Bai na kontenido

Bai na kontenido

Jakòb A Apresiá Balornan Spiritual

Jakòb A Apresiá Balornan Spiritual

Jakòb A Apresiá Balornan Spiritual

JAKÒB su bida tabata marká pa konflikto i kalamidat. E rabia asesino di su ruman hòmber ohochi a obligá Jakòb hui pa skapa su bida. En bes di lag’é kasa ku e mucha muhé ku e tabata stima, nan a kue kabes abou i kas’é ku un otro hende promé, i al final el a hañ’é ku kuater kasá i e hopi problemanan ku esei a trese kuné. (Génesis 30:1-13) El a traha 20 aña largu pa un hòmber ku a probechá di dje. El a lucha ku un angel i a sufri daño permanente. Su yu muhé a ser violá, su yu hòmbernan a kousa un masakre, i el a yora morto trágiko di su yu hòmber i di su kasá preferí. Ora el a hañ’é obligá ta imigrá den su behes pa por skapa hamber, el a atmití ku su dianan tabata “poko i trabahoso.” (Génesis 47:9) Apesar di tur kos, Jakòb tabata un hòmber spiritual ku a konfia den Dios. Akaso su fe tabata mal dirigí? Ki lèsnan nos por siña dor di konsiderá djis algun di e eksperensianan di Jakòb?

Masha Distinto for di Su Ruman Hòmber

E motibu di e konflikto ku su ruman tabata ku Jakòb a apresiá rikesanan spiritual, miéntras ku Esau a despresiá nan. Jakòb tabata interesá den e promesa di e pakto ku Dios a sera ku Abraham i a dediká su mes na kuida e famia ku Dios a designá komo heredero. P’esei Yehova a “stima Jakòb.” Jakòb tabata “trankil,” literalmente “sin kulpa” [NW], un ekspreshon ku ta indiká ekselensia moral. Na kontraste, Esau kasi no tabatin kunes ku su herensia spiritual, p’esei el a bend’é ku Jakòb pa un ko’i kèns. Ora Jakòb, ku e aprobashon di Dios, a tuma loke e tabatin derecho riba dje i a optené e bendishon ku inisialmente tabata pa su ruman, Esau a rabia violentamente. E ora ei Jakòb mester a bai laga tur loke e tabata stima, pero loke a pasa siguientemente sigur a kita su desanimashon.—Malakias 1:2, 3; Génesis 25:27-34; 27:1-45.

Den un soño, Dios a mustra Jakòb kon angelnan tabata subi i baha un trapi (òf subida di piedra) ku tabatin entre shelu i tera i el a deklará ku lo e protehá Jakòb i su desendientenan. “Den bo i den bo desendientenan tur e famianan di mundu lo ta bendishoná. I mira, mi ta ku bo, i lo mi warda bo unda ku bo bai, i lo trese bo bèk den e tera aki; pasobra lo mi no laga bo te ora mi a kumpli ku loke mi a primintí bo.”—Génesis 28:10-15.

Esaki mester a trankilis’é! Yehova a konfirmá ku e promesanan duná na Abraham i Isaak lo enrikesé e famia di Jakòb spiritualmente. Tambe Jakòb a komprondé ku angel por rindi sirbishi na fabor di esnan ku tin Dios su aprobashon, i e mes a haña e garantia ku e tin protekshon divino. Komo muestra di gratitut, Jakòb a hura di keda fiel na Yehova.—Génesis 28:16-22.

Jakòb di ningun manera no a kita e herensia di Esau inhustamente. Promé ku e ohochinan a nase, Yehova a bisa ku “esun mayó lo sirbi esun mas chikitu.” (Génesis 25:23) Podisé un hende ta puntra: ‘Lo no tabata mas fásil si Dios a laga Jakòb nase promé?’ Pero loke a tuma lugá despues a siña hende bèrdatnan importante. Dios no ta reservá bendishon pa hende ku ta sinti ku nan tin derecho riba esei, pero sí e ta mustra bondat inmeresí na hende ku é skohe. Pues, e derecho di primogénito a bai pa Jakòb, no pa su ruman mayó, kende no a apresi’é. Di igual manera, debí ku e hudiunan natural komo nashon a demostrá e mesun aktitut ku Esau, nan a ser remplasá pa Israel spiritual. (Romanonan 9:6-16, 24) Awe tambe, asta si bo a nase den un famia òf ambiente di hende ku ta teme Dios, un bon relashon ku Yehova nunka ta algu ku bo ta heredá sin hasi ningun esfuerso. Ken ku ke bendishon di Dios tin ku hasi esfuerso pa ta deboto i realmente mester ta apresiá kosnan spiritual.

Laban Ta Yama Jakòb Bonbiní

Ora Jakòb a yega Padan-aram pa buska un kasá for di entre su famia, el a topa ku su prima Raquel, yu muhé di Laban, na un pos. Jakòb a kita e piedra pisá for di boka di e pos pa duna awa na e bestianan ku Raquel tabata kuida. * Raquel a kore bai kas pa anunsiá e yegada di Jakòb i Laban a pura pa bin kontr’é. Si akaso Laban a kore bin kòrdando riba e rikesanan ku su famia a haña serka e sirbidó di Abraham, el a keda desapuntá, pasobra Jakòb a bini man bashí. Pero evidentemente Laban a mira algu ku sí e por a saka probecho di dje: un hòmber trahadó.—Génesis 28:1-5; 29:1-14.

Jakòb a konta su historia. Nos no sa sigur si el a menshoná e triki ku el a usa pa optené e derecho di primogénito, pero despues di a tende “tur e kosnan aki,” Laban a bisa: “Siguramente bo ta mi wesu i mi karni.” Un eksperto a bisa ku e frase aki lo por ser konsiderá komo un invitashon kaluroso pa Jakòb keda, òf un rekonosementu di e echo ku siendo ku nan ta famia, Laban a sintié obligá na proteh’é. Sea kual sea e kaso, no a tarda hopi ku Laban a pensa un manera ku lo e por a saka probecho di su subrino.

Laban a introdusí loke despues a bira un punto di konflikto pa e siguiente 20 añanan. El a puntra: “Ta pasobra bo ta mi famia bo mester sirbi mi pòrnada? Bisa mi, kiko bo pago mester ta?” Ounke Laban a hunga ròl di ta un tio bondadoso, el a rebahá su relashon di famia ku Jakòb na un simpel kontrakt di trabou. Komo ku Jakòb tabata enamorá di Raquel, el a kontestá: “Lo mi sirbi bo shete aña pa Raquel, bo yu mas chikitu.”—Génesis 29:15-20.

Un kompromiso tabata bira válido dor di paga un bruidsprijs na famia di e brùit. Mas despues e Lei di Moisés a stipulá ku e preis pa un bírgen ku a wòrdu sedusí ta 50 pida di plata. E erudito Gordon Wenham ta kere ku esaki tabata e preis “máksimo pa regalo di matrimonio” pero ku mayoria di nan tabata “hopi mas abou.” (Deuteronomio 22:28, 29) Komo ku Jakòb no tabatin plaka pa paga pa su kompromiso, el a ofresé Laban shete aña di trabou. Wenham a sigui bisa, “komo ku den tempu di Babilonia di antigwedat obreronan kasual tabata haña mitar te un pida plata pa luna” (entre 42 pa 84 pida plata den shete aña kompletu), “Jakòb tabata ofresiendo Laban un regalo generoso di matrimonio pa por a kasa ku Raquel.” Laban a aseptá mesora.—Génesis 29:19.

Jakòb su amor pa Raquel tabata asina grandi, ku shete aña tabata manera “djis un par di dia.” Ora e tempu a pasa, el a pidi pa haña su brùit, ku a bini kara tur tapá. E no a sospechá niun momentu ku Laban tabata bai traishon’é. Imaginá bo e shòk ku el a haña e siguiente mainta ora el a deskubrí ku e no a drumi ku Raquel, sino ku su ruman muhé Lea! Jakòb a puntra: “Ta kiko e kos aki ku bo a hasi ku mi? No ta pa Raquel mi a sirbi bo? Pakiko bo a gaña mi anto?” Laban a kontestá: “No ta kustumber di nos lugá pa kasa esun di mas chikitu promé ku esun mayó. Kompletá e siman di esun aki, i nos lo duna bo e otro tambe pa shete aña mas di sirbishi ku bo mester duna mi.” (Génesis 29:20-27) Indefenso i atrapá, Jakòb no por a hasi nada otro ku aseptá e kondishonnan ei, si e tabata ke Raquel.

Pero distinto for di e promé shete añanan, e siguiente shete añanan tabata amargo. Kon Jakòb por a ignorá e triki kruel aki di Laban? I lo e por a dispensá Lea, kende tambe tabata kómplise? Klaru ku Laban no tabatin kunes ku dor di esei el a prepará un futuro turbulento pa Lea ku Raquel. Loke a preokup’é tabata su propio interesnan. Fuera di sinti renkor, Raquel a bira yalurs ora ku Lea a haña kuater yu hòmber un tras di otro, miéntras ku e mes a keda steril. E ora ei Raquel, desesperá pa haña yu, a ofresé su kriá komo mama suplente, i Lea pa puru rivalidat a hasi meskos. Jakòb a bin hañ’é ku 4 kasá, 12 yu i tur kos eksepto un famia felis. Sin embargo, Yehova tabata hasiendo Jakòb un nashon grandi.—Génesis 29:28–30:24.

Enrikesé dor di Yehova

Apesar di prueba, Jakòb a mira ku Dios tabata kuné, manera el a primintí. Laban tambe a mira esei, pasobra e tiki bestianan ku e tabatin tempu ku Jakòb a yega, a rende bira un multitut bou di kuido di su subrino. Sin masha gana di laga Jakòb bai, Laban a ofres’é pa stipulá kiko mester pag’é p’e sigui traha. Jakòb a pidi pa e haña e bestianan di e tou di Laban ku nase ku kolónan pintá òf poko komun. Ekspertonan ta bisa ku den e region ei, karné por lo general tabata blanku i kabritu tabata pretu òf maron skur; masha poko di nan tabatin mas ku un koló. P’esei Laban, pensando ku esaki ta un ganga, a aseptá umbes i mesora el a saka tur bestia pintá i hiba nan na un bon distansia pa asina evitá tur kontakto ku e restu di e tou ku a keda bou di Jakòb su kuido. Ta bisto ku el a kere ku Jakòb lo no a gana mashá ku e akuerdo, siguramente no 20 porshento di e lamchinan di karné i di kabritu resien nasí ku wardadónan di antiguo normalmente tabata haña komo pago. Pero Laban tabata ekiboká, pasobra Yehova tabata ku Jakòb.—Génesis 30:25-36.

Bou di guia divino, Jakòb a laga e tou produsí bestianan bon desaroyá i fuerte di e koló deseá. (Génesis 30:37-42) Su ideanan kon pa kasta bestia pa haña un sierto karakterístika no tabata korekto. No opstante, segun e splikashon di e eksperto Nahum Sarna, ‘sientífikamente, lo e por a alkansá e resultadonan deseá dor di kasta bes tras bes ku otro, e bestianan di un solo koló ku tabatin skondí den nan e karakterístikanan hereditario pa sali ku mancha. Lo por a detektá ta kua e bestianan ei ta na e vigor di nan rasa.’

Ora Laban a kuminsá mira e resultado, el a purba kambia e akuerdo enkuanto kua bestia ta pertenesé na su subrino, sea esnan strepiá, pintá, ku mancha òf pikpik. Laban tabata buska su propio ganashi, pero sin importá kon el a kambia e kontrakt, Yehova a sòru pa semper Jakòb prosperá. Úniko kos ku Laban por a hasi ta para kunsumí. Pronto Jakòb a akumulá gran rikesa, tou, kriá, kamel i buriku, no debí na su propio ingeniosidat sino debí na e apoyo di Yehova. Despues el a splika Raquel ku Lea: “Boso tata a gaña mi i a kambia mi pago dies biaha, ma Dios no a permitié hasi mi daño. . . . Dios a kita e bestianan di boso tata, duna mi.” Tambe Yehova a sigurá Jakòb ku El a mira tur loke Laban a hasi i ku Jakòb no tabatin nodi preokupá. Dios a bis’é: “Bai bèk na bo tera i serka bo famianan, i lo mi hasi bo prosperá.”—Génesis 31:1-13; 32:9.

Ora ku porfin Jakòb a libra su mes di Laban tramposo, el a kohe kabes pa kas. Ounke 20 aña a pasa, ainda e tabatin miedu di Esau, i mas ainda ora el a tende ku Esau tabata bin kontr’é ku kuatershen hòmber. Kiko Jakòb por a hasi? Siendo semper un persona spiritual ku ta konfia den Dios, el a aktua ku fe. El a hasi orashon, rekonosiendo ku e no tabata digno di Yehova su generosidat i a hasi un apelashon na Dios a base di Su promesa ku lo e libra Jakòb i su famia for di man di Esau.—Génesis 32:2-12.

E ora ei algu inesperá a sosodé. Un hòmber deskonosí, ku a resultá di ta un angel, a lucha man na man ku Jakòb den anochi, i dor di djis mishi kuné el a saka e skarnir di Jakòb su hep for di lugá. Jakòb a keda ku e angel gará i a nenga di lag’é bai a ménos ku el a bendishon’é promé. Profeta Hosea despues a bisa ku Jakòb “a yora i a roga pa su grasia.” (Oseas 12:2-4; Génesis 32:24-29) Jakòb tabata sa ku anteriormente ora angelnan a aparesé esei tabatin di haber ku kumplimentu di e pakto di Abraham mediante su desendensia. P’esei Jakòb a hasi un esfuerso grandi dor di lucha formalmente, i a optené un bendishon. Na e okashon ei, Dios a kambia su nòmber pa Israel, ku ta nifiká “Luchadó (òf, Esun Ku Ta Perseverá) ku Dios,” òf “Dios Ta Lucha.”

Abo Ta Dispuesto pa Lucha?

Lucha ku un angel i topa ku Esau no tabata e úniko krísisnan ku Jakòb mester a vense. Sin embargo, e susesonan ku nos a konsiderá aki ta ilustrá ki sorto di hende e tabata. Miéntras ku Esau no tabata dispuesto pa soportá niun tiki hamber pa su derecho di primogénito, Jakòb a lucha henter su bida pa optené bendishon, asta lucha ku un angel. Manera Dios a primintí, Jakòb a risibí guia i protekshon divino, i a bira e antepasado di un gran nashon i di e Mesias.—Mateo 1:2, 16.

Abo ta dispuesto pa hasi un gran esfuerso pa gana Yehova su aprobashon, na moda di papia, lucha pa hañ’é? Awe bida ta yen di difikultat i prueba pa esnan ku ke hasi e boluntat di Dios, i tin biaha ta un lucha pa tuma e desishonnan korekto. Sin embargo, e ekselente ehèmpel di Jakòb ta duna nos un motivashon fuerte pa tene duru na e speransa di e rekompensa ku Yehova a pone nos dilanti.

[Nota]

^ par. 9 E enkuentro aki ta parse e biaha ku e mama di Jakòb, Rebeka, a duna e kamelnan di Eliezer awa. E tempu ei Rebeka a kore bai kas pa konta di e yegada dje hòmber deskonosí. Ora Laban a mira e artíkulonan di oro ku su ruman muhé a haña komo regalo, el a kore bai yama Eliezer bonbiní.—Génesis 24:28-31, 53.

[Plachinan na página 31]

Henter su bida Jakòb a lucha pa optené bendishonnan