Aliwa labat lan saray advertiser so mangiingganyo ed sikatayon manggastos lan manggastos, noag pati sikatayon mismo tan say apasalan tayo. Niay anemiran suhestion no panon mon nakontrol so panaggastos mo.

1. Paliisay ag-implanon pansaliw. Kasin eksayted kan man-shopping, lalo la no walay sale? No ontan, ompan walay tendensiam ya basta-basta labat la mangaliw. Pian napaliisan itan, kaukolan ya nonoten mo ni pansumpalan na pangaliw tan panmintinad saliwen mo. Isip mo met no diad apalabas et basta ka labat la nansaliw ya nagbabawian mo lanlamang. Agka manaapuran mandesisyon.

2. Paliisay pan-shopping pian labat nauman so mood mo. Tua, nayarin napaliket ka na pan-shopping. Balet no anggapo ka la lamet ed mood, ompan anap-anapen mo itan pian onliket ka. Imbes ya ipangget mod shopping, laka’d saray makatalos ya kakaaro, odino man-exercise ka.

3.   Aggagawaen ya pastime so pan-shopping. Saray angkakabaleg tan mararakep ya mall et ginawa pian panliketan so pan-shopping. Anggano onla ka labat ed mall odino man-Internet pian mannengneng no antoy wala, maslak ed saray nanengneng mo et natukso to kan mangaliw. Kanian, man-shopping ka labat no walay implanom ya saliwen, tan tumbok moy planom.

4. Pilim iray nakakaulop mo. Mainomay ya makaimpluensyad sika so panagbilay tan bungay sangi na kakaarom. No gastos ka lan gastos pian makapisabayan ed sikara, di mananap kay arum ya kakaaron aliwan puros gastos so walad nonot da.

5. Agbasta-basta unuutang. Mainomay so unutang no agtayo nonotey pansumpalan. Kanian no walay credit card mo tan usaren mo itan, bayaran mon amin so binulan ya babayaran mo. Kaukolan mon amtaen no pigaray interest tan babayaran mod card mo, tan pilim imay abebay patubo to. Manalwar kad saray card ya atagtagey so ipautang da tan mangiyoopresi na agmo met kaukolan. No walay mabli ya saliwen mo, imbes ya utangen et mantipon ka ni pian nai-cash mo.

6. Amtaen so naaalmom. Mainomay ya nalabas so panggastos no agmo amta no pigaran talagay naaalmom. Kaukolan ya walay rekord mo tan amtaen no pigaray almom tan gastos mo. Iplanom no pigaray gastosen mo ed sakey bulan base ed almom tan apalabas iran gastos. Subaybayan moy nagagastos mo tan ikompara itan ed implanom. No walay agmo natatalosan nipaakar ed transaksion ed kuarta, patulongan kad sakey a kaarom ya walay amta tod satan.