‘Say Tolda na Maptek so Onaligwas’

SANO onterak so Armagedon tan panampoten na satan so marelmeng a sistema na bengabengatla nen Satanas, “say abung na marelmeng [so] nabaliktar.” Komusta balet so “tolda na maptek”? Agayla, diad balon mundo a gawaen na Dios, satan so ‘onaligwas.’​—Uliran 14:11.

Balet, anggad ‘agni apegpeg so marelmeng manlapu ed dalin, tan saray liputan et agni abagot,’ saray maptek so manbilay a kaiba ra. (Uliran 2:21, 22) Kasin onaligwas iray maptek diad onia iran kipapasen? Ipapanengneng na bersikulo 1 anggad 11 na koma-14 a kapitulo na libro ed Biblian Uliran a sano paigiya tayo ed kakabatan so panagsalita tan kakikiwas tayo, anggan panon et napanggayagaan tayo la natan so inkaaligwas tan inkaligen.

Sano Ipaalagey na Kakabatan so Sankaabungan

Nankomento si Arin Solomon na kadaanan ya Israel nipaakar ed betang na asawan bii ed pankaabigan na pamilya, diad impangikuan: “Balang bii a makabat ipaalagey to so abung to, balet say maatiw sikato so igeba to ed saray dili a lima to.” (Uliran 14:1) Panon ya ipaalagey na sakey a makabat a bii so sankaabungan to? Rerespetoen na makabat a bii so uksoyan na Dios ed inkaulo. (1 Corinto 11:3) Sikatoy agnaimpluensyaan na espiritu na inka-independente a kasmak ed mundo nen Satanas. (Efeso 2:2) Sikatoy manpapasakop ed masiken to tan maabig so itotongtong to nipaakar ed sikato, kanian napapaaralem so respeto na arum ed masiken to. Say makabat a bii so aktibon mibibiang ed espiritual tan praktikal a panangibangat ed ananak to. Sikatoy makulin mankikimey parad pankaabigan na sankaabungan, kanian say abung so makapaliket tan komportablen pasen parad pamilya. Napatnagan so inkasimpit tan inkainot diad paraan na panangasikaso to. Say sakey a peteg a makabat a bii so ontutulong ed pamasiansia ed sankaabungan a maaligwas tan maligen.

Say makulangkulang a bii so andiay respeto ed uksoyan na Dios ed inkaulo. Agto pokpokay sangi to a mansalitay mauges nipaakar ed asawa to. Daraken to so nan-irapan a materyal a kayarian na pamilya lapud inkagastos to. Peperdien to met so panaon. Bilang resulta, asiwaklat tan marutak so abung, tan napapaulyan so pisikal tan espiritual a pankaukolan na ananak. On, igeba na sakey a makulangkulang a bii so sankaabungan to.

Balet, anto so mangipatnag no say sakey a too et makabat odino makulangkulang? Oniay inkuan na Uliran 14:2: “Say manakar ed inkatunong to antakot ed Jehova, balet say marumsis ed saray dalan to Sikato so mudmoraen to.” Say maptek et takotan to so tuan Dios, tan “say katatakot ed Jehova sikato so sengeg na kakabatan.” (Salmo 111:10) Amta na peteg a makabat a too ya obligasyon ton ‘takotan so Dios tan unoren iray ganggan to.’ (Eclesiastes 12:13)  Diad biek a dapag, say sakey a makulangkulang et mankukurang ya agmitunosan ed estandarte na Dios nipaakar ed kaptekan. Saray dalan to et pikewet. Mudmoraen na satan a too so Dios, ya ikuan to ed puso ton: “Anggapo so Dios.”​—Salmo 14:1.

Sano Banlongan na Kakabatan so Bibil

Antoy nibaga nipaakar ed panagsalita na toon walaay takot ed si Jehova tan say toon manmudmora ed Sikato? Oniay inkuan na ari: “Dia ed sangi na maatiw wala so lewet nipaakar ed pangta to, balet saray bibil na makabat mangiyagel ed sikara.” (Uliran 14:3) Lapud andian na kakabatan manlapud tagey, say makulangkulang a too et aliwan managpareen nisay makatunongan. Say mangitotonton ed sikaton kakabatan et dinaralin, inaayep, dinidiablo. Ompaway ed sangi to iray makapasakit tan matangas a balikas. Say mapaatagey a panagsalita to so sengegan na mabetbet a pakapikolkol to ed arum.​—Santiago 3:13-18.

Say bibil na makabat a too so manbantay, odino mangiyagel ed sikato kanian sikatoy napnek tan maliket. Panon? Oniay inkuan na Kasulatan: “Wala so mansalita a botaktak a singa saray kisaksak na kampilan; balet say dila na makabat sikato so kasil.” (Uliran 12:18) Aliwan bengatbengat odino makapainsulto so panagsalita na makabat a too. Aaralen ton maong so iyebat to. (Uliran 15:28) Say ninonot a maong a panagsalita to so makapaabig​—makapaseseg ed saray naeermenan tan makaparepresko ed saray nabebelatan. Imbes a makapageget ed arum so panagsalita to, mamapawala itan na deen tan inkakalmado.

Sano Igiya na Kakabatan Iray Pansasagpot na Totoo

Insublay ya impresenta nen Solomon so sakey a makapainteres a proverbio ya ompatnag a nipaakar ed pankaukolan ed panimbang na saray gunggona tan pakaperdian diad panggawa na sakey a kimey. Oniay inkuan to: “Ed kaandian na saray baka, say atotong sikato so malinis; balet dakel a munat so wala lapu ed biskeg na baka.”​—Uliran 14:4.

Oniay inkomento na sakey a reperensya nipaakar ed kabaliksan na sayan proverbio: “Say malinis ya atotong so mangipatnag ya anggapoy pakanen a baka [ayayep], tan sirin et anggapoy pampagaan na sakey a linisan odino asikasoen ya ayep, tan ondaiset so gastos. Balet sayan ‘gunggona’ so apalumbasan ed b[ersikulo] 4b: no anggapoy baka, kabaliksan na satan ya, aliwan baleg so ani.” Nepeg a manpilin maong so dumaralos.

Agta onaplika met so prinsipyo na sayan proverbio sano nononoten tayoy manguman na trabaho, mamili na klase na abung, manaliw na kotsi, mangomponi na ayep ed abung, tan arum niran mipadpara ed saya? Simbangen na makabat a too iray gunggona tan pakaperdian tan usisaen to no peteg kasin makanepegan na sagpot tan gastos so pambabanikelan to.

Sano Makabat so Sakey a Tasi

“Say matoor a tasi agmantila,” so intuloy nen Solomon, “balet say matila a tasi mangibitla na saray tila.” (Uliran 14:5) Saray katilaan na palson tasi so talagan mapeligro. Say Jezreelitan si Nabot so tinupak ya anggad inatey lapud palson nantestigo sumpad sikato so duaran andi-kakanaan a lalaki. (1 Arari 21:7-13) Tan agta saray palson tasi so sinmumpa ed si Jesus kanian sikatoy impapatey? (Mateo 26:59-61) Nantestigo met iray palson tasi sumpad si Esteban​—say  primeron babangatan nen Jesus a pinatey lapud pananisia to.​—Gawa 6:10, 11.

Nayarin agnabidbiran a tampol so sakey a toon matila, balet nonoten pa so arapen to. Inkuan na Biblia a kagula nen Jehova so “matila a tasi a manbitla na tilatila.” (Uliran 6:16-19) Satan a too so mansumpal ed dayat a mandarlang ed apoy tan asupre, salanti, say komaduan ipapatey, a kaiba iray managgaway mauges a singa saray managpatey, managlawan, tan managtalintao.​—Apocalipsis 21:8.

Agsumlangen na sakey a matoor a tasi so sinambaan to sano manitestigo. Agto laokan na katilaan iray testimonya to. Balet, agkabaliksan na saya a sikatoy obligadon mangiter ed amin ya impormasyon ed saramay malabay a manduksa ed totoo nen Jehova. Ag-inter na patriarkan si Abraham tan si Isaac iray detalye ed pigaran agmandadayew ed si Jehova. (Genesis 12:10-19; 20:1-18; 26:1-10) Aliway angipaarapan nen Rahab a taga-Jerico ed saray aripen na ari. (Josue 2:1-7) Si Jesu-Kristo a mismo so ag-angiparungtal ed amin ya impormasyon sano say panggawa ed satan et pansengegay napaliisan komon a pakasakitan. (Juan 7:1-10) Oniay inkuan to: “Agyo iter so bengatlan sagrado ed saray aso.” Akin ya andi? Pian ‘agda kayo pigaran a bingkasen.’​—Mateo 7:6.

Sano say ‘Pikakabat et Mainomay’

Kasin amin a too et walaay kakabatan? Oniay inkuan na Uliran 14:6: “Say managludlurey anapen to so kakabatan, et sikato so agto naromog; balet say pikakabat sikato so mainomay ed walaan na pakatalos.” Nayarin anapen na managludlurey so kakabatan, balet arawi itan ed sikato. Lapud matangas a balbalawen na managludlurey iray bengatlan nipaakar ed Dios, agto nagamoran so manunan nakaukolan ed pakawalaan na kakabatan​—say suston pikakabat ed tuan Dios. Say inkamapaatagey tan inkatangas to so manebel ed sikato ed pakaaral nipaakar ed Dios tan ed pakagamor na kakabatan. (Uliran 11:2) Akin et aanapen to ni so kakabatan? Ag-itan imbaga na proverbio, balet nayarin gagawaen to itan ta pian isipen na arum a sikatoy makabat.

‘Mainomay so pikakabat’ ed sakey a makatalos a too. Say pakatalos so inukeran bilang “pakarandan na nonot,” “say kapasidad a natebek so pisiglaotan na saray espesipikon detalye ed interon pamaakaran.” Say abilidad a napankokonektaan so nanduruman aspekto na sakey a pamaakaran tan pakanengneng ed satan bilang intiraminte, ya aliwa labat a saray nambibiigan a kabiangan. Ibabaga na sayan proverbio a say toon walaan na onian abilidad so mainomay a makagamor na pikakabat.

Nipaakar ed saya, ikonsideram pa so eksperiensyam ed impakaaral mo na katuaan manlapud Kasulatan. Sanen ginmapo kan nanaral na Biblia, maseguron saray manunan bangat nipaakar ed Dios, saray sipan to, tan say Anak to so pigara ed saray primeron katuaan a naaralan mo. Diad gapo, saratan a bangat et singano nambibiigan iran detalye. Balet legan mon itutuloy so manaaral, singano napankokonektam la iratan a detalye tan onlilinew la ed sika no panon a saray nanduruman detalye so misiglaotan ed interon gagala nen Jehova parad totoo tan ed dalin. Say katuaan ed Biblia so nagmaliw a makatunongan tan mansisiglaotan. Magmainomay mo la’d satan a naaralan tan natandaan iray  balon detalye lapud antam lan isiglaot iratan ed interon ideya.

Amasakbay so makabat ya ari nipaakar ed too ya agpakaromogan na pikakabat. Oniay inkuan to: “Onla ka ed arapan na maatiw a too, et agmo nalikas ed sikato so saray bibil na pikakabat.” (Uliran 14:7) Say toon maatiw et andian na tuan pikakabat. Sikatoy agmansasalita na pikakabat. Say bilin et arawian so ontan a too, tan makabat so pansiansian arawi ed sikato. Siopaman a “kaiba na saray maatiw manlikna na segsegang.”​—Uliran 13:20.

“Say kakabatan na masimpit sikato so pakatalos ed dalan to,” so intuloy nen Solomon, “balet say inkaatiw na saray maatiw sikato so lingo. (Uliran 14:8) Nononoten na makabat a too iray ikiwas to. Ikokonsidera to so nanduruman napanpilian to tan momotekteken to so posiblin pansumpalan na kada sakey ed saratan. Sikatoy makabat a mamipili ed kurang to. Komusta balet so maatiw a too? Pipilien to so makulangkulang a dalan, ya iisipen ton amta to so gagawaen to tan sankaabigan so apili to. Sikato so papalikdoen na inkamakulangkulang to.

Sano say Kakabatan so Mangigiya ed Saray Siglaotan

Say toon igigiya na kakabatan so walaan na mareen a pisisiglaotan ed arum. Oniay naimano na ari na Israel: “Say bagat ed impakalukso mudmoraen na saray maatiw; balet ed saray maptek wala so maong a linawa.” (Uliran 14:9) Ludlureyen na sakey a makulangkulang so liknaan a pakakonsiensia, odino pirmin panermen lapud impankasalanan. Aderal so relasyon to ed saray kaamong to ed abung tan ed arum ni ran pasen lapud “ontan lay inka-arogante [to] pian mipulangan” tan mikareenan. (The New English Bible) Say maptek a too so mabulos a mangawat ed saray kakulangan na arum. Sikatoy akaparaan ya onkerew na dispensa tan mipulangan sano sikatoy alingo. Lapud gegegemtanen to so kareenan, panggagayagaan to so maliket tan malet a pisisiglaotan ed arum.​—Hebreos 12:14.

Insublay a tinukoy nen Solomon so sakey ya aspekton manlilimita ed saray siglaotan na totoo. Oniay inkuan to: “Say puso amta to so inkapai’to a dili; et say sankaili agmibiang ed liket to.” (Uliran 14:10) Naynay tayo kasin nibalikas so amin a nalilikna tayo​—balanglan liket odino ermen​—ed arum tan nibesngaw ed sikara so eksakton naeeksperiensya tayo? Tan naynay kasin sigpot a natalosan na sakey so liknaan na sananey a too? Say ebat ed saratan a tepet et parehon andi.

Alimbawa, ikonsidera so liknaan na sakey a labay to lay manbikkel. Mabetbet a say toon makalilikna na ontan et agto malinew a nipaparateng so liknaan to ed saray kapamilya odino kakaaro to. Tan agnaynay a naimano na arum ed saray nakakalimog da iray sinyalis na ontan a liknaan. Nepeg ya agtayo tetelen so inkasikatayo sano agtayo naimano irayan sinyalis tan onsaew a mangiter na tulong. Ibabangat met ed sikatayo na sayan proverbio ya anggaman makaligliwa so iyasingger ed sakey a mililiknan kaaro parad emosyonal a tulong, limitado so ligliwan niiter na too. Si Jehova lambengat so nailaloan tayo no nipaakar ed panagsungdo ed saray kairapan.

“Say Kayarian tan Kayamanan Manayam Ira ed Abung To”

“Say abung na marelmeng [so] nabaliktar,” so inkuan na ari na Israel, “balet say tolda na maptek [so] manaligwas.” (Uliran 14:11) Nayarin onaaligwas so marelmeng a too ed sayan sistema na bengabengatla tan manaayam ed marakep ya ayaman, balet panon to nin napinabangan itan sano sikatoy naandi la? (Salmo 37:10) Diad biek a dapag nayarin simpli labat so abung na sakey a maptek a too. Balet, inkuan na Salmo 112:3 a “say kayarian tan kayamanan manayam ira ed abung to.” Anto iraya?

Sano igigiya na kakabatan so panagsalita tan kakikiwas tayo, kayarianen tayo so “kaykayamanan tan dayew” a kaulop na kakabatan. (Uliran 8:18) Kabiangan met ed saratan so mareen a pisisiglaotan ed Dios tan ed kaparan too, maong a bunigas tan inkaliket, tan sakey a laknab na inkaligen. On, anggan natan et nayarin ‘onaligwas so tolda na maptek.’

[Litrato ed pahina 27]

Ipaalagey na makabat a bii so sankaabungan to

[Litrato ed pahina 28]

“Say dila na makabat sikato so kasil”