KAPITULO 30
“Mantultuloy Kayon Manbilay Diad Aro”
1-3. Anto ray gunggona no aligen tayoy alimbawa nen Jehova ed pangipapanengneng toy aro?
“MAS makapaliket so mangiter nen say mangawat.” (Gawa 20:35) Nanengneng ed saratan ya salita nen Jesus iyan importantin katuaan: Makagunggona so pangipanengneng na tuan panangaro ed arum. Makapaliket so mangawat na panangaro, balet mas makapaliket so mangiter, odino mangipanengneng na panangaro.
2 Anggapo lay arum ya mas makaamta ed saya nen say Ama tayod tawen. Singa naaralan tayod inmuna iran kapitulo na sayan seksion, si Jehova so sankaabigan ya alimbawa na aro. Anggapo lay makapipara ed panangaro to, tan ipapanengneng to itan diad abaybayag lan panaon. Kanian agtayo la pankelawan ya si Jehova et atawag ya “maliket a Dios.”—1 Timoteo 1:11.
3 Labay na maaron Dios tayo a sikatoy aligen tayo, lalo la diad panangipanengneng na aro. Ibabaga ed sikatayo na Efeso 5:1, 2: “Alig yoy Dios, bilang inad-aro ton ananak, tan mantultuloy kayon manbilay diad aro.” No aligen tayoy alimbawa nen Jehova ed pangipapanengneng toy aro, mas maliket tayo ta mangiiter tayo ed arum. Maliket tayo met ta amta tayon napapaliket tayo si Jehova, lapud papasesegen itayo na Salita to ya ‘aroen tayoy sakey tan sakey.’ (Roma 13:8) Balet wala ni ray arum a rason no akin ya sikatayoy nepeg ya “manbilay diad aro.”
No Akin a Nepeg ya Ipanengneng so Aro
4, 5. Akin et importantin ipanengneng tayo so masakripisyon aro ed saray agagi tayo?
4 Akin ya importantin ipanengneng tayoy panangaro ed saray agagi tayo? Lapud satan so sankaimportantian ya kualidad na saray tuan Kristiano. No anggapoy panangaro tayo, agtayo napaapit ed saray agagi tayo, tan sakey ni, magmaliw tayon anggapoy kana ed si Jehova. Imanoen so ibabaga na Salitay Dios nipaakar ed sayan katuaan.
5 Diad samay unor lan labi nen Jesus diad dalin, oniay imbaga tod saray patumbok to: “Iter kod sikayo so sakey a balon ganggan, a manaaroan kayo; no panon so impangarok ed sikayo, ontan met so panaaroan yo. Diad saya et naamtaan na amin a sikayo iray disipulok—no manaaroan kayo.” (Juan 13:34, 35) Diad samay imbaga nen Jesus ya, “No panon so impangarok ed sikayo,” igaganggan to ya ipanengneng tayo met so aro ya impanengneng to. Diad Kapitulo 29, naimano tayo ya impanengneng nen Jesus so balibalin alimbawa na masakripisyon aro, ya inyuna to iray pankaukolan tan pankaabigan na arum. Nepeg tayo met ya ipatnag so ontan ya aro pian nanengneng na anggan saramay agmandadayew ed si Jehova ya tua so aroan tayo. On, say masakripisyon panangaro tayo ed agagi et pakabidbiran ya sikatayo ray tuan papatumbok nen Kristo.
6, 7. (a) Panon ya idadanet na Biblia ya importante so pangipanengneng na aro? (b) Antoy nampokusan nen Pablo nen insulat toy walad 1 Corinto 13:4-8?
6 Panon to no anggapoy panangaro tayo? Inkuan nen apostol Pablo: “No . . . anggapoy arok, singa ak sakey a makmaknol a gong odino sakey a manlaldis a piangpiang.” (1 Corinto 13:1) Ansakit ed layag so tanol na manlaldis a piangpiang tan makmaknol a gong. Dugaruga irayan ilustrasyon! Say toon anggapoy panangaro to et singa instrumento ed musika ya maingal, makatelek, tan agtayo labay ya dengelen. Say ontan ya too et nairapan ya nawalaay maapit ya kaaro. Inkuan met nen Pablo: “No walan amin ed siak so pananisia pian niyalis ko ray palandey, balet anggapoy arok, anggapoy kakanaan ko.” (1 Corinto 13:2) Isipen pa, say toon anggapoy aro to et “anggapoy kakanaan” to anggano wala ray maabig ya kimey ya agawaan to! Malinew sirin ya ibabaga na Biblia a labay nen Jehova ya ipanengneng tayoy panangaro.
7 Balet panon tayon nipanengneng iyan kualidad diad panagtrato tayod arum? Pian naebatan itan, aralen tayo iray imbaga nen Pablo diad 1 Corinto 13:4-8. Diad sarayan bersikulo, agnampokus si Pablo ed aro na Dios ed sikatayo odino ed aro tayo ed Dios. Imbes, nampokus ed no panon tayon nipanengneng so aro ed sakey tan sakey. Deneskribe to no antoy kabaliksan na aro tan say agkabaliksan na satan.
No Anto so Aro
8. Panon a makatulong so anos diad pidedeneng tayod arum?
8 “Say aro et maanos.” Kanian pian nipanengneng tayoy panangaro, nepeg tayon anosan o itepel so arum. (Colosas 3:13) Akin et kaukolan tayoy mananos? Lapud ag-itayo ayadyari tan saniiba tayon manlilingkor, kanian no maminsan nayarin onsyodot tayo odino napasyodot tayo so arum. Balet no maanos tan itepel tayoy lingo na arum, naiwasan tayoy agpantatalosan tan napansiansia tayoy kareenan ed kongregasyon.
9. Panon tayon nipanengneng so kamaongan ed arum?
9 “Say aro et . . . maomaong.” Nipanengneng tayoy kamaongan no tulongan tan makaaro so pitotongtong tayod sikara. Say aro so mamakiwas ed sikatayon manggaway paraan pian ipanengneng so kamaongan, lalo lad saray mankakkaukolan. Singa bilang, nayarin bukbukor na sakey a maedad lan agi tan kaukolan ya bisitaen. Nayarin mankaukolan na tulong so sakey ya mansusulon ina odino agin bii ya bukbukor toy Tasi ed pamilya da. Nayarin mankaukolan na panamaseseg manlapud tuan kaaro so sakey ya mansasakit odino walaan na ambelat a problema. (Proverbio 12:25; 17:17) No unona tayo lan mangipanengneng na kamaongan, nipanengneng tayo ya tua so panangaro tayo.—2 Corinto 8:8.
10. Panon ya makatulong so aro pian nasuportaan so katuaan tan mansalita na tua, anggan aliwan mainomay?
10 “Say aro et . . . panliliketan toy katuaan.” Oniay ibabaga na sananey a patalos: “Say aro et . . . maliket ya onsusuporta ed katuaan.” Papakiwasen itayo na aro ya suportaan so katuaan tan ‘mansalita tayoy tua ed balang sakey.’ (Zacarias 8:16) Alimbawa, no akagaway seryoson kasalanan so sakey ya inad-aro tayo, say aro ed si Jehova—tan ed nankasalanan—so ontulong ed sikatayon ontulok ed saray estandarte na Dios imbes a salien ya iyamot, manbaraan, odino itila ni ingen so ginawan kasalanan. Siempre, mairap ya awaten so katuaan ya akagawa na kasalanan so inad-arom. Balet lapud inaro tayo itan ya too tan nononoten tayoy pankaabigan to, labay tayon sikatoy maaron nadisiplina na Dios tan awaten to itan. (Proverbio 3:11, 12) Bilang Kristiano, labay tayo so “manbilay a matua ed amin a bengatla.”—Hebreo 13:18.
11. Lapud say aro et “itetepel toy amin a bengatla,” antoy agtayo nepeg ya gawaen ed saray lingo na agagi tayo?
11 “Say aro et . . . itetepel toy amin a bengatla.” Satan a balikas et literal a mankabaliksan na “amin a bengatla et sakbongan to.” (Kingdom Interlinear) Ibabaga na 1 Pedro 4:8: “Sasakoban na aro so dakel a kasalanan.” No talagan inaro tayo iray agagi tayo, agtayo ibaga iray lingo tan kakapuyan da. Mabetbet ya saray lingo na agagi tayo et angkelag labat tan nayarin sakoban na aro.—Proverbio 10:12; 17:9.
12. Panon ya impanengneng nen apostol Pablo ya manisia ya gawaen nen Filemon so sankaabigan, tan anto so naaralan tayo ed alimbawa nen Pablo?
12 “Say aro et . . . manisia ed amin a bengatla.” Ibabaga na patalos a Moffatt ya say aro et “naynay ya manisian nagawa so sankaabigan.” Agtayo masyadon mainap ed saray agagi, a panduaruwaan so amin a motibo ra. Say aro so ontulong ed sikatayon ‘manisia ya gawaen na agagi tayo so sankaabigan’ tan manmatalek tayo ed sikara. a Imanoen so alimbawa diad sulat nen Pablo ed si Filemon. Nansulat si Pablo pian pasesegen si Filemon ya abrasaen to so tinmaynan ya aripen ton si Onesimo, ya nagmaliw lan Kristiano. Imbes ya piliten si Filemon, akikasi si Pablo base ed aro. Imbaga to ya manisia ya gawaen nen Filemon so duga: “Matalek ak a gawaen mo ’ya, kanian nansulat ak ed sika, ta amtak a mas nagkalalo ni so gawaen mo nen saray imbagak.” (Bersikulo 21) No pakiwasen itayo na aro ya ibalikas so ontan a talek ed saray agagi tayo, natulongan tayo ran gawaey sankaabigan da.
13. Panon tayon nipanengneng ya iilaloan tayo so sankaabigan parad saray agagi tayo?
13 “Say aro et . . . maniilalo ed amin a bengatla.” No panon ya papakiwasen itayo na aro ya manmatalek ed saray agagi tayo, makatulong met itan pian ilaloan tayoy sankaabigan parad sikara. Alimbawa, no say sakey ya agi et “agto amta ya aliwa la manayay aarapen to,” ilaloan tayo ya sikatoy ondengel ed saray ontutulong ed sikaton manguman. (Galacia 6:1) Ilaloan tayo met ya ombiskeg iramay makapuy ed espiritual. Anosan tayo ra tan gawaen tayoy anggaay nayarian tayon tulongan ira pian ombiskeg lamet so pananisia ra. (Roma 15:1; 1 Tesalonica 5:14) Anggano bilang ontunda so inad-aro tayo ya manlingkor ed si Jehova, ag-itayo naekalan na ilalo ya onsabi panaon et namoria to ya sikatoy alingo tan ompawil ed si Jehova, ya singa samay managdarak ya anak ed ilustrasyon nen Jesus.—Lucas 15:17, 18.
14. Anto ran situasyon ed loob na kongregasyon so nayarin pakasubokan na panagsungdo tayo, tan panon ya makatulong so panangaro ed ikiwas tayo?
14 “Say aro et . . . mansusungdo ed amin a bengatla.” Say panagsungdo so ontulong ed sikatayon manmatoor anggano nadismaya o naproblema tayo. Saray subok ed panagsungdo et aglabat manlalapu ed paway na kongregasyon. No maminsan, nayarin manlapu itan diad loob na kongregasyon. Lapud ag-inkayadyari, nayarin saray agagi so magmaliw ya sengegan na pakadismaya tayo. Nayarin nasakitan tayo lapud imbaga da. (Proverbio 12:18) Nayarin wala ray iisipen tayon agnaasikaso ed kongregasyon. Nayarin asyodotan tayo ed ugali na sakey ya respetadon agi, kanian naisip tayo, ‘Panon a nagawaan itan na sakey a Kristiano?’ No ontan so nagawad sikatayo, kasin taynanan tayoy kongregasyon tan ontunda tayo lan manlingkor ed si Jehova? Andi, no walay aro tayo! Say aro so ontulong ed sikatayon agmanpokus ed lingo na sakey ya agi, ya anggad punton agtayo la nanengneng iray kamaongan ya gagawaen to odino na saray agagi ed kongregasyon. Say aro met so ontulong ed sikatayon mansiansian matoor ed Dios tan suportaan so kongregasyon antokaman so nayarin ibaga odino gawaen na arum ya ag-ayadyarin too.—Salmo 119:165.
No Anto so Agkabaliksan na Aro
15. Anto so agmanepeg ya imon, tan panon ya makatulong so aro pian napaliisan tayoy onibeg?
15 “Say aro et aliwan maimon.” Say agmanepeg ya imon et sengegan na panibeg ed saray walad arum—saray kayarian da, pribilehyo da, odino abilidad da. No maimon tayo, magmaliw tayon masiblet, tan nasakitan tayoy sarili tayo tan liknaan na arum. No agtayo nakontrol itan, nayarin nabalang so kareenan ed kongregasyon. Antoy makatulong pian napaliisan tayoy “onibeg”? (Santiago 4:5) Say aro. Ontulong iyan balibalin kualidad pian miliket tayo ed saray mainaway bilay da anggan sikatayo et andi. (Roma 12:15) Say aro so ontulong ed sikatayo pian agtayo onibeg no napagalangan so sakey lapud abilidad to odino walay balibalin agawaan to.
16. No talagan inaro tayo ray agagi tayo, akin a paliisan tayon ilastog iray nagagawaan tayo ed panaglingkor ed si Jehova?
16 “Say aro et . . . agmanlalastog, agmanpapaatagey.” Say aro so mangamper ed sikatayon ilastog iray abilidad odino nagagawaan tayo. No talagan inaro tayo ray agagi tayo, akin ya ipangta tayo so nagagawaan tayod ministeryo odino saray pribilehyo tayo ed kongregasyon? Say ontan ya panagpasirayew et manismaya ed arum tan isipen dan abebbeba ira. Say aro so mangamper ed sikatayon ilastog iray pribilehyo tayon nanlapud Dios. (1 Corinto 3:5-9) Singa imbaga nen Pablo, say aro et “agmanpapaatagey.” Say aro so mangamper ed sikatayon manisip na alabas ed sarili tayo.—Roma 12:3.
17. Papakiwasen itayo na panangaro pian nipanengneng so anton klase na konsiderasyon ed arum, tan anton kondukta so nepeg tayon paliisan?
17 “Say aro et . . . ag-onkikiwas a mabanday.” Say toon onkikiwas ya mabanday et makapuy odino agmarespeto iray kagagawa to. Aliwan maaro so ontan ya too lapud ipapanengneng to ya anggapoy pibabali to ed liknaan na arum odino agto iisipen no panon iran naapektoan ed gagawaen to. Duma balet no walay panangaro tayo ta ipanengneng tayoy kamaongan tan iyansakit tayoy arum. Say aro so ontulong ed sikatayon nawalaay maong iran ugali ya mamaliket ed Dios, tan respeto ed saray agagi. Kanian no walay panangaro tayo, agtayo manggawa na “makapabaing a kagagawa” ya makadismaya ed saray agagi tayo odino nasakitan ira.—Efeso 5:3, 4.
18. Akin et ag-ipasoot na maaron too ya gawaen so amin unong ed labay to?
18 “Say aro et . . . agto aanapey dilin pankaabigan to.” Oniay ibabaga na Revised Standard Version nipaakar ed saya: “Say aro et agto ipilit so labay to.” Ag-ipasoot na maaron too a gawaen so amin unong ed labay to, a singano dugan naynay iray opinyon to. Agto usaren so pakayari ton manangguyor pian kontrolen so arum ya onabobon ed sikato. Ipapanengneng na satan ya kagagawa ya sikatoy mapaatagey, tan oniay ibabaga na Biblia: “Say panagpasirayew et mansumpal ed kadederal.” (Proverbio 16:18) No talagan inaro tayo ray agagi tayo, respetoen tayo iray panmoria ra, tan no posible, palugaran ira. No mapalugar tayo, gagawaen tayo may imbaga nen Pablo ya: “Mantultuloy komon ya anapen na kada sakey so pankaabigan na arum a too, aliwan say dilin pankaabigan to.”—1 Corinto 10:24.
19. Panon ya makatulong so aro no asakitan itayo na arum?
19 “Say aro et . . . agmainomay a manpasnok.” Say aro et agmainomay ya onsanok ed ibaga odino gawaen na arum. Tua, natural labat ya onsyodot tayo no asakitan itayo na arum. Balet anggano makatunongan ya onsanok tayo, no walay panangaro tayo, agmansiansia so sanok tayo. (Efeso 4:26, 27) Agtayo ililista iray makapasakit ya imbaga o ginawa na arum, a singa manggagawa tayoy rekord pian agnalingwanan iratan. Imbes, say aro so mamakiwas ed sikatayo pian aligen so maaron Dios tayo. Singa naimano tayod Kapitulo 26, peperdonaen itayo nen Jehova no walay maabig a rason to pian gawaen itan. No perdonaen to tayo, lingwanan to la ray lingo tayo, agto la iratan usaren pian dusaen itayo diad arapen. Kanian misatsalamat tayo ta lilingwanan nen Jehova iray lingon nagagawaan tayo!
20. Antoy reaksion tayo no walay agin akapankasalanan tan aanien toy resulta na satan?
20 “Say aro et . . . agto panliliketan so ag-inkatunong.” Onia so ibabaga na arum ya patalos na Biblia: “Say aro et agbalot manliket no akagaway lingo so arum.” Say aro et agmanliket ed ag-inkatunong, kanian ipasen tayon seryoso so amin ya klase na imoralidad. Antoy reaksion tayo no walay agi ya nankasalanan tan aanien toy resulta na satan? Say aro so mangamper ed sikatayon manliket, a singano ibabaga tayon ‘Gunggona to! Kanepegan to ’tan!’ (Proverbio 17:5) Balet seguradon manliket tayo no say agin nankasalanan et manggaway paraan pian nipawil toy relasyon tod si Jehova.
“Sakey a Sankaabigan a Paraan”
21-23. (a) Antoy labay ya ibaga nen Pablo nen imbaga ton “say aro et agbalot mangangga”? (b) Antoy pantongtongan tayo ed sampot ya kapitulo?
21 “Say aro et agbalot mangangga.” Anto so labay ya ibaga nen Pablo ed saratan a salita? Base ed konteksto, say tutukoyen nen Pablo dia et saray mamilagron regalo na masanton espiritu diad saray inmunan Kristiano. Saratan ya regalo et tanda ya walad balo nin kongregasyon so pabor na Dios. Balet aliwan amin ya Kristiano et sarag day mamaabig, manpropesiya, odino mansalita na nanduruman lenguahe. Pero, aliwan importante itan; lapud mangangga lanlamang iratan ya mamilagron regalo. Pero walay bengatlan mansiansia a sarag ya bayuboan na kada Kristiano. Satan et mas importante, mas manbayag, nen say antokaman a mamilagron regalo. Diad tua, tinawag itan nen Pablo ya “sakey a sankaabigan a paraan.” (1 Corinto 12:31) Anto iyan “sankaabigan a paraan”? Say aro.
22 On, say Kristianon aro ya deneskribe nen Pablo et “agbalot mangangga.” Diad sayan panaon, say masakripisyon aro so pakabidbiran ed saray tuan papatumbok nen Jesus. Agta nanenengneng tayo so paneknek na ontan ya aro diad Saray Tasi nen Jehova diad interon mundo? Satan ya aro et agmangangga, lapud isisipan nen Jehova so anggapoy anggaan ya bilay ed saray matoor a lingkor to. (Salmo 37:9-11, 29) Komon ta itultuloy tayon gawaen so sankaabigan tayo a “manbilay diad aro.” Diad panggawa ed satan, mas nalikna tayoy liket a resulta na panangiter. Tan sakey ni, nawalaan tayoy bilay ya anggapoy anggaan tan tuloytuloy tayon nipapanengneng so aro, a singa say maaron Dios tayo, si Jehova.
Nabidbir iray totoo nen Jehova diad aro dad sakey tan sakey
23 Diad sayan libro, dakel so naaralan tayo nipaakar ed saray manunan kualidad nen Jehova. Anengneng tayo no panon tayon agunggonaan ya maong ed pakapanyari, hustisya, karunongan, tan lalo la ed aro nen Jehova. Kanian kayari tayon naaralan no panon tayon nipanengneng so panangaro ed balang sakey, maabig no tepetan tayoy sarili tayo, ‘Panon kon nipanengneng ya talagan inarok si Jehova?’ Satan ya tepet so pantongtongan tayod sampot ya kapitulo.
a Siempre, agto labay ya ibaga ya lapud panangaro tayo et mainomay tayo lan napalikdo. Papasesegen itayo na Biblia: “Bantayan yo iramay mamapawalay inkaapag-apag tan saray pakakatiroran . . . , tan paliisan yo ra.”—Roma 16:17.