„Dzień po imprezie poszła fama, że przespałam się z pewnym chłopakiem. Nie było w tym za grosz prawdy!” (Linda). *

„Niekiedy słyszę plotki, że z kimś chodzę — z kimś, kogo nawet nie znam! Wielu plotkarzy nie zadaje sobie trudu, by sprawdzić fakty” (Michał).

PLOTKARZE potrafią uknuć bardziej wyrafinowaną intrygę niż reżyserzy filmowi. Dziewiętnastoletnia Amber opowiada: „Wciąż padam ofiarą plotek. Mówiono już, że jestem w ciąży i że ją usunęłam, że sprzedaję, kupuję i biorę narkotyki. Dlaczego ludzie wygadują takie niestworzone rzeczy? Nie mam najmniejszego pojęcia!”

Technika na usługach plotkarzy

Gdy twoi rodzice byli nastolatkami, najświeższe nowiny najczęściej przekazywano z ust do ust. Ale dzisiaj plotkarze korzystają z osiągnięć współczesnej techniki. Za pośrednictwem poczty elektronicznej albo komunikatora internetowego osoba mająca złe zamiary może popsuć komuś opinię, nie mówiąc ani słowa. Wystarczy kilka uderzeń w klawiaturę, by złośliwą plotkę rozesłać dziesiątkom żądnych sensacji adresatów.

Wygląda na to, że Internet szybko wypiera telefon i staje się ulubionym narzędziem plotkarzy. Bywa, że w celu upokorzenia kogoś zakładana jest cała strona internetowa. Ale najczęściej obmawianie innych odbywa się na łamach blogów, gdzie ludzie wypisują rzeczy, których nikomu nie powiedzieliby w oczy. Jak wykazał pewien sondaż, 58 procent ankietowanych młodych osób przyznało, że w sieci ukazały się przykre komentarze na ich temat.

Ale czy mówienie o innych zawsze jest złe? I czy istnieje coś takiego jak...

Nieszkodliwa plotka?

Oceń następujące twierdzenie:

Plotkowanie zawsze jest złe. □ Prawdziwe □ Fałszywe

 Jak brzmi poprawna odpowiedź? W gruncie rzeczy zależy ona od tego, jak zdefiniujemy plotkę. Jeżeli mamy na myśli luźną pogawędkę, to niekoniecznie musi być w niej coś złego. Przecież Biblia zachęca nas, byśmy okazywali „osobiste zainteresowanie sprawami drugich” (Filipian 2:4). Oczywiście nie powinniśmy wtrącać się w sprawy, które nas nie dotyczą (1 Piotra 4:15). Trzeba jednak przyznać, że dzięki swobodnym rozmowom dowiadujemy się różnych istotnych rzeczy, na przykład kto się żeni, komu właśnie urodziło się dziecko lub kto potrzebuje jakiejś pomocy. Taka jest prawda — nie sposób powiedzieć, że troszczymy się o innych, jeśli nigdy o nich nie rozmawiamy.

Z drugiej strony luźna wymiana zdań łatwo potrafi się przerodzić w szkodliwe plotkowanie. Na przykład rzucona mimochodem uwaga: „Kasia i Paweł byliby dobraną parą” może zostać powtórzona w takiej postaci: „Kasia i Paweł są parą” — chociaż żadne z nich nie wie o swym domniemanym związku. Ktoś mógłby uznać takie przeinaczenie za drobiazg, ale z pewnością Kasia i Paweł mieliby o tym inne zdanie.

Osiemnastoletnia Julia przekonała się, jak bolesne są takie plotki: „Byłam wściekła i zaczęłam wątpić, czy warto ufać ludziom”. W podobnej sytuacji znalazła się 19-letnia Justyna. Opowiada: „W końcu zaczęłam unikać chłopaka, z którym rzekomo chodziłam. To było nie fair. Byliśmy po prostu dobrymi znajomymi, a to, że ze sobą rozmawiamy, nie powinno być powodem do plotek”.

Szkodliwe plotki rzeczywiście pociągają za sobą przykre, dalekosiężne skutki. Ale niejedna osoba, która padła ich ofiarą, przyznaje, że sama też nie ma pod tym względem czystego sumienia. Faktem jest, że gdy w towarzystwie słyszymy krytyczne uwagi na czyjś temat, może pojawić się silna pokusa dorzucenia swoich trzech groszy. Dlaczego? Zdaniem 18-letniego Filipa „to forma ucieczki. Ludzie wolą zajmować się cudzymi problemami niż swoimi”. Co więc zrobić, gdy niewinna rozmowa przeradza się w szkodliwe plotkowanie?

Umiejętnie pokieruj rozmową!

Posłużmy się przykładem osoby jadącej ruchliwą autostradą. Na drodze zupełnie nieoczekiwanie może wyłonić się sytuacja, która zmusi kierowcę do zmiany pasa ruchu, ustąpienia innemu pojazdowi lub nawet zatrzymania się. Kierowca, który jest czujny i dba o bezpieczeństwo, zważa na to, co się wokół niego dzieje, i reaguje zależnie od okoliczności.

Podobnie jest z rozmową. Zazwyczaj można zauważyć, kiedy zaczyna schodzić na niewłaściwe tory. Czy wiesz, jak w takiej sytuacji umiejętnie „zmienić pas ruchu”? Jeżeli tego nie zrobisz, plotka może wyrządzić komuś krzywdę. „Rzuciłem kiedyś uwagę o pewnej dziewczynie, że lata za chłopakami, i ktoś jej o tym doniósł” — mówi Michał. „Przyszła do mnie i powiedziała, jak bardzo zabolały ją moje bezmyślne słowa; nigdy nie zapomnę smutku w jej głosie. Wyjaśniliśmy sprawę, ale czułem się głupio, że tak zraniłem koleżankę”.

Przerwanie rozmowy, która przeradza się w plotkowanie, może wymagać niemałej odwagi. Ale warto to zrobić. Jak radzi 17-letnia Karolina, „musisz uważać na to, co mówisz. Jeżeli nie wiesz o czymś z wiarygodnego źródła, może się okazać, że rozsiewasz kłamstwa”.

Chcąc unikać krzywdzącego plotkowania, postaraj się uwzględniać następujące rady z Biblii:

„W obfitości słów na pewno nie obejdzie się bez występku, lecz kto trzyma w ryzach swe wargi, postępuje roztropnie” (Przysłów 10:19). Im więcej mówisz, tym większe prawdopodobieństwo, że powiesz coś, czego później będziesz żałować. Lepiej uchodzić za milczka niż za gadułę.

„Serce prawego rozmyśla, żeby odpowiedzieć, lecz usta niegodziwych tryskają tym, co złe” (Przysłów 15:28). Zanim coś powiesz, pomyśl!

„Mówcie prawdę każdy ze swym bliźnim” (Efezjan 4:25). Nie powtarzaj niesprawdzonych wiadomości.

„Jak chcecie, żeby ludzie wam czynili, czyńcie im tak samo” (Łukasza 6:31). Zanim  powtórzysz informację na czyjś temat, nawet zgodną z prawdą, zapytaj siebie: „Jak bym się poczuł, gdyby powiedziano to o mnie?”

„Dążmy (...) do tego, co służy pokojowi i wzajemnemu zbudowaniu” (Rzymian 14:19). Przekazywanie nawet prawdziwych informacji może być szkodliwe, jeżeli nie służy zbudowaniu.

‛Postawcie sobie za cel prowadzić ciche życie oraz dbać o swoje sprawy i pracować własnymi rękami’ (1 Tesaloniczan 4:11). Nie żyj cudzym życiem. Są lepsze sposoby spędzania czasu.

Kiedy ty padasz ofiarą plotki

Panowanie nad językiem i unikanie plotkowania to jeszcze nie wszystko. Gdy sam stajesz się obiektem plotek, sprawa może ci się wydać znacznie poważniejsza. „Myślałam, że już nigdy z nikim się nie zaprzyjaźnię” — mówi 16-letnia Joanna, która została złośliwie obmówiona. „W nocy nieraz płakałam, aż zmorzył mnie sen. Miałam wrażenie, że nigdy nie odzyskam dobrego imienia”.

Co możesz zrobić, jeśli ktoś bezpodstawnie rozpuścił o tobie jakieś pogłoski?

▪ Pomyśl, co kryje się za słowami. Spróbuj zrozumieć, dlaczego ludzie plotkują. Niektórzy robią to dla rozgłosu — chcą uchodzić za osoby dobrze poinformowane. „Myślą, że w ten sposób zapunktują u innych” — wyjaśnia 14-letnia Karen. Niekiedy młodym brakuje pewności siebie i próbują się dowartościować, przedstawiając kogoś w złym świetle. Siedemnastoletnia Renata wskazuje na kolejną przyczynę: „Ludzie są znudzeni. Puszczając w obieg plotkę, chcą wywołać poruszenie i ubarwić rzeczywistość”.

▪ Panuj nad swymi emocjami. Jeżeli osoba skrzywdzona przez złośliwą plotkę nie zwalczy urazy ani poczucia wstydu, może zachować się w sposób, którego później będzie gorzko żałować. „Kto jest skory do gniewu, popełni głupstwo” — czytamy w Księdze Przysłów 14:17. Choć łatwiej to powiedzieć niż zrobić, w takiej sytuacji lepiej trzymać nerwy na wodzy. Dzięki temu nie wpadniesz w tę samą pułapkę co osoba, która cię oplotkowała.

▪ Kieruj się wnikliwością. Zadaj sobie następujące pytania: „Czy mam pewność, że powiedziano to o mnie? Czy to faktycznie plotka, czy może jakieś nieporozumienie? Czy nie jestem przewrażliwiony?” Oczywiście złośliwej obmowy nie można usprawiedliwiać. Ale przesadna reakcja może ci zaszkodzić bardziej niż sama plotka. Spróbuj zatem popatrzeć na całą sprawę tak jak Renata, która mówi: „Jest mi przykro, gdy ktoś powie o mnie coś niemiłego, staram się jednak nabrać do tego dystansu. W następnym tygodniu ludzie zapewne znajdą sobie nowy temat do rozmów”. *

Twoja najskuteczniejsza obrona

W Biblii czytamy: „Wszyscy (...) wielokrotnie się potykamy. Jeżeli ktoś nie potyka się w słowie, to jest człowiekiem doskonałym, zdolnym okiełznać także całe swe ciało” (Jakuba 3:2). Nie byłoby więc mądrze brać sobie do serca wszystkiego, co się o nas mówi. W Księdze Kaznodziei 7:22 czytamy: „Twoje serce dobrze wie, ileż to razy i ty drugim złorzeczyłeś”.

Najskuteczniejszą obroną przed krzywdzącymi plotkami jest właściwe postępowanie. Jezus powiedział: „Mądrość potwierdza swą prawość swoimi dziełami” (Mateusza 11:19). Dlatego dalej staraj się być wobec innych przyjazny i serdeczny. Będziesz zaskoczony, jak szybko taka postawa może zamknąć usta plotkarzom — albo przynajmniej pomóc tobie zachować pozytywne nastawienie.

Więcej artykułów z serii „Młodzi ludzie pytają” znajdziesz na stronie internetowej www.watchtower.org/ypp

[Przypisy]

ZASTANÓW SIĘ

▪ Jak możesz się wystrzegać szerzenia plotek?

▪ Co zrobisz, gdy ktoś rozpuści plotkę o tobie?