Gootmeenende Menschen vestonen, waut goot un schlajcht es. Waut dee fa goot un schlajcht talen, recht sikj nich no äare Jefeelen. Enne Städ daut rechten dee sikj en äa Läwen no Gruntsauzen un mau rajcht dan, wan an kjeena sitt.

Kjinja hieren von aulawäajen faulsche Iedeeen doaräwa, waut goot un schlajcht es, biejlikj von Menschen enne School, von Musikj ooda von Films un Programs oppem Tellewizhen. Soont kaun de Kjinja em twiewlen brinjen, waut dee äwa goot un schlajcht jelieet haben.

Dit es besonda een Trubbel fa Jugentliche. Daut Buak Beyond the Big Talk sajcht, daut Jugentliche “weeten sellen, daut väle an woaren unja Druck saten, sikj soo to benämen, daut aundre an jleichen. Dee motten uk lieren daut to doonen, waut dee äwa goot un schlajcht weeten, endoont, wan äare Frind daut uk nich jefelt.” Elren sellen äare Kjinja dit aulsoo lieren, ea dee bat de Jugentjoaren sent.

Wiest dee kloa, waut goot un schlajcht es.

BIBLISCHA GRUNTSAUZ: “Utjewosne Menschen, [haben] . . . sikj doarenn jeeeft . . ., tweschen goot un schlajcht to unjascheeden” (Hebräa 5:14).

• Brukt Wieed, waut wiesen, waut goot un schlajcht es. Brukt Sachen, waut jieda Dach oppkomen un vejlikjt dee. Jie kjennen sajen: “Dit es opprechtich; daut es onopprechtich.” “Dit es tru; daut es ontru.” “Dit es leeftolich; daut es nich leeftolich.” Met de Tiet weeten de Kjinja dan, waut goot un schlajcht es.

• Lajcht ut, wuarom waut goot ooda schlajcht es. Froacht biejlikj: “Wuarom es daut bäta, opprechtich to sennen?” “Wuarom kjenn wie onse Frind velieren, wan wie lieejen?” “Wuarom es stälen orrajcht?” Opp dee Wajch lieren june Kjinja, waut goot un schlajcht es.

• Moakt kloa, waut de Nutzen es. Jie kunnen sajen: “Wan jie opprechtich sent, dan vetruen aundre opp junt”, ooda: “Wan jie leeftolich sent, dan woaren aundre wellen met junt toop sennen.”

 Recht junt aus Famielje doano, waut goot un schlajcht es.

BIBLISCHA GRUNTSAUZ: “Unjasieekjt junt selfst” (2. Korinta 13:5).

• Recht junt aus Famielje doano, waut goot un schlajcht es, soo daut jie sajen kjennen:

  • “En onse Famielje lieej wie nich.”

  • “Wie haussen ons nich un brellen ons uk nich ut.”

  • “Wie brucken unjarenaunda nich groffe Wieed.”

June Kjinja woaren seenen, daut dit nich bloos Räajlen fa an sent, oba daut de Famielje daut werkjlich von Hoaten well.

• Rät foaken met june Kjinja doaräwa, waut jie aus Famielje fa goot un schlajcht talen. Brukt soont, waut jieda Dach passieet toom dee lieren. Vejlikjt daut, waut jie fa goot un schlajcht talen, met daut, waut se enne School ooda em Tellewizhen fa goot talen. Froacht de Kjinja: “Waut wudd jie jedonen haben?” “Woo wudd onse Famielje jehaundelt haben?”

Halpt dee, daut rajchte to doonen.

BIBLISCHA GRUNTSAUZ: “Hoolt jun Jewessen rein” (1. Petrus 3:16).

• Loft dee äa goodet Benämen. Wan june Kjinja daut rajchte doonen, dan loft an doafäa un sajcht uk wuarom. Jie kunnen sajen: “Jie wieren opprechtich; ekj sie brow met junt.” Wan june Kjinja junt sajen, daut see waut orrajchtet deeden, dan loft dee fa äare Opprechtichkjeit, ea jie an trajchtwiesen.

• Wiest dee trajcht, wan dee nich schmock sent. Halpt june Kjinja, de Veauntwuatunk fa daut to äwanämen, waut see doonen. De Kjinja motten weeten, waut dee orrajcht deeden un wuarom daut jäajen de Räajel von de Famielje es. Eenje Elren sajen de Kjinja nich, waut dee orrajcht doonen, toom dee nich beleidjen. Oba wan de Elren daut doonen, dan schoapen dee de Kjinja äa Jewessen opp, daut dee daut näakjste Mol nich mea waut orrajchtet doonen.