Pinabli nen Jacob Iray Espiritual a Bengatla

SAY bilay nen Jacob et magulo tan magonigon. Lapud pirmin insanok na kalason to, si Jacob so apaskar ya ombatik nisesengeg ed bilay to. Imbes a naasawa to so biin inar-aro to, sikatoy pinalikdo a mangasawa nin unona ed sananey tan diad kaunoran et awalaan na apatiran asawa a nanresulta ed dakel a problema. (Genesis 30:1-13) Diad loob na 20 a taon et sikatoy nantrabaho ed sakey a toon anganamot ed sikato. Sikatoy akipuligesgesan ed sakey ya anghel tan permanentin apiley. Pinasoot a miakdol so anak ton bii, tan inggaulo na saray anak ton lalaki so palanit a panamatey, tan sikatoy nannangis ed makapasinagem ya impakaandi na paborito ton anak tan asawa. Sanen apaskar ya onalis anggaman masiken la pian ag-ira naerasan, inaksobi ton saray agew to so “dagdaiset tan magonigon.” (Genesis 47:9, NW) Diad biek na saratan ya amin, si Jacob so maespiritual a laki a nanmatalek ed Dios. Kasin lingo so impangipaarapan toy pananisia to? Antoran leksion so naaralan diad pangonsidera ed pigara labat ed saray eksperiensya nen Jacob?

Nidumaruma ed Agi To

Say sengegan na balingaan da a sanagi et say impamabli nen Jacob ed saray espiritual a kayamanan, bangta minudmora iratan nen Esau. Interesado si Jacob ed pinekderan a sipanan ed si Abraham tan intalaga toy inkasikato a mangasikaso ed pamilya a pinili na Dios a mananawir. Kanian sikatoy ‘inaro’ nen Jehova. Si Jacob et “andiay-kabalawan,” a mankabaliksan a sikatoy walaan na atagey a tuloy a moral. Diad pisunian et nileglemew nen Esau so espiritual a tawir to ya inlako to itan ed si Jacob parad melmelanting a bengatla. Sanen naawat nen Jacob so kanepegan to tan agamoran to so bendisyon a datin parad agi to lapud panangabobon na Dios, si Esau so pirmin sinmanok. Diad ontan et tinaynan nen Jacob so amin a pinabpabli to, balet saray sinmublay ya agawa et seguradon amakepa ed antokaman a pakakadismaya to.​—Malaquias 1:2, 3; Genesis 25:27-34, NW; 27:1-45.

Diad sakey a kugip et impanengneng na Dios ed si Jacob iray anghel ya onsesegep tan onlalasor ed takayan, odino sakey a “tatdangan a batobato,” a manlapud dalin ya anggad tawen tan inkuan ton iyagel to si Jacob tan saray ilalak to. “Diad sika tan dia ed saray ilalak mo so pakapapalaran da naani na amin a kapamilyaan dia ed dalin. Et, nia, ibaan ta ka, tan yagel ta ka ed inerman a laen mo, tan pawilen ta ka naani dia ed dalin; ta  agta ka paulyan naani, ya angga ed pakasumpal ko na insalitak ed sika.”​—Genesis 28:10-15; paimano’d leksab na New World Translation.

Agaylan makapaseguro! Pinekderan nen Jehova a saray insipan to ed kinen Abraham tan Isaac so mamaaligwas ed pamilya nen Jacob diad espiritual. Nipakabat ed si Jacob a saray anghel so makapanlingkor ed saramay aabobonan na Dios, tan apaseguroan a sikatoy salimbengan na Dios. Lapud pisasalamat to ed satan, si Jacob so angisipan a sikatoy magmaliw a matoor ed si Jehova.​—Genesis 28:16-22.

Agbalot sinamsam nen Jacob so tawir nen Esau. Sakbay a nianak iratan a lalaki, inkuan la nen Jehova a ‘say panguloan so manlingkor ed yugtan.’ (Genesis 25:23) ‘Agta mas mainomay la komon no impaiyanak la na Dios ya unona si Jacob?’ so nayarin itepet na sakey. Say sinmublay ya agawa so mangibabangat na importante iran katuaan. Ag-itatarya na Dios so panamendisyon ed saramay liknaen dan makanepegan ira ed saratan, balet ipapatnag to so agkanepegan a panangasi to ed saraman so pipilien to. Kanian niiter so kanepegan na inkapanguloan ed si Jacob, aliwan diad kuya to, ya ag-angapresya ed satan. Mipadpara, lapud impatnag na saray natural a Judio bilang sakey a nasyon so awawey a singa ed si Esau, sikaray sinalatan na espiritual ya Israel. (Roma 9:6-16, 24) Agbalot niwala natan iray maong a relasyon ed si Jehova panamegley na agnansagpotan a tawir, anggano say sakey so nianak ed pamilya odino sankaabungan a matakot ed Dios. Amin a manpilalek a bendisyonan na Dios so nepeg a manggunaet a magmaliw a maridios tan peteg a mangapresya ed espiritual iran bengatla.

Inabrasa nen Laban

Kasabi to ed Padan-aram pian mananap na asawaen to diad limog na kakanayon to, nabet nen Jacob so kapinsan ton Raquel, ya anak a bii nen Laban, diad sakey a bobon tan inekal to so akasakob a baleg a bato pian painumen iray papastolan nen Raquel. * Nanapuran sinmempet si Raquel ed abung pian ipakabat so insabi nen Jacob, tan si Laban so tampol ya inmabet ed sikato. No bilang ta ninonot nen Laban iray kayamanan a naawat na pamilya to manlapud aripen nen Abraham, sikato so adismaya lapud si Jacob so kalimalima. Balet mapatnag ya anengneng nen Laban so bengatlan naanamot to​—say sakey a makulin trabahador.​—Genesis 28:1-5; 29:1-14.

Insalaysay nen Jacob so istorya to. Agnaseguro no kasin sinalambit to so ginawan panamalikdo pian nagamoran so kanepegan ed inkapanguloan, balet kayarin nadngel nen Laban ‘iray amin a pamaakaran,’ oniay inkuanto: “Andi-duaruwa a sika so pukel tan laman ko.” Inkuan na sakey ya iskolar a sarayan balikas so nayarin ipasen a maligsan imbitasyon pian ondawes si Jacob odino sakey a panangabrasa ya obligado si Laban a manalimbeng ed sikato bilang kanayon. Antokaman so kipapasen, ninonot a tampol nen Laban no panon ton naanamot so kaanakan to.

Imparungtal nen Laban no anto so nayarin pankolkolan da kalabas na 20 a taon. “Nisengeg ed laki ya agik, panlingkoran moak labat ya anggapo so antokaman a tumang?” so intepet to. “Ibagam ed siak, antora naani tumang a labay mo?” Anggaman kinmiwas si Laban a singa mapalabon pangamaen, say pikanayon to ed si Jacob et pinagmaliw ton sakey a kontratan panserbi. Lapud inar-aron maong nen Jacob si Raquel, oniay inyebat to: “Panlingkoran ta kay pitoy taon a nipaakar ed si Raquel ya anak mo a yugtan.”​—Genesis 29:15-20.

Inmepekto so sipanan a pikasamento diad impangiter na dasel ed pamilya na nobya. Diad saginonor et inggetar na Mosaikon ganggan a 50 a siklo a pilak so ibayar ed saray pinalikdon mamarikit. Panisiaan na iskolar a si Gordon Wenham a saya la so “sankatageyan a dasel” balet say kaslakan et “mas abebbeba.” (Deuteronomio 22:28, 29) Si Jacob so agmakayarin manbayar. Inyopresi to ed si Laban so pitoy taon a panserbi. “Lapud saray trabahador ya aliwan regular et makakaawat na manlapud kapaldua ya anggad sakey a siklo kada bulan diad kadaanan a Babilonia” (manlapud 42 anggad 84 a siklo diad interon pitoy taon), so intuloy nen Wenham, “si Jacob so angiyopresi na abalbaleg a dasel ed si Laban pian naasawa si Raquel.” Tampol ya inawat itan nen Laban.​—Genesis 29:19.

Say pitoy taon et singa “dagdaiset ya agew” parad si Jacob, lapud pirmin panangaro to ed si  Raquel. Kayari na satan et inala to so akasakbong a nobya to ya agto iinapen a sikatoy pinalikdo nen Laban. Isipen pa so inkabigla to sanen naamtaan to ed kaimbuasan ya aliwan si Raquel so akiakdolan to, noagta say atsi to a Lea! Nanreklamo si Jacob: “Anto so ginawam ed siak? Agta nipaakar ed Raquel so nanlingkoran ko ed sika? Akin sirin et pinalingo moak?” Et si Laban inmebat: “Aliwa ya ontan so nagagawa ed baley mi, ya iter so yugtan ya unona nen say panguloan. Isumpal mo ni simba to nia so sakey, insan mi iter ed sika so sakey met a nipaakar ed panlingkor mo a pangatulangan mo ed siak na pitoy taon ni.” (Genesis 29:20-27) Lapud anggapoy pakayari to tan agla makapaliis, anggapo lay nagawaan nen Jacob noag say pangawat ed saratan a kondisyon no kaliktan to si Raquel.

Aliwan singa say inmunan pitoy taon, say tinumbok et agmakapaliket. Panon a nibaliwala nen Jacob so maruksan impamalikdo nen Laban? Tan komusta met si Lea, ya akinonong ed satan? Siempre, si Laban so agbalot interesado ed mauges ya arapen ya intarya to parad si Lea tan si Raquel. Say nononoten to et say dilin pankaabigan to. Aglabat nanimbel na linawa si Raquel, noagta sikatoy nan-imon met sanen nantutumbokan ya angiyanak si Lea na apatiran lalaki, bangta sikato et nansiansian lepes. Lapud desperadon nawalaan na ananak, inter nen Raquel so aripen to bilang kasandin ina, tan ontan met so ginawa nen Lea, a milalaslasan. Si Jacob so awalaan na 4 asawa, 12 ya ananak, tan seguradon aliwan maliket a pamilya. Ingen, si Jacob so pinagmaliw nen Jehova a baleg a nasyon.​—Genesis 29:28–30:24.

Pinayaman nen Jehova

Anggaman ed saray subok, atebek nen Jacob a si Jehova so wala ed sikato unong ya insipan. Atebek met itan nen Laban, lapud say dagdaiset ya ayep to diad insabi nen Jacob et minmunat sanen kinomponi la nen kaanakan to. Lapud aglabay nen Laban a bulosan si Jacob, inyopresi ton si Jacob so mangigetar no pigaray iyupa to parad panlingkor to ni, kanian kinerew nen Jacob iray batekan ya ayayep a nianak ed saray pulok nen Laban. Nibaga a diad satan a lugar et saray karnero so kaslakan ya amputi tan saray kanding et andeket; pigpigara labat iray baklayan. Kanian lapud iisipen ton saray batekan ya ayayep et mamura labat ya iyupa ed si Jacob, tampol ya inmabobon si Laban tan inapura ton inyarawi so amin ya ayep to ed saray batekan pian agmakapilaok ed saray akeraan a pulok ya aasikasoen nen Jacob. Malinew a panisiaan ton melag so nagunggona nen Jacob ed nampaknaan da, a seguradon aliwan 20 a porsiento na saray kapangiyanak a kilaw na kanding tan karnero a kaslakan lan naaawat na saray managpastol nensaman bilang upa. Balet alingo si Laban, lapud tutulongan nen Jehova si Jacob.​—Genesis 30:25-36.

Lapud panangiwanwan na Dios, akapawala si Jacob na poli na matataban ayayep a walaan na balibalin kolor. (Genesis 30:37-42) Agmakatunongan iray ideya to ed panagpapoli. Anggaman kuan, “base ed siensia et napawala so kaukolan a resulta panamegley na tuloytuloy a panlalaok na poli na . . . saksakey-a-kolor ya ayayep a walaan na recessive genes parad batekan,” so impaliwawa na iskolar a si Nahum Sarna, tan “mainomay a nabidbiran iratan ya ayayep lapud . . . biskeg na nantekep a poli [ra].”

Sanen naimano to iray resulta, nanggunaetan nen Laban ya umanen so paknaan nipaakar ed saray ayayep a kien na kaanakan to, salanti, saray gulisan, baklayan, odino batekan. Aanapen to so dilin pakagunggonaan to, balet anggan panon lay panguman nen Laban ed kontrata, sineguro nen Jehova a lawas onaligwas si Jacob. Panngilngiletan labat itan nen Laban. Tampol ya akapantipon si Jacob na dakdakel a kayamanan, saray pulok, saray ariripen, saray kamelyo, tan saray asno, aliwan lapud dilin dunong to, noagta lapud tulong nen Jehova. Diad saginonor et impaliwawa to ed si Lea tan si Raquel: “Si ama yo pinalingo to ak, tan sinalatan to so up-upak ya aminpolo; ingen ta say Dios agto inabuloyan a duksaen to ak. . . . Ontan so impangekal na Dios na ayayep nen ama yo, tan inter to ra ed siak.” Pinaseguroan met nen Jehova si Jacob ya anengneng To ya amin so ginawa nen Laban balet nepeg ya agpampagaan itan nen Jacob. Oniay inkuan na Dios ed sikato: “Pawil ka ed dalin mo tan ed saray kakanayon mo, tan manggawa ak ed sika na maabig.”​—Genesis 31:1-13; 32:9.

Sanen sikatoy akalukpos la a siansia ed mapalikdon si Laban, si Jacob so amaarap ed lugar a binalegan to. Anggaman 20 a taon lay apalabas, sikatoy natatakot nin siansia ed si Esau, tan nagkalalo la sanen nadngelan ton onaabet si Esau a kaiba so apatalasus a lalaki. Anto kasi gawaen nen Jacob? Bilang maespiritual a too a lawas manmamatalek  ed Dios, sikato so kinmiwas tekep na pananisia. Sikatoy nampikasi, ya inaksobi to a sikatoy agmakana ed inkamabunlok nen Jehova tan sikatoy kinmerew ed Dios unong ed saray sipan To a sikato tan say pamilya to so niliktar manlapud lima nen Esau.​—Genesis 32:2-12.

Insan agawa so ag-inilaloan. Sakey ya estranghero, a sakey manaya ya anghel, so akibalsakan ed si Jacob diad labi, tan diad impaniwit to ya aminsan et alaknat so langolangoan na ulpo nen Jacob. Ag-inmikban si Jacob anggad sikatoy benendisyonan a siansia na anghel. Diad kaunoran et inkuan nen propeta Oseas a si Jacob so “nannangis tan nanggawa na pankerew ed sikato.” (Oseas 12:2-4; Genesis 32:24-29) Amta nen Jacob a saray impayawar na anghel nensaman et nipaakar ed pakasumpal ed say sipan ed si Abraham panamegley na bini to. Kanian sikatoy mabiskeg ya akipuligesgesan pian nagamoran so panamendisyon. Diad sayan bekta, sinalatan na Dios so ngaran to ya Israel, a mankabaliksay “Akipuligesgesan (Akisubokan) ed Dios,” odino “Say Dios so Akipuligesgesan.”

Kasin Mabulos Kan Mipuligesgesan?

Aliwa labat a say impipuligesgesan ed sakey ya anghel tan pakapinengnengan lamet ed si Esau so problema a kaukolan a talonaan nen Jacob. Ingen, iyiilustra na saray ebento a siningbat dia no anto so inkatoo to. Ag-intepel nen Esau so samet ya impakaerasan to nisesengeg ed kanepegan to bilang panguloan, balet ta si Jacob so pirmin nansagpot legay impanbilay to pian nagamoran iray panamendisyon, ya akipuligesgesan ni ingen ed sakey ya anghel. Unong ya insipan na Dios, si Jacob so inwanwan tan sinalimbengan na Dios, a nagmaliw ya ama na sakey a baleg a nasyon tan inmunan-ateng na Mesias.​—Mateo 1:2, 16.

Kasin mabulos kan mangisekar ed inkasika pian nagamoran so pabor nen Jehova, a sikay mipuligesgesan parad satan? Say bilay natan so napnoy kairapan tan subsubok parad saramay malabay a manggawa na linawa na Dios, tan no maminsan et mairap so manggawa na duga iran desisyon. Balet, say maabig ya ehemplo nen Jacob so onkanan mamabiskeg ed sikatayo pian bembenan so ilalo a nipaakar ed tumang ya itatarya nen Jehova ed sikatayo.

[Paimano ed Leksab]

[Saray litrato ed pahina 31]

Si Jacob so pirmin nansagpot legay impanbilay to pian nagamoran iray panamendisyon