Sakey ya Ebidensya na Panangaro, Pananisia, tan Katutulok

BALIBALI so klima tan maliwliwaway kabuasan na Mayo 16, 2005 diad Watchtower Farms ed Wallkill, New York. Malinlinis so sular tan mabilabilay iray masitas lapud asalog na uran sakbay na palbangon. Mareereen ya onlalangoy so nganak ya itik tan say waloran siwsiw na satan diad banda’d tambib na melag a linok. Pandinayewan na saray bisita so marakdakep a kaliberliber. Makalkalnay boses da a mantotongtong, a singano agda labay ya isturboen so mareen a kabuasan.

Saray bisita et saray Tasi nen Jehova a nanlalapud 48 a bansa ed interon mundo. Balet ag-ira linma ditan pian bistaen so kaliberliber. Interesado ira ed say nagagawa ed loob na maaw-awang a bilding a nauklopan na ambalanga iran laryo, say sankabaloan a niarum ed pasilidad na Bethel ed Estados Unidos a walad Wallkill. Kaloob da ed bilding, mandinayew ira lamet, anggaman maingal ed loob.

Manlapud sakey a niyatagey a pasen, uusdongan na saray bisita so komplikado iran makina. Inokupaan na limaran angkakabaleg a makinan panag-imprinta so marandantal a semento a mas maawang nen say siameran pagalawan na football. Dia so pan-iimprintaan ed saray Biblia, libro, tan magasin. Saray angkakabaleg a rolyo na papel, a manbelat na 1,700 a kilo kada rolyo, so ontetelek a singa dalig na mapmaples a trak. Kada rolyo na papel a 23 kilometro karukey so nauunat tan ondadalan ed makinan panag-imprinta diad loob labat na 25 minuto. Legan na proseso, say makina so mangibakat ed tinta tan pamagaen to itan insan pabetelen to so papel ta pian natupi a magmaliw a magasin a maples ya ondiretso ed saray conveyor a niyatagey ta pian nikahon tan nipatulor iratan ed saray kongregasyon. Iyiimprinta met na arum a makina iray book signature, a maples a nisasalansan ed panagkargaan ya anggad gobeda so kaatagey insan la iyakar iratan ed panag-apisan (bindery). Matintinunos so andar na  kimey ya igigiya na kompyuter.

Kaalis na saray bisita ed panag-imprintaan, linma ira ed seksion na panag-apisan. Saray makina dia so mamapawala na saray libron makapal so apis tan saray deluxe a Biblia, a manbilang na anggad 50,000 a kopya kada agew. Saray book signature so uuksoyen, pankakasakeyen, tan tatabtaban, insan la apisan. Kayari na satan, ikarga la ed karton iray asumpal a libro ya asalansan. Saray karton et tampol a nisara, nangaranan, tan nikamada diad tapew na paleta. Niarum ni ed satan, diad seksion na saray libron maimpis so apis et manga 100,000 a kopya so nasusumpal tan nikakahon kada agew. Dakel met a makinarya so wala ed sayan seksion​—saray motor, conveyor, engranahe, welye, tan kurya​—a mapmaples iratan ya onaandar pian mamawala na literatura na Biblia.

Lapud eksakton onaandar unong ed inggetar ya oras na satan, sayan mapmaples tan sankabaloan-a-desinyon makina a panag-imprinta et sakey a makapakelaw ed modernon teknolohiya. Unong a nanengneng tayo, sakey met itan ya ebidensya na panangaro, pananisia, tan katutulok na totoo na Dios. Balet, akin ya inyalis ed Wallkill so panag-imprinta manlapud Brooklyn, New York?

Say manunan rason et pian napainomay so panag-imprinta tan panagpatulor sano gawaen iratan ed saksakey lan pasen. Diad loob na dakel a taon, saray libro so iyiimprinta tan ipapatulor nensaman manlapud Brooklyn, bangta saray magasin et iyiimprinta tan ipapatulor manlapud Wallkill. No gawaen la iratan ed saksakey a lugar, ondaiset so mankimey a diad ontan et magmaong so pakausaran na pundo parad serbisyo ed Dios. Sakey ni, lapud ondadaan la iray makinan panag-imprinta ed Brooklyn, duaran balon makina a MAN Roland Lithoman so inorder a manlapud Alemanya. Angkakabaleg irayan makina kanian ag-onduga diad panag-imprintaan ed Brooklyn.

Susuportaan nen Jehova so Kimey

Say gagala ed panag-imprinta et pian nikayat so maong a balita na Panarian na Dios. Sankapatnagan a bebendisyonan nen Jehova iyan kimey manlapu la’d gapo. Manlapud 1879 ya anggad 1922, saray libro so ipapaimprinta ed arum a kompanya. Nen 1922, walay inabangan ya anemiran-grado a bilding diad 18 Concord Street ed Brooklyn tan walay sinaliw a kagawaan a pangiimprintaan na saray libro. Diad saman a panaon et panduaruwaan na arum no kasin nagawaan na saray agagi so kimey.

Sakey la ed saramay manduaruwa et samay presidente na kompanya a mangiimprinta ed maslak a libro tayo. Sanen binmisita diad Concord Street, oniay inkuan to: “Tua a walaan kayo la na atagey-kalidad a panag-imprintaan, balet anggapo’d sikayo so makaamta no panon a paandaren itan. Kalabas na anem bulan, nayarin aderal-deral la iray makina yo; tan namoria yo a saray totoon mangimprinta parad sikayo et saramay dati lan manggagawa ed satan, ya eksperto la ed panag-imprinta.”

Oniay inkomento nen Robert J. Martin, a manangasikaso nensaman ed panag-imprintaan: “Singano makatunongan itan, balet impuera na satan so Katawan; tan sikatoy lawas ontutulong ed sikatayo. . . . Ag-abayag, sikatayo lay mangiimprinta na saray libro.” Diad tinmumbok a 80 a taon, saray Tasi nen Jehova so akapangiyimprinta na binilyon iran kopya na literatura diad saray dilin makina ra.

Insan nen Oktubre 5, 2002, diad tinaon a miting na Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, niyanunsio ya inaprobaan la na Mananguley ya Ulop so kiyalis na kimey a panag-imprinta ed sanga na Estados Unidos diad Wallkill. Duaran balon makina so inorder, tan say petsa na pangitulor et Pebrero 2004. Nakaukolan ya idesinyo tan paawangen na saray agagi so panag-imprintaan tan iparaan itan ed loob na 15 a bulan antis ya onsabi iray balon makina. Insan kaukolan met a sumpalen ed loob na ontumbok a siam bulan  so pangilira ed saray balon sistema ed panag-apis tan panagpatulor. Nayarin walaray nanduaruwa sanen nadngel da so kinatikey na panaon​—a singano agnagawaan so kimey. Balet, matalek iray agagi a nasumpal itan diad panamendisyon nen Jehova.

“Maliket ya Espiritu na Pantutulongan”

Lapud mabulos iray totoo nen Jehova a mangiyapay ed inkasikara, inggapo na agagi so proyekto. (Salmo 110:3) Baleg itan a proyekto kanian mas dakel so komikimey a kaukolan nen saray wala la ed saray departamento ed Bethel parad konstruksion. Diad Estados Unidos tan Canada, masulok a 1,000 ya agagin lalaki tan bibii a walaan na dunong ed panagpaalagey so namboluntaryon mankimey manlapud sakey simba anggad taloy bulan bilang kabiangan na programa parad temporaryon panagboluntaryo. Naimbitaan met ya ontulong ed proyekto iray arum ya international servant tan saray kabiangan na volunteer programs. Baleg so nitulong met na saray Regional Building Committee.

Dakel ed saray namboluntaryo diad proyekto ed Wallkill so kinaukolan a manggastos na baleg diad pambiahe tan ed pambakasyon manlapud sekular a trabaho ra. Ingen, sikaray malikeliket a nansakripisyo. Say pamilyan Bethel so awalaan met na saray pankanawnawan mansuporta ed proyekto diad impangiyarunsa ra na saray pampundoan tan pamakan ed dakel a boluntaryo. Masulok a 535 a membro na pamilyan Bethel ed Brooklyn, Patterson, tan Wallkill so namboluntaryon mankimey ed proyekto kapag no Sabado, bilang kaaruman ed regular a kimey da manlapud Lunes anggad Biernes. Say pirmin impanuporta na totoo na Dios ed sayan makatantandan proyekto et agawaan da lambengat diad tulong nen Jehova.

Arum so tinmulong diad pinansyal a paraan. Alimbawa, saray agagi so akaawat na sulat manlapud siam-años a biin si Abby. Oniay insulat to: “Pisalamatan kon maong so amin a kimey a gagawaen yo​—say panggagawa yo ed amin a mararakep a libro. Magano ak lan makakar ditan. Inkuan nen daddy a no ontumbok lan taon! Mansulong ak na badge ta pian nabidbir yo ak. Nia so 20 a dolyar parad balon makina a panag-imprinta! Balon ko itan ed eskuelaan, balet labay kon idonasyon la itan.”

Oniay insulat met na sakey ya agin bii: “Awaten yo komon iray regalok a sombrero a ginansilyok. Sarayan sombrero et parad saray mantratrabaho diad proyekto ed Wallkill. Inkuan na almanac a magmaliw ya ambetebetel so tiempo. Agko amta no duga so imbaga ra odino andi. Balet amtak a maslak a kimey diad Wallkill et gawaen diad paway, kanian labay kon naseguro ya agnabetelan so ulo na saray agagik. Agko amtan gawaen iray kimey a kakaukolanen na saray agagi, balet sarag koy mangansilyo, kanian ninonot ko ya usaren iyan dunong pian makatulong ak ed anggaay nayarian ko.” Kaiba ed sayan sulat so 106 a sombreron ginansilyo!

Asumpal so panag-imprintaan unong ed inggetar a panaon. Oniay inkuan nen John Larson, say manangasikaso ed panag-imprintaan: “Talagan wala so maliket ya espiritu na pantutulongan. Siopa kasi manduaruwa a bebendisyonan nen Jehova  so kimey? Agangganon asumpal so proyekto. Nanonotan ko ni a manal-alagey ak diad pitek nen Mayo 2003, ya iimatonan ko iray agagin mangileletneg ed pundasyon na bilding. Kulang a sakey taon ed saginonor, akaalagey ak ed parehon pasen a babantayan ko so onaandar lan makina a panag-imprinta.”

Programa ed Dedikasyon

Say programa pian idedika so balon panag-imprintaan, pati say taloran bilding ya ayaman, so agawa diad Wallkill nen Lunes, Mayo 16, 2005. Walaray inkonektan video diad saray pasilidad na Bethel diad Patterson tan Brooklyn, ontan met diad Bethel na Canada. Ami-amin et wala so dagup ya 6,049 a nanggayaga ed programa. Say tsirman et si Theodore Jaracz, a membro na Mananguley ya Ulop na saray Tasi nen Jehova, tan sinumaryo to ed antikey so awaran na kimey a panag-imprinta. Diad panamegley na saray interbio tan presentasyon ed video, nirepaso na saray membro na Branch Committee a si John Larson tan John Kikot so awaran na proyekto a panagpaalagey tan say panag-imprinta diad Estados Unidos. Si John Barr, a membro na Mananguley ya Ulop, so angiter na unor a paliwawa pian idedika ed si Jehova a Dios so balon panag-imprintaan tan taloran bilding ya ayaman.

Diad tinmumbok a simba, saray Bethelite ed Patterson tan Brooklyn so naikdan na pankanawnawan man-tour ed saray balon pasilidad. Say dagup a bilang da et 5,920.

Panon so Pangipasen Tayo ed Panag-imprintaan?

Diad paliwawa nen Brother Barr parad dedikasyon, impanonot to ed saray dumerengel ya anggaman makapadinayew so panag-imprintaan, importante itan aliwan lapud saray makina noagta lapu ed saray totoo. Say literatura ya iyiimprinta tayo et walaan na baleg ya epekto ed bilay na totoo.

Kada sakey ed balon makina so makapangiyimprinta na sakey milyon a tract diad loob labat na sakey oras! Ingen ta makapawala na  abalbaleg ya epekto ed bilay na sakey a too so anggan saksakey a tract. Alimbawa, nen 1921, sakey a grupo na saray lalakin manag-apiger na riles diad Abalaten ya Aprika so tuloytuloy a mankikimey ed riles. Sakey ed sikara, a manngaran na Christiaan, so akaimano ed melag a papel a nipasngat ed riles. Sakey iman ed saray tract tayo. Binasa itan nen Christiaan tan nainteresan a maong. Insan impanengneng ton tampol ed manugang ton laki tan malikeliket ya angikuan: “Natan et aromog ko lay katuaan!” Ag-abayag kayari na satan et nansulat ira parad kaaruman ya impormasyon. Say sangan opisina ed Abalaten ya Aprika so angipawit na arum nin literatura ed Biblia. Sikaran dua so nanaral, abautismoan, tan innabang da ed arum so katuaan ed Biblia. Bilang resulta, dakel so angawat ed katuaan. Diad tua, nen kasakbayan na dekada 1990, masulok a sanlasus ed saray kailalakan da so nagmaliw a Tasi nen Jehova​—ya amin et resulta na impakalmo na sakey a laki ed sakey a tract diad riles!

Inkuan nen Brother Barr a lapud saray literaturan iyiimprinta tayo, saray totoo so nikakamang ed katuaan, mansiasiansia ditan, magmamaliw a lalon maseseg, tan mankakasakey ira bilang sanaagi. Tan sankaimportantian, say literatura, a pibibiangan tayon amin ya ibunog, so mangiglogloria ed si Jehova a Dios tayo!

Panon so Pangipapasen nen Jehova ed Panag-imprintaan?

Kinerew met nen Brother Barr ed saray dumerengel a nodnonoten da no panon so pangipapasen nen Jehova ed panag-imprintaan. Sikatoy seguradon agmandedependi ed satan. Nayarian ton pansalitaen iray bato pian mangipulong ed maong a balita! (Lucas 19:40) Sakey ni, agto pandinayewan so inkakomplikado, kinabaleg, inkapeles, odino say nagawaan na saray makina. On, sikato so amalsa ed uniberso! (Salmo 147:10, 11) Si Jehova so mas makaamta ed sankaabigan iran paraan ed pamawala na literatura, saray paraan ya agnin balot agawaan odino anggan naisip na too. Kanian, anto so nenengnengen nen Jehova a papablien ton tuloy? Peteg a say nenengnengen to ed sayan panag-imprintaan et saray mabmablin kalidad na saray totoo to​—say panangaro, pananisia, tan katutulok da.

Niyilustra so aspekto na panangaro. Sakey ya ugaw a bii et nanggawa na keyk parad atateng to. Seguradon manliket iray ateng to. On, antokaman so inkagawa na keyk, say panliketan na saray ateng et say panangaro na anak da, ya impatnag to diad mabunlok a kiwas to. Mipadpara, sano nenengnengen nen Jehova iyan balon panag-imprintaan, say manunan iimanoen to et aliwan say bilding tan saray makina, noagta say aron ipapatnag nisesengeg ed ngaran to.​—Hebreos 6:10.

Niarum ni, no panon ya impasen nen Jehova so biong bilang pakapatnagan na pananisia nen Noe, ipapasen to met iyan panag-imprintaan bilang ebidensya na pananisia tayo. Pananisia ed anto? Anisiaan nen Noe ya ontua so impasakbay nen Jehova. Manisia itayo a manbibilay itayo la ed kaunoran iran agew, a say maong a balita so sankaimportantian a mensahen nipapasabi diad dalin, tan importante a narengelan itan na totoo. Amta tayo a say mensahe na Biblia so makapangisalba na bilay.​—Roma 10:13, 14.

Andi-duaruwa a nanenengneng met nen Jehova ed sayan panag-imprintaan so katutulok tayo. Kabat tayo a say linawa to et pian nipulong so maong a balita ed sankamundoan sakbay ya onsabi so anggaan. (Mateo 24:14) Sayan panag-imprintaan, a pati saramay wala ed arum a pasen na dalin, so makatulong ed pakasumpal na sayan kimey.

On, say panangaro, pananisia, tan katutulok a napapatnagan diad panusuporta ed pinansyal, panagpaalagey, tan kikukurang na sarayan pasilidad so napapatnagan met diad maseseg a pankikimey na saray totoo nen Jehova ed inerman a pasen legan dan itutultuloy ya iyaabawag so katuaan ed amin a mabulos ya ondengel.

[Kahon/Saray litrato ed pahina 11]

SAY INLAKNAB NA PANAG-IMPRINTAAN DIAD ESTADOS UNIDOS

1920: Iyiimprinta iray magasin panamegley na sankaunaan a rotary press, diad 35 Myrtle Avenue, Brooklyn.

1922: Niyalis so panag-imprintaan diad anemiran-grado a bilding diad 18 Concord Street. Ginapoan la ed saman so panag-imprinta na saray libro.

1927: Niyalis so panag-imprintaan diad balon nipaalagey a bilding diad 117 Adams Street.

1949: Adoble so kabaleg na panag-imprintaan sanen naaruman na siameran-grado a bilding.

1956: Adoble lamet so panag-imprintaan diad Adams Street sanen nipaalagey so balon bilding diad 77 Sands Street.

1967: Mankokonektaan la so panag-imprintaan a maminsamplo a kabaleg nen say datin bilding sanen nipaalagey so samploran-grado a bilding.

1973: Nipaalagey so kaaruman a panag-imprintaan diad Wallkill, para lambengat ed saray magasin.

2004: Say panag-imprinta, panag-apis, tan panangipatulor diad Estados Unidos so niyapasakey la diad Wallkill.