W Księdze Przysłów 14:2 czytamy: „Kto chodzi w swej prostolinijności, ten boi się Jehowy, lecz gardzi Nim człowiek, którego drogi są kręte”. Prostolinijny boi się Boga, a „bojaźń przed Jehową jest początkiem mądrości” (Psalm 111:10). Osoba naprawdę mądra wie, że powinna ‛bać się prawdziwego Boga i przestrzegać jego przykazań’ (Kaznodziei 12:13). Z kolei  postępowanie głupca kłóci się z Bożymi zasadami prostolinijności. Człowiek taki podąża krętymi ścieżkami. Gardzi Bogiem, niejako mówiąc w swoim sercu: „Nie ma Jehowy” (Psalm 14:1).

Kiedy mądrość płynie z ust

Czym się różnią wypowiedzi osoby bogobojnej od słów człowieka, który gardzi Jehową? Salomon pisze: „W ustach głupiego jest rózga wyniosłości, lecz wargi mądrych będą ich strzegły” (Przysłów 14:3). Głupcowi brakuje „mądrości z góry”, więc nie jest pokojowo nastawiony ani rozsądny. Kieruje się mądrością ziemską, zwierzęcą, demoniczną. Wypowiada zjadliwe, aroganckie i wyniosłe słowa, przysparzając tym kłopotów sobie i innym (Jakuba 3:13-18).

Mądre usta chronią i przysparzają szczęścia. W jaki sposób? W Piśmie Świętym czytamy: „Jest taki, który mówi bezmyślnie, jakby zadawał pchnięcia mieczem, ale język mądrych jest lekarstwem” (Przysłów 12:18). Człowiek mądry nie rani drugich pochopnymi słowami. Zanim coś powie, waży słowa w sercu (Przysłów 15:28). Jego przemyślana mowa działa niczym lekarstwo — dodaje otuchy przygnębionym i pokrzepia uciśnionych. Nie wywołuje zadrażnień — przeciwnie, sprzyja zachowaniu pokoju i harmonii.

Kiedy mądrość kieruje decyzjami

Z kolejnego ciekawego przysłowia wynika, że zanim przystąpi się do jakiegoś przedsięwzięcia, warto rozważyć wszystkie za i przeciw. Salomon mówi: „Gdzie nie ma bydła, żłób jest czysty, lecz dzięki mocy byka zbiór jest obfity” (Przysłów 14:4).

W pewnym dziele tak skomentowano tę wypowiedź: „Żłób jest czysty, co wskazuje, że nie ma wołów [bydła], które trzeba żywić i obrządzać. Można w ten sposób zaoszczędzić. Jednak w[erset] 4b dla przeciwwagi dodaje, że bez wołów żniwa nie będą obfite”. A zatem rolnik musi mądrze podejmować decyzje.

Czy zasady wyrażonej w tym przysłowiu nie należałoby brać pod uwagę również wtedy, gdy myślimy o zmianie pracy, wyborze miejsca zamieszkania, zakupieniu samochodu, hodowaniu zwierzęcia w domu i tym podobnych sprawach? Mądrość nakazuje uwzględnić zalety i wady każdej opcji i ocenić, czy dany cel rzeczywiście wart jest zachodu.

Kiedy świadek przejawia mądrość

Salomon pisze dalej: „Świadkiem wiernym jest ten, który nie skłamie, ale świadek fałszywy szerzy same kłamstwa” (Przysłów 14:5). Fałszywy świadek może wyrządzić wiele złego. Kłamliwe zeznania dwóch nicponi doprowadziły do ukamienowania Nabota Jizreelity (1 Królów 21:7-13). Fałszywi świadkowie przyczynili się do uśmiercenia samego Jezusa (Mateusza 26:59-61). Tacy ludzie świadczyli także przeciwko Szczepanowi — pierwszemu naśladowcy Jezusa zabitemu za wiarę (Dzieje 6:10, 11).

Co prawda, kłamca może przez jakiś czas unikać zdemaskowania, pomyśl jednak,  jaka czeka go przyszłość. Biblia informuje, że Jehowa nienawidzi „świadka fałszywego, który szerzy kłamstwa” (Przysłów 6:16-19). Człowiek taki trafi do jeziora płonącego ogniem i siarką, symbolizującego „drugą śmierć” — nieodwracalną zagładę, która dosięgnie niegodziwców, między innymi morderców, rozpustników i bałwochwalców (Objawienie 21:8).

Wierny świadek nie dopuszcza się krzywoprzysięstwa ani innych form kłamstwa. Nie oznacza to jednak, że powinien wyjawiać wszystko, co wie, wrogom ludu Bożego. Patriarchowie Abraham i Izaak zataili pewne sprawy przed ludźmi, którzy nie oddawali czci Jehowie (Rodzaju 12:10-19; 20:1-18; 26:1-10). Rachab zmyliła wysłanników króla Jerycha (Jozuego 2:1-7). Sam Jezus Chrystus zatrzymywał pewne informacje dla siebie, żeby zapobiec niepotrzebnym trudnościom (Jana 7:1-10). Powiedział: „Nie dawajcie psom tego, co święte, ani nie rzucajcie swych pereł przed świnie”. Dlaczego? Żeby czasem „obróciwszy się, nie poszarpały was” (Mateusza 7:6).

Kiedy „wiedza jest rzeczą łatwą”

Czy wszyscy posiądą mądrość? W Księdze Przysłów 14:6 czytamy: „Szyderca usiłował znaleźć mądrość, lecz nigdzie jej nie ma; ale dla tego, kto posiada zrozumienie, wiedza jest rzeczą łatwą”. Szyderca może próbować zdobyć prawdziwą mądrość, ale jej nie uzyska. Ponieważ zuchwale drwi ze spraw Bożych, nie zdobędzie klucza do mądrości, jakim jest dokładne poznanie prawdziwego Boga. Człowiek taki jest arogancki i zbyt dumny, by się o Nim dowiadywać i tym samym nabierać mądrości (Przysłów 11:2). Po cóż więc w ogóle o nią zabiega? Przysłowie tego nie wyjaśnia, być może jednak szyderca po prostu chce uchodzić za mądrego.

„Wiedza jest rzeczą łatwą” dla osoby odznaczającej się zrozumieniem. Zrozumieć to inaczej „uświadomić sobie, jakie są istotne relacje między rzeczami, zjawiskami, pojąć co znaczy wyraz, wypowiedź itp.” (Słownik języka polskiego pod redakcją M. Szymczaka). Chodzi o umiejętność dostrzegania zależności pomiędzy rozmaitymi aspektami danej sprawy, dzięki czemu rozpatruje się ją całościowo, zestawiając poszczególne elementy, by uzyskać pełny obraz. Według omawianego przysłowia cecha ta pomaga nabywać wiedzy.

Przypomnij sobie na przykład, jak poznawałeś prawdę biblijną. W początkowym okresie studiowania Pisma Świętego zapewne zdobywałeś podstawowe informacje o Bogu, Jego obietnicach i Jego Synu. Najpierw były one dla ciebie po prostu zbiorem niezwiązanych ze sobą faktów. Ale z czasem zaczęły się układać w konkretną całość i wyraźnie dostrzegłeś, jak rozmaite szczegóły tworzą obraz zamierzenia Jehowy wobec ziemi i ludzkości. Odtąd prawda biblijna stała się dla ciebie logiczna i spójna. Zapamiętywanie  nowych detali przychodzi ci teraz z większą łatwością, ponieważ potrafisz dopasować je do ogólnego obrazu.

Mądry król ostrzega też przed szukaniem wiedzy w niewłaściwym miejscu: „Odejdź od oblicza męża głupiego, bo na pewno nie dostrzeżesz warg poznania” (Przysłów 14:7). Głupcowi brakuje prawdziwej wiedzy. W jego ustach nie ma mądrości. Lepiej trzymać się od niego z daleka, bo „kto się zadaje z głupcami, temu źle się powiedzie” (Przysłów 13:20).

Salomon pisze dalej: „Mądrość roztropnego — zrozumieć swą drogę; lecz głupotą głupców jest zwodzenie” (Przysłów 14:8). Mądry najpierw pomyśli, zanim coś zrobi. Rozważa różne możliwości i ocenia przypuszczalne skutki swoich decyzji. Dokonując wyboru, kieruje się mądrością. A co z głupcem? Jest przekonany, że najlepiej wie, co należy zrobić, a tymczasem jego postępowanie bynajmniej nie świadczy o mądrości. Zwodzi go jego własna głupota.

Kiedy mądrość ułatwia kontakty z innymi

Osoba kierująca się mądrością utrzymuje pokojowe stosunki z drugimi. Król Izraela zauważył: „Głupi naigrawają się z winy, lecz wśród prostolinijnych jest zgoda” (Przysłów 14:9). Głupiec uważa poczucie winy i wyrzuty sumienia za śmiechu warte. Ciągle popada w konflikty z domownikami i innymi ludźmi, gdyż „jest zbyt wyniosły, by się pogodzić” i zabiegać o pokój (The New English Bible). Natomiast prostolinijny wyrozumiale znosi cudze niedociągnięcia. A gdy sam zachowa się niewłaściwie, jest gotów przeprosić i szukać zgody. Ponieważ ‛dąży do pokoju’, cieszy się trwałymi i serdecznymi przyjaźniami (Hebrajczyków 12:14).

Salomon następnie opisuje pewną barierę w kontaktach z drugimi: „Serce zna gorycz duszy człowieka, a do jej radości nie wmiesza się nikt obcy” (Przysłów 14:10). Czy zawsze potrafimy wyrazić swe najskrytsze uczucia — smutek lub radość — tak by inni mogli dokładnie wczuć się w nasze położenie? I czy zawsze umiemy w pełni zrozumieć, co przeżywa ktoś inny? Oczywiście, że nie.

Na przykład weźmy pod uwagę osobę, którą dręczą samobójcze myśli. Często nie jest ona w stanie wyraźnie opowiedzieć krewnemu lub przyjacielowi o swoim cierpieniu. Otoczenie też nie zawsze dostrzega, że dzieje się z nią coś niedobrego. Nie musimy się obwiniać, jeśli nie zdołaliśmy w porę rozpoznać niepokojących symptomów i zapobiec nieszczęściu. Wspomniane przysłowie uczy nas również, że choć współczujący przyjaciele mogą udzielić cennego wsparcia, to są sprawy, które przekraczają ludzkie możliwości. Niekiedy skutecznej pomocy możemy oczekiwać jedynie od Jehowy.

„Kosztowności i bogactwo są w jego domu”

Król Izraela pisze dalej: „Dom niegodziwych będzie unicestwiony, lecz namiot prostolinijnych rozkwitnie” (Przysłów 14:11). W obecnym systemie rzeczy niegodziwiec może opływać w dostatki i mieszkać w pięknej rezydencji, ale na co mu się to wszystko przyda, gdy on sam już wkrótce przestanie istnieć? (Psalm 37:10). Z drugiej strony prostolinijny może żyć w bardzo skromnych warunkach. A jednak, jak czytamy w Psalmie 112:3, „kosztowności i bogactwo są w jego domu”. Jak to rozumieć?

Jeśli w naszych słowach i czynach widoczna jest mądrość, możemy się spodziewać prawdziwego „bogactwa i chwały” (Przysłów 8:18). Takim bogactwem są pokojowe stosunki z Bogiem i bliźnimi, pomyślność oraz pewna miara poczucia bezpieczeństwa. Doprawdy, już teraz ‛namiot prostolinijnych rozkwita’.

[Ilustracja na stronie 27]

Mądra niewiasta buduje swój dom

[Ilustracja na stronie 28]

„Język mądrych jest lekarstwem”