Papaulyanan tan Naaabuso Iray Maedad La

LEGAN a manliliberliber so sakey a guardia ed labi, sikato so abigla ed makapataktakot ya anengneng to. Diad paway na marakdakep a residensyal a bilding et sikatoy akanengneng na duaran bangkay—maedad lan sanasawa a tinmaboy manlapud bintana na koma-walon grado na apartment da. Talagan makapabigla so impanbikkel da, ingen ta lalon makapabigla so motibo ra. Nalmoan diad bulsa na asawan laki so antikey a sulat, a mangibabagan: “Sampotan mi la so bilay mi lapud ag-ontundan pangaabuso tan panuduksa ed sikami na anak min laki tan say manugang mi.”

Nayarin matalag a narengelan so oniaran detalye na istorya, balet ta say manunan isyu et kaslakan lan makapaaburido. On, diad amin lawarin parte na mundo et walay nagagawan panangabuso ed saray maedad la. Imanoen pa iray onggendan:

• Diad sakey ya impanaral, nireport ya 4 porsiento ed saray maedad la ed Canada so naaabuso odino naaanamot—a say kaslakan a manggagawa et kapamilyaan da. Anggaman ontan, dakel a maedad la so nababaingan odino natatakot a mangidalem ed maermen a situasyon da. Ibabaga na saray eksperto a say aktual a bilang da et ngalngalin 10 porsiento.

• “Say bansan India, anggaman ompatnag a malmalet ditan so ulopan na saray pamilya, so naaapektoan a tuloy ed idarakel na saray maedad la ya ipupulisay na ananak da,” so inreport na magasin ya India Today.

• Unong ed sankaabigan lan kalkulasyon, “1 ya anggad 2 milyon ya Amerikano a manedad na 65 odino onsulok ni so naririsgo, naaanamot, odino andi et aabusoen na samay iilaloan dan mangasikaso odino manprotekta komon ed sikara,” so inkuan na National Center on Elder Abuse. Say abogadon manangilaman na distrito ed San Diego, California, so anukoy ed panangabuso ed saray maedad la bilang “sakey ed saray sankagrabian a problema ya aarapen natan na saray mangiyiimpuersa na ley.” Oniay inyarum to: “Diad padesir ko et onloor ni so problema diad ontumbok a pigaran taon.”

• Diad Canterbury, New Zealand et ondarakel so napapagaan lapud saray maedad la et magmamaliw a biktima na saray kapamilyaan da—nagkalautla iramay kapamilyaan a nailuam ed druga, alak, odino panagsugal. Dinmakel a tuloy so bilang na nireport iran kaso na panangabuso ed maedad la diad Canterbury, manlapud 65 nen 2002 a nagmaliw a 107 nen 2003. Say chief executive na ahensian inletneg pian amperen itan a panag-abuso so angikuan a “dagdaiset ni itan a bilang no ikompara ed aktual a kinarakel na saray naaabuso.”

 • Impaamta na Japan Federation of Bar Associations a “saray maedad lan biktima so mankaukolan na nagkalalon atension nen saramay biktima na panangabuso’d ugaw odino arum nin karamsakan ed loob na ayaman,” so inreport na The Japan Times. Akin? Say sakey a rason, kuan na Times, et no “ikompara ed panangabuso ed anak odino asawa, say panangabuso ed saray maedad la et mabaybayag a naamtaan, lapud ta no maminsan et liknaen na saray maedad la a sikaray natetel sano duduksaen ira na ananak da, tan sakey ni et say gobierno tan saray manuley ed lokal so agni akaromog na solusyon ed satan a problema.”

Sayan pigara labat ya alimbawa na say nagagawa ed interon mundo so mamakiwas la ed sikatayo pian mantepet: Akin a dakerakel a maedad la so papaulyanan tan naaabuso? Wala ni kasi ilalo a naresolbe itan? Anto so nayarin manligliwa ed saray maedad la?